Kardiyorespiratuar Uygunluk (KRU)

Kardiyorespiratuar Uygunluk (KRU)

• KRU, büyük kasların katıldığı, devamlı, uzun süren orta ve yüksek şiddet egzersizler ile ilişkilidir ve kalp, kan damarları, kan, akciğerler ile egzersize katılan kasların çalışma kapasitesini ifade eder.

Kardiyorespiratuar Uygunluk

• Maksimal aerobik kapasite,

• Fonksiyonel kapasite,

• Fiziksel iş kapasitesi,

• Maksimal oksijen alımı, tüketimi veya kullanımı,

• Kardiyovasküler dayanıklılık, uygunluk veya kapasite,

• Kardiyopulmoner dayanıklılık, uygunluk veya kapasite, bu terimlere

örnektir.

Kardiyorespiratuar Uygunluk

• KRU, fiziksel uygunluğun en önemli unsurudur.

• Aerobik; oksijenli ortamda çalışma anlamına gelir.

İyi bir KRU

• Aerobik antrenmana cevap olarak kasta görülen değişiklikler;

• İskelet kası miyoglobin miktarı % 75-80 oranında artar.

• Mitokondri sayısı (% 15), büyüklükleri (% 35) ve mitokondrial enzim aktivitelerinde artış görülür.

• Oksidatif enzimlerde artış görülür.

İyi bir KRU

• Kapillarizasyonda % 15’e varan artış görülür.

• İskelet kasının karbonhidratları kullanma kapasitesi artar.

• Kas glikojen depolarında 2.5 kat artış görülür (normalde 1 kg kas için 13-15 gr’dır).

İyi bir KRU

• Aerobik antrenmana cevap olarak kardiovasküler sistemde oluşan değişiklikler;

• Kalp hacmi büyür.

• Kalp atım hacmi yükselir.

• Kardiyak debide artış olur.

İyi bir KRU

• Kan akım hızında ve kan miktarında değişiklik olur.

• Dinlenik KAH ve submaksimal KAH’da azalmalar görülür. Maksimal KAH ise ya değişmez ya da 1-2 atım/dk düşer. Toparlanma KAH’ı daha çabuk normale döner.

İyi bir KRU

• Aerobik antrenmana cevap olarak kardiorespiratuar sistemde oluşan değişiklikler;

• Maksimal dakika ventilasyonunda artış görülür.

• Maksimal egzersiz sırasında pulmoner difüzyonda artış gerçekleşir.

• Arterio-venöz oksijen farkı ve solunum verimliliği artar.

İyi bir KRU

• Ayrıca;

• Submaksimal iş yükünde laktik asit miktarı azalır.

• Laktat toleransı artar.

İyi bir KRU

• Vücut yağ miktarı azalır, yağsız vücut ağırlığı artar.

• LDL, VLDL ve toplam kolesterol azalırken HDL’de artış görülür.

• Hipertansiyonda azalma görülür.

• Isı değişikliklerine daha çabuk uyum sağlanır.

İyi bir KRU

• Kemik, ligament ve tendonlar gelişir.

• Stresi azaltır, ruh halini ve beden imajını güçlendirir.

• Güçlü bir duygusal denge ve hoşgörü sağlar.

İyi bir KRU

İyi bir KRU

Maksimal Aerobik Güç (ml.kg.dk) Değerleri

• KRU genellikle kilogram başına ml cinsinden maksimal O₂ tüketimiyle ifade edilmektedir.

KRU – Enerji harcaması ölçümleri

• Kimyasal enerji, mekanik enerjiye dönüşürken yani iş üretilirken, ısı oluşur.

• Oluşan ısı miktarı harcanan enerjiyle doğru orantılıdır.

• Öyleyse ısı miktarı üzerinden enerji tüketimi hesaplanabilir.

KRU – Enerji harcaması ölçümleri

KRU – Enerji harcaması ölçümleri

• Direkt kalorimetri; • Çünkü;

• Egzersiz sırasında üretilen ısının tamamı dışarı verilmeyebilir.

• Ölçümde kullanılan cihazlar da ısı üretir.

• Terleme solunum ile ısı kaybı olur.

• Cihaz çok pahalıdır.

KRU – Enerji harcaması ölçümleri

• Endirekt kalorimetri; aerobik enerji üretimi O₂ ile gerçekleşir. Isı ile VO₂ arasında doğrusal ilişki vardır.

• Öyleyse VO₂ ölçümü enerji harcamasını verecektir.

KRU – Enerji harcaması ölçümleri

• Spirometri;

• Akciğer ventilasyonunun incelenmesinde akciğerlere giren ve çıkan hava miktarlarının kaydedilmesidir.

• Spirometre;

• Spirometri işlemini yapan cihazlar. • Spirogram;

• Spirometre ile elde edilen akciğer hacim ve değişikliklerini gösteren diyagram.

KRU – Enerji harcaması ölçümleri

KRU – VO

maks ölçüm sınıflamaları

1. Direkt ölçüm: Açık devre spirometrelerin kullanımını gerektiren yöntem.

KRU – VO

maks ölçüm sınıflamaları

• Bu yöntem kesin sonuç verir.

• Pahalı araç-gereç ve uzman personel gerektirir.

KRU – VO

maks ölçüm sınıflamaları

1. Endirekt yöntem; tahmini formüllerin veya nomografların kullanılması ile yapılır.

• Tahmini formül ve nomografların sınırlılıkları vardır.

• Uzman personel ve pahalı araç-gereç gerektirmez.

KRU – VO

maks ölçüm sınıflamaları

• Ekonomiktir.

KRU – VO

maks ölçüm sınıflamaları

2. Alan-saha testleri;

• Hava şartları kontrol edilemez.

• Deneğin durumunu kontrol etmek zordur.

• Direkt veya endirekt olarak da uygulanabilir.

KRU – VO

maks ölçüm sınıflamaları

2. Laboratuar testleri;

• Hava şartları kontrol edilebilir. Sıcaklık 20-22 ⁰C arasında ve nem oranı % 60’ın altında olmalıdır.

• Deneğin durumunu kontrol etmek daha kolaydır.

• Direkt veya endirekt olarak da uygulanabilir.

KRU – VO

maks ölçüm sınıflamaları

3. Maksimal testler;

• Maksimal efor gerektirir, daha kesin sonuçlar verir.

• Laboratuar ortamında da alanda da uygulanabilir.

• Direkt veya endirekt olarak da uygulanabilir.

KRU – VO

maks ölçüm sınıflamaları

3. Submaksimal testler;

KRU – VO

maks ölçüm sınıflamaları

• Submaksimal egzersiz testleri deneğin maksimal kalp atım hızıyla yaşı arasında benzerlik olduğunu kabul eder. Submaksimal testlerde maksimal kalp atım sayısı yaşa göre hesaplanır. Bu formül 220-yaş’tır.

• Kalabalık gruplara uygulanabilir.

• Pahalı araç-gereç gerektirmez.

KRU – VO

maks ölçüm sınıflamaları

4. Kullanılan araca göre testler;

• Bisiklet ergometresi testleri,

• Koşu bandı testleri,

• Basamak testleri,

• Diğerleri (merdiven, kol ergometresi, kürek ergometresi, tırmanma ergometresi vb.) üretilen her türlü iş sırasında ölçüm yapılabilir.

KRU – VO

maks ölçüm sınıflamaları

• Doğrudan ve dolaylı olarak ölçülebilirler.

• Maksimal veya submaksimal olabilir.

KRU – VO

maks ölçüm sınıflamaları

• Uzman personel ve genellikle pahalı araç-gereç gerektirirler.

• Kalabalık grupların test edilmesinde uygun değildirler.