6. DNA VİRÜSLERİ ( ss DNA)
Fam: Parvoviridae
Polihedral yapıda, kılıfsız, %50 protein ve %50 DNA’dan oluşan tek iplikli DNA virüsleridir.
Virionları enzim taşımamaktadır.
Genomlarının çoğu – anlamlıdır. Ancak bazı türleri eşit miktarda + ve – anlamlı DNA ipliği içermektedir.
Genomları, uçlarındaki yaklaşık 115 nükleotidlik palindromlarla Y şeklinde katlanmalar yapıp (hairpin) uç kısımda çift iplik oluşturur. Bu yapının oluşması genom replikasyonunun başlaması için gereklidir.
VP1, VP2 ve VP3 olmak üzere üç kapsit proteinine sahiptirler. VP3 proteini, VP2’nin proteaz enzimleriyle parçalanması sonucu oluşturulmuştur.
6. DNA VİRÜSLERİ ( ss
Fam: Parvoviridae
DNA)
Fam: Microviridae: Bakterileri enfekte eden kılıfsız,
polihedral yapıda, sirküler tek iplikli DNA’ya sahip ΦX174 fajı bu familyada bulunmaktadır.
Fam: Inoviridae: Bakterileri enfekte eden kılıfsız, filamentli yapıda, sirküler tek iplikli DNA’ya sahip fajlardır. Fd ve M13 fajı bu familyada bulunmaktadır.
Genus: Geminivirus: Bitkileri enfekte eden, kılıfsız polihedral yapıda sirküler tek iplikli DNA virüsleridir.
6. DNA VİRÜSLERİ (d s
DNA)
Fam: Papovaviridae
Genus: Papillomavirus: İnsan ve hayvanlarda bulunup deride siğillere sebep olmaktadırlar. Bazı türleri habis tümörler oluşturur.
Genus: Polyomavirus: Hayvanlar için onkojendir.
Maymunlarda habis tümörler oluşturan Simian vacuolating virus (SV40) ve insanlarda onkojen
olmayan iki tip (BK virus ve JC virus) bu grupta yer almaktadır.
Genus: Polyomavirus
Virionları 45 nm çapında polihedral yapıdadır.
Kapsitlerinde VP1, VP2 ve VP3 olmak üzere üç kapsit proteini bulunmaktadır.
Viral proteinlerin % 75’ini VP1 oluşturmaktadır.
Genomlarında bulunan çakışan genlerle maksimum bilgi elde ederler.
Genus: Polyomavirus
Yaklaşık 5 kb çiftlik çift iplikli sirküler bir DNA’ya sahiptirler.
Genetik bilgi DNA’nın her iki ipinde de bulunmaktadır.
DNA’ları enfektiftir.
Viral DNA ile birlikte hücresel 4 histon proteini (H2A, H2B, H3 ve H4) bulunmaktadır.
SV40’da DNA replikasyonu büyük T
antijeninin genomda orjin bölgesine bağlanmasıyla başlar.
Viral ve konukçu DNA birlikte replike olur.
T antijeni ve DNA polimeraz alfa arasındaki ilişkiler virüs genom replikasyonunu teşvik eder.
Tümör baskılayıcı proteinlerin, T antijeni ile inaktive edilmesi sonucu hücre çoğalma fazına girer.
Fam: Herpesviridae
Alt familya: Alphaherpesvirinae
Hücre kültürlerinde hızlı çoğalıp çabuk yayılım gösterirler. Geniş bir konukçu spektrumuna sahiptirler.
Genus: Simplexvirus, Human herpesvirus 1, 2 (HSV-1, HSV-2), oral ve genital bölgede uçuğa sebep olurlar.
Genus: Varicellovirus, Human herpesvirus 3 (= Varicella zoster virus, VZV), su çiçeği ve zonaya (deri döküntüsü) sebep olurlar.
Alt familya: Betaherpesvirinae
Hücre kültürlerinde yavaş çoğalıp hızlı yayılım göstermezler. Genellikle memelileri etkilerler, dar bir konukçu spektrumuna sahiptirler.
Genus: Cytomegalovirus, Human herpesvirus 5 (CMV), immünolojik olarak sağlam kişilerde belirsiz, ancak bağışıklık sistemi gelişmemiş kişilerde
ölümcül enfeksiyonlara sebep olurlar.
Genus: Roseolovirus, Human herpesvirus 6, 7 (HHV-6, HHV-7), üç gün ateşi olarak adlandırılan 2-7 gün süren ateşli bir hastalığa ve kronik yorgunluğa sebep olurlar.
Alt familya: Gammaherpesvirinae
Sınırlı bir konukçu spektrumuna sahiptirler. Hücre kültürlerinde değişken etkilere sebep olurlar.
Genus: Lymphocryptovirus, Human herpesvirus 4 (= Epstein-Barr virus, EBV), Tükürükle bulaşarak farenjit ve ateşe sebep olur. Üniversite
öğrencilerinde görülen ve kronik yorgunluğa sebep olan bu hastalık öpüşme hastalığı olarak da adlandırılır.
Genus: Rhadinovirus, Human herpesvirus 8 (HHV-8)
Fam: Poxviridae
Çiçek virüsü sahip olduğu üç özelliğinden dolayı tamamen yok edilebilmiştir.
Maymun ve insandan başka herhangi bir kaynakta ürememeleri
Akut enfeksiyona sebep olmaları, enfekte kişilerin ya ölmesi yada hayatları boyunca immünite geliştirmeleri
Etkili bir immümojen olmaları
Böcek DNA virüsleri
Fam: Baculoviridae: Çubuk şeklinde helikal simetrili kılıflı virüslerdir. Çift iplikli sirküler DNA’ları çekirdekte replike olur. Zararlı
böceklerin kontrolü amacıyla yapılan böceklere gen aktarımı çalışmalarında kullanılırlar.
Fam: Iridoviridae: Kurbağa ve balıklarda bulunur. Polihedral yapıda linear çift iplikli DNA’ları çekirdekte ve sitoplazmada replike olur. Bazılarında kılıf bulunur.
Yeşil alg ve fungus virüsleri
Fam: Pycodnaviridae: Polihedral yapıda, kılıfsız linear çift iplikli DNA’ları vardır. Yeşil alg olan Chlorella türlerinde bulunurlar.
Genus: Rhizidiovirus: Bir familya ismi verilmemiş olan bu virüsler funguslarda bulunur. Polihedral yapıda kılıfsız linear çift iplikli DNA içeren
genomları bulunur.
Siyanobakterilerde de kılıfsız polihedral yapıda DNA bakteriyofajları bulunmaktadır.
6. DNA VİRÜSLERİ (d s DNA)
ds DNA Bakteriyofajları
Fam: Corticoviridae
Fam: Tectiviridae
Kılıfsız polihedral yapıdaki bu fajlarda, kapsitin iç ve dış tabakaları arasında lipitçe zengin, konukçu plazma
membranından farklı yapıda bir tabaka bulunur. Genomları sirkülerdir.
Fam: Plasmaviridae
Mycoplazma’larda bulunan kılıflı fajlardır.
