TBMM İklim Değişikliği ve Küresel Isınmanın Etkilerini Araştırma Komisyonu, raporunda Türkiye'de tarım kesimini bekleyen felaket senaryosunu anlattı: "Orman yangınları, ağaç hastalıkları, böcek istilası yaşanacak. Gıda üretiminde ve stoklarda azalma olacak. İşsizlik yaşanacak. Kırsal kesimde, yiyecek kıtlığı, göç ve sosyal huzursuzluk baş
gösterecek..."
1 Mart 2007'de kurulan komisyon, dört ay boyunca Devlet Planlama Teşkilatı ve yerel yönetimler gibi resmi kurumlar ile çevre örgütlerini dinleyerek bir rapor hazırladı. Türkiye'nin küresel iklim değişikliğinin potansiyel etkileri
açısından risk taşıdığı vurgulanan raporda, orman yangınları, erozyon, tarımsal üretkenlikte değişiklikler, kuraklık ve bunlara bağlı ekolojik bozulmalar, sıcak dalgalarına bağlı ölümler gibi iklim değişikliğinin öngörülen olumsuz yönlerinden etkileneceği belirtildi. Küresel ısınmanın tarıma etkileri şöyle sıralandı:
# Tarımsal üretim potansiyeli değişebilir. Bu değişiklikle bölgesel ve mevsimsel farklılıklarla birlikte, türlere göre artış ya da azalış olabilir.
# Türkiye'nin kurak ve yarı-kurak alanlardaki, özellikle kentlerdeki su kaynakları sorunlarına yenileri eklenecek.
# Doğal karasal eko-sistemler ve tarımsal üretim sistemleri, hastalık ve zararlı artışından olumsuz etkilenecek.
# Türkiye'de su kaynakları üzerindeki en büyük baskıyı, Akdeniz ikliminin olağan özelliği olan yaz kuraklığı ile diğer mevsimlerdeki yağışlarda oluşan değişkenlik ve kurak devreler oluşturuyor. Kuraklık riskindeki artışlar, küresel ısınmanın tarım üzerindeki etkisini şiddetlendirecek.
# Kurak ve yarı-kurak alanların genişlemesine ek olarak yaz kuraklığının süresi ve şiddetindeki artışlar, çölleşme süreciyle birlikte tuzlanma ve erozyonu da artıracak. Kar erimesinden kaynaklanan akışın zamanlamasında ve
hacminde meydana gelebilecek değişiklikler ise su kaynaklarını, tarım, ulaştırma ve enerji sektörlerini etkileyebilecek.
# Yarı kurak ve yarı nemli bölgelerde (İç Anadolu, Güney Doğu Anadolu, Ege, Akdeniz) ormancılık ve su kaynakları açısından olumsuz etkiler ortaya çıkabilecek. Nitekim son yıllarda, ormanlarda görülen toplu ağaç kurumaları ile zararlı böceklerdeki artışlar, hava kirliliği ve asit yağmurlarının sebep olduğu değişik bulgularla ortaya konulmuştur.
# Üründe kayıp, böcek istilası, bitki hastalıkları, ürün kalitesinde düşüş yaşanacak.
# Hayvancılıkta, hayvanlar için su ve besin temin edilememesi nedeniyle kayıplar meydana gelecek.
# Orman ürünleri, orman yangınları, ağaç hastalıkları, böcek istilası, orman alanlarının ve verimliliğinin azalması tehdidiyle karşılaşılacak.
# Beyşehir gibi İç Anadolu gölleri kuruma riski altında.
# Keban, Karakaya, Atatürk gibi barajlar, çevresindeki iklimi değiştirecek. Buharlaşma sera etkisi yapacak.
# Sulak alan kayıpları sürecek, su kalitesi bozulacak.
# Gıda üretimi düşecek ve stoklar azalacak. çiftçi gelirinde ve tarımsal üretimin doğrudan bağlı olduğu endüstrilerde kayıplar ve buna bağlı olarak işsizlik yaşanacak. Kırsal kesimde, yiyecek kıtlığı, yoksullukta artış, göç ve sosyal huzursuzluk baş gösterecek.
RİFAT BAŞARAN Radikal 07.04.2008
