Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Merkezimizin yazılı izni olmadan
Ç ö z ü m
K i t a p ç ı ğ ı
Kamu Personel Seçme Sınavı Genel Yetenek Testi Genel Kültür Testi
5
isem yayıncılık 1. Soru kökünde verilen sözde yer alan “başka bir dünya” sözü
“farklı hayâl alemi”, “kapı aralamak” sözü “algılatmak” anla- mındadır. Buna göre soru kökünde verilen sözle anlatılmak isteneni “farklı hayâl alemlerini algılatmak” olarak yorumlaya- biliriz. Bu ifade de E seçeneğinde verilmiştir.
e
2. Öncüldeki I numaralı “edebiyatımızda” sözü “yazınımızda”, II numaralı “yetenekli” sözü “kabiliyetli”, IV numaralı “benzer- siz” sözü “eşsiz” ve V numaralı “orijinal” sözü “özgün” sözcü- ğüyle anlamca uyuşmaktadır. Ancak III numaralı “merak” sözü
“ilgi” sözcüğüyle anlamca uyuşmamaktadır.
c
3. Öncüldeki cümlede Evliya Çelebi’nin Seyahatname’sinin ça- ğının kaynağı olmasının yanında pek çok ülkenin tarihini ay- dınlatmak bakımından önemli olduğundan söz edilmektedir.
Ayrıca birinci boşluğun önündeki “folklorik” ve ikinci boşluğun önündeki “aydınlatması” sözcükleri anahtar niteliğindedir.
Buna göre “folklorik” sözcüğü A seçeneğindeki “kaynağı” ve
“aydınlatması” sözcüğü “bakımından” sözcüğüyle anlamca örtüşmektedir. Bundan dolayı cümlede boş bırakılan yerlere A seçeneğindeki sözler sırasıyla getirilmelidir.
a
4. Bu soru kalıbında öncelikle numaralanmış cümlelerden han- gisinin giriş, hangisinin sonuç bölümü olduğu saptanmalıdır.
Buna göre I numaralı cümlenin giriş, V numaralı cümlenin so- nuç bölümü olduğu görülür. Ancak I numaralı cümleyi II numa- ralı cümle değil, III numaralı cümle açıklar niteliktedir. Bunun için II ve III numaralı cümleler yer değiştirmelidir.
b
5. Bu soru kalıbında öncelikle numaralanmış cümlelerin hangisi- nin giriş, hangisinin sonuç bölümü olduğu saptanmalıdır. Buna göre, IV numaralı cümlenin giriş, V numaralı cümlenin de so- nuç bölümü olduğu görülür. Onun için numaralanmış cümlele- rin doğru sıralaması IV - III - I - II - V şeklindedir. Bunun için ilk sırada IV numaralı cümle yer alır.
d
6. Öncüldeki cümlede Didar Amontay’ın son yıllarda dikkatleri üzerine çeken Kazakistan yazarlarından biri olduğundan söz edilmiştir. Bu bilgide ve cümlede yer alan “yazarlardan biri”
sözü C’deki “başka yazarlar da” sözüyle örtüşmektedir. Buna göre, öncüldeki cümleden C seçeneği kesin olarak çıkarıla- bilir.
c
7. I. cümlede yer alan “yalnızca Cengiz Aytmatov’u tanımakta- dır” ifadesiyle genelleme yapıldığında A, III. cümlede başka bir yazarın özelliği açıklandığından C, IV. cümlede yer alan
“hem tercümeleriyle hem de hikâyeleriyle” ifadesiyle yazarın başka türde eserler de kaleme aldığına değinildiğinden D, V.
cümlede yer alan “yeni bir akımın yolunu açmıştır” ifadesiyle yazarın özgünlüğü dile getirildiğinden E, numaralanmış cüm- lelerle ilgili olarak doğrudur. Ancak II. cümlede öneride bulu- nulmadığından B, II numaralı cümleyle ilgili olarak yanlıştır.
b
8. Amaç - sonuç ilişkisi bir eylemin amacıyla verildiği cümlelerde görülür. “Hangi amaçla/amacın ne?” soruların cevabı vardır.
Buna göre öncüldeki parçanın II, III, IV ve V numaralı cümlele- rinde amaç - sonuç ilişkisi olmadığı görülür. Ancak I numaralı cümlede “tanınabilmesi için” sözüyle amaç - sonuç ilişkisine yer verilmiştir.
a
9. Öncüldeki parçanın I, II, III ve V numaralı cümlelerinde Zen romanlarından ve yazarının olay örgüsünden ve üslubundan bir bütünlük içinde söz edilmektedir. Ancak IV. cümlede Zen serisinin bir çabaya değeceğinden söz edilerek parçanın akışı bozulmuştur.
d
10. Öncüldeki dizelerde “nasıl” sözcüğünde ünlü aşınması (ne asıl), “kaldırırsan” sözcüğünde (kalk-dır-ır-san) ünsüz düş- mesi, “bana” sözcüğünde kökte ünlü değişimi (ben-a), “öpe- ceğim” sözcüğünde ünsüz yumuşaması (öp-ecek-im) vardır.
Ancak dizelerde ünlü türemesi yoktur.
e
KPSS LİSANS/GY
isem yayıncılık
DENEME ÇÖZÜM-5
11. Öncüldeki parçada II, III, IV ve V numaralı sözlerin yazımları doğrudur. Ancak I numaralı “20. yy. da” sözünün yazımı yanlıştır.
Çünkü sonunda nokta ya da üslü ifade bulunan kısaltmalara ge- tirilen ekler kesmeyle ayrılmaz. Sözün doğru yazımı “20. yy.’da”
şeklinde olmalıdır.
a
12. Öncüldeki parçada I numaralı virgül özneyi belirtmek için kul- lanıldığından, II numaralı virgül sıralı cümleleri ayırmak için kullanıldığından, IV numaralı kesme işareti özel isme getirilen çekim ekini ayırmak için kullanıldığından ve V numaralı nokta yargısı tamamlanmış cümlenin sonunda kullanıldığından bu noktalama işaretlerinin kullanımları doğrudur. Ancak üç numa- ralı soru işaretinin kullanımı yanlıştır. Çünkü yan yargılarında soru anlamı olduğu hâlde temel yargısında soru anlamı olma- yan cümlelerin sonunda soru işareti kullanılmaz.
c
13. I numaralı “sorular” sözcüğü türemiş yapılı (sor-u-lar), II nu- maralı “önemli” sözcüğü türemiş yapılı (ön-em-li), III numaralı
“imliyor” sözcüğü türemiş yapılı (im-le-yor) ve IV numaralı “gi- ren” sözcüğü türemiş yapılı (gir-en) olduğundan bu sözcükler yapılarına göre aynıdır. Ancak V numaralı “olmalı” sözcüğü basit yapılı (ol-malı) olduğundan farklıdır.
e
14. Öncüldeki numaralanmış cümlelere bakıldığında I, II, III ve V numaralı cümlelerin sadece yüklemden oluşmadığı görülür.
Ancak IV numaralı “Üstünlük kazanmanın, olağanüstü bir du- rumla baş etmenin sırrıydı.” cümlenin söz öbeğinden oluştuğu için tamamı yüklemdir.
d
15. Öncüldeki parçada yer alan “bile” sözcüğü bağlaç, “onları”
sözcüğü zamir, “hayal gücü” sözcüğü belirtisiz isim tamlaması ve “kalkarsa” sözcüğü birleşik çekimli eylemdir. (kalk-ar-sa) Ancak parçada edat yoktur.
b
16. A, B, C ve D seçeneklerinde “ş” eki eylemlerin karşılıklı olarak yapıldığını bildirmek amacıyla kullanılmıştır. Ancak E seçe- neğinde “kaçış-” eyleminde “ş” eki bir işin birlikte yapıldığını belirtmek amacıyla kullanılmamıştır.
e
17. I numaralı cümle tek yüklem ve yan yargıdan oluştuğu için A, II numaralı cümle yüklemi ortak kullanılmış bağımlı sıralı cümle olduğu için B, IV numaralı cümlede yer alan “biriktirdikleri, bi- riktirmedikleri” sözleri adlaşmış sıfat olduğundan D, V. cümle- de yüklem cümlenin sonunda olmadığından yani devrik cümle olduğundan E (Sıralı ve bağlı cümlelerde cümlenin devrik olup olmadığı son yüklemin yerine bakılarak karar verilir.) numa- ralanmış cümlelerle ilgili olarak doğrudur. Ancak III numaralı cümle eksiltili değildir.
c
18. Öncüldeki parçada yer alan “zan uğruna kalemimi kıranlara.”
ifadesiyle II numaralı belirlemeye, “Önce yaşar sonra kâğıda resmederim yaşadığımı.” ifadesiyle III numaralı belirlemeye parçanın yazarı değinmiştir. Ancak değerinin çok geç anlaşıl- dığına değinmemiştir.
a
19. Öncüldeki parçanın genelinde betimleyici anlatım ağır bas- tığından A, “Hatıralar dibe vurmaya can atarak ayrılığın kü- peştesine dizilmişlerdi.” ifadesinde kişileştirme yapıldığından B, “çok acı çekiyorum” ifadesinde karşılaştırma yapıldığından C, “can atmak” deyim olduğundan E parçanın anlatımıyla ilgili söylenebilir. Ancak parçada koklama duyusuna ait ayrıntılar olmadığından D, parçanın anlatımıyla ilgili olarak söylenemez.
d
20. Öncüldeki parçanın I, II ve III numaralı cümlelerinde edebiya- tın işlevlerinden bir bütünlük içinde söz edilmektedir. Ancak IV numaralı cümlede Kırgız edebiyatından söz edilerek yeni bir konuya geçilmiş ve devamındaki cümlelerde bu konu açıklan- mıştır. Bunun için ikinci paragraf IV numaralı cümleyle başlar.
c
isem yayıncılık 21. Öncüldeki parçada yer alan “Bir milleti başka milletlere tanıt-
mada en önemli görevlerden biri de edebiyata düşmektedir.”
ifadesinden I numaralı belirleme, “milletlerarası kültür alışveri- şinin gerçekleşmesini sağlar.” ifadesinden III numaralı belirle- me edebiyatla ilgili olarak söylenebilir. Ancak edebiyatın toplu- mun gelişmişlik düzeyini yükselttiğine parçadan söylenemez.
b
22. Öncüldeki parçada yer alan “Onun şiirinde her kelime özenle seçilmiş, her söz yerini bulmuş.” ifadesiyle A’ya, “şiirin müzika- litesine kaptırmaması mümkün değil.” ifadesiyle B’ye, “Onun şiirlerinde her kelime özenle seçilmiş.” ifadesiyle C’ye, “... şi- irlerinde Kazak’ın... her şeyi şiirleşir.” ifadesiyle D’ye değinil- miştir. Ancak parçada şiirleriyle genç şairlere yol gösterdiğine değinilmemiştir.
e
23. Öncüldeki parçada yer alan “Halkıyla gülen halkıyla ağlayan bir şairdir.” ifadesinden A seçeneğindeki “Toplumuyla bir bü- tünlük içinde olduğuna” ifadesine ulaşılabilir.
a
24. Öncüldeki parçada numaralanmış cümlelere bakıldığında III numaralı cümlenin “çünkü” bağlacından dolayı II numaralı cümlenin gerekçesi olduğu görülür.
b
25. Soru kökünde verilen “simgelere yüklenmiş” sözüyle “sembol- lerle belirtmek” anlatılmak istenmiştir. Bu ifade de D seçene- ğinde yer almaktadır.
d
26. Öncüldeki numaralanmış cümlelere bakıldığında VIII numaralı cümlede tanıtılan yazarın niteliklerinin belirtildiği görülür.
e
1.Hafta 2.Hafta 3.Hafta 4.Hafta 5.Hafta 6.Hafta 7.Hafta 8.Hafta 9.Hafta 10.Hafta C
C C
C D D
D
D
D D C C
C
C C C
C
C E
E
E A
A A
A A A B B B D - C A - B - A A 2
B 1 C 4
D 2 E 1 27. Tablo incelendiğinde yönetmeni D olan iki film yayımlandığı
görülür.
c
28. Tablo incelendiğinde üç farklı durumun olduğu görülür.
c
29. Tablo incelendiğinde yönetmeni E olan filmin 6. hafta yayım- landığı tek durumun olduğu görülür.
b
30. Tablo incelendiğinde 1, 3, 5, 7, 8, 9 ve 10. hafta yayımlanan filmlerin kesin olarak bilindiği görülür.
b
KPSS LİSANS/GY
isem yayıncılık
DENEME ÇÖZÜM-5
31.
1 6
1
2 2
1 1 3
1 6
1
2 2
3
6 5 2 1
2 1
5 6
5 3
1
: 3
: -
-
= - -
= = = bulunur.
c
32.
.
ise bulunur
3 10 10 2 5 5
3 2 5 10
1 2 5 5
10
3 2 10 2
3 100
x x
x x x
x
x
: : 1 : :
: : : : :
:
=
=
= =
-
e
33. 3 3 33 =3x
.
x bulunur
3 3 3 3
3 3
3 3
12 7
x x
x
4 2 1
12 12 7
12 7
: : =
=
=
=
d
34. !
! !
!
! !
! !
5 4
5 4 4
4
5 4 4
5 4 4
2 2
2 2
2 2 2
2 2 2
: :
: : -
+
=
- _ +
_ _ _
_ _
_ _ i
i i i
i i
i i
!
! bulunur.
25 1 4
4
25 1 24 26
12 13
2 2
12 13
: :
=
- +
= =
_ _
_ _ i i
i i
d
35.
. olur 48000 0 48 000 0
48 10
2 3 2 5
2 3 5
( )
n basamakl n
n
n n
n n
2 2
4 2 2
2 1 2
› tane
:
: : :
: :
g = g
=
=
=
- -
- -
+ -
1444444 4444442 3 1 2 34444 4444
Pozitif tam bölen sayısı 280 olduğundan
( ) ( ) ( )
( ) ( )
( ) ( )
.
n n
n n
n n
n olur
2 1 1 1 2 1 280
3 2 1 280
3 1 140
11
14 10
: :
:
+ + + - + =
+ - =
+ - =
=
>>
Sayının sonundaki sıfır sayısı . n-2=11&n=11-2=9bulunur
b
36. a 3 = -2 : :a b
’ › .
’ › . a
b b ise b d r
a b ise a d r
3 0
2 0 0
>
> <
: :
=
-
. .
- +
O hâlde
a a
a b ise b ise b
3 3 2
3
1 2
6 : : 1
=-
= - - = - =
a €
b oldu undan ab a
b b ise a
0 3
3
< = - = = -1
O hâlde a b bulunur.
3 1
6 1
6 + = - + = -1
a
37. a b< < <0 c ve b >c oldu undan€ .
a>c dir
I. a+c<0 €do rudur. II. a2>c do rudur2 € .
III. a c b c: < : &a b dir Do rudur< ’ . € . Yani I, II ve III doğrudur.
e
38.
1 1
4 4
4
1
2 3 4 2 3
1
3 3
+ +
- 5
5
. bulunur
3 1
1
3 1
1
3 1
3 1
3 1
3 1
2
2 3 3
3+1 + 3 1
- =
-
- +
-
+ = =
- +
_ i _ i
c
39.
€
ab ab
ab ab
ab ab oldu undan
4 17
400 17
400 16 25 : : :
=
+ =
=
=
, €›
.
a b olaca ndan
a b bulunur
2 5
2 5 7
= =
+ = + =
b
isem yayıncılık
40. a b a b b a
a b
1
6 1
a b
- : +
- =
_ + i
.
a b
a b
a b a b
a b
a b
a b ise a b bulunur
6 1
1 6 1
6 36
: : :
:
: :
- +
+
- =
=
= =
_ i
e
41. :
a b a
a b a b
a a b b
a a b
5 2 2 b5
3 3
2 2
2
: :
: :
: : +
-
- +
+
a b a b
a b a b
a a b
a a b b
a b a b a ab b
a b a b a b
a a b
a ab b
a b a b
a b
2 2 3 3
2 2 2 2
2 2 2 2
2 2
2
: :
: : :
: :
: : :
: : :
: : : :
+ -
+
- +
+ - +
- +
+
- +
= +
- _
_ _
_ _
_ _
_ _
i i i
i i
i
i i i
d
42. flç ü flç
ü .
i i saat m g nde
i i saat m x
x
x g n bulunur
6 10 40 12
5 6 80
80 40
5 6 6 10 12
48
2 2
2
1 2
: : : :
=
=
c
43. I. 11A yanl›fl$# -1 1A olmal yd› ›.
II. #3 4, -1A yanl›fl$ 4, -01A olmal yd› ›.
III. # -5 1A do ru € Yalnız III doğrudur.
c
44. :fA$A tanımlı olduğundan A kümesinden a’ya verilen her değer için sonuç A kümesinin elemanı olmalıdır.
› ›€›
n=7al nd nda
’ . f
f A
f A
f A
f A
f A
A
Yani n dir 1
7 7 7 7 7
7 1 6
2 2 5
3 3 4
4 4 3
5 5 2
6 6 1
7
!
!
!
!
!
!
= - =
= - =
= - =
= - =
= - =
= - =
= _ _ _ _ _ _ i i i i i i
c
45. 5 katlı bir bina art arda gelen katlar farklı renkte olmak şartıyla 5 4 4 4 4: : : : biçiminde boyanır. (istenen durum)
. T m durumlar
Olas l k bulunur
5 5 5 5 5
5 5 5 5 5 5 4 4 4 4
625 256 ü
› › : : : : $
: : : : : : : :
= =
e
46. Alt n› $ +x y tane ü üfl
G m x
Bronz y
tane tane
$
$
x y x y yani x y
x y x y yani x y
16 2 2 16
5: 3 56 8 6 56
+ + + = + =
+ + + = + =
_ i
/
x y
x y x
4 3 28
3 8
4
+ =
- + =
= y y
4 56
4 8: +6 =
=
O hâlde x+y=4+4=8bulunur.
e
KPSS LİSANS/GY
isem yayıncılık
DENEME ÇÖZÜM-5
47. Memurun maaşı 5 7: x=35x olsun.
x in i x x ev kiras
35 5
3 35 5
3 21
’ ’ : = _ ›i
› x x x kalan paras 35 -21 =14
’ ’ € ›
x in si x x e itim masraf
14 7
3 14
7
3 6
: = _ i
x x x son kalan
14 -6 =8 parası
’ ü .
x ise x d r
8 =800 =100
O hâlde memurun ev kirası 21:100=21 00lirad r›.
a
48.
A 32
A B C
Ahmet Burak Ceren
A+B+C=80
A B C
A B C
32 32
- = -
- + =
/
.
A B C
A B C
B
B bulunur
80 32
2 48
24
+ + =
- + =
-
=
=
b
49. Etiket fiyatı 100x olsun.
’ % €
’ % € x in eksi i x x in eksi i x
100 40 60
100 25 75
O hâlde 60x’e alıp 75x’e satar.
60x 100 DO
15x
?
? x
x 60 100 15
: 25
= =
olup %25 kâr edilir.
b
50. Kilosu 5 liradan a kilo leblebi 5a liradır.
Kilosu 3 liradan b kilo kuru üzüm 3b liradır.
Yani maliyet$5a+3 b lirad r›.
a b a b a b
5 3 5 3
100
80 8
5 4
: :
+ +_ + i = _ + i
.
a b a b
a b bulunur
45 27 40 40
5 13
+ = +
=
d
51. Otomobil
Otobüs 2V V
A B
2V x
2x 3V
?
?
?
? .
V x saat
V x
x x
V V
saat bulunur
3 4
2 2
2
3 4
4 12
3 2
: :
:
=
=
=
a
52. a a
6 2
6 12 1
2 2 1
+ + =
_i _i _i
. a
a saat bulunur a
12
4 3
1
4 3 12
3 8
+ =
+ =
=
c
53. 1. kez 7.00’de 2. kez 7.00 + r’de 3. kez 7.00 + 2r’de
. . .
15. kez 7.00 + 14r = 14.00’te
r 2
= 1 saat yani yarım saatte bir çay gelir.
O hâlde . . . . . . . .
. kez saat ba lar nda servis yap l r 07 00
08 00 09 00 10 00 11 00 12 00 13 00 14 00
8
fl › › ›
_
`
a bbbbbb bbbbbb bbbbbb bbbbbb bbbbbb bbbbbb bbbbbb
e
isem yayıncılık 54.
140°
A
D C
B 40°60°
120° 6x
7x
2x
3x
7x tane A ürününden toplam x7 :20=140 x lira 2x tane D ürününden toplam x2 :50=100 x lira kâr elde edilir.
O hâlde %40 fazladır.
d
55. C ürünlerinin tamamından elde edilen kâr miktarı
x x
3 :40=120
B ürünlerinin tamamından elde edilen kâr miktarı .
x x olur
6 :25=150 150x
100 DO
120x
?
? 10 0 bulunur.
15 0 120 80
= : =
d
56. Her takım 22 maç yapar. Bütün maçlar berabere biterse son maçta kazanan takım şampiyon olur. Yani 21 beraberlik, 1 ga- libiyetle şampiyon olabilir.
. bulunur 21+3=24
c
57. a
a n
n n 1+ =
14
= a a
a a
a a
a a
1
2
3
. . . 1 2
2 3
3 4
14 15
=
=
=
! !
! . a
a a a
a a
a
a ise aa
a dir
14 14
2 14 …
1 2
2 3
3 4
14 15
1 15
15
: :
:
= =
=
b
58. A
F
B C
K 2k k x E
3k2
D 4
8
€
EKD&+CKB oldu undan CK& =2EK
. x
k k
k
x k
x
x bulunur
k
cm
8 3
2 3 2 3
8 2 2 3
9 24
3 8 9
= +
=
=
=
b
59.
A 6 B
D
4
C
O hâlde
. Hacim=r:6 42: =144rcm bulunur3
e
60.
x y x y
x x
2 18
21
3 3
1
- = -
+ + =
=
= x y
y y
21
1 21
20
+ =
+ =
=
olup doğrularının kesim noktası (1, 20) noktasıdır.
O(0, 0) noktasına uzaklığı . birim bulunur 12+202= 401
e
isem yayıncılık
GENEL KÜLTÜR
KPSS LİSANS/GK
DENEME ÇÖZÜM-5
1. Mete Han’ın “Ok ve yay gerebilen kavimleri bir aile gibi birleş- tirdim; şimdi onlar Hun oldular.” sözü boylar birliği ile ilgilidir.
Ana yurtta kurulan ilk Türk devletleri, boylar birliği şeklinde ortaya çıkmıştır. Boylar birleşerek budunları yani milletleri, bu- dunlar da birleşerek ili yani devleti oluşturmuşlardır.
c
2. Türklerin bazı inanç, ideal ve prensipleri İslam dinini benimse- melerinde etkili olmuştur. Örnek olarak;
● yaşatan ve öldüren tek bir tanrıya (Gök Tanrı) inanılması,
● ölümden sonraki yaşama yani ahirete inanılması,
● cennet cehennem anlayışlarının bulunması,
● ruhun ebediliğine inanılması,
● farklı dinlere hoşgörülü davranılması,
● temizliğe önem verilmesi,
● din adamlarının ayrıcalıklı sayılmaması,
● adalete önem verilmesi,
● törelere göre hareket edilmesi,
● cihan hâkimiyeti ve fetih anlayışının İslam’ın gaza ve ci- hat anlayışı ile benzemesi
sayılabilir. Ancak eski Türklerin tabiat kuvvetlerini kutsal say- maları İslamiyet’i kabul etmelerinde etkili olan benzerlikler ara- sında gösterilemez.
e
3. Dandanakan Savaşı (I), 1040 yılında Büyük Selçuklular ve Gazneliler arasında yapılmıştır. Bu savaş sonunda Gazneli Devleti yıkılma sürecine girmiştir. Malazgirt Savaşı, 1071 yılın- da Büyük Selçuklu Devleti ile Bizans İmparatorluğu arasında yapılmıştır. Savaş sonunda Anadolu’nun kapıları Türklere açıl- mıştır. Pasinler Savaşı, 1048 yılında Büyük Selçuklu Devleti ile Gürcü destekli Bizans İmparatorluğu arasında yapılmıştır.
Bu savaş Selçuklu ordusu ile Bizans kuvvetleri arasında ya- pılan ilk savaştır.
a
4. Osmanlı Devleti 1345’te Karesioğulları Beyliği’ni topraklarına katmıştır. Dolayısıyla Osmanlı Devleti’nin egemenlik alanı genişlemiştir. Osmanlı Devleti bu sayede Karesioğullarının donanmasından ve tecrübeli komutanlarından faydalanmış- tır. Hacı İlbey, Evrenos Bey, Ece Halil Bey, Gazi Fazıl Bey Osmanlı hizmetine girmiştir. Böylece Osmanlı Devleti’nde de denizcilik faaliyetleri başlamıştır. Denizcilik faaliyetlerinin başlaması Osmanlı Devleti’nin Rumeli’ye geçmesini kolay- laştırmıştır. Ancak bu durumun Bizans’ın Marmara Denizi ile bağlantısını kestiği söylenemez.
d
5. İstanbul’un fethi birçok tarihçi tarafından Orta Çağ’ın sonu, Yeni Çağ’ın başlangıcı kabul edilir. Bunun en önemli sebebi, kuşatma sırasında kullanılan topların kalın surları ve kaleleri yok edebileceğinin ve bu sayede Orta Çağ’ın en önemli sim- gelerinden olan derebeyliklerin yıkılabileceğinin anlaşılmasıdır.
b
6. Osmanlı Devleti’nin ilk askerî birlikleri olmalarına rağmen XV.
yüzyıldan itibaren savaştan çekilerek geri hizmetlerde kullanıl- maya başlanan grup yaya ve müsellemlerdir. Yaya ve müsel- lemler Orhan Bey Dönemi’nde kurulmuşlardır.
e
7. Derviş Sarı Saltuk, Osman Gazi’ye “Yan tutma; yoksulun ahını alma, uyruklarına kötü davranma.” şeklinde bir öğüt vermiş- tir. Bu öğüte göre Osmanlı hükümdarı Osman Gazi’nin taraf tutmayarak adil davranması (I), kendine bağlı uyruklara kötü davranmayarak hoşgörülü bir politika takip etmesi (III), yok- sula yardım etmek suretiyle ahını almamak için sosyal devlet anlayışını benimsemesi (II) istenmiştir.
e
8. Osmanlı Devleti’nde saray okulu olarak görev yapan Enderun- da devşirme kökenliler yetiştirilmişlerdir. Osmanlı Devleti’nde devşirme kökenliler seyfiye (sadrazam, kaptanıderya, yeniçeri ağası, beylerbeyi) ve kalemiye (defterdar, nişancı, reisülküt- tap, kâtip vb.) meslek gruplarında yer alabilmişlerdir. İlmiye grubu görevlileri ise Müslüman kökenli olmak zorundaydılar.
Dolayısıyla ilmiye meslek grubunda yer alan kazaskerin En- derun çıkışlı olması beklenemez.
a
9. Osmanlı Devleti’nin duraklamasının en önemli nedenlerinden biri de tımar sisteminin bozulmasıdır. Bu sistemde devlete ait bazı topraklar işlenmesi amacıyla devlet görevlilerine maaş ve hizmet karşılığı tahsis edilir, devlet görevlileri de bu arazilerin gelirleri nispetinde asker beslerler ve savaş zamanında bu as- kerlerle birlikte ana orduya katılırlardı. Savaş zamanı dışında da bu askerler çiftçilik yaparak üretimin devam etmesini sağ- larlardı. Dolayısıyla bu sistem hem askerî (I) hem de ekono- mik (II) yönü olan bir sistemdi. Tımar sisteminin bozulması ile atlı asker sayısı azalmış, buna bağlı olarak güvenlik ve üretim sorunları da yaşanmıştır. Tımarlı sipahi sayısının azalması ile oluşan açık maaşlı askerlerle doldurulmaya çalışılmış, bu da devlete ekstra bir yük oluşturmuştur. Tımarların ehil olmayan kişilere dağıtılmasının etkisiyle güvenlik problemlerine neden olmuş, rahatsız olan halk köyden kente göçe başlamış bu du- rum da sosyal (III) sorunları beraberinde getirmiştir.
e
isem yayıncılık 10. Osmanlı Devleti’nde, XVIII. yüzyılda özellikle de III. Selim
Dönemi’nde yerli malı kullanma zorunluluğunun getirilmesi kapitülasyonların ülkeye verdiği zararı önlemeye yöneliktir.
III. Selim bizzat kendisi de yerli kumaşlardan yapılan elbiseler kullanarak yerli malı kullanımını teşvik etmeye çalışmıştır.
c
11. Osmanlı Devleti, Klasik Dönem’de mutlak monarşi ile yöne- tilmiştir. XIX. yüzyılda II. Abdülhamit Dönemi’nde meşrutiyet ilan edilmiş, Kanunuesasi’nin kabulüyle anayasal düzene ge- çilmiş, seçimler yapılarak Mebusan Meclisi oluşturulmuştur.
(II) Böylece padişahın yetkileri anayasa ile sınırlandırılmış, parlamentolu bir sistem benimsenmiştir.
b
12. Osmanlı Devleti’nde II. Mahmut Dönemi’nde (1808-1839)
● Yeniçeri Ocağı kaldırılmış, Asakir-i Mansure-i Muhamme- diye ordusu kurulmuştur.
● Divanıhümayun kaldırılmış, nazırlıklar kurulmuştur.
● Tımar sistemi kaldırılmıştır.
● Mehterhane kaldırılmış, askerî bando okulu olan Mızıka-i Hümayun kurulmuştur.
Redif birlikleri ise tımar sisteminin kaldırılması ile eyaletlerde ortaya çıkan güvenlik sorununu gidermek amacıyla kurulmuştur.
e
13. Osmanlı Devleti ile Rusya arasında yapılan 1877-1878 Savaşı (93 Harbi) sonrasında önce Ayastefanos Antlaşması imzalan- mış ancak başta İngiltere olmak üzere büyük devletler bu ant- laşmanın şartlarını kendi çıkarları için uygun göremediklerin- den iptalini istemişler ve Berlin Antlaşması imzalanmıştır. Bu antlaşma ile Sırbistan, Romanya ve Karadağ bağımsız olmuş, Osmanlı Devleti’nin Ermenilerin yaşadığı bölgelerde ıslahat yapması istenmiştir. Sırbistan, Romanya ve Karadağ’ın ba- ğımsız olması milliyetçilik akımının Osmanlı Devleti’ne karşı etkili olduğunun göstergesidir. Osmanlı tebaası olan Ermeniler için ıslahat talebinde bulunulması ise Osmanlı Devleti’nin iç iş- lerine karışıldığının göstergesidir. Ancak Berlin Antlaşması ile Osmanlı Devleti’nin Balkanlardaki tüm varlığının sona erdiği söylenemez. (III)
c
14. II. Meşrutiyet’in ilanından sonra İstanbul’da rejim karşıtları tarafından 31 Mart İsyanı olarak anılan hareket gerçekleştiril- miştir. Bu isyan Selanik’ten gelen Hareket Ordusu tarafından bastırılmıştır. Bu durum ordunun rejimin varlığını koruduğunu, dolayısıyla rejim karşıtlarına karşı olduğunu (I) gösterir.
a
15. Trabzon Metropoliti Hrisantos, Paris Barış Konferansı’na bir muhtıra sunarak bölgedeki Rum nüfusunu olduğundan fazla göstermiş, Karadeniz Bölgesi’nde Rumların katledildiğini iddia etmiştir. Metropolit Hrisantos, nüfusu fazla göstererek Rum- ların selfdeterminasyon hakkından faydalanmasını (I), Rum- ların katledildiğini iddia ederek de Rumların isteklerini dünya kamuoyunda haklı göstermeyi (II) ve bunların sağlanabilmesi için İstanbul Hükûmetine baskı yapılmasının sağlanmasını (III) amaçlamıştır.
e
16. Almanya, I. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’ni kendi yanın- da görmek istemiştir. Bunun nedenleri arasında yer alan hali- fenin gücünden faydalanmak dinî, Musul ve Kerkük petrolle- rinden faydalanmak (II) ekonomik, İngiltere’nin Uzak Doğu’ya giden sömürge yollarını kesmek (III) ekonomik ve jeopolitik amaçlara örnek verilebilir.
D
17. Amasya Genelgesi’nde “İstanbul Hükûmeti galip devletlerin etkisinde olduğundan görevini yerine getirememektedir. Bu durum milletimizi yok olmuş göstermektedir.” maddesi yer almıştır. Bu madde Millî Mücadele’nin gerekçelerinden birini ortaya koymuştur (I). Ayrıca İstanbul Hükûmetinin, İtilaf Dev- letlerinin etkisinde olması bu hükûmete güveni zedelemiştir (II). Ancak bu madde ile direk seçimlerin yenilenmesinin is- tendiği söylenemez.
d
isem yayıncılık
KPSS LİSANS/GK DENEME ÇÖZÜM-5
18. 24 Nisan Önergesi’nin maddelerinden biri de “Padişah ve ha- life İtilaf Devletlerinin baskısından kurtulduğu zaman Meclisin düzenleyeceği yasaya göre hareket etmek durumundadır.”
şeklindendir. Bu madde padişah ve halifenin Meclisin dene- timi altında kalacağını ve Meclisin üzerinde bir kuvvet kabul edilmeyeceğini göstermektedir.
a
19. Kütahya-Eskişehir Muharebelerinde alınan yenilginin ardın- dan mebusların çoğunda Mustafa Kemal’in ordunun başına geçmesi düşüncesi oluşmuştur. 5 Ağustos 1921’de kabul edi- len Başkomutanlık Kanunu ile Meclisin tüm yetkileri üç ay için Mustafa Kemal’e verilmiş ve Mustafa Kemal, ordunun başko- mutanı olmuştur.
b
20. Lozan Görüşmelerine ara verildiği günlerde İzmir İktisat Kong- resi toplanmıştır. Bu kongrede millî ekonomi oluşturulmasının esasları ortaya konmuştur. Daha sonra ara verilen görüşmeler yeniden başlamıştır. 24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Antlaşması ile Türkiye’ye adli ve mali kısıtlamalar getiren kapitülasyonlar kaldırılmış ve İzmir İktisat Kongresi’nde be- nimsenen millî ekonominin sağlanması konusunda önemli bir adım atılmıştır.
d
21. Ankara 13 Ekim 1923’te başkent ilan edilmiştir. Ankara’nın başkent ilan edilmesinde Millî Mücadele’nin merkezi olması (I), Boğazlar Komisyonunun varlığı ve Boğazlardaki askersiz alan zorunluluğu nedeniyle İstanbul’un güvenli olmaması (II), İstanbul’un başkenti olması nedeniyle Osmanlı Devleti ile öz- deşleştirilmesi (III) etkili olmuştur.
e
22. Mustafa Kemal’in soruda verilen sözünde açıkça millet ege- menliği anlayışına vurgu yapılmıştır. Buna göre;
● halifeliğin kaldırılması,
● cumhuriyetin ilan edilmesi,
● saltanatın kaldırılması,
● kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi,
● seçmen yaşının düşürülmesi,
● seçmen olabilmek için vergi verme şartının kaldırılması millet egemenliği ile ilgili faaliyetlerdir. Ancak Medeni Kanun’da toplumsal hayatla ilgili kararlar vardır. Kanun millet egemenliği ile bağlantılı maddeler içermez.
c
23. Mustafa Kemal Atatürk’ün Türk Tarih Kurumunu kurdurmasın- da ve tarih alanında çalışmaları teşvik etmesinde
● Türkiye’nin eski uygarlıklar ile bağlantılarının kurulması suretiyle dış güçlere karşı bölgenin gerçek sahipleri olun- duğu fikrinin pekiştirilmesi (I),
● Osmanlıcılıktan Türklüğe geçiş sürecindeki millete Türk- lük bilincinin aşılanması (II),
● ümmetçi tarih anlayışından millî tarih anlayışına geçiş yapılması,
● Türklerin sarı ırktan olmadıklarının ortaya konulması ve Türk milleti aleyhindeki görüşlere cevap verilmesi,
● Türklerin dünya medeniyetine katkılarının ortaya konması etkili olmuştur. Ancak Türklerin diğer ırklardan üstünlüğü sa- vunulmamıştır.
d
24. Atatürk ilkelerinin dayandığı esaslar arasında asla değişme- yen mutlak değerleri ifade eden dogmatizm yer almaz. Çünkü ilkeler dönemlerin şartlarına göre gelişme gösterir.
b
isem yayıncılık 25. Türkiye Cumhuriyeti’nin uluslararası barışa destek için yurt
dışına asker gönderdiği ilk ülke Kore’dir. Türkiye bu sayede Batı Bloku’nun önemli oluşumlarından biri olan NATO’ya dâhil olmuştur.
a
26. Hitler iktidara geldiği andan itibaren Versay Antlaşması hü- kümlerinden kurtulmaya yönelik adımlar atmıştır. Almanya’nın,
● Ren Bölgesi’ni silahlandırması,
● Milletler Cemiyetinden ayrılması,
● Saar Bölgesi’ni plebisitle ele geçirmesi,
● Avusturya’yı ilhak etmesi
Versay Antlaşması’nın şartlarından kurtulmak amacıyla yap- tığı girişimlerdir. Habeşistan ise Almanya değil, İtalya tarafın- dan II. Dünya Savaşı öncesi işgal edilmiştir.
c
27. Bağımsız olmakla birlikte, izlediği siyasi ve ekonomik politika- larda, başka bir devletin az ya da çok etkisi ve denetiminde bulunan devlete uydu devlet denir. Soğuk Savaş Dönemi’nde Arnavutluk, Yugoslavya, Çekoslovakya, Macaristan, Polonya, Romanya, Bulgaristan, Doğu Almanya Sovyet Rusya’nın uydu devletleri olmuşlardır.
d
28.
Haritada ok yönünde gidildiğinde çizgisel hız azalırken diğer özellikler artış göstermektedir.
a
29. Horst-graben sistemleri için,
● Faylanmaya bağlı oluşmuştur.
● Sıcak su kaynakları bakımından zengindir.
ifadeleri doğrudur.
Ancak Akdeniz’de Nur (Amanos) Dağları yer alırken enine kıyı tipinin oluşmasında etkisi bulunmamaktadır.
c
30. III
IV
II I
V
Haritada I numara ile gösterilen Adana (Çukurova) çevresinde kıta sahanlığı geniştir. Ancak diğer kesimlerde daha dardır.
a
isem yayıncılık
KPSS LİSANS/GK DENEME ÇÖZÜM-5
31. Soruda verilen göllerden Salda karstik yapıdayken diğer göller tektonik oluşuma sahiptir.
e
32. I. Ortalama yükseltileri 1000 metreden fazladır.
III. Genelde tarım ve hayvancılık fonksiyonları gelişmiştir.
Türkiye platolarıyla ilgili olarak verilenler doğru iken yükselti- leri farklı olduğu için fiziki haritalarda farklı renkle gösterilen.
(Çatalca - Kocaeli yeşil renk, Cihanbeyli turuncu ile gösterilir.)
d
33.
6°
6° 6°
6°
4°
4° 2°
– 2°
– 2°
– 4°
0°
8°10°
Haritada indirgenmiş olduğu için yükselti sıcaklık üzerinde etkili olmamıştır. En soğuk yerlerin Kuzeydoğu Anadolu olma- sında yükseltinin etkisi bulunmamaktadır.
d
34. 300
Yağış (mm) Sıcaklık (°C)
25 20 15 10 5 0 250
200 150 100 50 0
Ocak Şubat Mart
Yağış Sıcaklık
Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
Verilen iklim grafiği Karadeniz iklimine aittir. Rize verilen iller- den Karadeniz iklimini yaşayan kenttir. Gümüşhane iç kesim- de kaldığı için burada daha çok karasal iklim şartları hâkimdir.
d
35. Türkiye’de ormanların en fazla olduğu il Antalya’dır.
c
36. Türkiye’de toplam nüfus içerisinde erkekler %50,2, kadınlar ise %49,8’dir. Cumhuriyet’in ilk yıllarında kadın nüfus fazla iken günümüzde erkek nüfus daha fazladır. Soruda sadece II. öncül doğrudur.
b
37. Doğu Karadeniz kıyıları yer şekillerinden dolayı yoğun nüfus- lanmıştır. Ancak diğer yerler seyrek nüfuslanmıştır.
a
38.
Haritada taranarak gösterilen yerlerde (Kıyı Ege, Çukurova, Samsun, Adıyaman, Bitlis, Şırnak, Bursa) tütün üretimi yapıl- maktadır.
c
39. Türkiye’de hayvancılığın geliştirilmesi için yerli ırk hayvan sa- yısının artırılması doğru bir çalışma olmaz. Çünkü yerli ırkların verimlilikleri düşüktür.
d
isem yayıncılık 40. Soruda verilen enerji santrallerinden
● Çanakkale (Çan) → linyit
● Bursa (Orhaneli) → linyit
● Zonguldak (Çatalağız) → Taş kömürü
Adana (Sugözü) → İthal taş kömürü yenilmez enerji kaynağı yani tükenen enerji iken İzmir (Alaçatı) yenilenebilir enerji kay- nağı ile çalışmaktadır.
b
41. Krom - Muğla (Fethiye) (A) Boksit - Antalya (Akseki) (B) Trona - Ankara (Beypazarı) (C) Demir - Malatya (Hekimhan) (D)
eşleştirmeleri doğru iken Eskişehir Seyitgazi’de bakır değil, bor madeni çıkartılmaktadır.
e
42. İskenderun demir-çelik fabrikasının yer seçiminde limanın var- lığı yani ulaşım ve su kaynaklarına yakınlık dikkate alınmıştır.
d
43. Soruda verilen ülkelerden Türkiye’nin İsveç ile olan ithalatı di- ğer ülkelere göre daha azdır.
e
44. İstanbul’un turist sayısının fazla olmasında kültür ve kongre turizmi çekicilikleri daha fazladır.
c
45. I. Sınırın belirli bölümünü Arpaçay nehri oluşturmaktadır.
II. Alican ve Akyaka sınır kapıları bulunmaktadır.
III. Mevcut sınırların tamamı kapalıdır.
Türkiye - Ermenistan sınırı ile ilgili verilen açıklamaların ta- mamı doğrudur.
e
isem yayıncılık
KPSS LİSANS/GK DENEME ÇÖZÜM-5
46. Karine, bilinen bir durumdan bilinmeyen bir durumun varlığını çıkarmaktır. TMK, iddiasını karineye dayandıran taraf ispat yü- künden kurtulmuş sayılır demektedir. Karineler de kendi içinde ayrılmaktadır. Adi karineler, kanunda ismen yer alan ve aksi herhangi bir delil ile ispat edilebilen karinelerdir.
Adi karineler şu şekildedir:
● Ölüm karinesi
● Babalık karinesi
● Birlikte ölüm karinesi
● İyi niyet karinesi
● Resmî sicil ve senetlerin doğruluğu karinesi
● Mülkiyet karinesi
● Paylı mülkiyet karinesi
● Zilyetlik karinesi
d
47. Hukuk kurallarının çeşitleri şunlardır:
● Emredici hukuk kuralları
● Yedek hukuk kuralları – Tamamlayıcı hukuk kuralları – Yorumlayıcı hukuk kuralları
● Tanımlayıcı hukuk kuralları
Bunlardan emredici hukuk kuralları, aksi kararlaştırılamayan ve uyulmak zorunda olan hukuk kurallarıdır.
d
48. Seçeneklerde verilenlerden tekerrür ve müsadere Türk Ceza Kanunu’nda yer alan güvenlik tedbirleri arasında sayılmakta- dır. Yine aynı şekilde ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile süreli hapis cezası da Türk Ceza Kanunu’nda yer alan cezalar arasında yer almaktadır. Güvenlik tedbirleri ile cezalar TCK’ye göre yaptırım sayılmaktadır. Ancak tutuklama bir koruma ted- biridir ve koruma tedbirleri yaptırım türü olarak sayılmaz.
a
49. 12 Mart 1971 muhtırasından sonra 1961 Anayasası’nda bazı önemli değişiklikler yapılmıştır. Bunlardan bazıları şu şekildedir:
● Temel hak ve hürriyetler için genel sınırlama nedenlerinin getirilmesi
● Bakanlar Kuruluna kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisinin verilmesi
● Devlet Güvenlik Mahkemelerinin kurulması
● TRT’nin özerkliğinin kaldırılması
Ancak Askerî Yargıtay 1961 Anayasası’nın ilk hâliyle ku- rulmuş bir yüksek mahkemedir. Bunu Askerî Yüksek İdare Mahkemesiyle karıştırmamak gerekir. AYİM 1971-1973 de- ğişikliğiyle kurulmuş bir yüksek mahkemedir. 16 Nisan 2017 Referandumu’yla bu iki yüksek mahkeme de kapatılmıştır.
a
50. Dokunulmazlığı kaldırılan veya milletvekilliği düşürülen bir mil- letvekili kararın verilmesinden itibaren 7 gün içinde Anayasa Mahkemesine iptal isteminde bulunur. Anayasa Mahkemesi 15 gün içinde bu istemi karara bağlar.
a
51. Başkanlık sistemi, kuvvetlerin sert ayrılığına dayanır.
d
52. 2017’de yapılan değişiklikle Hâkimler ve Savcılar Yüksek Ku- rulunun adı Hâkimler ve Savcılar Kurulu olarak değiştirilmiştir.
Ayrıca Kurulun üye sayısı 13, daire sayısı 2 olarak düzenlen- miştir.
d
53. Amirin emrine uyma, mal bildiriminde bulunma, kıyafet yü- kümlülüğü ve resmî araç ve belgeleri iade memurların yü- kümlülükleri arasında yer alır. Yükümlülük, yapılması yerine getirilmesi gereken işleri ifade eder.
Basına demeç verme ise memurların yapmaması gereken ya- sak işlemlerden biridir.
b
isem yayıncılık 54. İdarenin mal edinme yöntemleri; kamulaştırma, devletleştir-
me, istimval, geçici işgal, kamulaştırmasız el atma ve satın almadır. İlk beşini satın almadan ayıran temel özellik bunlarda devlet kamu gücünü, üstün ve ayrıcalıklı yetkilerini kullanır.
Karşı tarafın rızasının alınmasına gerek yoktur. Ancak satın alma işleminde taraflardan biri devlet veya kamu tüzel kişisi de olsa taraflar arasında eşitliğe dayanır. Devlet üstün ve ay- rıcalıklı yetkilerini kullanmaz.
a
55. Türkiye’nin üyesi olduğu bazı uluslararası kuruluşlar şunlardır:
● Birleşmiş Milletler
● Avrupa Konseyi
● NATO
● Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı
● Uluslararası Polis Teşkilatı
● Ancak Türkiye, Avrupa Birliği’ne üye değil, aday ülke du- rumundadır.
b
56. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığında ilk kez seçilerek görev yapan devlet adamı Mustafa Kemal Atatürk’tür.
a
57. Alfred Nobel kimya alanında çalışmalar yapmıştır.
c
58. İngiltere, geleneksel (yazısız) anayasa kullanmaktadır.
e
59. Mart 2020’de görev süresi dolan İsmail Rüştü Cirit’in yerine Yargıtay Başkanlığındaki Mehmet Akarca seçilmiştir.
d
60. 2020’de 92.si düzenlenen Oscar Ödül Töreninde en iyi film ödülünü “Parazit” yapımı almıştır.
