DERNEK
Dernekler medeni kanunda ve dernekler kanunda belirtilmiştir. Bir topluluğun dernek olması için bazı kriterler aranır;
1) Kişi Unsuru
Bir derneğin kurulması için en az 7 gerçek veya tüzel kişi bir araya gelmelidir.
Derneğe katılanlara üye denir. Kuruluş amacı aynı olan en az 5 dernek bir araya gelerek federasyonu oluşturur. Kuruluş amacı aynı olan 3 federasyonda 1 konfederasyonu oluşturur.
2) Amaç Unsuru
Derneklerin tek bir amacı vardır. Birden fazla amacı olamaz. Amaç hukuka ve ahlaka aykırı olamaz. Sadece spor yapılmasına yönelik derneklere spor kulübü, boş zamanları değerlendirmeye yönelikse gençlik kulübü adı verilir. işci ve işverenler tarafından mesleki dayanışmayı sağlamak için kurulan derneklere işçi ve
işverenler sendikası denir.
3) Süreklilik 4) Tüzel Kişilik DERNEK ÇEŞİTLERİ
1. Ticari İşleten- İşletmeyen Dernekler Ticari işletmeyi işleten dernekler tacirdir.
2. Kamuya Yararlı Dernekler (Alelade Dernekler)
Kamuya yararlı dernekler, bu sıfatı bazı koşulları yerine getirince alır;
a. Dernek en aşağı 1 yıldır faaliyette bulunmalı
b. Derneğin amacı ve faaliyetleri topluma yararlı sonuçlar vermeli
c. Kamuya yararlı dernekler ilgili bakanlıkların ve Maliye Bakanlığının görüşü üzerine, İçişleri Bakanlığının tebliği ve bakanlar kurulu kararıyla tüzel kişilik kazanırlar.
3. Yabancı Dernekler Ve Yabancı Olmayan Dernekler ( Yurtiçinde Kurulan)
Yabancı derneklerin Türkiye’de faaliyetle bulanabilmesi için Dış İşleri Bakanlığın görüşü ve İç İşleri Bakanlığının izin vermesi gerekir.
DERNEĞİN TÜZEL KİŞİLİĞİ
Dernekler kuruluş bildirimini, dernek tüzüğü ve gerekli belgeleri derneğin yerleşim yerinin bulunduğu yerin en büyük mülki amirine vererek tüzel kişilik kazandırır. Mali mülki idare amiri vali ve kaymakamdır.
Dernek Kurucularında Aranan Kriterler
Tüzel kişilerde fiil ehliyetine sahip olma şartı aranır. Gerçek kişilerin kurucu olarak taşıması gereken yaş kriteri şöyledir; Alelade derneklerde ergin olmak, çocuk derneklerinde ise kurucu üye olabilmek için 15 yaş tamamlanması, ayırtım gücü, yasal temsilcinin izni aranırken çocuk derneklerinde normal üye olabilmek için 12 yaşın tamamlanması, yasal temsilcinin izni, ayırtım etme gücüne sahip olmak şartları aranır.
DERNEK TÜZÜĞÜ
Her derneğin bir tüzüğü vardır. Bu tüzükte şunlar aranır;
Derneğin adı ve merkezi
Derneğin amacı
Derneğe üye olma ve üyelikten çıkma şartları
Genel kurulun toplanma şekli ve zamanı
Genel kurulun görev ve yetkileri
Yönetim ve denetim kurullarının görev ve yetkileri
Üyelik aidatı
Tüzüğün nasıl değiştirileceği
Derneğin fesih halinde mal varlığına tavsiye şekli
Derneklerin Kuruluş Anı
En büyü mülki amir belgeleri 60 gün içerisinde inceler. Kuruluş bildiriminde kuruluşa aykırılık yoksa durum derneğe bildirilir ve dernek, dernekler kütüğüne kaydedilir. Derneğin kuruluş bildirimi eksik veya kanuna aykırı ise bunların giderilmesi için veya eksiklerin tamamlanması için kuruculara 30 gün süre verilir.
Bu sürede bunlar tamamlanmasa durum savcılığa bildirir.
Üyelerin Hakları
Üyeler eşit hakka sahiptir. Her üye dernek faaliyetine katılma hakkına sahiptir.
Genel kurulda oy hakları vardır.
Üyelerin Yükümlülükleri
Aidat verme, sadakat gösterme, derneğin amacına uygun davranma üyelerin yükümlülükleri altındadır.
DERNEĞİN ORGANLARI
1.GENEL KURUL
Üyelerinin haklarını kullandığı zorunlu bir organdır. Derneğin en yüksek karar organdır. Görev ve yetkileri;
Dernek tüzüğünü değiştirmek
Derneği feshetmek
Şube açmak
Dernek iç denetimi yapmak
Üyelikten çıkarma
Federasyon temsilci üye göndermek Genel Kurul Toplantıları
Dernek tüzüğü ve kuruluş bildirisinin yetkili idare mercilerince eksiksiz olduğunun yazılı bildirimini izleyen 6 aylık süre içerisinde ilk genel kurul toplantısını yapar.
Dernekler en geç 3 yılda bir olağan toplantısını yapar. Olağanüstü de toplanabilir.
2.YÖNETİM KURULU
İdare ve temsil organıdır. Görevleri;
Derneği temsil etmek ve yönetmek
Genel kurulu toplantıya davet etmek
Dernek işlerini görmek 3.DENETLEME KURULU
Yönetimin faaliyetlerini denetler ve bazı durumlarda genel kurulu olağanüstü toplantıya çağırır. Denetleme kurulu 3 asıl, 3 yedek üye ile oluşurken, yönetim kurulu 5 asıl, 5 yedek üyeden oluşur.
NOT: Türk, Türkiye, milli, cumhuriyet, ATATÜRK, Mustafa Kemal isimleri, dernek isimlerinde İçişleri Bakanlığı izni ile kullanılır.
DERNEĞİN SONA ERMESİ
1. Derneğin Kendiliğinden Sona Erme Halleri
Amacın gerçekleşmesi
Amacın gerçekleşmesinin imkânsız hal alması
Derneğin acze düşmesi
Yönetim kurullarının oluşturulmaması, imkânsızlaştırılması
Olağan genel kurulun iki defa üst üste toplanamaması
İlk genel kurulun yapılamaması
Sürenin bitmesi
2. Derneklerin Mahkemeler Tarafından Sona Ermesi
Amacın ahlaka ve hukuka aykırı hale gelmesi
Kuruluşundaki eksikliklerin otuz günde tamamlanamaması 3. Derneğin Üyelerinin Feshe Karar Vermesi
TASFİYE
Tasfiyenin nasıl yapılacağı dernek tüzüğünde gösterilir. Dernek genel kurul kararıyla feshedilmiş veya kendiliğinden sona ermiş ise mal varlığı tüzükte gösterilen şekilde tasfiye edilir. Dernek, genel kurul tarafından bir karar alınmaması veya kurul toplanmaması durumunda tüm mal varlığı ile mahkeme kararıyla derneğin amacına en yakın ve en fazla üyeye sahip derneğe devredilir.
Sona eren dernek, dernekler kütüğünden silinir.
