Konu 2
Müfredat ögeleri ve müfredat ögelerinin birleştirilmesi: İçerikte, süreçte ve üründe
farklılaştırma
• Bireyselleştirilmiş öğretim, genel eğitim öğretmenlerinin öğretimi sınıflarındaki öğrencilerin gereksinimlerini karşılamak için
farklılaştırmalarıdır.
• Amacı, öğrencinin gereksinim lerini bulunduğu yerde karşılayarak ve öğrenme sürecine yardımda bulunarak öğrencilerin
gelişimlerini ve bireysel başarılarını en üst düzeye çıkarmaktır.
• Öğretmenler bireyselleştirmeyi yaparken öğrencilerinin genel eğitim okul programına erişimlerini sağlarlarken, onların okulda başarılı olmalarına olanak sağlayacak tekniklere ve stratejilere odaklanmalıdırlar.
• Bireyselleştirmede yapılacak düzenlemeler öğrencilerin var olan potansiyellerini ortaya koymaları açısından çok önemlidir.
• Müfredatta uyarlamalarda temel amaç öğrencinin güçlü yanlarını ortaya çıkarmak ve okulda başarılı olmalarını sağlamaktır.
• Gereksinim duyan bir öğrenciye devam ettiği okulun müfredatında ve eğitim ortamında onun gereksinimlerini dikkate alan uyarlamaların gerçekleştirilmesi gerekir.
• Uyarlamalar içerikte (öğretim amaçlarında), öğretim sürecinde ve okul başarısının değerlendirilmesinde mutlaka yer verilmelidir.
Bireyselleştirme üç alanda yapılır:
•İçerik (ne öğrenildiği)
•Süreç (içeriğin nasıl öğretildiği)
•Ürün (öğrenmenin nasıl gözlendiği ve
değerlendirildiği)
İçerik (Ne öğretildiği)
• Öğrenme içeriği öğretimden sonra öğrencinin başarmasını
istediklerimizdir. İçerik, okulun öğretim programıdır. Öğretim programı, okulda öğretilen dersleri ya da tam anlamı ile başkalarının geliştirdiği ve öğretmenlerin sı nıfta uyguladıkları belgedir. İşlevsel olmalıdır. Öğretim programı, öğrencileri öğretim sona erdiğinde yaşayacakları, çalışacakları ve öğre necekleri çevreye hazırladığı oranda işlevseldir.
İçerikte/Öğretim Programında Bireyselleştirme
• Bu alanda yapılan düzenlemeler; içeriğin mikta rı azaltılarak, içerik
değiştirilerek ya da içeriğe eklemeler yapılarak gerçekleştirilir. Bazı durum larda, bazı içerikleri kapsama almama kararını vermek de gerekli olabilir.
• İçeriğin bireyselleştirilmesi çok dikkatli yapılmalıdır. Çünkü öğrenciler genel eğitim programına erişmek zorundadır.
• Özel gereksinimi olan birçok öğrenci için okul un öğretim programında yer almayan belirli becerileri öğretmek çok önemli olabilir. Örneğin, çalışma becerileri ve sosyal beceriler gibi becerileri edinmek,
geliştirmek ya da düzeltmek için daha fazla zamana gereksinim duyabilirler.
• Öğren cinin gereksinimlerinin genel eğitim kapsamında ne ölçüde karşılanabileceği üzerinde titizlikle durulmalıdır.
• Kullanılan resmi öğretim programına öğ rencinin gereksinimlerine (ör.
çalışma becerileri öğretimi) ya da kişisel ilgilerine (zenginleşme) da yalı olarak öğretmenin seçtiği içeriğin ilave edil mesi gerekir.
• Bunu Bireyselleştirilmiş Eğitim Planı (BEP) hazırlayarak yapıyoruz.
• Her öğrenci öncelikle yerleştirildiği eğitim ortamının
müfredatını izleyecektir. Bununla birlikte, özel gereksinimli
öğrenci için hazırlanan eğitim planında okul müfredatında yer almayan ancak onun gereksinim duyduğu amaçlara da yer
verilebilir. Örneğin, öğrenci için müfredattaki kazanımlara ek olarak Bireysel Eğitim Planında Türkçe dil edinimine, okunaklı yazı yazmaya, sosyal beceri öğretimine ilişkin amaçlara yer
verilebilir ve bu amaçlara ulaşılması hedeflenebilir. Bunun dışında, öğrencinin bulunduğu sınıfa ait olmayan ancak okul müfredatında daha alt sınıf düzeyleri için yer alan bazı
amaçlar sınıf kazanımlarından bazıları ile yer değiştirebilir.
Sınıftaki öğrenciler için yazılı anlatım kurallarının öğretimi
amaçlanırken, öğrenci ile kurallarına uygun cümle oluşturma çalışmalarına yer verilebilir.
Süreç (içeriğin nasıl öğretildiği)
İçeriğin öğretilmesinde,
Değerlendirme sonuçlarına dayanan ve her bir öğrenci için seçilmiş olan öğrenme hedefleri ve amaçları dikkate alınır.
1. Bu hedefler ve amaçlar doğrultusunda öğretim yöntemleri ve öğretim materyalleri belirlenir ve gerekli uyarlamalar yapılır.
2. Öğretimin gerçekleştirileceği ortamların da düzenlenmesi ve belirlenmesi çok önemlidir.
3. Gerektiğinde ilgili hizmetler (ör. odyoloji, fiziksel terapi, fizyoterapi) sağlanır.
4. Davranış problemleriyle karşılaşılması durumunda, davranış yönetimi de yapılır.
5. Gereksinim duyulduğunda sağlanan yardımcı teknoloji de kullanılır.
Öğretim Yöntemleri ve Materyal Uyarlamaları
• Özel gereksinimli öğrenciler için öğretimde tekrar, yavaş
yavaş hızlanma, öğrencinin aktif tepkisini sağlamak ve uygun yöntemlerin kullanımı çok önemlidir.
• En sık kullanılan yöntemlerden biri doğrudan öğretimdir.
Kullanılan farklı bir yöntem de işbirlikli ya da işbirliğine dayalı öğretimdir. Öğretimde amaca uygun şekilde gruplandırma
yapmak da çok önemlidir. Öğretmenlerin kullanabilecekleri bir yöntem de akran aracılı öğretim ya da akran öğretimidir.
Doğrudan öğretim
Doğrudan öğretimin birçok biçimi olmasına rağmen, genellikle
becerinin açıklanması, becerinin öğretimi, beceri için model olunması, bece rinin gerçekleştirilmesi ve beceri performansı üzerine geri bildirim verilmesi öğelerini içermektedir.
• Doğrudan öğretimi kullanan öğretmenler, öğrenci lerin tepki vermelerine fırsat sağlayan ve öğrencilerin ders hakkında ne
düşündüklerine dair geri bildirim almalarına olanak veren dersler yaparlar.
• Bir becerinin nasıl gerçekleştirildiği gösterilir ve daha sonra rehberli uygulamalarla beceriyi uygulamak için öğrencilere fırsat verilir.
• Öğretmenler uygulama yaparlarken, öğrencilere olumlu ve yapıcı geri bildirim vererek tüm öğrencilerle ilgilenirler, temel amaç beceride
ustalaşmaktır
İşbirlikli öğretim
• İşbirlikli öğretim iki eğitimcinin bilgi ve becerilerini birleştirip genel eğitim sınıflarında aynı anda çalışmalarıdır. Örneğin özel eğitimci ile sınıf öğretmeninin işbirliği içinde çalışmaları.
Öğretim için gruplandırma
• Tüm sınıf
• Küçük grup (homojen ya da heterojen gruplar)
• Bire bir öğretim
Kendini düzenleme becerilerinin öğretimi
• Kendini izleme—bireyin kendi davranışını izlemesi ile ilgili becerilerdir.
• Kendine yönerge verme—yüksek sesle ya da içinden sözel ifadeleri
kullanarak bir görevi yerine getirmek üzere kendi kendine konuşma ile ilgili becerilerdir.
• Kendini değerlendirme—bireyin kendi performansını analiz etmesi ve gerekli düzeltmeleri yapması ile ilgili becerilerdir.
• Kendini pekiştirme—doğru davranış ya da bir görevi başarılı şekilde bitirme için bireyin kendini ödüllendirmesi ile ilgili becerilerdir.
Probleme dayalı öğrenme
Probleme dayalı öğrenme, öğrencilerin gerçek bir problem ya da konunun araştırmacıları hâline geldikleri etkinliklerden oluşur.
• Birincisi, öğrencilere derinlemesine araştıracakları birçok konu, sorun ve alanı keşfetmeleri için farklı etkinlikler yoluyla rehberlik edilir. Öğrenciler öğrenmek istediklerini bilemeyecekleri için öğretmenler, öğrencilerin
ilgilerini değerlendirmeli ve birçok yola başvurmalıdırlar.
• İkinci etkinlik, bir konu seçmek ve ilginç bir projeye içerik geliştirmek için başarılacak belirli hedefler ve amaçlar belirlemektir. Öğretmenler,
başarılacak şeyin ne olduğuna karar vermek için öğrencilerle birlikte çalışarak öğrencilerin bu hedef ve amaçlan belirlemelerine yardımcı olabilirler.
• Üçüncü etkinlik bir yönetim planı geliştirmektir. Bu plan, zaman
çizelgesi oluşturmayı, fikirleri başlatmayı ve sonlandırmayı içerir. Plan ana hatları ile belirlendikten sonra öğrenci, fikirleri araştırmaya başlar ve araştırmaya ve öğretmenden gelen rehberliğe dayalı olarak ürünler çıkarmaya başlar.
• Bu sürecin en son basamağı, öğrencilere bağımsız ya da küçük grup çalışmalarında ne başardıklarım değerlendirmede rehberlik etmektir.
Öğrenci ve öğretmenler gereksinimlerini en iyi şekilde karşılayan değerlendirme planlarını geliştirebilirler.
Akran öğretimi
• Akran öğretimi her zaman olmasa da genellikle, daha fazla beceri sahibi bir öğrencinin belirli bir davranış alanında ya da akademik alanda daha az yeterli bir öğrenci ile eşleştirilmesini içermektedir.
Akran öğretimi akademik becerileri öğretmek ve sınıf disiplini, akran ilişkileri ve uygun etkileşim davranışları ile ilgili sosyal davranışları geliştirmek üzere kullanılmaktadır. Akran öğretiminin etkililiği yaş, ortam ve öğrenci türlerine göre değişiklik göstermektedir.
Materyalin uyarlanması
• Metinsel materyalin sesli biçiminin kullanılması
• Mevcut materyalin basitleştirilmesi
• Görsellerin kullanımı
• Derse ait konunun sunulmasında ya da bilginin verilmesinde
videoların, şematik öğretim materyallerinin, bilgisayar programlarının ve diğer görseller gibi öğretim teknolojilerinin, araçlarının ve
materyallerinin kullanılması öğretim sürecinde yapılabilecek diğer öğretimsel uyarlamalardandır.
• Öğrenme stratejilerinin öğretimi, öğretimin farklı öğrenci
gruplandırmalarıyla yapılması, rehberli ve bağımsız uygulama
fırsatlarının verilmesi gibi yönteme ait uyarlamalar da öğretimde yerini almalıdır. Tüm bunlar öğrencinin aktif öğrenmesini destekler, ona öğrenmede kolaylık sağlar.
• Öğrencilere ödevlerini, görevlerini ya da sınavlarını tamamlamak için daha fazla süre verilmesi de öğretim sürecindeki uyarlamalardandır.
• Arkadaşlarına göre daha kısa ya da dil açısından daha basit bir metni okumasının istenmesi, çözmesi için daha az sayıda problem verilmesi gibi ödev, görev ve iş miktarındaki azaltma da yapılabilecekler
arasındadır.
• Ödevlerin, görevlerin ve beklenen işlerin miktarını azaltmanın yanı sıra güçlük düzeylerinin de azaltılması gerekebilir.
• Ödev yönergelerinin daha basit ve anlaşılır yazılması, çözülmesi gereken matematik problemlerinin basitleştirilmesi, okunması beklenen metnin güçlük düzeyinin azaltılarak öğrencinin okuma ve dil düzeyine uygun hale getirilmesi bu tür bir uyarlamaya verilecek örneklerdendir.
Öğretim Ortamının Düzenlenmesi
• Sınıfın yeri
• Öğrencinin oturma yeri
• Materyallerin yerleştirilmesi
• Güvenlik
• Hareket kolaylığının sağlanması
İlgili hizmetlerin ve desteğin sağlanması
• Öğretim süreci için ele alacağımız son uyarlama türü öğrenciye bu süreçte sağlanan destekler, yardımlar ve bunların miktarıdır. Aynı eğitim
düzenlemesine yerleştirilseler bile her öğrencinin ve ailesinin farklı destek gereksinimleri olacaktır. Desteğin miktarı da değişecektir. Ailenin yaşadığı travmalar, maddi yetersizlikler, ve farklı bir kültüre ve dile sahip olmak gibi faktörlerin getirdiği olumsuzluklarla onların yaşadığı zorluk artmaktadır. Bu nedenle öğretimdeki desteğin miktarı bu öğrenciler için çok değerlidir.
Öğrencinin hem sınıf içinde hem de sınıf dışında destek alması önemlidir.
Okulda destek eğitim odasında alacağı eğitim, okul dışındaki merkezler ya da uzman kişilerin vereceği hizmetler, ödevlerinde yardım edecek bir
akran belirlenmesi gibi destekler öğrencinin başarısını artıracak öğretimsel uyarlamalar arasındadır.
Davranış Problemleriyle Başa Çıkma
Davranış Problemleri Nedir?
• Davranış problemleri her sınıf ve yaş düzeyindeki özel gereksinimli
olan ve olmayan öğrenciler tarafından gösterilebilir. Bu gibi davranışlar özel gereksinimli öğrencinin akademik başarısını ve akranları
tarafından kabulünü olumsuz olarak etkiler.
• Sınıf öğretmenleri iki tip davranış problemleriyle karşı karşıya kalırlar:
Uygun olmayan sınıf davranışı ve çalışma becerisi problemleri.
• Sınıf öğretimini, öğrencinin akranları ve öğretmeniyle sosyal
etkileşimini engelleyen ve diğerlerine zarar veren davranışlar uygun olmayan davranış olarak kabul edilir. Bu davranışlara örnek olarak sınıfta çok konuşmak, kavga etmek, tartışmak, yerinden kalkmak, küfür etmek, diğerleriyle etkileşimden kaçınmak verilebilir.
Gelişmemiş ve içe dönük davranışlar da bu gruba girer.
• Özel gereksinimli öğrencinin akademik performansını ya da
öğretmenin akademik ilerlemeyi değerlendirmesini engelleyen davranışlar çalışma becerisi problemleri olarak düşünülür. Bu
problemlere örnek olarak ödevini tamamlamamak, ders boyunca dikkat zayıflığı, yönergeleri izlememe, çalışma zamanını
ayarlayamama verilebilir.
Unutmayalım!
•Davranış problemleri kendiliğinden ortaya çıkmaz. Sınıfın öğrenme çevresinin
düzenlenme şekli ve diğerlerinin hareketleri uygun olmayan davranışları teşvik eder, başlatır ya da pekiştirir.
•Yalnızca davranış problemi gösteren hedef öğrencinin davranışı değil, öğretmenin ve diğer öğrencilerin davranışları da incelenmelidir. Örneğin, öğretmenden gelen alaycı bir yorum öğrencinin sert cevabının başlatıcısı olabilir. Sınıf arkadaşlarının argo
sözlerine gülmeleri öğrencinin benzer davranışlarının ortaya çıkmasına yol açabilir.
•Öğrenciler doğru tepkileri öğrenmedikleri ya da uygun olmayan şekilde davranmayı uygun davranmadan daha ödüllendirici bulduklarında, uygun olmayan davranış
gösterirler.
Sınıfta Ortaya Çıkabilecek Uygun Olmayan Davranışları Önleme
• Sınıfta ortaya çıkabilecek uygun olmayan davranışları önlemek için öğretmenlerin kullanabilecekleri pek çok strateji vardır:
• Öğrencileri beklentileri konusunda bilgilendirme: Sınıf kurallarını öğrencilerle birlikte belirleme ve birlikte gözden geçirme, öğretmenin beklentilerini hatırlatmak için en iyi yoldur.
• Olumlu öğrenme atmosferi oluşturma: Sınıf atmosferi uygun davranışları pekiştirmeye açık, bütün öğrencilerin gereksinimlerine cevap vermek için yeterince esnek ve eğlenceli olursa, öğrenciler okula istekli gideceklerdir.
• Anlamlı öğrenme deneyimleri sağlama: Akademik derslerde öğretilen beceriler günlük yaşamla bağlantılı olduğunda, öğrencilerin ilgisi artar ve beceriler daha kolay genellenir.
• Olumlu davranışları ödüllendirmelidir. Sembol ya da sosyal ödül ve ödül sistemi kullanılabilir.
• Tehditten kaçınma: Sınıf kuralları yeterince açık ve anlaşılır olmalıdır. Öğretmen tehdit etmek yerine sınıf kurallarını, uygun ve uygun olmayan davranışların
sonuçlarının ne olacağını ve öğrencilerin nasıl davranmaları gerektiğini hatırlatır.
Bunlar tehdit edici olmamalıdır.
• Öğretmen öğrencileri kendilerine güvenmeleri konusunda cesaretlendirmelidir:
Kendine güveni olan öğrenciler diğer insanlarla etkileşimlerinde daha uygun davranırlar.
• Öğrencilere olumlu atıfta bulunma: Öğretmen öğrencilerde, benlik saygısı ve kendine güven geliştirmek için onların olumlu davranışlarını taktir etmelidir.
• Sınıftaki fiziksel düzenlemelere dikkat etme ve zaman ayırma: Öğretmen sınıf trafiğinin rahat akışını sağlamalı ve sınıf düzenlemesini öğrencileri görebileceği şekilde düzenlemelidir. Öğrenciler öğretmeni ve tahtayı görebilecek şekilde oturtulmalıdır.
• Olumlu model olma: Öğretmen davranışlarıyla engellemelerle başa çıkma konusunda öğrencilere iyi model olmalıdır.
• Zamanı etkili kullanma ve geçişleri planlama: Geçişler bir etkinlikten diğerine, sınıf içinde bir yerden başka bir yere geçiş şeklinde
olabileceği gibi, sınıf dışı bir yere gitme ve gelme şeklinde de olabilir.
• Öğrenmeye ayrılan zamanın çoğu sınıftaki etkinlikler arasındaki
geçişlerde kaybedilir, çünkü bu sırada pek çok davranış sorunu ortaya çıkabilir. Etkinlikler arasındaki geçişlerin birkaç dakikadan 20 dakikaya kadar uzayabildiği söylenmektedir. Öğretmenler öğrencilerden geçiş zamanlarında hangi davranışları beklediklerini öğretmelidir. Etkinlikler arasındaki geçişler çok iyi planlanmalı, geçiş zamanları sessiz ve hızlı olmalıdır. Öğrencilere çeşitli etkinlik geçişleri canlandırılmalı,
yaptırılmalı ve basamakları doğru yerine getiren öğrenciler ödüllendirilmelidir.
• Akran etkileşimi: Akranlar arasında olumlu etkileşimin sağlanması davranış problemlerinin ortaya çıkmasını önleyebilir.
• Olumlu eğitim atmosferinin oluşturulması: Böyle bir atmosferi sağlamak için öğretmenler çocukların bireysel farklılıklarını kabul etmeli, eğitim ortamında
oluşan etkileşimlerin olumlu olmasını sağlamalı, öğrenci katılımını en üst düzeye çıkarmalıdır. Öğretmen öğrencilere kendilerinin, düşüncelerinin değerli
olduğunu hissettirmeli ve eğitim ortamını mutlu edici ve keyif verici bir yer haline getirmelidir. Olumsuz ifadelerden çok olumlu ifadeler kullanmalıdır.
Ör.: “Mustafa şimdi yerine oturmanı istiyorum. Sana söyleninceye kadar yerinde kalacağını biliyorum; çünkü sen çok zekisin.” gibi iki olumlu ifade arasına bir
olumsuz ifade yerleştirilebilir ya da “bu sınıf bu ünitede inanılmaz başarı
gösterdi. Sizin öğretmeniniz olmaktan gurur duyuyorum.” gibi olumlu ifadeler kullanabilirsiniz.
• Günlük işleyiş planlanmalı ve öğrencilere de bildirilmelidir.
• Sınıf kuralları sene başında belirlenmelidir.
• Öğretmen davranışların yetersizlikler, yaş ve gelişim düzeyleri ile ilişkisini bilerek bir davranışın problem davranış olup olmadığını belirleyebilmeli ve bazı olumsuz davranışları görmemezlikten gelmelidir.
• Öğretmenin kullandığı öğretim yöntemi öğrenci ve dersin amacına uygun olmalıdır.
• Dersin amacına uygun ders araçlarının ve materyallerinin olmalıdır.
• Öğretmen öğrenciyi derse katmalı ve kendi hızında öğrenme fırsatı tanımalıdır.
• Olumsuz davranışların ortaya çıkması beklenmeden olumlu davranışlar öğretilmelidir. Sosyal beceriler öğretilmelidir.
Teknolojinin ve Yardımcı Teknolojinin Kullanımı
• Teknolojinin kullanımı günümüz okullarındaki sınıflarda
yaygınlaşmaktadır. Tabletlerin ve diğer mobil cihazların sınıf
öğretimine katılması birçok öğretmenin dersleri tasarlama yöntemini değiştirmektedir.
• Bunun dışında Yardımcı teknoloji de (YT), öğretim için önemli bir araç ve öğrenenler için öğrenme uyarlamalarım tamamlayıcı bir kaynak sağlar. “Yardımcı teknoloji araçları, yetersizliği olan bireylerin işlevsel yeteneklerini arttırmak, sürdürmek ya da iyileştirmek için kullanılan, ticari olarak üretilmiş, uyarlanmış ya da isteğe göre değiştirilmiş olsun veya olmasın, herhangi bir araç, donanım ya da sistemi kapsar”
Ürün (öğrenmenin nasıl
gözlendiği ve değerlendirildiği)
Öğrenme ürünü çok önemlidir. Çünkü öğrenmenin
gösterilmesi öğretmene materyali öğrenen ve daha fazla zamana ve öğretime gereksinimi olan öğrencileri
belirlemesine yardımcı olur.
•Öğrencinin gelişiminin sistematik ve düzenli olarak izlenmesi
•Öğretimde uyarlamalar yapmak için doğrudan ve sık yapılan ölçümler
•Sınavlarda bireyselleştirme (sına süresi ya da formatı)
•Ödevlerde bireyselleştirme
• Öğrencinin başarısını ölçerken de uyarlama yapmaya gereksinim vardır.
Öğrenci öğrendiğini farklı yollarla gösterebilir. Sözlü sınav yerine yazılı sınav ya da tam tersi bir uygulama yapmak, bir proje ödevindeki
performansına bakmak, bir görevi yerine getirirken ya da grup
çalışmalarında yapılan gözlemler, defterlerin ve çalışma kağıtlarının incelenmesi öğrenmenin değerlendirilmesinde kullanılabilir.
• Akademik gelişiminin izlenmesi sürecine öğrencinin de katılması onun öğretime aktif katılımını artıracaktır. Tek bir ölçüm ya da değerlendirme şekline bağlı kalmadan farklı yollar izleyerek öğrencinin neleri, ne kadar öğrendiğine, yapılan müdahalelerin işe yarayıp yaramadığına ilişkin karar vermek daha kolay olacaktır.
• Unutmayalım!
• Öğretmen ve diğer uzmanların öğrenci için yapılacak uyarlamalara karar verirken onun ve ailesinin gereksinimlerine, isteklerine, çocuğun ilgi ve yeteneklerine ilişkin bilgi
toplamaları öğretimin başarısı açısından çok önemlidir.
• Aynı yetersizliğe sahip öğrencilerin benzer özellik ve gereksinimlere sahip olduklarını düşünmek çok yanlıştır. Yetersizlikleri, ana dilleri, kültürel özellikleri benzer olsa da her öğrenci ve ailesi farklı özelliklere sahiptir. Ailenin sosyo-ekonomik durumu, aile yapısı ve ait oldukları makro kültürün dışındaki kültürel özellikleri, çocuklarının tıbbi ve okul geçmişi, yeterlikleri, yetersizlikleri, ilgileri ve öğrenme özellikleri diğer diğer
ailelerinkinden farklıdır.
• Tüm bu faktörler öğrencilerin öğrenme ve okul deneyimlerini etkiler ve farklılaştırır. Bu nedenle öğretmenler hangi eğitim ortamında olursa olsun (kaynaştırma, özel sınıf, özel okul vb.) öğretimsel düzenleme yaparken öğrencinin var olan performansının yanı sıra çocuğun kendisine ve ailesine ait özellikleri de dikkate almalıdır.
• Çocuk için herhangi bir öğretimsel karar alınmadan önce hem ona hem de ailesine ilişkin ayrıntılı bilgi elde edilmesi gerekir. Öğretimsel uyarlamalar bu bilgilere dayalı olarak gerçekleştirilmelidir.
• Öğrenci ve ailesine ilişkin bilgi toplanırken ve bu bilgiler yorumlanırken dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. Kültür bir grup insana ait değerler, inançlar ve davranışlar bütünüdür. Öğrencinin ait olduğu topluluğun ortak geçmişi, yaşanılan yerin coğrafi özellikleri, konuşulan dil, sosyal durum ve ailenin dini inançları öğrencinin ve ailesinin kültürünü tanımlar. Öğrencinin kültürel
özelliklerinin derse katılımını, öğretmen ve arkadaşları ile etkileşim tarzını etkilediği belirtilir.
• Öğrencinin ve ailesinin kültürel özellikleri okul kültüründen ve değerlendirme ve öğretimden sorumlu kişilerinkinden farklılaşabilir. Bu nedenle hem
öğrencinin hem de ailenin davranışlarını yanlış yorumlamak, yanlış kararlar almak olasıdır. Öğrencinin ve ailenin davranışlarını, elde edilen değerlendirme verilerini doğru yorumlayabilmek ve doğru öğretimsel kararlar alabilmek için onların ait oldukları kültüre ilişkin özelliklerin dikkate alınması şarttır.
• Ev ziyaretleri aileye ilişkin, çocuğun ev ortamına ilişkin bilgi elde etmeye yararlı olacağı gibi, çocuğun tıbbi ve okul öyküsünü aileden öğrenmek için de bir
fırsattır. Aile ile kurulacak etkili bir iletişim işbirliğinin de başlangıcı olacaktır.
