HİTİT ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DEKANLIĞI ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI

(1)

https://tip.hitit.edu.tr/tr/detay/donem-4

HİTİT ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ DEKANLIĞI ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI

ANABİLİM DALI BAŞKANLIĞI

Dönem IV-Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Staj Eğitim Programı

(2)

GİRİŞ

Sevgili Öğrencilerimiz,

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları (Pediatri) Stajına başlamak üzeresiniz. Bu staj süresince tıp eğitiminde önemli bir adımı atmış olacaksınız. Önünüzdeki 9 hafta boyunca daha önce öğrendiğiniz pek çok teorik bilginin hayata geçtiğine şahit olacak, bilgilerinizi ve öğrendiklerinizi klinik örneklerle gözlemleyebileceksiniz. Bu stajın sonunda doğumdan itibaren ergenliğin sonuna kadar olan dönemdeki çocuk hastalara genel yaklaşımı, çocuklarda koruyucu sağlık hizmetlerini, çocuklarda görülen hastalıkların tanı ve tedavisinde kanıta dayalı tıp uygulamalarını, ülkesi ve dünyanın sağlık sorunları ve koşullarını bilerek bunları çözebilmeyi öğreneceksiniz.

Sizlerin hekimliğe yönelik değerler bütünü içerisinde araştırmacı, sorgulayıcı özelliklere sahip ve mesleğini etik kuralları gözeterek uygulayan, hasta çocuk ve ailesi ile etkili iletişim kurabilme becerisini de elde edeceğinize eminiz.

Bu rehberde Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Stajı’nın Öğrenim Hedefleri’ni bulacaksınız.

Bu hedeflere ulaşmak için teorik derslerin yanı sıra staj süresince tüm uygulamalara aktif olarak katılmanız beklenmektedir. Klinik Stajlara devam zorunluluğu mevcuttur.

Hepinize başarılı bir staj ve öğrenim hayatı dileriz.

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı

(3)

ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI STAJI YETERLİKLERİ

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ABD doğumdan itibaren ergenliğin sonuna kadar olan dönemde (0 - 18 yaş sonu) sağlam çocuğun özellikleri (büyüme - gelişme izlemi), çocukluk çağında görülen hastalıkları tanıma ve tedavi etme, hayatı tehdit eden durumlara acil tanı koyabilme ve tedavi edebilme, çocuklarda sağlığın korunması ve geliştirilmesi için bağışıklama, kazalardan korunma, dengeli beslenme, nöromotor gelişimin izlenmesi ve desteklenmesinde yetkin bir branştır (Tablo 1).

Tablo 1. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları stajı sonunda stajyerin kazanacağı yeterlikler.

ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI STAJININ YETERLİKLERİ

 Etkili iletişim becerilerini kullanarak çocuktan ve ailesinden anamnez alır.

 Çocuklarda vital bulguları değerlendirir.

 Çocuk hastada fizik muayene yapar.

 Çocuklarda büyümenin değerlendirilmesi için gerekli ölçümleri yapar.

 Sağlıklı çocuğun büyüme ve gelişimini değerlendirir.

 Aile ile uygun iletişim kurarak temel konularda danışmanlık verir.

 Anne sütü ile beslenme ve çocukluk çağı beslenmesini yönetir.

 Çocukluk çağı bağışıklamasını planlar ve yönetir.

 Çocukluk çağı hastalıklarından korunma yöntemlerini açıklar.

 Çocukluk çağında akut ve sık görülen hastalıklara tanı koyar.

 Çocuklarda sık yapılan temel laboratuvar (biyokimyasal ölçümler, hematolojik testler, EKG, periferik yayma vb.) ve radyolojik incelemeleri yorumlar.

 Çocuklarda temel girişimlerin uygulama endikasyonları ve yöntemlerini açıklar, birinci basamak düzeyinde uygulama yapar.

 Çocukluk çağında akut ve sık görülen hastalıkları tedavi eder.

 Kritik hasta çocukta gerekli temel girişimleri yaparak (solunum ve dolaşım desteği) bir üst basamak sağlık kurumuna sevk edebilir.

(4)

ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI STAJ PROGRAMI

Toplam 9 hafta sürecek her bir stajın başında eğitim grupları, gruplara eşit düşecek şekilde belirlenecek, teorik ve pratik derslerin detayı stajyerlere bildirilecektir (Tablo 7). Teorik dersler 09.30-11.30 ile 13.30-14.30 arasında yapılmaktadır. Staj süresince 104 konu başlığını içeren, toplam 120 saat teorik ders anlatılmaktadır. Hasta başı ve pratik eğitimler, her gün öğretim üyeleri nezaretinde saat 08.30-09.30 ve 14.45-17.30 arasında, ve çocuk, acil ve kadın doğum servisleri; yoğun bakım üniteleri; doğumhane ve polikliniklerde yapılmaktadır. Salı, Çarşamba ve Perşembe günleri 11.30-12.00 arasında tüm stajyerlerin katılımıyla eğitim saati yapılmaktadır.

(5)

Tablo 2. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Stajı Teorik Ders Programı

DERSLER

 Pediatride anamnez alma

 Baş - boyun muayenesi

 Solunum ve kardiyovasküler sistem muayenesi

 Gastrointestinal sistem muayenesi

 Deri, lenf bezi, ekstremite muayenesi

 Nörolojik muayene

 Yenidoğan muayenesi

 Genitoüriner sistem muayenesi

 Pubertal muayene

 Antropometrik ölçümler / Teorik

 Büyüme ve gelişmenin değerlendirilmesi

 Anne sütü ile beslenme

 Tamamlayıcı beslenme

 Anne ve Çocuk sağlığı izlemi ve taramalar

 Bağışıklama

 D vitamini eksikliği

 Vitamin eksiklikleri

 Hematolojik parametreler, periferik yayma değerlendirmesi

 Anemiler (hemolitik, aplastik)

 Hemoglobinopatiler

 Nutrisyonel anemiler (Demir eksikliği)

 Anemili çocuğa yaklaşım

 Kan ve ürünleri transfüzyon komplikasyonları

 Kanama bozuklukları (hemofili, trombositopeni, vb.)

 Koma

 Pediatride şok

 Temel ve ileri yaşam desteği

 Doğuştan kalp hastalıkları

 Kalp yetmezliği

 EKG, kalp ritm bozuklukları

 Myokardit – Perikardit

 Akut romatizmal ateş, Endokardit

(6)

 Sepsis

 Yenidoğanın bakteriyel enfeksiyonları

 İntrauterin enfeksiyonlar

 Yenidoğan sarılıkları

 Yenidoğanın hemorajik hastalıkları

 Premature bebek ve sorunları

 Doğumsal metabolik bozukluklar

 Diabetik anne bebeği

 Doğumda distres ve Perinatal asfiksi

 Yenidoğanın canlandırılması

 Yenidoğanın solunum güçlüğü

 Konjenital hipotiroidizm

 Yenidoğanda konvülsiyon

 Akut ishal ve tedavisi

 Karın ağrısı sendromu, Akut pankreatit

 Doğuştan metabolik hastalıklar

 Hepatosplenomegali

 Malabsorbsiyon

 Malnütrisyon ve tedavisi

 Çocuklarda kusma ve Gastroösefageal reflü

 Kolestaz

 Akut karaciğer yetmezliği

 Akut hepatit

 Kronik hepatit

 Siroz

 Üst solunum sistemi enfeksiyonları

 Alt solunum sistemi enfeksiyonları

 Tüberküloz

 Kistik fibroz

 Menenjitler, meningokoksemi

 Viral paralitik hastalıklar

 Döküntülü enfeksiyöz hastalıklar

 İmmun yetmezlikler

 Boğmaca, kabakulak

(7)

 Tekrarlayan ateş sendromları

 Ateşli çocuğa yaklaşım

 Dehidratasyon

 Sıvı ve elektrolit denge bozuklukları (Na, K, Ca, P, Mg)

 Üriner sistem enfeksiyonları

 Akut glomerulonefrit

 Nefrotik sendrom

 Hipertansiyon

 Akut böbrek hastalığı, poliüri

 Kronik böbrek hastalığı

 Artritler

 Vaskülitler

 Lösemiler, Lenf sistemi tümörleri

 Çocukluk çağı solid tümörleri

 Onkolojik aciller

 Allerjik reaksiyonlar (Ürtiker ve anjioödem)

 Anaflaksi

 Astım

 Diabetes mellitus ve komplikasyonları

 Diabetin tedavisi

 Diabetik ketoasidoz

 Obezite, Metabolik sendrom

 Tiroid, hipofiz hastalıkları

 Puberte bozuklukları

 Adolesan dönem sorunları

 Endokrin aciller, Hipoglisemi

 Sık görülen büyüme bozuklukları, Boy kısalığı

 Cinsiyet gelişim bozuklukları, Konjenital adrenal hiperplazi

 Febril konvülsiyon, Katılma nöbeti

 Konvülsiyon, Epilepsi

 Nörokutanöz hastalıklar

 Sık görülen kromozom hastalıkları, Nöral tüp defektleri

 Hipotonik bebek, Kas hastalıkları

 Serebral palsi

(8)

 Kazalar ve zehirlenmeler

 Çocuk istismarı, İhmali

 Okul sağlığı

 Uyku ve yeme bozuklukları

 Çocuklarda psikomotor gelişme

Tablo 3. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Stajı Pratik Ders Programı

PRATİK DERSLER Süre

 Pediyatride anamnez alınması 1 saat

 Hasta dosyası hazırlama 1 saat

 Hasta ve aileyle iletişim kurma 1 saat

 Antropometrik ölçümlerin alınması 1 saat

 Vital bulgu alınması ve değerlendirilmesi 1 saat

 Deri ve lenf bezi muayenesi 1 saat

 Ekstremite muayenesi 1 saat

 Baş - boyun muayenesi 1 saat

 Solunum sistemi muayenesi 1 saat

 Dolaşım sistem muayenesi 1 saat

 Gastrointestinal sistem muayenesi 1 saat

 Genitoüriner sistem muayenesi 1 saat

 Nörolojik muayene 1 saat

 Pubertal muayene 1 saat

 Büyüme ve gelişmenin değerlendirilmesi 1 saat

 Yenidoğan muayenesi 1 saat

 Anne sütü ve emzirme danışmanlığı 1 saat

 Doğum salonunda yenidoğan bakımı 1 saat

 Kanguru bakımı 1 saat

 Yenidoğanın taburculuğa hazırlanması 1 saat

 Çocukluk çağı taramalarının planlanması 1 saat

 Taburculuk sonrası hastanın izlem ve kontrolünün planlanması 1 saat

 Tip 1 Diyabetli çocuğun evde tedavi ve kan şekeri çizelgesinin

değerlendirilmesi 1 saat

 Sağlam çocuk izlemi 1 saat

 Sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı danışmanlığı 1 saat

 Çocuklarda kaza ve zehirlenmelere yaklaşım 1 saat

 Hayatın farklı evrelerinde sağlığın değerlendirilmesi (yenidoğan, çocukluk,

ergenlik) 1 saat

 Periferik yayma yapılması ve değerlendirmesi 1 saat

 Kan transfüzyonu uygulamaları 1 saat

(9)

 Çocukluk çağı aşı programı uygulamaları 1 saat

 Yenidoğanın canlandırılması 1 saat

 Çocuk hastanın canlandırılması 1 saat

 Akciğer grafisi değerlendirmesi 1 saat

 El-bilek grafisi değerlendirilmesi 1 saat

 Santral sinir sistemi görüntülemesi ve değerlendirme 1 saat

 Kan sayımı değerlendirilmesi 1 saat

 Biyokimyasal tetkiklerin değerlendirilmesi 1 saat

 Kan gazı alınması ve yorumlanması 1 saat

 Glukometre ile kan şekeri ölçme ve değerlendirme 1 saat

 Kanama testlerinin değerlendirilmesi 1 saat

 Çocuk hastanın monitorizasyonu 1 saat

 Ateşli çocuğa yaklaşım 1 saat

 Emme güçlüğü olan bebeğin değerlendirilmesi 1 saat

 Akut ürtikerle başvuran çocuğa yaklaşım 1 saat

 Çocukluk çağı bulaşıcı hastalıkları ve korunma 1 saat

 Adölesan hastada anamnez alma ve muayene 1 saat

 Acilde çocuk hastadan anamnez alma ve muayene 1 saat

 Acil ve kritik hastanın değerlendirilmesi 1 saat

 Acil hastada tetkiklerin planlanması ve değerlendirilmesi 1 saat

 Konvülsiyonlu çocuğa acilde yaklaşım 1 saat

 Kaza, yanık veya travma ile başvuran çocuğa yaklaşım 1 saat

 Hasta çocuğun acilde izlemi 1 saat

 Oksijen ve nebul-inhaler tedavisi uygulanması 1 saat

 Laboratuvar inceleme için istem formu doldurma 1 saat

 Çocuklarda kan alma yöntemleri 1 saat

 Laboratuvar örneğini uygun koşullarda alma ve ulaştırma 1 saat

 Hastalık / travma skorlaması yapabilme 1 saat

 Adli olgu muayenesi ve rapor düzenlenmesi 1 saat

 Tedaviyi red belgesi hazırlama 1 saat

 Adli rapor hazırlama 1 saat

 Aydınlatma ve onam alınması 1 saat

 Ölüm belgesi düzenlenmesi 1 saat

 Aileye kötü haber verilmesi 1 saat

 Hasta haklarına saygı gösterme 1 saat

 Sağlık çalışanlarıyla etkili iletişim kurma 1 saat

 Akademik etkinliklere ve toplantılara katılma 1 saat

 Güvenilir bilimsel veri ve kaynaklara ulaşma, değerlendirme 1 saat

 Boğaz, idrar, püy kültürü alma 1 saat

 Hasta çocuğun servise yatırılması 1 saat

(10)

 Çocuk hastada pansuman yapılması 1 saat

 Diğer bilim dallarından konsültasyon isteme 1 saat

 Özel hastalıklar için rapor düzenlenmesi 1 saat

 Özel durumlarda öykü ve anamnez alınması 1 saat

 IM, IV, SC, ID enjeksiyon yapma 1 saat

 EKG çekilmesi ve değerlendirilmesi 1 saat

 Oral, rektal, vajinal ve topikal ilaç uygulamaları 1 saat

 Oksijen destek tedavisi planlanması 1 saat

 Sık kullanılan testlerin yapılması 1 saat

 Reçete düzenlenmesi 1 saat

 Yoğunbakımda antibiyotik tedavisi başlanması 1 saat

 Kritik çocuk hasta tedavisinin planlanması 1 saat

 Solunum sıkıntılı çocuğa yaklaşım 1 saat

 Yenidoğan sarılığına yaklaşım 1 saat

 Çocuklarda kabızlığa yaklaşım 1 saat

 Karın ağrılı çocuğun değerlendirilmesi 1 saat

 Yenidoğan konjunktivitine yaklaşım 1 saat

 Omfolitli yenidoğana yaklaşım 1 saat

 Kolikli infanta yaklaşım 1 saat

 Ek gıdalara başlama döneminde danışmanlık yapma 1 saat

 Kusan infanta yaklaşım 1 saat

 Siyanotik infanta yaklaşım 1 saat

 Solunum sıkıntılı infanta yaklaşım 1 saat

 Hipotonik bebeğin değerlendirilmesi 1 saat

 Kanamalı çocuğun değerlendirilmesi 1 saat

 Komada çocuk hastaya yaklaşım 1 saat

 Anomalili infanta yaklaşım 1 saat

 Çocuklarda ihmal ve istismarın tanınması ve yaklaşım 1 saat

 Artritli çocuğun değerlendirilmesi 1 saat

 Senkopla başvuran çocuk hastaya yaklaşım 1 saat

 Çocuklarda başağrısına yaklaşım 1 saat

 Poliüri ile başvuran çocuğun değerlendirilmesi 1 saat

 Yenidoğanda tehlike işaretleri 1 saat

 Asfiktik yenidoğana yaklaşım 1 saat

 Yenidoğan konvülsiyonuna acil yaklaşım 1 saat

 Çocuklarda palyatif bakım uygulamaları 1 saat

 Term bebeğin beslenmesi 1 saat

 Premature bebeğin beslenmesi 1 saat

 Çocuklarda parenteral beslenme 1 saat

 Çocuklarda ağrı ve sedasyon uygulamaları 1 saat

(11)

 Çocuk ve yenidoğanlarda ağrı skalalarının kullanımı 1 saat

 İshalle başvuran çocuğun değerlendirilmesi 1 saat

 Çocuk hastada sıvı tedavisi planlanması 1 saat

 El yıkama ve enfeksiyonların önlenmesi 1 saat

 Astım atağıyla başvuran çocuğa yaklaşım 1 saat

 Yenidoğanın nakle hazırlanması 1 saat

 Çocuk hastanın nakle hazırlanması 1 saat

 Çocuk ve yenidoğanda damar yolu açılması 1 saat

 Çocuk ve yenidoğanda entübasyon 1 saat

 Yoğunbakımda ventilatör hazırlanması 1 saat

 İnvaziv olmayan ventilasyon uygulamaları 1 saat

 İnvaziv ventilasyon uygulamaları 1 saat

 Çocuk hastada epikriz hazırlamas ve taburculuk işlemleri 1 saat

 Çocuklarda invaziv işlem yapmas (kemik iliği, lomber ponksiyon) 1 saat

 Çocuklarda santral kateter uygulamaları 1 saat

 Akılcı antibiyotik kullanımı 1 saat

 Üst solunum yolu enfeksiyonlarında pratik tedavi yaklaşımları 1 saat

 Çocuk hastanın operasyona hazırlanması 1 saat

 Sık hastalanan çocuğa yaklaşım 1 saat

 Ateşli infantın değerlendirilmesi 1 saat

 Nazogastrik ve idrar sondası takılması 1 saat

 APGAR skorlaması yapılması ve değerlendirilmesi 1 saat

 Glaskow koma skalası yapma ve değerlendirme 1 saat

 CRIB ve SNAP-PE II skorlaması yapılması 1 saat

Teorik Ders Saati Toplamı 150

Pratik Ders Saati Toplamı 125