Heckscher-Ohlin Modelinin Ampirik Kanıtı
• A.B.D. veri testleri
• Leontief Paradoksu. (Leontief, 1953)
Global veri testleri
Bowen, Leamer ve Sveikauskas (1987):
Heckscher-Ohlin modelini 27 ülke verisi üzerinde test ettiler ve Leontif Paradoksunu uluslararası düzeyde onayladırlar. (Tablo 4-3):
Heckscher-Ohlin Modelinin Ampirik Kanıtı
• A.B.D. veri testleri
A.B.D. dünyadaki en sermaye-yoğun ülke
olmasına rağmen A.B.D.’nin ihracatları ithalatlarına göre daha az sermaye-yoğun:
• Leontief Paradoksu. (Leontief, 1953)
Tablo 5-2: A.B.D. İhracat ve İthalatının
1962 Yılı Faktör Bileşimi
Heckscher-Ohlin Modelinin Ampirik Kanıtı
Global veri testleri
Bowen, Leamer ve Sveikauskas (1987):
Heckscher-Ohlin modelini 12 faktör ve 27 ülke
verisi üzerinde test ettiler (ve Leontif Paradoksunu uluslararası düzeyde onayladırlar. (Tablo 4-3):
• Modele göre bir ülkenin her zaman faktör oranı gelir oranından yüksek olan ürünleri ihraç etmesi gerekir.
Faktör oranı = Ülkenin faktör arzı/dünyadaki faktör arzı
Gelir oranı =Ülkenin geliri/dünyadaki toplam gelir
• Ancak faktörlerin 2/3’ünde ticaretin öngörülen yönde olması oranı %70’den az
Leontif Paradoks’unu uluslararası seviyede destekler.
Tablo 5-3: Heckscher-Ohlin Modelinin Testi
Heckscher-Ohlin Modelinin Ampirik Kanıtı (devam)
Heckscher-Ohlin modeli ticaret eden ülkeler arasında faktör fiyatlarının eşitleneceğini öngördüğü için ayrıca üretim faktörlerinin faktör fiyatları eşitlenene kadar
belirli bir miktar ürünü üretip ihracat edeceğini de öngörür.
Başka bir deyişle, öngörülen miktarda üretim faktörleri hizmetleri, ülkeler arsasında öngörülen bir ticaret hacmi içerisinde barınır.
Heckscher-Ohlin Modelinin Ampirik Kanıtı (devam)
Ancak faktör fiyatları ülkeler arasında eşitlenmediği için, öngörülen ticaret hacmi gerçekte gerçekleşenden çok daha fazladır.
Daniel Trefler tarafından bulunan Kayıp Ticaretin
“Missing Trade” bir sonucu (Trefler, 1995).
• Bu “kayıp ticaret”in bir nedeni ülkeler arasındaki aynı teknoloji varsayımı olara görünüyor.
Teknoloji işgücünün verimini ve dolayısıyla da işgücü servislerinin değerini etkiliyor .
Yüksek teknoloji sahibi ve yüksek işgücü değeri olan bir ülke, düşük teknoloji sahibi ve düşük işgücü değeri olan bir
ülkeden çok fazla ithalat yapmayacaktır.
Heckscher-Ohlin Modelinin Ampirik Kanıtı (devam)
2008 yılında ABD dünya gelirinin %23’üne, işgücünün
%5’ine sahip. Çini ise dünya gelirinin %7’sine, işgücünün %20’sine sahip
Faktör oranları teorisine göre göre ABD’nin işgücü içeren ithalatının çok olması gerekir (işgücünün 4 misli kadar) ancak ABD ticaretinin faktör içeriği çok daha düşük net işgücü ithalatı göstermektedir.
Teknoloji farkı olduğunu kabul etmek bu “kayıp ticaret”
bulmacasını çözmeye yardımcı.
ABD’deki işgücü verimi çok daha fazla.
ABD’deki “Etkin işgücü (effective labor)” arzı Çin’dekinden çok daha fazla.
Heckscher-Ohlin Modelinin Ampirik Kanıtı (devam)
“Kayıp ticaret”in nedeni ülkeler arasındaki benzer teknoloji varsayımı olarak görünmektedir.
Teknoloji işçilerin verimliğini ve bu nedenle işgücü servislerinin değerini etkiler.
Yüksek teknoloji sahibi ve yüksek işgücü değeri olan bir ülke, düşük teknoloji sahibi ve düşük işgücü değeri olan bir ülkeden çok fazla ithalat yapmayacaktır.
Tablo 5-4: Teknolojik Verimlilik Tahminleri, 1983 (A.B.D. = 1)
Ülkeler arsı teknolojik farklılıklar çok fazla:
Ticaret bileşimine dair öngörüleri- Ricardo ile Heckscher-Ohlin modelinin karışımı olmalı.
Heckscher-Ohlin Modelinin Ampirik Kanıtı (devam)
• Gelişmiş (yüksek gelir) ve gelişmekte olan (düşük/orta gelir) ülkelerle yapılan ihracatın bileşimindeki
değişiklikler teoriyi desteklemektedir.
ABD’nin Bangladeş'ten ithalatı düşük-beceri-yoğun (low-skill-intensity ) sanayilerde en yüksek,
Eğitimli işgücüne sahip Almanya’dan yapılan
ithalat ise yüksek-beceri –yoğunluklu (high- skill- intensity ) sanayilerde en yüksek
.
Şekil 5-13: Beceri Yoğunluğu (skill intensity) ve A.B.D.’nin İki Ülkeden olan İthalat Bileşimi
Kaynak: John Romalis, “Factor Proportions ve the Structure of Commodity Ticaret,” American Economic Review,
Heckscher-Ohlin Modelinin Ampirik Kanıtı
Ticaretin zaman içindeki değişimi de Heckscher- Ohlin modelini destekliyor.
Örnek (Şekil 5-14 ve 5-15)
• 1960’da fakir ülkeler olan Japonya ve 4 mucize Asya ülkesinde (Güney Kore, Tayvan, Hong Kong, Singapur) ihracat düşük nitelikli işgücü yoğun.
• 1998: Eğitim düzeyi Batı Avrupa seviyesine erişen
Japonya’da ihracat Avrupa gibi nitelikli işgücü yoğun hale geliyor. İşgücü kalitesini hızla arttıran diğer 4 mucize
Asya ülkesindeki ihracat bileşimi de Japonya’nın birkaç on yıl öncesi durumuyla benzeşiyor.
Heckscher-Ohlin Modelinin Ampirik Kanıtı (devam)
• Japonya ve 4 Asya mucizesi ülke daha fazla beceri yoğun olmaya başladıkça bu
ülkelerden yapılan ithalat da düşük-beceri
yoğun sanayilerden yüksek-beceri-yoğun
sanayilere kaydı.
Şekil 5-14 Karşılaştırmalı Üstünlüğün Değişen
Bileşimi
Şekil 5-15 Karşılaştırmalı Üstünlüğün Değişen
Bileşimi (devam)
Özet
1. Üretim prosessinde kullanılan faktörler arasındaki ikame (Substitution) ilişkisi PPF eğrisi ile gösterilir.
Ekonomi bir üründen düşük miktarda üretiyorsa, o ürünün üretiminde kullanılan kaynakların marjinal verimliliği yüksek ve o ürünün fırsat maliyeti düşüktür.
Ekonomi bir üründen yüksek miktarda üretiyorsa, o ürünün üretiminde kullanılan kaynakların marjinal verimliliği düşük ve o ürünün fırsat maliyeti yüksektir.
2. Bir ekonomi kaynaklarını kullanarak yapabileceği en fazla üretimi yapıyorsa, o ürünün üretim fırsat
maliyeti ürünün piyasadaki relatif fiyatına eşittir.
Özet (devam)
3. Stolper-Samuelson Teoremi: Bir ürünün relatif fiyatı artarsa, o ürünün üretiminde yoğun olarak kullanılan faktörün reel ücretinde artış öngörülür.
Üretimdeki diğer faktörlerin reel ücretlerinde ise düşme öngörülür.
4. Rybczynski Teoremi: Ürün fiyatları sabitken bir üretim faktörünün miktarı artarsa, o faktörü yoğun olarak kullanan ürünün arzı artarken, diğer ürünlerin arzının azalması öngörülür.
Özet (devam)
5. Heckscher-Ohlin modeli:
• Bir ekonomi zengin üretim faktörlerini yoğun
kullanan ürünleri ihraç ederken kıt üretim faktörlerini yoğun kullanan ürünleri ithal etmesini öngörür.
• relatif ürün fiyatlarının ve faktör fiyatlarının
eşitleneceğini (Faktör Fiyatları Eşitliği) öngörür.
(Ancak bu iki durum da gerçek hayatta görülmez).
6. Ticaret ile yoğun faktörlerin sahiplerinin
kazanacağını, kıt faktörlerin sahiplerinin ise
Özet (devam)
6. Ticaret ile kıt faktörlerin sahipleri daha kötü duruma gelmesine rağmen, ülkenin genelinin daha iyi
duruma gelmesi öngörülür. Teorik olarak her ülke içerisinde kazananlar kaybedenleri kompanse
edebilirler.
7. Heckscher-Ohlin modelinin ampirik kanıtı zayıftır (yüksek gelir seviyesindeki ülkeler ile düşük/orta gelir seviyesindeki ülkeler arasındaki ticaret
durumları dışında).
Leontif Paradoksu
Kayıp Ticaret
