4. ÜNİTE
FEN BİLİMLERİ
8
sayisalsinifi.com
SAYISAL SINIFI Teneffüz Zili
Sayisalsinifi.com
Hal Değişimi
ERİME BUHARLAŞMA
ISI GEREKİR
ISI VERİR
YOĞUŞMA DONMA
ERİME VE DONMA YOĞUŞMA VE BUHARLAŞMA
Erime ve buharlaşma olaylarında;
• Tanecikler arasındaki boşluk artar.
• Düzensizlik artar.
• Erime ve buharlaşma için ısı gereklidir.
• Erime: Katı bir maddenin ısı alarak sıvı hale geçmesine erime denir.
• Sıvı bir maddenin ısı vererek katı hale geç- mesine donma denir.
• Erirken maddenin sahip olduğu sıcaklık değerine erime sıcaklığı, donarken sahip olduğu sıcaklık değerine donma sıcaklığı denir.
• Erime sıcaklığı ile donma sıcaklığı birbiri- ne eşittir.
• Buharlaşma: Sıvı maddelerin ısı alarak gaz hale geçmesine denir.
• Yoğuşma : Gaz haldeki maddelerin ısı vere- rek sıvı hale geçmesidir.
• Kaynama sıcaklığı : Sıvı maddelerin kayna- maya başladığı sıcaklıktır.
• Kaynama esnasında maddenin sıcaklığı sabittir.
Donma ve yoğuşma olaylarında;
• Tanecikler arasındaki boşluk azalır.
• Düzensizlik azalır.
• Donma ve yoğuşma olaylarında madde ortama ısı verir.
Hal Değişimi
sayisalsinifi.com
SAYISAL SINIFI Teneffüz Zili
Sayisalsinifi.com
ERİME ISISI:
DONMA ISISI : YOĞUŞMA ISISI:
HAL DEĞİŞİM GRAFİKLERİ
BUHARLAŞMA ISISI:
• Erime sıcaklığındaki bir gram katının sıvı hale geçmesi için gereken ısıdır.
• Le şeklinde gösterilir.
Erime sıcaklığı, donma sıcaklığı, kaynama sıcaklığı, erime ısısı. buharlaşma ısısı, donma ısısı, yoğuşma ısısı saf maddeler için ayırt edici özelliklerdir.
• 1 gram saf sıvının buharlaşması için gere- ken ısı miktarıdır.
• Lb şeklinde gösterilir.
• 1 gram saf gazın yoğuşurken ortama verdi- ği ısıdır.
• Ly şeklinde gösterilir.
• Donma sıcaklığındaki bir gram sıvının do- narken ortama verdiği ısıdır.
• Ld şeklinde gösterilir.
• Hal değişimi sırasında sıcaklık sabittir.
• Erime(0 0 C ) ve kaynama(100 0 C ) sırasında madde heterojen görünümlüdür.
• Sıvı ve gaz halde iken madde homojen görünümlüdür.
• Taneciklerin enerjisi artar.
• Tanecikler arası boşluk artar.
+ ISI 1g katı
1g katı
1g katı 1g gaz
1g sıvı
1g sıvı 1g gaz 1g sıvı
+ ISI
+ ISI
+ ISI
• Le
=
Ld• Birimi j/g ‘dır. • Birimi j/g ‘dır.
• Birimi j/g ‘dır. • Birimi j/g ‘dır.
• Lb
=
Ly-15
erime katı+ sıvı
sıvı+ gaz sıvı
kaynama gaz 100
115
0 Sıcaklık 0 C
Zaman Unutma! Hal değişimi sırasında da madde ısı almaya devam eder.
4. ÜNİTE
FEN BİLİMLERİ
8
sayisalsinifi.com
SAYISAL SINIFI Teneffüz Zili
Sayisalsinifi.com
-15 0C sıcaklıktaki bir katının 120 0C ‘a kadar ısıtılmasına ait sıcaklık zaman grafiğini yanda verilen bölüme çiziniz.
(Erime sıcaklığı = 10 0C , Kaynama sıcaklığı = 105 0C)
130 0C sıcaklıktaki su buharının -10 0C ‘a kadar soğutulmasına ait sıcaklık zaman grafiğini yan- da verilen bölüme çiziniz.
(Erime sıcaklığı = 0 0C , Kaynama sıcaklığı = 100 0C)
• Hal değişimi sırasında sıcaklık sabittir.
• Yoğuşma (95 0 C ) ve Donma(-15 0 C ) sıra- sında madde heterojen görünümlüdür.
• Sıvı ve gaz halde iken madde homojen görünümlüdür.
• Taneciklerin enerjisi azalır
• Tanecikler arası boşluk azalır.
-15 -35
0 katısıvı+
sıvı+ gaz sıvı
katı 95 gaz
115
Unutma! Hal değişimi sırasında da madde ısı vermeye devam eder.
