Geniş Ölçekli Testler
Yrd. Doç. Dr. Ömer Kutlu
Geniş Ölçekli Testler ve Madde Türleri
Geniş ölçekli testlerde, çoktan seçmeli maddeler, kısa yanıt gerektiren (yapılandırılmış) açık uçlu maddeler ve uzun yanıt gerektiren (yapılandırılmamış) açık uçlu maddelere yer verilmektedir.
• Çoktan Seçmeli Maddeler
• Çoktan seçmeli maddeler, madde kökü ve seçenekler olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.
• Açık Uçlu Maddeler:
• Açık uçlu maddeler, kısa cevap gerektiren ve uzun cevap gerektiren maddeler olmak üzere ikiye ayrılır. Kısa cevaplı maddeler genellikle, soru cümlesi içeren madde ya da eksik cümle yapısında madde türünde kullanılmaktadır (Baykul, 2015).
Geniş Ölçekli Testler Kapsamında Uygulanan Anketler
• Başarı testleri ile belirlenmesinin hedeflendiği öğrenme düzeylerinin yanı sıra öğrencilerin akademik başarıları ile ilişkili farklı faktörlerle ilgili olarak da belirlemeler yapılmaktadır.
• Örneğin PISA uygulamalarında başarı testlerinin yanı sıra öğrenci
anketi, öğretmen anketi, okul anketi ve veli anketi de
uygulanmaktadır.
• Veli anketleri: veliye ait genel bilgiler, velinin sosyo-ekonomik alt yapısı ve eğitim geçmişi, velinin okulu hakkındaki düşünceleri ve okuldaki karar
süreçlerine katılımı, okul seçimi, velinin derslere ilgisi vb.
• Öğrenci anketleri: Sosyoekonomik alt yapı, göçmenlik durumu, öğrenme stilleri ve derslere yönelik tutum; devamsızlık, okul değiştirme sıklığı. Okul dışı eğitsel etkinlikler vb.
• Okul anketleri: okul liderliği, öğrenci profili, müfredat dışı etkinlikler, okul büyüklüğü vb.
değişkenlere yönelik olarak bilgiler sunmaktadır.
(MEB YEGİTEK, 2011)
• Her bir geniş ölçekli sınav farklı özelliklere odaklanmaktadır.
• Ancak bu sınavlarda, öğrenci başarısına ek olarak
• PISA’da «okuryazar»lık kavramı üzerinde durulmaktadır.
• TIMSS uygulamalarında daha çok okul öğrenmeleri değerlendirilmektedir.
• PIRLS, sadece okuduğunu anlama becerisi üzerine ölçmeler yapmaktadır.
Tüm uygulamalarda, öğrenci başarısının yanında bu başarıda etkili olan faktörlere yönelik de bilgi toplama ve bir öğrenme profili çıkartma gayreti söz
konusudur.
Geniş ölçekli sınavlar hazırlanırken dikkat edilmesi gereken bazı noktaları Popham (2001) aşağıdaki gibi özetlemektedir:
• En önemli öğrenme sonuçlarının belirlenmesi ve uygun zamanda ölçülecek yüksek öncelikli sonuçlar üzerine bir test geliştirilmeli
• Herhangi bir yüksek risk içeren testin maddeleri ve yönergeler, testin amacına
uygunluğu yönüyle gözden geçirilmeli
• Tüm ölçme görevlerinde bireylerin sergilemesi beklenen anahtar bilgi ve alt beceriler ve cevapların niteliğini değerlendirmek kullanılacak ölçütler tanımlanmalı
• Test maddeleri ve bölümleriyle ölçülen özelliğin niteliğini ortaya çıkaracak
betimleme hazırlanmalı
• Ülkemizde uygulanan ulusal düzeyde geniş ölçekli test örnekleri: ÖBBS, ABİDE
• Dünyada uluslararası düzeyde uygulanan bazı geniş ölçekli test örnekleri:
• PIRLS (Progress in International Reading Literacy Study)
• ICLS (Information and Computer Literacy Study)
• PIAAC (Programme for the International Assessment of Adult Competencies)
• PISA (The Programme for International Student Assessment)
• TIMSS (Trends in International Mathematics and Science Study)
