STOMATİTİS VEZİKULARİS STOMATİTİS VEZİKULARİS
Hastalık Şap virusuna benzer .Hastalık Şap virusuna benzer .
Ağız Boşluğu Mukozasında, dil epitelindeAğız Boşluğu Mukozasında, dil epitelinde ayaklarda ,corium coronariumda ve bazen ayaklarda ,corium coronariumda ve bazen
de vücudun diğer bölgelerinde vezikülle de vücudun diğer bölgelerinde vezikülle
karekterizedir. Atlar, Sığırlar ve Domuzlar karekterizedir. Atlar, Sığırlar ve Domuzlar
hastalığın doğal konakcısıdır.
hastalığın doğal konakcısıdır.
Zoonozdur. Zoonozdur.
ETİYOLOJİ ETİYOLOJİ
Rabdo --- Veziculo (Mermi Şeklinde)Rabdo --- Veziculo (Mermi Şeklinde)
RNARNA
ZarlıZarlı
HAHA
Eter ve Kloroforma Hassastır.Eter ve Kloroforma Hassastır.
2 Serotipi vardır. 2 Serotipi vardır.
VS Nev jersey , VS İndianaVS Nev jersey , VS İndiana
Tipler arasında çapraz bağışıklık Yoktur.Tipler arasında çapraz bağışıklık Yoktur.
DH ( Kobay , Fare , Gelincik )DH ( Kobay , Fare , Gelincik )
DK ( Vero , Sığır,Domuz, Kobay Böbrek)DK ( Vero , Sığır,Domuz, Kobay Böbrek)
ETY ( CAM ve Allantoik Boşluk )ETY ( CAM ve Allantoik Boşluk )
Virus Neurotrop karekter kazanır. Virus Neurotrop karekter kazanır.
EPİZOOTİOLOJİ EPİZOOTİOLOJİ
Enfekte Hayvanın veziküllerinin yırtılması Enfekte Hayvanın veziküllerinin yırtılması ile virus ya doğrudan yada salya ile
ile virus ya doğrudan yada salya ile saçılır.
saçılır.
Kontak ve Direkt yolla veya indirekt Kontak ve Direkt yolla veya indirekt
olarak mutfak artıkları ve et ürünleri ile olarak mutfak artıkları ve et ürünleri ile
yayılırlar.
yayılırlar.
PATOGENEZ VE PATOLOJİ PATOGENEZ VE PATOLOJİ
Enfeksiyon Viremi Fazına sahip Sikluslu Enfeksiyon Viremi Fazına sahip Sikluslu bir hastalıktır.
bir hastalıktır.
Virus Monositlere yerleşerek yayılır.Virus Monositlere yerleşerek yayılır.
KLİNİK KLİNİK
24 Saat inkubasyon periyoduna sahiptir.24 Saat inkubasyon periyoduna sahiptir.
Aft meydana geldikten sonra Kuvvetli bir Aft meydana geldikten sonra Kuvvetli bir salivasyon oluşur.
salivasyon oluşur.
Aftlar Ağız Bölgesinde , Ayaklarda , Meme ve Aftlar Ağız Bölgesinde , Ayaklarda , Meme ve Tırnağa yerleşir.
Tırnağa yerleşir.
Atlarda vezikül Dilin üst yüzünde ve Dudak Atlarda vezikül Dilin üst yüzünde ve Dudak içinde oluşur.
içinde oluşur.
Sığırlarda vezikül Sert damakta , Dudak ve Sığırlarda vezikül Sert damakta , Dudak ve Dilin tamamında görülür.
Dilin tamamında görülür.
Domuzlarda , Ayaklarda topallık oluşur.Domuzlarda , Ayaklarda topallık oluşur.
TEŞHİS VE AYIRICI TEŞHİS TEŞHİS VE AYIRICI TEŞHİS
Stomatitis Vezikularıs aynı anda Sığır Stomatitis Vezikularıs aynı anda Sığır Domuz ve Atlarda görülmesi ile Şap Domuz ve Atlarda görülmesi ile Şap
Hastalığından ayırt edilir.
Hastalığından ayırt edilir.
Stomatitis Vezikularıs virusu zarlı olup Stomatitis Vezikularıs virusu zarlı olup kloroforma duyarlı olmasından Sap
kloroforma duyarlı olmasından Sap hastılığından ayırt edilir.
hastılığından ayırt edilir.
Aftlardan EM ile virus tespit edilebilir.Aftlardan EM ile virus tespit edilebilir.
İMMUNOLOJİ İMMUNOLOJİ
Hastalığı geçirenler 6-12 ay bağışık kalır.Hastalığı geçirenler 6-12 ay bağışık kalır.
Serumda Nötralizan ve Komplementi Serumda Nötralizan ve Komplementi Bağlayan antikorlar oluşur.
Bağlayan antikorlar oluşur.
MÜCADELE MÜCADELE
İyi seyirlidir. Bazı olaylarda karantina İyi seyirlidir. Bazı olaylarda karantina uygulanır.
uygulanır.
İNSANLARDA VEZİKÜLER İNSANLARDA VEZİKÜLER
STOMATİTİS STOMATİTİS
Hastalık hafif seyirlidir.Hastalık hafif seyirlidir.
İnfluenza benzeri bozukluklar yapar.İnfluenza benzeri bozukluklar yapar.
Prognoz iyidir.Prognoz iyidir.
SIĞIRLARIN EPHEMERAL SIĞIRLARIN EPHEMERAL
FEVER HASTALIĞI FEVER HASTALIĞI
Sığırlarda sokucu sineklerle nakledilen Sığırlarda sokucu sineklerle nakledilen
Akut seyirli Ateşli virusların neden olduğu Akut seyirli Ateşli virusların neden olduğu
bir hastalıktır.
bir hastalıktır.
Ekonomik yönden süt veriminde azalma Ekonomik yönden süt veriminde azalma önemlidir.
önemlidir.
ETİYOLOJİ ETİYOLOJİ
Rabdo Virus Rabdo Virus
RNA RNA
Zarlı Zarlı
Eter ve Kloroforma Hassas Eter ve Kloroforma Hassas
HAHA
Virus DH (Fare) , DK ( BHK-21,Vero, MSVirus DH (Fare) , DK ( BHK-21,Vero, MS
Sığır ve Mandalar duyarlıdır.Sığır ve Mandalar duyarlıdır.
EPİZOOTİOLOJİ EPİZOOTİOLOJİ
Clucoides cinsi sokucu sineklerle bulaşır.Clucoides cinsi sokucu sineklerle bulaşır.
PATOGENEZ VE PATOLOJİ PATOGENEZ VE PATOLOJİ
Sokucu sinekle kana geçer.Sokucu sinekle kana geçer.
Kanda Löykosit Hücre kültürlerine Kanda Löykosit Hücre kültürlerine yerleşir.
yerleşir.
Patolojik Anotomik olarak,Patolojik Anotomik olarak,
Yabancı cisim Pneumonisi ,Yabancı cisim Pneumonisi ,
İskelet kaslarında Nakroz İskelet kaslarında Nakroz
Eklemlerde Synovia Birikimi Eklemlerde Synovia Birikimi
KLİNİK KLİNİK
İnkubasyon süresi 2-3 gündür.İnkubasyon süresi 2-3 gündür.
Yüksek Ateş , Yüksek Ateş ,
Burun Göz akıntısı,Burun Göz akıntısı,
Göz kapaklarında şişlik Göz kapaklarında şişlik
Süt veriminde azalma Süt veriminde azalma
Kas ve Eklemlerde Ağrı , Titreme ve Ataksi Kas ve Eklemlerde Ağrı , Titreme ve Ataksi
Hızlı soluma Hızlı soluma
Mortalite %1 , 3 Günde Hastalık İyileşirMortalite %1 , 3 Günde Hastalık İyileşir
TEŞHİS TEŞHİS
Klinik belirtiler ve Epizootolojik bilgiler Klinik belirtiler ve Epizootolojik bilgiler teşhise yardımcı olur.
teşhise yardımcı olur.
Kesin Teşhis İF testi ile olur.Kesin Teşhis İF testi ile olur.
Löykositlerden ve Snovial Sıvıdan Virus Löykositlerden ve Snovial Sıvıdan Virus izolasyonu yapılır.
izolasyonu yapılır.
Çift serum numunesine Eliza testi Çift serum numunesine Eliza testi uygulanarak antikor tespiti yapılır.
uygulanarak antikor tespiti yapılır.
İMMUNOLOJİ İMMUNOLOJİ
Hastalığı geçirenler 2 yıl boyunca bağışık Hastalığı geçirenler 2 yıl boyunca bağışık kalır.
kalır.
MÜCADELE MÜCADELE
Bazı ülkelerde Atenue Canlı Aşılar veya Bazı ülkelerde Atenue Canlı Aşılar veya İnaktif Aşılar uygulanır.
İnaktif Aşılar uygulanır.
PARAİNFLUENZA- 3 PARAİNFLUENZA- 3
ENFEKSİYONU ENFEKSİYONU
SIĞIRLARIN SHİPİNG FEVER SIĞIRLARIN SHİPİNG FEVER
HASTALIĞI HASTALIĞI
PI-3 virusu sığırların solunum kanalında PI-3 virusu sığırların solunum kanalında akut enfeksiyonlara neden olur.
akut enfeksiyonlara neden olur.
Tek başına sığırlarda ve koyunlarda Tek başına sığırlarda ve koyunlarda
ender olarak enfeksiyon oluşturur. Diğer ender olarak enfeksiyon oluşturur. Diğer viruslar ve Pastorella Multicida ile birlikte viruslar ve Pastorella Multicida ile birlikte
Miks enfeksiyon oluştururlar.
Miks enfeksiyon oluştururlar.
Zoonozdur. 2 yaşına kadar olan Zoonozdur. 2 yaşına kadar olan çocuklarda görülür.
çocuklarda görülür.
ETİYOLOJİ ETİYOLOJİ
Paramıxso ---- ParamixsoParamıxso ---- Paramixso
RNARNA
ZarlıZarlı
HAHA
Eter ve Kloroforma HassasEter ve Kloroforma Hassas
Tek tip Referens Suşu Shiping FeverTek tip Referens Suşu Shiping Fever
Virus HK’de İN , IS inklüzyon cisimciği Virus HK’de İN , IS inklüzyon cisimciği oluşturarak Ürer.
oluşturarak Ürer.
HK olarak FDB , FDT , MDBK kullanılır.HK olarak FDB , FDT , MDBK kullanılır.
9-10 günlük ETY üretilebilir.9-10 günlük ETY üretilebilir.
EPİZOOTİOLOJİ EPİZOOTİOLOJİ
Virus rezervuarı Sığırlardır.Virus rezervuarı Sığırlardır.
Virus Akut enfekte hayvanlardan salya , Virus Akut enfekte hayvanlardan salya , Burun ve Göz Akıntıları ile bulaşır.
Burun ve Göz Akıntıları ile bulaşır.
Hastalık çoğunlukla subklinik olarak Hastalık çoğunlukla subklinik olarak seyreder.
seyreder.
PATOGENEZ VE PATOLOJİ PATOGENEZ VE PATOLOJİ
Virus direkt temasla burun akıntısı yada Virus direkt temasla burun akıntısı yada İnhalasyon yoluyla yayılır.
İnhalasyon yoluyla yayılır.
Virus burun boşluğunda Lenfotik dokulara , Virus burun boşluğunda Lenfotik dokulara , Tonsillalara ve Respiratorik Mukozalarda ürer.
Tonsillalara ve Respiratorik Mukozalarda ürer.
Patolojik Anotomik olarak İntersitisiel Pneumoni Patolojik Anotomik olarak İntersitisiel Pneumoni oluşur.
oluşur.
Akciğerler ve Toraxs Doludur.Akciğerler ve Toraxs Doludur.
Histolojik olarak İ.S inklüzyon cisimciği erken Histolojik olarak İ.S inklüzyon cisimciği erken dönemde oluşur. Bronşitis ve Alveolitis görülür.
dönemde oluşur. Bronşitis ve Alveolitis görülür.
KLİNİK KLİNİK
Klinik tabloda Eksogen ve Endogen Klinik tabloda Eksogen ve Endogen
faktörler ile virus bakteri enfeksiyonları faktörler ile virus bakteri enfeksiyonları
etkilidir.
etkilidir.
Bronkopneumoni sekunder etkenlere Bronkopneumoni sekunder etkenlere göre ağır ve hafif olarak seyreder.
göre ağır ve hafif olarak seyreder.
Genç Hayvanlarda ölüm % 6-8 dir.Genç Hayvanlarda ölüm % 6-8 dir.
Ateş , Burun Akıntısı , Göz Akıntısı ve Ateş , Burun Akıntısı , Göz Akıntısı ve Öksürük görülür.
Öksürük görülür.
TEŞHİS VE AYIRICI TEŞHİS TEŞHİS VE AYIRICI TEŞHİS
Klinik tablo spesifik değildir.Klinik tablo spesifik değildir.
Direkt Teşhis , Burun akıntısı , Nazal Svap ve Direkt Teşhis , Burun akıntısı , Nazal Svap ve akciğerlerden virus izolasyonu ile olur.
akciğerlerden virus izolasyonu ile olur.
İndirekt Teşhis , Çift serum numunesindeİndirekt Teşhis , Çift serum numunesinde 4 katı antikor artışı teşhisi kolaylaştırır.4 katı antikor artışı teşhisi kolaylaştırır.
Nötralizasyon , HI , KFT Nötralizasyon , HI , KFT
Ayırıcı Teşhiste , Adeno , Reo , Rhino , Ayırıcı Teşhiste , Adeno , Reo , Rhino , Pastorela ve Streptekok ile karışabilir.
Pastorela ve Streptekok ile karışabilir.
İMMUNOLOJİ İMMUNOLOJİ
PI-3 hastalıgından sonra Nötralizan , PI-3 hastalıgından sonra Nötralizan , Komplementi Fikse eden ve Presipitan Komplementi Fikse eden ve Presipitan
Antikorlar oluşur.
Antikorlar oluşur.
PI-3 virusu burun mukozasında da PI-3 virusu burun mukozasında da
antikor ulaşır. Bu antikorlar IgA yapısında antikor ulaşır. Bu antikorlar IgA yapısında dır.dır.
MÜCADELE MÜCADELE
Miks Enfeksiyonlarda bakterilere karşı Miks Enfeksiyonlarda bakterilere karşı mücadele önemlidir.
mücadele önemlidir.
Monovalan ve Bivalan canlı ve inaktif Monovalan ve Bivalan canlı ve inaktif aşılar kullanılır.
aşılar kullanılır.
Reo ,Adeno ve PI-3 kombine aşıları Reo ,Adeno ve PI-3 kombine aşıları kullanılır.
kullanılır.