Girifl
‹ç mekan süs bitkileri sektörü kullan›lan türler, çeflitler ve tüketiciye sunufl biçimleri aç›s›ndan çok h›zl›
de¤iflim gösteren ve yeni seçeneklere ihtiyaç duyan üretim dallar›ndan biridir. Son y›llarda ürünlerin çeflitlendirilmesi amac›yla bir çok tropik ve subtropik bitki türü iç mekan süs bitkisi olarak kullan›lmak üzere kültüre al›nm›flt›r. Öte yandan d›fl mekan süs bitkisi olarak kullan›lan bir çok odunsu süs bitkisinin bu amaçla kullan›labilirli¤i üzerinde yo¤un araflt›rmalar yap›lmaktad›r.
D›fl mekan süs bitkisi türlerinin iç mekan süs bitkisi olarak kullan›labilmesi için ço¤u kez büyüklüklerinin de¤iflik yöntemlerle kontrol edilmesi gerekmektedir (1).
Ifl›k s›cakl›k iliflkilerinden yararlanma, gübre düzeylerinin s›n›rl› tutulmas› ve budama gibi yöntemlerle baz› türlerde baflar›l› olunmakta baz› türlerde ise sonuç
al›namamaktad›r (2,3). Bu nedenle küçük yap›l› bitkilerin elde edilmesi için kimyasal büyüme engelleyicilerin kullan›m›na baflvurulmaktad›r (4). Süs bitkilerinde en çok kullan›lan büyüme ve geliflme düzenleyiciler (BGD), büyüme engelleyici kimyasallard›r (5). Bu kimyasallar›n süs bitkilerinde kullan›m› oldukça eskidir ve bilefliklerin büyük bir bölümünün ilk uygulama alan› süs bitkileri olmufltur (6). Söz konusu bileflikler, bodur, daha s›k›
dokulu ve piflkin mevsimlik ve saks›l› bitkiler elde etmek, yeflil aksam rengini koyulaflt›rmak, çiçek saplar›n›n sa¤laml›¤›n› art›rmak ve çiçeklenmeyi programlamak, ayr›ca olumsuz çevresel etkilere karfl› direnç art›rmak amac›yla kullan›lmaktad›rlar (5).
Süs bitkileri yetifltiricili¤inde kullan›lan büyüme engelleyiciler, eski say›labilecek bileflikler (chlormequat, chlorphonium chloride, daminozide, ancymidol) ve gelifltirilmekte olan yeni bileflikler (paclobutrazol,
Büyüme Engelleyici Paclobutrazolun K›rm›z› Gelin Duva¤›
(Bougainvillea spectabilis WILLD)’n›n Büyüme ve Çiçeklenmesi Üzerine Etkileri
Osman KARAGÜZEL
Akdeniz Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Peyzaj Mimarl›¤› Bölümü, Antalya-TÜRK‹YE
Gelifl Tarihi: 12.06.1997
Özet: Bu çal›flmada, do¤al uzun ve k›sa gün koflullar›nda paclobutrazolun Bougainvillea spectabilis W‹LLD'in büyüme ve çiçeklenmesi üzerine etkileri araflt›r›lm›flt›r. Temmuz ay› ortas› ve Kas›m ay› bafl›nda, 18 cm'lik (h=16,5 cm) saks›larda yetifltirilen bitkilere topraktan 0 (kontrol), 10, 20 ,30 ve 50 mg/saks› dozunda ve yapraktan 0 (kontrol), 125, 250, 500 ve 1000 ppm dozunda paclobutrazol uygulanm›flt›r. Paclobutrazol uygulamalar› do¤al uzun gün koflullar›nda çiçeklenmeyi hafif öne alm›fl, do¤al k›sa gün koflullar›nda ise çiçeklenmeye kadar geçen süre üzerinde etkili olmam›flt›r. Sürgün uzunluklar› topraktan yap›lan uygulamalarda daha etkin olmak üzere en düflük dozlarda bile önemli ölçüde azalm›flt›r. Her iki gün uzunlu¤u etkisinde de topraktan ve yapraktan yap›lan uygulamalar›n bitki bafl›na sürgün say›lar›n› art›rd›¤›, buna karfl›n bitki bafl›na çiçek say›lar›n› azaltt›¤› belirlenmifl ve topraktan yap›lan uygulamalar›n büyümeyi daha uzun süre kontrol etti¤i saptanm›flt›r.
Effects of Paclobutrazol on Growth and Flowering of Bougainvillea spectabilis WILLD
Abstract: The effects of paclobutrazol were examined in respect to the growth and flowering of Bougainvillea spectabilis WILLD under conditions of long and short natural photoperiods. In the middle of July and at the beginning of November, doses of paclobutrazol; 0 (control), 10, 20, 30 and 50 mg a.e./pot soil drench, and 0 (control), 125, 250, 500 and 1000 ppm foliage spray, were applied to plants grown in 18 cm pots (h=16.5 cm). With the application of paclobutrazol in the form of soil drench and foliage spray, the time from application to flowering decreased slightly under the long photoperiod conditions but this effect did not occur under short photoperiod conditions. Paclobutrazol in the form of soil drench and foliage spray greatly decreased the length of shoots, decreased the number of flowers per plant and increased the number of shoots per plant even at the lowest doses and concentrations with both long and short photoperiods. It was found that the duration of growth suppression was greater when paclobutrazol was applied in the form of soil drench.
uniconazol) olarak iki gruba ayr›lmaktad›rlar (4).
Paclobutrazol ve uniconazol triazol türevi bilefliklerdir ve eski bilefliklere göre; kullan›m kolayl›¤›, düflük dozlarda etkili olabilmeleri, bitkilerde toksik etkilere neden olmamalar› ve etkinliklerinin uzun süreli olmas› gibi üstünlüklerinden dolay› günümüzde bir çok süs bitkisi türünde kullan›lmaya bafllam›fllard›r (7).
Paclobutrazolun odunsu süs bitkilerinde büyümeyi kontrol etkisi üzerinde yap›lan araflt›rmalarda; Hibiscus rosa-sinensis türünde büyümeyi etkin bir biçimde kontrol etti¤i ve kalitede önemli düflüfllere neden olmaks›z›n çiçeklenmeyi öne ald›¤› saptanm›flt›r (8). Ayr›ca, Hydrangea macrophylla, Ceanothus thyrsiflorus var.
repens, Choisya ternata, Clematis 'Capitan Thuilleaux, Rosa hybrida 'Sonia', Episcia cupreata, Rhododendron 'Sir Ropert Peel', Fuchsia x hybrida, Tibouchina urvilleana, Camelia x Williamsii türlerinde büyümeyi etkili bir biçimde kontrol etti¤i, baz› türlerde çiçeklenmeyi ve lateral dallanmay› art›rd›¤› belirlenmifltir (1,9,10,11,12,13).
Gelin duvaklar› (Bougainvillea sp.) Brezilya orijinli Nyctaginaceae familyas›ndan t›rman›c›, düflük s›cakl›klarda yapra¤›n› döken çal›ms› bitkilerdir (14).
K›rm›z› gelin duva¤› (Bougainvillea spectabilis WILLD) büyüme engelleyici kimyasallardan yararlan›larak çiçekli saks›l› bitki olarak yetifltirilmek üzere ilk akla gelen bitki türlerinden biridir. Eski büyüme engelleyicilerden chlormequat uzun y›llard›r gelin duva¤› türlerinde büyümeyi kontrol ve çiçeklenmeyi art›rmak amac›yla kullan›lmaktad›r (6). Gelin duva¤› türlerinden Bougainvillea glabra'da daminozid (B-9) ve fotoperiyod karfl›l›kl› etkilefliminin büyüme ve çiçeklenmeye etkisi araflt›r›lm›fl, k›sa gün koflullar›nda 4000 ppm B-9'un çiçek say›s›n› art›rd›¤› saptanm›flt›r (15). Ayn› tür üzerinde ülkemizde yap›lan bir çal›flmada B. glabra türüne Alar-85 (daminozid) 5000 ppm dozunda yeflil aksama püskürtülmüfl ve CCC (chlormequat) 5000 ppm dozunda sulama suyuyla saks› harc›na verilmifl ve her iki uygulaman›n da çiçeklenme ve bitki boyu üzerinde etkili oldu¤u saptanm›flt›r (16). Buna karfl›n yeni triazol türevi
büyüme engelleyicilerin B. glabra ve özellikle B. spectabilis türünün büyüme ve çiçeklenmesine etkileri üzerinde yap›lan çal›flmalar s›n›rl›d›r.
Bu çal›flmada do¤al uzun ve k›sa gün koflullar›nda topraktan ve yapraktan farkl› dozlarda yap›lan paclobutrazol uygulamalar›n›n B. spectabilis'in büyüme ve çiçeklenmesi üzerine etkilerinin araflt›r›lmas›
amaçlanm›flt›r.
Materyal ve Yöntem
Araflt›rma 1992-1993 y›llar›nda Bahçe Kültürleri Araflt›rma Enstitüsü (Erdemli, ‹çel) bilgisayarl› seralar›nda gerçeklefltirilmifl ve seralarda gece/gündüz s›cakl›klar›
(15/25°) sabit tutulmufltur. Bitkisel materyali B.
spectabilis'in çelikle ço¤alt›lmas›yla elde edilen bitkiler oluflturmufl ve çal›flma do¤al uzun ve k›sa gün koflullar›nda olmak üzere iki deneme olarak planlanm›flt›r.
Birinci Deneme
fiubat ay›nda al›nan sert odun çeliklerinden elde edilen bitkiler 15 Haziran'da 18 cm'lik (h=16.5 cm) saks›lara flafl›rt›lm›flt›r. Bu ifllemden 32 gün sonra (17.07.1992) her biri 3 ana sürgün tafl›yan bitkiler seçilmifl ve sürgünlerde 2 göz ve 2 yaprak kalacak flekilde budanm›fllard›r. Ayn› tarihte topraktan yap›lan paclobutrazol ugulamalar› gerçeklefltirilmifl, yaprak uygulamalar› ise bu tarihten 31 gün sonra (18.08.1992) budamadan sonra oluflan sürgünler 5 cm uzunlu¤a erifltiklerinde yap›lm›flt›r (Tablo 1).
‹kinci Deneme
Bu denemede Temmuz ay›nda al›nan çeliklerden elde edilen bitkiler kullan›lm›flt›r. Bitkiler 2 Eylül'de 18 cm'lik (h=16.5 cm) saks›lara flafl›rt›lm›fl, bu ifllemden 30 gün sonra (02.10.1992) her biri 3 ana sürgüne sahip bitkiler seçilerek her sürgün üzerinde 2 yaprak ve iki göz kalacak biçimde budanm›fllard›r. Ayn› tarihte topraktan yap›lan paclobutrazol uygulamalar› gerçeklefltirilmifl, yaprak uygulamalar› ise 30 gün sonra (02.11.1992) budamadan
Paclobutrazol Uygulamas›
DENEME fiafl›rtma Budama Topraktan Yapraktan
Birinci Deneme 15.06.1992 17.07.1992 17.07.1992 18.08.1992
‹kinci Deneme 02.09.1992 02.10.1992 02.10.1992 02.11.992
Tablo 1. Denemelerde Gerçeklefltirilen Uygula- malar ve Tarihleri.
sonra oluflan sürgünler 5 cm uzunlu¤a erifltiklerinde yap›lm›flt›r (Tablo 1).
Her iki denemede de topraktan yap›lan uygulamalarda 18 cm'lik (h=16.5 cm) saks›lara 500 ml çözeltiyle birlikte 0 (kontrol), 10, 20, 30 ve 50 mg/saks› dozlar›nda paclobutrazol verilmifltir. Yapraktan yap›lan uygulamalarda, topra¤a bulaflmay› önlemek amac›yla saks›lar›n a¤›zlar› polietilen örtü ile sar›lm›fl ve 0 (kontrol), 125, 250, 500 ve 1000 ppm aktif madde içeren çözelti püskürtülerek bitkilerin her taraf›
›slat›lm›flt›r.
Saks›larda toprak + mantar kompost art›¤› (MKA) + kum (2:1:1 hacimsel) kar›fl›m›ndan oluflan harç (pH=7.6) kullan›lm›fl, bitkiler denemeler süresince 15 gün aral›klarla 100 ppm N + 50 ppm P + 150 ppm K + mikro elementler içeren s›v› gübre ile gübrelenmifllerdir.
Denemeler 3 yinelemeli tesadüf parselleri deneme desenine göre kurulmufl ve her parselde 10 saks›l› bitki kullan›lm›flt›r. Denemelerde; uygulamadan çiçeklenmeye kadar geçen süreler (uygulama tarihinden parseldeki tüm bitkilerde ilk prakte yapraklar›n renklendi¤i tarihe kadar geçen süre olarak), sürgün uzunluklar› (budamadan sonra oluflan sürgünlerde ölçüm yap›larak), bitki bafl›na sürgün say›lar› (tam çiçeklenme döneminde budamadan sonra oluflan sürgünler say›larak) ve bitki bafl›na çiçek say›lar›
(parseldeki tüm bitkiler çiçeklendi¤inde her bitkide bulunan çiçek say›s› say›larak) belirlenmifltir.
Birinci denemede uygulamalardan sonra bo¤um aras›
(internod) uzunluklar›nda ortaya ç›kan de¤iflimler 5 ay süreyle izlenerek paclobutrazolun etki süresi belirlenmeye çal›fl›lm›flt›r. Bunun için kontrol uygulamalar› ile 10 mg/saks› ve 125 ppm dozlar›nda 1 ay aral›klarla bo¤um aras› uzunluklar› ölçülmüfl, ölçüm yap›lan noktalara renkli plastik fleritler ba¤lanarak ölçülen k›s›mlar birbirinden ayr›lm›flt›r.
Yap›lan gözlem ve ölçümlerle ilgili verilere varyans analizi uygulanm›fl ve ortalamalar % 5 önem düzeyinde SNK (Student-Newman-Kleus) testine göre karfl›laflt›r›lm›flt›r.
Araflt›rma Sonuçlar› ve Tart›flma Birinci Deneme
Do¤al uzun gün koflullar›nda tapraktan ve yapraktan yap›lan paclobutrazol uygulamalar›n›n çiçeklenmeye kadar geçen süreleri % 1 önem düzeyinde etkiledikleri saptanm›flt›r (Tablo 2). Topraktan ve yapraktan yap›lan uygulamalar doz art›fl›na paralel olarak çiçeklenmeye kadar geçen süreleri kontrole göre 10 gün k›saltm›flt›r.
Tablo 2'de görüldü¤ü gibi paclobutrazolun as›l etkisi sürgün uzunluklar›nda ortaya ç›km›fl, topraktan ve yapraktan yap›lan uygulamalar sürgün uzunluklar›n› % 0.1 önem düzeyinde etkilemifltir.
Tablo 2. Do¤al Uzun Gün Koflullar›nda Paclobutrazol Uygulamalar›n›n B. spectabilis'in Büyüme ve Çiçeklenmesine Etkileri.
Çiçeklenmeye Sürgün
Kadar Geçen Uzunlu¤u Sürgün Say›s› Çiçek Say›s›
UYGULAMA DOZ Süre (Gün) (cm) (adet/bitki) (adet/bitki)
Kontrol 88.0 ay 75.8 a 4.9 b 64.2 a
10 mg/saks› 86.0 a 5.8 b 7.8 a 46.9 b
TOPRAKTAN 20 mg/saks› 80.0 b 3.3 b 7.5 a 46.9 b
30 mg/saks› 80.0 b 2.8 bc 8.5 a 50.3 b
50 mg/saks› 78.0 b 2.6 c 7.1 a 45.5 b
Önemlilik ** *** * **
Kontrol 76.0 a 78.6 a 5.4 b 64.2 a
125 ppm 74.0 ab 34.2 b 8.2 ab 53.4 b
YAPRAKTAN 250 ppm 72.0 b 20.4 b 9.3 a 54.6 b
500 ppm 69.0 bc 14.7 d 9.7 a 55.0 b
1000 ppm 66.0 c 12.5 d 9.5 a 52.8 b
Önemlilik ** *** ** **
y: Sütünlarda SNK testine göre % 5 önem düzeyinde farkl› ortalamalar ayr› harflerle gösterilmifltir
*, **, ***: F s›ras›yla 0.05, 0.01 ve 0.001 düzeyinde önemli.
Topraktan yap›lan uygulamalarda daha etkin olmak üzere paclobutrazol her iki uygulamada da sürgün uzunluklar›n› önemli ölçüde azaltm›flt›r. Topraktan yap›lan uygulamalarda sürgün uzunlu¤u kontrolde 75.8 cm iken, doz art›fl›na paralel olarak azalm›fl ve 50 mg/saks›
dozunda 2.6 cm ye inmifltir (Tablo 2). Benzer sonuçlar yapraktan yap›lan uygulamalardan elde edilmifl, kontrolde 78.6 cm olan sürgün uzunlu¤u, 125 ppm dozunda 34.2 cm , 1000 ppm dozunda ise 12.5 cm olarak saptanm›flt›r.
Bitki bafl›na sürgün say›lar› üzerinde topraktan yap›lan uygulamalar›n % 5, yapraktan yap›lan uygulamalar›n ise
% 1 önem düzeyinde etkili olduklar› belirlenmifltir. Her iki uygulamada da kontrol ile en düflük doz aras›nda fark ortaya ç›km›fl ve pacloburazol bitki bafl›na sürgün say›lar›n› art›rm›flt›r (Tablo 2). Tüm dozlarda kontrole göre ortaya ç›kan art›fl doz art›fl›yla paralellik göstermemifl ve kontroller d›fl›ndaki dozlar ayn› grupta yer alm›fllard›r.
Do¤al uzun gün koflullar›nda tapraktan ve yapraktan verilen paclobutrazol bitki bafl›na çiçek say›lar› üzerinde
% 0.1 önem düzeyinde etkili olmufl ve en düflük dozlarda bile bitki bafl›na çiçek say›s›n› azaltm›flt›r (Tablo 2). Bu etki her iki uygulamada da doz art›fl›yla paralellik göstermemifl, kontrol d›fl›ndaki di¤er dozlar aras›nda istatistiksel anlamda fark ortaya ç›kmam›flt›r.
Bo¤um aras› uzunluklar›nda zamana ba¤l› olarak ortaya ç›kan de¤iflimler, yapraktan yap›lan uygulamalarda paclobutrazolun büyümeyi kontrol etkisinin daha h›zl›
ortadan kalkt›¤›n› göstermifltir (fiekil 1).
Kontrol bitkilerinde bo¤um aras› uzunluklar› ilk 3 ay içinde önemli bir farkl›l›k göstermemifl, 4. ve 5. aylarda hafif bir azalma orataya ç›km›flt›r. Topraktan verilen 10 mg/saks› dozundaki uygulamada bo¤um aras› uzunluklar›
3. aya kadar sabit kalm›fl, 3. ve 4. aylarda artmaya
bafllayarak 5. ayda 1. aydaki bo¤um aras› uzunlu¤unun yaklafl›k 3 kat›na ç›km›flt›r (fiekil 1). Yapraktan yap›lan 125 ppm dozundaki uygulamada ise 1. aydan itibaren bo¤um aras› uzunluklar› artm›fl ve 5. ayda 1. aydaki uzunlu¤un yaklafl›k 5 kat›na ulaflm›flt›r. Ancak 5 ayl›k süre içinde hiç bir uygulamada bo¤um aras› uzunlu¤u konrol düzeyine yükselmemifltir.
‹kinci Deneme
Do¤al k›sa gün koflullar›nda yap›lan uygulamalarda topraktan ve yapraktan verilen paclobutrazolun çiçeklenmeye kadar geçen süreler üzerinde etkili olmad›¤›
saptanm›flt›r (Tablo 3).
Topraktan yap›lan uygulamalarda kontrol dahil tüm bitkiler uygulamadan 55 gün sonra çiçeklenmifllerdir.
Yapraktan yap›lan uygulamalarda ise bu süre 30 gün olarak belirlenmifltir.
Do¤al k›sa gün koflular›nda da paclobutrazol uygulamalar› sürgün uzunluklar›n› % 0.1 önem düzeyinde etkilemifl ve sürgün uzamas›n› önemli ölçüde kontrol alt›na alm›flt›r (Tablo 3). Birinci denemeden elde edilen sonuçlara benzer biçimde toprak uygulamalar›nda etki daha kuvvetli olmufltur. Topraktan yap›lan uygulamalarda, kontrolde sürgün uzunlu¤u 21.2 cm iken, 10 mg/saks› dozunda 12.1 cm ye düflmüfl, doz art›fl›yla azalarak 50 mg/saks› dozunda paclobutrazol uygulanan bitkilerde 2.9 cm ye inmifltir. Yaprak uygulamalar›n›n en yüksek dozu olan 1000 ppm paclobutrazol etkisinde ise sürgün uzunlu¤u 8.1 cm olarak ölçülmüfltür (Tablo 3).
Paclobutrazol uygulamalar› bitki bafl›na sürgün say›lar›n› % 0.1 önem düzeyinde etkilemifl ve bu uygulamalar›n bitki bafl›na sürgün say›lar›n› art›rd›¤›
saptanm›flt›r (Tablo 3). Birinci denemeden al›nan sonuçlara benzer biçimde, en düflük dozlarda bile kontrole göre sürgün say›lar› artm›fl, ancak topraktan ve yapraktan verilen farkl› dozlar aras›nda sürgün say›lar›
aç›s›ndan istatistiksel anlamda fark ortaya ç›kmam›flt›r.
Do¤al k›sa gün koflullar›nda da topraktan ve yapraktan verilen paclobutrazol en düflük dozlarda bile bitki bafl›na çiçek say›lar›n› azaltm›flt›r. % 0.1 önem düzeyindeki bu azalt›c› etki en düflük dozlar olan 10 mg/saks› ve 125 ppm düzeylerinde ortaya ç›km›fl, yapraktan yap›lan uygulamalarda 500 ppm'e kadar doz art›fl›na paralel olarak, topraktan yap›lan uygulamalarda ise dozlar aras›nda fark olmaks›z›n devam etmifltir (Tablo3).
Elde edilen sonuçlar, do¤al uzun gün koflullar›nda topraktan ve yapraktan yap›lan paclobutrazol
fiekil 1. Baclobutrazol Uygulamalar›nda Bo¤um Aras› (‹nternode) Uzunluklar›n›n Zamana Göre De¤iflimi.
—
—
—
—
—
—
—
—
—
— 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0
Bo¤um Aras› Uzunlu¤u (mm) ————
Kontrol 10 mg/saks› (Top.) 125 ppm (Yap.)
uygulamalar›n›n çiçeklenmeye kadar geçen süreyi 10 gün k›saltt›¤›n› göstermifltir. Ayn› etki Hibiscus rosa-sinensis ile yap›lan çal›flmalarda saptanm›flt›r (8). Ancak do¤al k›sa gün koflullar›nda benzer sonuçlar elde edilmemifl ve bitkilerin tümü do¤al uzun gün koflullar›na göre daha k›sa sürede çiçeklenmifllerdir. Bu bulgu, Bougainvillea sp.'nin uzun-k›sa gün bitkisi oldu¤u ve k›sa gün koflullar›nda daha k›sa sürede çiçeklendi¤i do¤rultusundaki bulgular ve bildirifllerle (15,16) benzerlik göstermektedir.
Tüm paclobutrazol uygulamalar› topraktan verildi¤inde daha etkin olmak üzere sürgün uzunluklar›n›
önemli ölçüde azaltm›flt›r. Bu sonuç, bir çok odunsu süs
bitkisi türünde paclobutrazolun büyümeyi etkin bir biçimde kontrol etti¤i do¤rultusundaki bulgular ve bildirifllerle (1,4,7,8,11,13) tam bir uyum içindedir. Öte yandan do¤al uzun ve k›sa gün koflullar›nda tapraktan ve yapraktan yap›lan paclobutrazol uygulamalar›n›n bitki bafl›na sürgün say›lar›n› art›rd›¤› saptanm›flt›r.
Paclobutrazolun sürgün say›lar› üzerine etkileri türlere göre önemli farkl›l›klar göstermesine karfl›n bu bulgu, Rosa hybrida 'Sonia' dan al›nan sonuçlarla (9) benzerlik göstermektedir. Hibiscus rosa-sinensis'den al›nan sonuçlar›n (8) aksine paclobutrazol B. spectabilis'de bitki bafl›na çiçek say›s›n› azaltm›flt›r.
Tablo 3. Do¤al K›sa Gün Koflullar›nda Paclobutrazol Uygulamalar›n›n B. spectabilis'in Büyüme ve Çiçeklenmesine Etkileri.
Çiçeklenmeye Sürgün
Kadar Geçen Uzunlu¤u Sürgün Say›s› Çiçek Say›s›
UYGULAMA DOZ Süre (Gün) (cm) (adet/bitki) (adet/bitki)
Kontrol 55 21.2 ay 4.2 b 32.5 a
10 mg/saks› 55 12.1 b 8.6 a 11.2 b
TOPRAKTAN 20 mg/saks› 55 7.7 c 8.4 a 6.1 b
30 mg/saks› 55 3.4 d 9.9 a 8.1 b
50 mg/saks› 55 2.9 d 9.0 a 11.5 b
Önemlilik Ö.D. *** ** ***
Kontrol 30 34.3 a 4.9 b 43.6 a
125 ppm 30 22.4 b 7.7 ab 35.2 b
YAPRAKTAN 250 ppm 30 13.1 c 8.8 a 30.6 c
500 ppm 30 9.6 d 9.2 a 25.8 d
1000 ppm 30 8.1 d 9.0 a 22.4 d
Önemlilik Ö.D. *** ** ***
y: Sütünlarda SNK testine göre % 5 önem düzeyinde farkl› ortalamalar ayr› harflerle gösterilmifltir
*, **, ***: F s›ras›yla 0.05, 0.01 ve 0.001 düzeyinde önemli.
Kaynaklar
1. Joustra, R.A., Application of Growth Regulators to Ornamental Shrubs for Use as Interior Decoration. Acta Hortic. 251, 359-369, 1989.
2. Moe, R., Heins, R., Control of Morphogenesis and Flowering by Light Quality and Temperature. Acta Hotic. 272, 81-89, 1990.
3. Yoaki, M., Bosai in Japan. Horticulture in Japan, Asakura Publishing Co., Tokyo, Japan, 144-149, 1994.
4. Davis, T. D., Andersen, A. S., Growth Retardants as Aids in Adapting New Floricultural Crops to Pot Culture. Acta Hortic. 252, 77-85, 1989.
5. Halevy, A. H., Recent Advances in the Use of Growth Substances in Ornamental Horticulture. Plant Growth Substances 1985, Heidelberg, Berlin, 391-398, 1986.
6. Larson, R. A., Growth Regulators in Floriculture. Horticultural Reviews Vol 7, 400-481,1985.
7. Davis, T. D., Steffens, G. L., Triazole Plant Growth Regulators.
Horticultural Reviews Vol 10, 63-105, 1988.
8. Andrasek, K., Increasing the Ornamental Value of Hibiscus rosa- sinensis and P. hortorum cv. Springtime by Using Gibberellin Inhibitor Growth Regulators. Acta Hortic. 251, 329-333, 1989.
9. Grzesik, M., Rudnicki, R. M., Effects of Growth Regulators on Growth and the Branching of Roses 'Sonia' and 'Mercedes'. Acta Hortic. 251, 411-413, 1989.
10. Stamps, R. H., Henny, R. J., Paclobutrazole and Night Interruption Lighting Affect Episcia Growth and Flowering. HortScience 21(4), 1005-1006, 1986.
11. Wilkinson, R. J., Rishards, D., Influence of Paclobutrazole on Growth and Flowering of Rhododendron 'Sir Ropert Peel'.
HortScience 26(3), 282-283, 1991.
12. Roberts, C. M., Eaton, G. W., Seywerd, F. M., Production of Fuchsia and Tibouchina Standards Using Paclobutrazole or Chlormequat. HortScience 25(10), 1442-1443, 1990.
13. Wilkinson, R. I., Rishards, D., Influence of Paclobutrazole on the Growth and Flowering of Camelia x Williamsii. HortScience 23(2), 359-360, 1988.
14. Everett, T. H., New Illustrated Encyclopaedia of Gardening Vol 2, 235-236, 1960.
15. Awad, A. E., Dawh, A. K., Meawad, A., Attya, M., Some Factors Affecting the Growth and Flowering of Bougainvillea glabra var.
Sanderiana as Pot Plant. XXIII. Horticultural Congress Abstr., 3257, 1990.
16. Biriflci, T., Hatipo¤lu, A., Baz› D›fl Mekan Bitkilerinin Büyüme Engelleyici Kimyasal Maddeler ve Kontrollu Ifl›kland›rma ile Bodur Saks›l› Bitki Olarak Yetifltirilmesi. Türkiye I. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Cilt II, 663-666, 1992.
