Çaylaklar
Berrin Akyıldırım Mayıs-2008İKGT
Kara çaylak
Kara çaylak / Black Kite / Milvus migrans
Çatal kuyruğuyla hemen tanınan iri ve koyu renkli bir yırtıcıdır. Kuyruk çatalı çok derin olmadığı için uçuşta
gözükmeyebilir.
Büyük kanat örtüleri açık renk bir şerit
oluşturur.
Kara çaylak : Üstten görünüşte omuzlardan kuyruk sokumuna uzanan açık renkli bantlar Kara çaylağın tipik bir ayırıcı özelliğidir .
İyi bir uçuşcudur.
Havada rahatça süzülür.
Şahinlerden daha seyrek dönerek
yükselir ve daha sık kanat çırpar. Dönerek yükselirken kanatlarını aşağı büker.
Uzaktan uçarken:
-Uzaktan görüldüğünde dirseğin öne doğru çıkıntı olduğu dikkat çeker.Bu kara çaylağa özel bir görüntü
kazandırır.Ayrıca süzülürken kanatlar aşağı doğru
tutulur.Parmaklar kara çaylağa küçük bir kartal görüntüsü kazandırır.
-Süzülürken kanatlar paralel gözükür ve kanat ucu daha geniştir (saz delicesinde daha incedir).
-Kuyruk çok derin olmasa da dikkat çekici ölçüde çatal yapıdadır.Kızıl çaylak kuyruğu daha çatallıdır.
-Kanat çırpışı çok rahattır ve çaba harcamaksızın gerçekleştirilir.
-Kanat altında beyaz bir panel gözükse de bu beyazlık kızıl çaylağınkinden çok daha koyudur.
Yakından uçarken:
-Kafa rengi vücuda göre daha açıktır.
-Kuyruk açıldığında çatallık kaybolur ama diğer yırtıcılar gibi yuvarlaklaşmaz düzleşir.
-Kanat altındaki beyaz bölge silik olsa da
belirgindir.Üstten oldukça düzgün koyu renklidir.
Otururken:
-Erişkinlerin sırtında ve kanatlarında kızıl çaylaktaki gibi büyük noktalar yoktur.Gençlerde ise daha
belirgin noktalar vardır.
Saz delicesinden çatallı kuyruğu ve kanat tutuşuyla, küçük kartalın koyu donundan çatallı ve daha uzun kuyruğu ve koyu
renkli kanat altı örtüleri ile ayrılır.
Saz delicesi
Saz delicesi
Kara çaylak
Küçük kartal
Küçük kartal
Küçük kartal
Dişiler erkeklerden daha büyük ve ağırdır
55-60 cm
160-180 cm
600-1000 gr
Kuluçka Süresi :26-38 gün
Yumurta Sayısı: 1-3 adet
Habitatı
Genellikle küçük gruplar oluşturur.
Açık arazideki akan ve durgun suların çevresinde yaşar.
Küçük yerleşim bölgeleri yakınlarında sıkça görülebilir.
Sık ormanları sevmez.
Kara çaylak
Beslenme
Kara Çaylak oldukça fırsatçı bir yırtıcıdır.
Yakaladığı ve bulduğu herşeyi yiyebilir.
Uçuş sırasında böcekleri yakalayabilir.
Avları arasında sürüngenler, memeliler, kuşlar bulunur.
Uçuş sırasında avlandığı gibi yerden ve sudan da avını alabilir.
Leş yediği ve genç kümes hayvanlarını yakaladığı da gözlemlenmiştir.
Mezbaha yakınlarında besin arayabilir.
Küçük akbaba Kara çaylak
Küçük akbaba Kara çaylak
Kara çaylaklar hep çöplükte beslenen,leşçi veya başka kuşların yiyeceğini çalan fırsatçı kuşlar olarak bilinir ama aynı zamanda çok yetenekli avcı kuşlardır,Osprey (Balık Kartalı) gibi balık da avlayabilirler .
Popülasyon
Avrupa'da 26.000-29.000 çift,
Türkiye'de ise 100 ila 1000 çift arasında bir popülasyonu vardır.
Gündüz yırtıcıları arasında en bol
görülenlerden biridir.
Davranışları
Üreme döneminde kuluçka normalde tamamen dişidedir.
Erkek yeterli besin getirebilirse dişi üreme sezonu boyunca avlanmaz.
Yuvalarını ağaçların çatal şeklindeki dalları arasına yaparlar.
Zaman zaman sahile yakın sarp kayalıklarda da yuva yapabilir.
Karaçaylak Leş
kargası
Kara çaylak
Ses-Ötüşü
Sıkça öter, sesi tiz ve çatlak bir çığlıktır.
Çoğu zaman uzaktan gelen bir at
kişnemesini andırabilir.
Kızıl çaylak / Red Kite / Milvus milvus
Tanımı
Kara çaylaktan daha iridir.
Uzun kanatları ve dümen gibi kullandığı derin çatallı uzun kuyruğu bu türün çok çevik bir uçucu olmasını sağlar.
Sırtı kızıl kahverengi, kanatlar kahverengi siyah,göğsü, karnı ve kuyruğu pas kızılıdır.
Başı boynu ve gerdanı açık gri üzerine koyu çizgilidir.
Alttan bakıldığında el teleklerinin beyazlığı göze çarpar ve uçuşta kanat uçlarını aşağı doğru büker. Gagası siyah ve kancalı, burun kemeri sarıdır. Kaş kemerinin altı koyu renk, ayakları ve göz rengi sarıdır.
Kızıl çaylak
Dişi ve erkekleri eş görünümlü olmakla beraber dişileri daha iridir.
60-66 cm 145-165 cm
750-1000 gr
Kızıl çaylak / erişkin Kızıl çaylak /genç
Gençleri daha az çizgili, göğüs ve karnı sarımsı
kahverengi ve kuyruk altı tüyleri daha kahverengidir.
Habitatı
Yüksek bölgelerdeki göllere ve ovalara
yakın geniş yapraklı ormanlık arazilerde
yaşarlar.
Kızıl çaylak
Kızıl çaylak
Uzaktan uçarken:
-Yavaş ve elastik uçuşları ile en iyi ve en zarif uçan yırtıcılardan biridir. Bu kadar büyük olmasına rağmen uçuşu oldukça hafiftir (Sumru gibi).
-Kanat çok ince ve çok uzundur.
-Kuyruk uzun ve oldukça çatallıdır.
-Kanat ucu (el bölgesi) kol bölgesinden daha incedir.Bunun nedeni 5 parmağa sahip
olmalarındandır (kara çaylaklar 6 parmaklıdır.)
-Süzülürken kanatlar hafifçe aşağı
tutulurken kayarken tamamen aşağı doğru tutulur.
-Uzaktan kuyruk vücuttan daha açık renklidir.
Yakından uçarken:
-Kuyruk açıklığı ve kanat içindeki açık bölge barizdir.
-Kafa vücuda göre daha açık renklidir.
Yayılışı ve Yerel Adlar
Ülkemizde kışlamak üzere gelen az sayıda
bireye güney ve güneydoğu Anadolu’da rastlanır.
Rastlantısal olarak İran ve İsrail 'de kayıtları vardır.
Avrupa’da İspanya ve Portekiz’den orta
Avrupa’ya, Ukrayna, kuzeyde İsveç ve nihayet İngiltere’nin de yer aldığı bölgede ürerler.
Beslenme
Yerde ve genellikle leşle beslenirler.
Küçük kuş ve memelileri, omurgasız
hayvanları da havadan pike yapmak
suretiyle yakalayıp yerler.
Biyolojisi
Yüksek ağaçlara dallar,saman ve çamurla yaptıkları 1m çapındaki yuvayı halı, deri ve pet şişe gibi çöplerle
süslerler.
Kuluçkaya bir kez ve çoğu zaman dişi yatar, bu dönem erkek tarafından beslenir.
Yumurtalar soluk beyaz kahverengi olup üzerinde kırmızı ve kahverengi tonlar arasında değişen lekeler bulunur.
Civcivler tüylendikten sonra yavrular her iki eş tarafından beslenirler.
Yavrular yumurtadan çıktıktan 80 gün sonra tek başlarına yaşamaya başlarlar.
Ortalama
Yaşam Süresi 26 yıl
Kuluçka Süresi 28-30 gün
Yumurta Sayısı 2-3 adet
Yumurta Boyu
52x49 mm
Göçü
Bazıları kışlamak için ülkemizin doğu ve
güneydoğusuna, Tunus ve Fas gibi ülkelere göçerler.
Fransa, İspanya, Portekiz, Fas ve İtalya’nın
bazı bölgelerinde yerleşik olarak yaşarlar.
Popülasyon
Üreme alanının %95’ini oluşturan Avrupa’da19 ila 25 bin çift yaşadığı tahmin edilmektedir.
Tarımsal ilaçlar, zehirlenme ve avcılığı bu yırtıcıyı tehlikeye yakın türler arasına
alınmasına sebep olmuştur.
Üreme konusunda kendisinden daha başarılı Kara çaylakla olan rekabeti de bu konuda etkileyici bir unsur olabilir.
Davranışları
Kızıl çaylaklar genelde tek eşlidirler ve çiftlerin beraberlikleri hayat boyu sürer.
Başka kuşların yuvalarını sahiplenip
onların besinlerini çalabilirler.
Ses-Ötüşü
Genelde sessiz bir kuştur. Sesi tiz , ıslıksı
ve dalgalıdır. viuuuu-iiuu-iiuu-iiuu-iiuu
Kara çaylak tüyü Kızıl çaylak tüyü
Kara çaylak
Kara çaylak
Kızıl çaylak
Küçük kartal
Saz delicesi
Kara çaylak: Boyun ve göğüs tüyleri tipik Kara çaylak,ayrıca gaga yapısı ve gövde iriliği ve yuvarlaklığı Kara çaylak olduğunu gösteriyor.
TEŞEKKÜRLER
Kaynaklar
Türkiye ve Avrupa'nın kuşları
www.hawk-conservancy.org
my.ort.org.il/holon/birds/lat1.html
www.trakus.org
Bahtiyar Kurt
İstanbul’un Kuşları-2000-2007-İKGT
Collins Bird Guide
www.birdlife.org www.garden-birds.co.uk
