Bölüm 1.3, Zararlı Mikroplar, zararlı mikropların neden olduğu çeşitli sağlık sorunlarını anlatır.
Öğrenciler, bazı mikropların nasıl zararlı olduğunu ve bunlardan korunup hasta olmamak için neler yapmaları gerektiğini sınıfta tartışmaya teşvik edilmelidir. Bu ders aynı zamanda tüm hastalıklara mikropların neden olmadıklarını belirtmelidir.
İlave aktivitede bulunan kelime araştırmaları ve çapraz bulmaca ile zararlı mikroplar ile ilgili kelimelerin kuvvetlendirmeleri sağlanacaktır.
Ana Aşama 2 Bl 1: 1a, 2a, 2b Bl 2: 1a, 2g, 5f Çalışma Ünitesi
Unite 6 – Mikro-organizmalar Tahmini Eğitim Süresi 50 dakika
Öğrenme Verileri Tüm öğrenciler:
Bazen mikropların bizi hasta ettiklerini öğreneceklerdir.
Bölüm 1.3, Zararlı Mikroplar, zararlı mikropların neden olduğu çeşitli sağlık sorunlarını anlatır.
Öğrenciler, bazı mikropların nasıl zararlı olduğunu ve bunlardan korunup hasta olmamak için neler yapmaları gerektiğini sınıfta tartışmaya teşvik edilmelidir. Bu ders aynı zamanda tüm hastalıklara mikropların neden olmadıklarını belirtmelidir.
İlave aktivitede bulunan kelime araştırmaları ve çapraz bulmaca ile zararlı mikroplar ile ilgili kelimelerin kuvvetlendirmeleri sağlanacaktır.
Ana Aşama 2 Bl 1: 1a, 2a, 2b Bl 2: 1a, 2g, 5f Çalışma Ünitesi
Unite 6 – Mikro-organizmalar Tahmini Eğitim Süresi 50 dakika
Bazı mikroplar insanlara zararlıdırlar ve hasta olmalarına neden olurlar. Influenza virüsü gribe neden olur, Kamfilobakteri gıda zehirlenmelerine ve Trikofiton gibi dermatofit mantarları Atlet Ayağı gibi hastalıklara neden olurlar. Bu çeşit zararlı mikroplara patojenler veya germler denilir. Her mikrop farklı yollarla bizi hasta eder.
Zararlı bir bakteri vücudumuzda çoğaldığı zaman, toksin adı verilen zararlı maddeleri üretirler bunlarda kendimizi hasta hissetmemize neden olurlar. En kötü senaryoda da dokularımıza ve organlarımıza zarar verirler.
Virüsler parazitler gibi hareket ederler. Vücudumuza girdiklerinde yaşayabilmek için ev sahibi bir hücreye ihtiyaçları vardır. O hücreye yerleştiklerinde çoğalırlar ve tam oluştuklarında ev sahibi hücreyi parçalayarak tahrip ederler.
Mantarlar genel olarak ev sahiplerini öldürmezler. Dermatofitler cilt altında çoğalmayı ve kolonileşmeyi tercih ederler.
Beslendikleri zaman ürettikleri ürünler şişmelere ve kaşınmalara neden olur.
Zararlı mikropların neden olduğu hastalıkları taşıyan insana enfekte olmuş denir. Birçok zararlı mikroplar insandan insana çeşitli yollardan bulaşırlar – hava, dokunma, su, havadaki damlacıklar, hayvanlar v.b. Bu mikroplarla oluşan hastalıklara da bulaşıcı hastalıklar denir.
Birçok durumda vücut sıvısındaki mikroplar başka zararlı mikropların çoğalmalarını engellerler. Örneğin bağırsaklarımızdaki normal flora, Klostridyum difisil gibi zararlı bakterilerin çoğalmalarını engelleyerek vücudumuzu sağlıklı tutar. Ne zaman vücudumuzun normal florası etkisizleşirse, Klostridyum difisil, çoğalıp ishale ve çok ciddi koşullara neden olabilirler, bağırsakların bozulmasına (yırtılmasına) yol açarlar.
Anahtar Kelimeler Bakteri Kolonize Dermatofitler Flora
Mantar Germler Hijyen Enfekte Bulaşıcı Patojenler Toksin Virüs
Gerekli Malzemeler Her öğrenci için
Bir Kopya SW 1
Bir Kopya SW 2 Her sınıf/grup için
Bir Kopya SH 1
Bir Kopya SH 2
1. Her öğrenci için SW 1 ve SW 2 kopyasını hazırlayın.
2. SH 1 ve SH 2 web sitesinden, www.e-bug.eu, indirin veya bu sayfaları sınıf için çoğaltın.
1.3 Mikro-organizmalar
Zararlı Mikroplar
Geçmiş Bilgiler
İlave Hazırlıklar Mevcut Web
Kaynakları
Bölüm 1.1 de bulunan mikrop görüntüleri
MS PowerPoint formatında
bulunan SH 1 ve SH 2
1. Derse, mikropların bazen insanlara zararlı olduklarını anlatarak başlayın. Onlara bizi hasta eden şeylerin ne olduklarını? Sorum. Mikroplar hakkında kaç tane kelime olduğunu araştırın – germ-ler, bug-lar v.s.
2. Germ kelimesinin bakteri virüs ve mantarlar gibi bizi hasta eden mikroplara verilen her gün kullandığımız genel bir ad olduğunu anlatın. Sınıfta çeşitli mikropları ve yol açtıkları hastalıkları tartışın. Mikropların görüntüleri www.e-bug.eu, web sitesinden temin edilebilir.
Bölüm 1.1 bu zararlı mikropların canlandırılması için öğrencilere yardımcı olabilir.
3. Mikropların her yerde yaşayabilmeye adapte olabileceklerini, sınıflarda, evlerde, yatak odasında, vücudumuzun her tarafında bulunabileceklerini ve yiyecekler üzerinde rahatlıkla çoğalabileceklerini sınıfa anlatın!
4. Bir insandan diğerine kolaylıkla geçebilen zararlı mikropların neden olduğu hastalıklara, enfeksiyona neden oldukları için bulaşıcı hastalıklar denildiğini anlatın.
Giriş
1.3 Mikro-organizmalar
Zararlı Mikroplar
1. Bu aktivite en iyi şekilde, sınıfta gerçekleştirilen bir tartışmayı takip ederek bireysel biröğrenci aktivitesi olarak uygulanabilir.
2. SH 1 ve SH 2. Öğretmen bölümünde gösterilen her bir resim senaryosunu (1-6) öğrencilere gösterin. Bu resimler her bir öğrenci için fotokopi ile çoğaltılarak, asetata basılıp tepegöz projeksiyonu ile sınıfa gösterilerek e-Bug web sitesinden beyaz borda yansıtılarak gösterilebilir. (www.e-bug.eu).
3. Her bir senaryo için, sınıfa Amy ve Harry’yi bir mikrobun mu hasta ettiğini düşündüklerini sorun. Sınıfta, TS 3 te açıklandığı şekilde her bir hikayeyi anlatın. Öğrencilere, Amy ve Harry’nin semptomlarına benzer sıkıntılarla karşılaşıp karşılaşmadıklarını, eğer varsa ne tür bir tedavi uyguladıklarını sorgulayarak sınıfta tartışmalara devam edin.
4. Hatırlayın: e-Bug kaynağının daha sonraki bölümlerinde, el yıkama, solunum ve gıda hijyeni konularının daha detaylı işleneceğini hatırlayın.
5. Eğer süre yeterli olursa, sınıfa SW 1 ve SW 2 kopyalarını verin. Kelime Araştırma ve Çapraz Bulmaca bölümü, zararlı mikropların ve hastalıkların isimlerini bulundurarak öğrencilerin ders öğrenme verilerini kuvvetlendirecektir.
Ana Aktivite
1. Öğrencilere aşağıdaki soruları sorarak anlamalarını kontrol edin:
a. Enfeksiyona, Hastalıklara ne neden olur?
Bir enfeksiyon vücudunuza zararlı mikropların girmesinden sonra çoğalarak enfekte olan insanın hastalanmasına neden olur.
b. Boğaz ağrıları her zaman zararlı mikroplar yüzünden mi olur?
Bütün boğaz ağrıları zararlı mikroplardan olmaz, bazen öksürmemizde boğazımızın kızarmasına ve ağrımasına neden olabilir.
c. Tüm hastalıklar mikroplar yüzünden mi olur?
Hayır, astım ve saman nezlesi gibi hastalıklar mikroplar yüzünden olmaz.
d. Zararlı mikropların neden olduğu enfeksiyonlar hangileridir?
Atlet Ayağı, grip, kızamık.
Genel
1.3 Mikro-organizmalar
Zararlı Mikroplar
Amy ellerini ve tırnaklarını temiz tutmaktan hoşlanır. Eğer Amy’nin ellerine yakından bakarsak çok sayıda küçük mikroplarla kaplanmış olduğunu görürüz. Bu mikroplar iyi mikroplardır ve vücudumuzda yaşarlar ve sağlıklı olmamızda yardımcı olurlar.
Harry daima dışarıda futbol oynar ve arkadaşlarıyla eğlenir.
Ancak ellerini sık sık yıkamaya dikkat etmez. Harry’nin ellerine yakından bakarsak ellerinin çok sayıda küçük mikroplarla kaplandığını görürüz. Bunların bir kısmı kötü ve bir kısmı iyi olmalarına rağmen vücuduna girmeleri halinde kendisini çok hasta edebilir.
Amy kendini iyi hissetmiyor. Gerçekten boğazı ağrıyor. Bazen boğaz ağrılarına öksürük ve nezle sonucunda oluşmasına rağmen bu boğazın şişmesine ve oldukça ağrılı olmasına neden olabilir. Eğer durum buysa Amy ağrı kesici alıp bol bol sıvı içmelidir. Bazen bakteriler örneğin (e.g. Streptokoklar) ve virüsler de boğaz ağrısına neden olurlar.
Burada Harry’nin mikroplar yüzünden mi hasta olduğunu düşünüyorsunuz? Cevap hayırdır. Harry de bir astım şartları oluşmuştur ve kolaylıkla nefessiz kalmasına neden olmaktadır.
Astım, ciğerde ve nefes yollarında oluşan mikropların neden olmadığı bir hastalıktır. Tüm hastalıklara mikropların neden olmadığını hatırlamak önemlidir.
Bu resimdeki Harry’nin nesi var sizce? Zavallı Harry barbeküde az pişmiş tavuk yemiş ve Kampilobakter’in neden olduğu bir gıda zehirlenmesi olmuş. Tavuk eti üzerinde çok sayıda mikrop bulunmakta bunlar hayvana zarar vermemsine rağmen bizleri çok hasta etmektedir! Bu nedenle gıdalar üzerinde bulunan mikropların ölmesi için yemeklerin çok iyi pişirilmesine dikkat etmelidir.
Amy tenis oynamakta ve ayakları terlemiş ve kokmaktadır.
Daima acelesi olduğundan ayağını iyice yıkamaya ve kurulamaya vakti olmamaktadır. Ayakları çok kokmakta ve kaşınmakta parmakları şişmektedir. Buna dermatofit olarak adlandırdığımız mantarlar neden olmaktadır. Dermatofitler ayak parmakları arasında özellikle nemli oldukları zaman yaşamaktan hoşlanırlar ve atlet ayağı dediğimiz hastalığa neden olurlar bu hastalıkta ayaklarınızın şişmesine ciltte çatlamalara ve çok kaşınmalarına neden olurlar.
YANLAMASINA
4. Soğuk aldığınızda mikropları dağıtmak için boğazınızı gıdıklayarak yaparım.
(ÖKSÜRÜK)
6. Virüs hastalığıyım. Vücudunuzun her tarafında kaşınan kırmızı kabarcıklar oluştururum. (KIZAMIK)
9. Vücudunuzun bir parçasıyım ve mikropları insandan insana taşırım. Yıkarsanız temizlenirim (2 kelime).(KİRLİ ELLER) 10. Bir Virüs hastalığıyım sizi ateşli ve terli
yaparım.(GRİP)
12. Eğer yemeğinizi iyi bir şekilde
pişirmezseniz veya çiğ et tuttuktan sonra ellerinizi iyi yıkamadıysanız benimle karşılaşırsınız. (2 kelime).
(GIDA ZEHİRLENMESİ)
14. Ben bir alerjiyim mikroplardan meydana gelmem. Nefes zorluğu yaratırım ve nefes açıcı kullanmanıza neden olurum!(ASTIM) 15. Başınızdaki ağrının başka bir adıyım.
(BAŞ AĞRISI) AŞAĞIYA
5. Gözlerinizi şişirir ve kaşındırırım, mikroplar tarafından meydana gelmem, çiçek polenleri neden olurlar.(SAMAN NEZLESİ) 6. Vücudunuz enfeksiyonla savaşırken nasıl
hissedersiniz.(UYKULU)
5. Ayağınızdaki bir mantar enfeksiyonuyum.
Kaşındırırım. Ayaklarınızı iyi yıkayıp iyice kurulamazsanız yayılırım( 2 kelime) (ATLET AYAĞI)
11. Gençlerin yüzümde sık görünürüm. Ciltteki mikroplardan oluşurum.
(LEKE)
13. Midenizdeki kötü mikroplar neden olurlar.
Eğer tuvalete gittikten sonra ellerinizi yıkamazsanız okula yayılırım.
(İSHAL).
14. Dikkat edin! Kötü mide mikropları bazen sürpriz olarak bunu yapmanıza neden olurlar.
(KUSMAK).
T K H N G F N R E V E F Y A H
O F S S E Y P E E L S M D S A
O G G D J K B L P O I T O P S
F A Z N E U L F N I R E W Q E
S G F A I O A I N U Y A T R L
E H J H D N T G B T V C X Z S
T J E Y A E O H R A I D M N A
E A H T A M A S N U Z M G T E
L G C R G B F D I J X S O S M
H B A I C N H G U O C A V V S
T G D D D H O J N H P N H B V
A T A M H T S A D G H D S D F
L A E A E Y A K W R Z N O L Z
K J H N H B M U L F B G M O F
F D S N A U Y Y M T R A E C
F C O U G H
A
S Y
L F
M E A S L E S
E V A
P E T
y D I R T Y H A N D S L
I N F L U E N Z A
S T
P E
F O O D P O I S O N I N G
T I F
A O V
R O O
R A S T H M A
H I
O T
E
H E A D A C H E
Mikro-organizmalar
Mikro-organizmalar
Kötü mikroplar ile ilgili aşağıdaki tüm kelime araştırmalarını aşağıdaki tabloda yapabilir misiniz?
Kelimelerin yanlamasına, aşağıya doğru veya üst soldan alt sağa doğru diyagonal olabileceğini hatırlayın.
F C E A R T M Y Y U A N S D F F O M G B F L U M B H N H J K Z L O N Z R W K A Y E A E A L F D S D H G D A S T H M A T A V B H N P H N J O H D D D G T S V V A C O U G H N C I A B H M S O S X J I D F B G R C G L E T G M Z U N S A M A T H A E A N M D I A R H O E A Y E J T S Z X C V T B G T N D H J H E L R T A Y U N I A O I A F G S E Q W E R I N F L U E N Z A F S P O T I O P L B K J D G G O A S D M S L E E P Y E S S F O H A Y F E V E R N F G N H K T
COUGH(ÖKSÜRÜK) HAYFEVER(SAMANNEZLESİ) ATHLETESFOOT(ATLETAYAĞI) COLD(ÜŞÜTME) ASTHMA(ASTIM) SLEEPY(UYKULU)
FOODPOISONING(GIDAZEHİRLENMESİ) SPOT(LEKE) MEASLES(KIZAMIK) DIRTYHANDS (KİRLİELLER) FLU(GRİP) VOMIT(KUSMAK)
HEADACHE(BAŞAĞRISI) INFLUENZA(GRİP)
1 2
3
4
5
6
7
8
9 10
11
12
13
YANLAMASINA
1. Soğuk aldığınızda mikropları dağıtmak için boğazınızı gıdıklayarak yaparım
4. Virüs hastalığıyım. Vücudunuzun her tarafında kaşınan kırmızı kabarcıklar oluştururum. 6. Vücudunuzun bir parçasıyım ve mikropları insandan insana taşırım. Yıkarsanız
temizlenirim (2 kelime).
7. Bir Virüs hastalığıyım sizi ateşli ve terli yaparım.
9. Eğer yemeğinizi iyi bir şekilde pişirmezseniz veya çiğ et tuttuktan sonra ellerinizi iyi yıkamadıysanız benimle karşılaşırsınız (2 kelime).
12. Ben bir alerjiyim mikroplardan meydana gelmem. Nefes zorluğu yaratırım ve nefes açıcı kullanmanıza neden olurum!
13. Başınızdaki ağrının başka bir adıyım.
AŞAĞIYA
2. Gözlerinizi şişirir ve kaşındırırım, mikroplar tarafından meydana gelmem, çiçek polenleri neden olurlar.
3. Vücudunuz enfeksiyonla savaşırken nasıl hissedersiniz.
5. Ayağınızdaki bir mantar enfeksiyonuyum. Kaşındırırım. Ayaklarınızı iyi yıkayıp iyice kurulamazsanız yayılırım (2 kelime).
8. Gençlerin yüzümde sık görünürüm. Ciltteki mikroplardan oluşurum.
10. Midenizdeki kötü mikroplar neden olurlar. Eğer tuvalete gittikten sonra ellerinizi yıkamazsanız okula yayılırım.
11. Dikkat edin! Kötü mide mikropları bazen sürpriz olarak bunu yapmanıza neden olurlar.
CEVAPLAR
GRİP SAMANNEZLESİ KIZAMIK BAŞAĞRISI İSHAL INFLUENZA HAYFEVER MEASLES HEADACHE DIARRHOEA ASTIM ATLETAYAĞI KUSMAK LEKE ÖKSÜRÜK
ASTHMA ATHLETES FOOT VOMIT SPOT COUGH
UYKULU KİRLİELLER GIDAZEHİRLENMESİ SLEEPY DIRTY HANDS FOOD POISONING
