KURUMLAR VERGİSİ

(1)

KURUMLAR VERGİSİ BEYANINDA

ÖZELLİK ARZ EDEN HUSUSLAR

FATİH KAYA

İVDB GRUP MÜDÜR V.

(2)

SORU 1- İş ortaklığının tasfiyesinin tamamlanması ve faaliyetinin zararla sonuçlanması halinde tasfiye sonucu zarar kurum kazancından indirim konusu yapılabilir mi?

CEVAP 1- İş ortaklığının tasfiyesinin tamamlanması ve faaliyetinin zararla sonuçlanması halinde tasfiye sonucu zararın kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün değildir.

(İlgili Kanun Maddesi- KVK'nın 2’nci maddesinin yedinci fıkrası

İlgili Tebliğ- 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “2.5. İş Ortaklıkları” başlıklı bölümü)

(3)

SORU 2- - Kanuni merkezi yurt dışında bulunan bir şirketin Türkiye'de bulunan limited şirketteki hisselerinin satışından elde edeceği kazancın vergilendirilmesi nasıl olacaktır?

CEVAP 2- Kanuni merkezi yurt dışında bulunan bir şirketin Türkiye'de bulunan limited şirketteki hisselerinin satışından elde edeceği kazancın, GVK’nın mükerrer 81’inci maddesi hükmüne göre belirlenecek değer artış kazancı olarak Kurumlar Vergisi Kanununun özel beyana ilişkin hükümlerine göre vergilendirilmesi gerekecektir.

(İlgili Kanun Maddesi- KVK'nın 3’üncü 22/2’nci maddesi GVK’nın Mük. 80’inci maddesi)

(4)

SORU 3– Derneğe ait lokalde sadece üyelerden toplanan üye aidatları ve bağışlarla faaliyet sürdürülmesi; çay, meşrubat satışlardan ücret alınmaması, bu hizmetlerin üyeler tarafından dönüşümlü olarak verilmesi nedeniyle işçi çalıştırılmaması durumunda iktisadi işletme oluşur mu?

CEVAP 3- Derneğe ait lokalde çay, meşrubat satışları nedeniyle yapılan masrafların hizmet verilenlerden doğrudan ya da dolaylı olarak tahsil edilmesi veya bu hizmetler için bağış adı altında dahi olsa bir bedel alınması durumunda anılan faaliyetler nedeniyle Derneğe bağlı iktisadi işletme oluşacağından bu işletme nezdinde kurumlar vergisi mükellefiyeti tesis edilmesi gerekecektir.

(İlgili Kanun Maddesi - KVK 2’nci maddesi)

(İlgili Genel Tebliğ - 1 seri no.lu KV Genel Tebliğinin “2.4.” bölümü)

(5)

SORU 4– Yapı ruhsatı veya arsa tapusunun kooperatif adına olmaması, kurumlar vergisi muafiyet şartlarını ihlal eder mi?

CEVAP 4- İhlal eder. Ancak, arsa ve arazilerin tapusunun veya yapı ruhsatlarının kooperatif birlikleri ya da kooperatifler merkez birlikleri adına olması halinde de yapı kooperatifleri, kurumlar vergisi muafiyetinden yararlanabilecektir.

(İlgili Kanun Maddesi - KVK 4/1-k)

(İlgili Genel Tebliğ - 1 seri no.lu KV Genel Tebliğinin “4.13.2” bölümü)

Öte yandan, arsa ve arazilerin tapusunun veya yapı ruhsatlarının kooperatif birlikleri ya da kooperatifler merkez birlikleri dışındaki (Arsa Ofisi, Belediye gibi) kurum veya kuruluşlara ait olması halinde, muafiyet şartının ihlal edildiği kabul edilecektir.

(6)

(İlgili Kanun Maddesi - KVK 5/1-e)

(İlgili Genel Tebliğ - 1 seri no.lu KV Genel Tebliğinin “5.6” bölümü)

SORU 5- Ana sözleşmesinde iştigal konuları arasında taşınmaz ticareti ve kiralanması bulunan şirketin, iki tam yıl aktifinde kayıtlı bulunan taşınmazın satışından elde edilen kazanç ne şekilde vergilendirilecektir?

CEVAP 5- Taşınmaz ticaretini fiilen yapmasa da, şirketin ana sözleşmesinde iştigal konuları arasında taşınmaz ticareti ve kiralanması bulunması halinde, bilançoda duran varlıklar arasında kayıtlı olan ve tescil edilen taşınmazın (faaliyetin yürütülmesine tahsis edilen taşınmazın satışı hariç) satışından elde edilen kazancın KVK'nın 5/1-e maddesinde yer alan istisnadan faydalanması mümkün bulunmamaktadır.

(7)

SORU 6- Şirket aktifinde iki tam yıldan uzun süredir kayıtlı bulunan ve üzerinde üretim tesislerinin de yer aldığı arsayı

"hasılat paylaşımı" modeliyle, bir inşaat şirketine satması halinde satış sonrası oluşacak gayrimenkul satış kazancı kurumlar vergisinden istisnamıdır?

CEVAP 6- Her ne kadar arsa sahibi şirket tarafından yapılan arsa teslimi sonrası inşa edilen bağımsız bölümler yerine bunların satışından elde edilen hasılattan pay alınmış olsa da, aslında yapılan işin arsa karşılığı inşaat olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

Buna göre, arsa satışında uygulanacak hasılat paylaşımı modeliyle, taşınmaz ticareti yapılmış olunacağından, bu satış nedeniyle oluşacak kazanca, KVK’nın 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan istisnanın uygulanması mümkün değildir.

(8)

SORU 7– Muhasebe kayıtlarında “Yapılmakta Olan Yatırımlar”

hesabından “Binalar” hesabına devredilerek aktife alınan ve fiilen iş yeri olarak kullanılmaya başlanılan taşınmazın tapuda kurum adına tescil edilmesi daha sonra yapılıp satılması halinde aktifte bulundurma ne zaman başlamış sayılacaktır?

CEVAP 7- Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-e maddesinde yazılı istisnadan yararlanılabilmesi için maddede yazılı “iki tam yıl süre ile aktifte bulundurma” şartının uygulanmasında, iki yıllık sürenin başlangıcı olarak binanın fiilen kullanıldığının tespit edildiği tarihin esas alınması gerekmektedir.

(9)

SORU 8- Tapuda arsa niteliğinde olan taşınmazın İmar Kanunu uyarınca kamulaştırılmasına bağlı olarak başka taşınmazlarla değişimi sonrasında taşınmazların satılması durumunda elde edilen kazanç ne şekilde vergilendirilecektir?

CEVAP 8- Tapuda arsa niteliğinde olan taşınmazın İmar Kanunu uyarınca kamulaştırılmasına bağlı olarak başka taşınmazlarla değişimi işleminin satış olarak değerlendirilmesi ve söz konusu işlem dolayısıyla iktisap edilen yeni taşınmazların emsal bedeli ile takas edilen aktifteki taşınmazın maliyet bedeli arasındaki farkın kamulaştırma tarihi itibarıyla kurum kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

Ancak, söz konusu kamulaştırma işlemi dolayısıyla edinilen taşınmazların elden çıkarılması durumunda, bu taşınmazların 5/1-e maddesindeki istisna hükmünden yararlanabilmesi için gereken "en az iki tam yıl aktifte yer alma" şartının tespitinde, kamulaştırma sonucu takas suretiyle elden çıkarılan taşınmazın iktisap tarihinin esas alınması gerekmektedir.

(10)

SORU 9- Şirkete ait taşınmazın başka bir şirkete ayni sermaye olarak konulması karşılığında elde edilen kazanç ne şekilde vergilendirilecektir?

CEVAP 9- Şirkete ait taşınmazın başka bir şirkete ayni sermaye olarak konulması işlemi, kurumun mali yapısını iyileştirmeye yönelik bir işlem olmadığından, elde edilen kazancın taşınmaz satış kazancı istisnası kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Dolayısıyla bu işlem, Gelir Vergisi Kanununa göre "elden çıkarma"

niteliğinde olup rayiç değer ile maliyet bedeli arasındaki olumlu farkın kurum kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

(11)

SORU 10- Şirketin arsaları müteahhide kat karşılığı olarak devretmesi durumunda elde edilen kazanç ne şekilde vergilendirilecektir?

CEVAP 10- Şirketin müteahhide kat karşılığı olarak devrettiği arsaların trampa mahiyetinde bulunması dolayısıyla 5/1-e maddesinde yer alan istisna hükümlerinden yararlanılması mümkün değildir.

(12)

SORU 11- Kooperatif tarafından üyelerini konut sahibi yapabilmek için alınan arsanın ekonomik kriz nedeniyle bina yapılmadan üçüncü kişilere satılması ve kazancın üyelere dağıtılması durumunda elde edilecek kazanç ne şekilde vergilendirilecektir?

(İlgili Kanun Maddesi - 5/1-e)

CEVAP 11- Kooperatif tarafından üyelerini konut sahibi yapabilmek için alınan arsanın ekonomik kriz nedeniyle bina yapılmadan satılması sonucu elde edilecek kazancın ortaklara dağıtılması halinde, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-e maddesinde yer alan istisnadan yararlanılması mümkün olmayacaktır.

Kâr dağıtımı nedeniyle GVK’nın 94’üncü maddesinin birinci fıkrasının 6 numaralı bendinin (b-i) alt bendi uyarınca % 15 oranında gelir vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir. Ayrıca, dağıtılan kar paylarının ortaklar açısından Gelir Vergisi Kanunu’nun 75’inci maddesi gereğince menkul sermaye iradı sayılarak genel hükümler çerçevesinde ortaklar tarafından da beyan edileceği tabidir.

(13)

SORU 12- Bankaların kanuni takibe alınmış alacakları nedeniyle iktisap ettikleri taşınmazlar, iştirak hisseleri, kurucu senetleri ve intifa senetleri ile rüçhan haklarının vadeli satılması durumunda, satış bedelinin satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılından sonra tahsil edilmesi halinde, söz konusu bedellerin 5/1-f maddesinde belirtilen istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün müdür?

(İlgili Kanun Maddesi - KVK 5/1-f)

CEVAP 12- Bankaların, kanuni takibe alınmış alacakları nedeniyle iktisap ettikleri taşınmazlar, iştirak hisseleri, kurucu senetleri ve intifa senetleri ile rüçhan haklarının vadeli satılması durumunda, satış bedelinin satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılından sonra tahsil edileceğine ilişkin bir şart öngörülmediğinden iki yıl sonra da tahsil edilecek bedellerin istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmaktadır.

(14)

SORU 13- Şirkete ait taşınmazın, alacaklı Bankanın yapmış olduğu icra takibine istinaden ihale sonucu üçüncü şahsa satılması ve söz konusu satış hasılatı üzerinden yapılan vergi ve harç kesintileri sonrası kalan tutarın tamamının, ipotekli taşınmaz üzerinde ipotek alacaklısı olan bankaya olan kredi borçlarının tasfiyesinde kullanılması durumunda 5/1-f maddesindeki istisna hükmünden yararlanılması mümkün müdür?

(İlgili Kanun Maddesi - KVK 5/1-f)

CEVAP 13- Söz konusu istisna hükmünden yararlanılması sadece taşınmazın bankalara satışı veya devri durumunda mümkün olup üçüncü kişilere satış yapılması halinde, satıştan elde edilen kazanç bankalara olan borçların tasfiyesinde kullanılsa dahi KVK'nın 5/1-f maddesinde yer alan istisnadan yararlanılabilmesi mümkün bulunmamaktadır.

(15)

SORU 14- Yurt dışında yapılan taşeron inşaatla ilgili faturanın Türkiye'deki ana ortak olan firmaya kesilmesi durumunda yurt dışında yapılacak taahhüt işinden elde edilecek kazancın KVK'nın 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca istisnadan yararlanabilmesi için gerekli olan şartlar nelerdir?

CEVAP 14- Yurt dışında yapılacak taahhüt işinden elde edilecek kazancın anılan istisnadan yararlanabilmesi için; bu işe ilişkin düzenlenecek faturalara yurt dışında yapılan bir iş için olduğuna ilişkin şerh konulması, düzenlenen bu faturanın da yalnızca yurt dışı inşaat işlerine ilişkin kazancın tespitinde dikkate alınarak Türkiye'deki kazancın tespitine ilişkin kayıtlarda izlenmemesi ve Türkiye'deki kazancın tespitinde dikkate alınmaması; bahse konu işin yurt dışında şirketçe taahhüt edilerek yapıldığının ilgili makamlardan alınacak belgelerle tevsik edilmiş olması gerekir.

(İlgili Kanun Maddesi - KVK 5/1-h⁾

(16)

SORU 15- Yurt dışında yapılan peyzaj uygulama projeleri ve bu projelere ait uygulama detayları gibi teknik hizmetlerin daimi temsilci atanarak gerçekleştirilmesi durumunda, elde edilecek kazançlar KVK'nın 5'inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi uyarınca kurumlar vergisinden istisna mıdır?

CEVAP 15- Yurt dışında gerçekleştirilecek peyzaj uygulama projeleri ve bu projelere ait uygulama detayları gibi teknik hizmetlerden elde edilecek kazançların 5/1-h maddesindeki istisnadan yararlanabilmesi için ilgili ülkeye bir daimi temsilci atanması yeterli olmayıp, bahse konu işin doğrudan doğruya ilgili ülkedeki iş yerleri veya daimi temsilciler tarafından icra edildiğinin ispat edilmesi şarttır. Yurt dışında bulunan daimi temsilci tarafından yapılan teknik hizmetlerden elde edilen kazanç, Türk vergi mevzuatına göre değil, ilgili ülkenin vergi mevzuatına göre tespit edileceğinden, söz konusu teknik hizmet karşılığında yurt dışındaki daimi temsilci tarafından düzenlenecek belgenin ilgili ülke mevzuatına göre belirlenmesi gerekmektedir.

(İlgili Kanun Maddesi - KVK 5/1-h⁾

(17)

CEVAP 16- Söz konusu işlerden elde edilen kazancın, KVK'nın 5'inci maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi kapsamında kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmakta olup yeni terminal binalarının inşaatının tamamlanmasından sonra bu terminallerin işletilmesi sırasında şirket tarafından verilecek olan hizmetlerden elde edilecek kazançların ise anılan istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

SORU 16- Yurt dışında yapılacak yeni terminal binalarının inşası ile ilgili olarak yurt dışındaki iş yeri veya daimi temsilci vasıtasıyla yapılacak olan Network Altyapısı, Uçuş Bilgi Sistemi, Uçuş Yönetim Sistemi, Ortak Veritabanı, Telefon Santrali ve Backoffice Sistemlerinin temini, yazılımı ve kurulumunun sağlanması işlerinden elde edilen kazanç ne şekilde vergilendirilecektir?

(İlgili Kanun Maddesi - KVK 5/1-h)

(18)

(İlgili Kanun Maddesi - KVK 5/1-ı)

CEVAP 17- Mükellefin eğitim-öğretim kazanç istisnası 30/06/2015 tarihinde sona erecektir. Zira, 01/07/2015 tarihinden 30/06/2016 tarihine kadar olan kazanç 2015 yılına değil 2016 yılına ait kazanç olarak değerlendirilmektedir.

SORU 17- 12.07.2011 tarihinde ilköğretim okulu işletmeciliğine başlayan, Bakanlığa yapılan başvuru sonucu söz konusu işletmeden elde edilecek kazancın 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi hükümleri gereğince beş vergilendirme dönemi (2011 - 2015) kurumlar vergisinden istisna edilen ve ayrıca yine Bakanlığa yapılan başvuru neticesinde 01/07/2012 tarihinden başlamak üzere 01/07-31/06 özel hesap dönemine tabi olan mükellefin beş dönem eğitim-öğretim kazanç istisnası uygulaması ne zaman son bulacaktır?

(19)

CEVAP 18- Rehabilitasyon merkezlerinin kazançlarına istisna uygulanabilmesi için bu merkezlerin Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar veya kamu yararına çalışan derneklere bağlı olması gerekmekte olup şirketin Rehabilitasyon Merkezi işletmesinden elde ettiği kazançların 5/1-ı kapsamında değerlendirilmesi ve istisna hükmünden faydalanılması mümkün değildir.

SORU 18- Şirketin, Rehabilitasyon Merkezi işletmesinden elde ettiği kazançlar, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-ı kapsamında değerlendirilebilir mi?

(20)

SORU 19- Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-ı maddesinde belirtilen istisna uygulaması ile ilgili olarak Maliye Bakanlığına başvurunun faaliyete geçtikten bir yıl sonra yapılması durumunda eğitim öğretim kazanç istisnasından ne şekilde yararlanılacaktır?

CEVAP 19- İstisna uygulaması Maliye Bakanlığı tarafından uygun görüldüğü takdirde, geçmiş dönem için de istisnadan yararlanılması gerekmektedir.

(21)

SORU 20- TUGS’a kayıtlı gemilerin işletilmesi nedeniyle doğan alacaklara ilişkin kur farkı ve vade farkı gelirleri ile elde edilen kazançların bankalarda veya ortak şirketlerde değerlendirilmesi sonucu elde edilecek kur farkı ve faiz gelirleri ne şekilde vergilendirilecektir?

CEVAP 20- TUGS’a kayıtlı gemilerin işletilmesi nedeniyle doğan alacaklara ilişkin kur farkı ve vade farkı gelirlerinin kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün olup, elde edilen kazançların bankalarda veya ortak şirketlerde değerlendirilmesi sonucu elde edilecek kur farkı ve faiz gelirlerinin geminin işletilmesiyle ilgili olmaması nedeniyle, istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.

(İlgili Kanun Maddesi - KVK 5)

(İlgili Genel Tebliğ - 1 seri no.lu KV Genel Tebliğinin “5.12.1” bölümü)

(22)

SORU 21- TUGS’a kayıtlı geminin hurdaya ayrılarak satılması karşılığında elde edilen kazancın istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün müdür?

CEVAP 21- Madde gerekçesinde, vergilendirmeye ilişkin bu madde ile özel siciline tescil edilen gemi ve yatların işletilmesinden ve işletilip işletilmediğine bakılmaksızın aynı sicile bir başkası adına tescil edilmek üzere devrinden doğan kazançların gelir ve kurumlar vergisinden istisna olacağı açık olarak belirtilmiştir. Buna göre, TUGS’a kayıtlı geminin hurdaya ayrılarak satılması karşılığında elde edilen kazancın kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

(İlgili Genel Tebliğ - 1 seri no.lu KVK Genel Tebliği 5.12. Bölümü)

(23)

SORU 22- İş kazaları nedeniyle dava sonucu beklenmeksizin sulh yoluyla ödenen tazminatlar kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabilir mi?

CEVAP 22- Ödenen tazminatın gider yazılabilmesi için işle ilgili olması ve sözleşmeye, ilama veya kanun emrine göre yapılması şarttır. İşle ilgili olmayan veya işle ilgili olsa dahi kurumun kendisinin, ortaklarının, yöneticilerinin ve çalışanlarının şahsi kusuru nedeniyle ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar gider yazılamaz.

Bu nedenle iş sahalarında iş kazaları sonucu; kaza geçirene veya bunun varislerine doğrudan sulh yoluyla ödenen tazminatlar Gelir Vergisi Kanunu’nun 40’ıncı maddesinin 3 numaralı bendi uyarınca kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınamayacaktır.

(İlgili Kanun Maddesi - KVK 6’ncı maddesi)

(İlgili Genel Tebliğ - 1 seri no.lu KVK Genel Tebliği)

(24)

(İlgili Kanun Maddesi- KVK 6’ncı maddesi, GVK 94’üncü maddesi)

SORU 23- 2.000.000-TL sermaye azaltımına gidilmek suretiyle sermaye azaltımı tutarının geçmiş yıl zararlarına mahsup edilerek hiçbir ortağa ödeme yapılmaması durumunda kar payı ödemesine bağlı olarak tevkifat yapılması gerekmekte midir? (Sermaye tutarı olan 3.000.000-TL’nin 800.000-TL’si nakit , 2.200.000-TL’si daha önce sermayeye eklenmiş olan değer artış fonu)

CEVAP 23- Şirketin yapacağı sermaye azaltımı karşılığında dikkate alınacak geçmiş yıl zararlarının, ilk önce daha önce sermayeye eklenmiş olan değer artış fonuna ilişkin kısma mahsup edildiği kabul edilecek ve şirketin sermaye azaltımı yapacağı tutar üzerinden VUK’un mükerrer 298’inci maddesinin Mülga “Yeniden Değerleme” başlıklı bölümünün birinci fıkrası uyarınca kurumlar vergisi hesaplanarak ödenmesi gerekmektedir.

Daha önce sermayeye eklenmiş olan değer artış artış fonunun geçmiş yıl zararlarına mahsubu işleminde, nakden veya hesaben bir ödeme bulunmamaktadır. Bu nedenle, geçmiş yıl zararlarına mahsup edilmesi işlemi, kâr payı dağıtımı olarak değerlendirilmeyecek ve kar payı dağıtımına bağlı vergi kesintisi yapılmayacaktır.

(25)

SORU 24- Serbest bölgede elde edilmiş kazançların bölge dışında değerlendirilmesinden elde edilen kazançlar istisna kapsamında mıdır?

CEVAP 24- Serbest bölgelerde elde edilmiş olsa dahi hasılatın serbest bölge dışında değerlendirilmesinden elde edilen faiz, repo ve benzeri faaliyet dışı gelirler, istisna kazanç tutarının tespitinde dikkate alınmaz.

(İlgili Genel Tebliğ - 1 seri no.lu KVK Genel Tebliği)

(26)

SORU 25- Şirket ana binasında bulunan Ar-ge merkezinin kapladığı alana göre hesaplanan kira gideri Ar-Ge harcaması sayılır mı?

CEVAP 25- Genel giderlerin, Ar-Ge ve yenilik harcaması olarak değerlendirilebilmesi için bu giderlerin fiilen Ar-Ge merkezinde yapıldığının tespit ve tevsik edilmesi gerekmektedir. Çeşitli kıstaslara göre genel işletme giderleri üzerinden hesaplanacak paylar, bu kapsamda değerlendirilmez. Buna göre; şirket ana binasında bulunan Ar-Ge merkezinin kapladığı alana göre m2 üzerinden yapılan hesaplama doğrultusunda belirlenen "kira giderleri” Ar-Ge harcaması olarak kabul edilmeyecektir.

Araştırma Ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama Ve Denetim Yönetmeliği’nin 7’nci maddesi

(27)

SORU 26- Başbakanlık genelgesine istinaden yapılan bağış ve yardımların indirim konusu yapılması mümkün müdür?

CEVAP 26- Başbakanlık Genelgesine istinaden yapılan bağış ve yardımın Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10/1-e maddesi çerçevesinde indirim konusu yapılabilmesi, söz konusu bağış ve yardımın Bakanlar Kurulunca yardım kararı alınan doğal afetler dolayısıyla yapılan bir yardım niteliğinde olması şartıyla mümkün bulunmaktadır.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10’uncu maddesinin (1-e) bendi

(28)

CEVAP 27- Dernek tarafından çekilecek belgesel için gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince yapılacak bağış ve yardımların, söz konusu derneğin kamuya yararlı demeklerden olması ya da söz konusu belgeselin Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenmesi veya desteklenmesinin uygun görülmesi halinde, Gelir Vergisi Kanunu’nun 89’uncu maddesi ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10’uncu maddesinde belirtilen şartlar dahilinde gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilmesi mümkün bulunmakta olup bu şartların bulunmaması halinde ise söz konusu bağışların gelir ve kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün olmayacaktır.

SORU 27- Dernek tarafından çekilecek belgesel için yapılan bağış ve yardımlar indirim konusu yapılabilir mi?

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10’uncu maddesinin (1-c) ve (1-d) bentleri

(29)

CEVAP 28- Genel bütçe içerisinde yer alan Mili Eğitim Bakanlığına bağlı ilköğretim okulunun öğretmenler odasının mobilya ve mefruşat v.b. gibi donanımı ile yine milli eğitim bakanlığı bünyesindeki liselere alınacak akıllı yazı tahtasının mevcut okulun faaliyetini devam ettirebilmesi amacıyla yapılacak bağış ve yardımlar olarak kabul edilerek tamamının, belgelendirilmesi kaydıyla; kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

SORU 28- Milli Eğitim Bakanlığı bünyesindeki liselere akıllı yazı tahtası ve ilköğretim okulunun öğretmenler odasında kullanılmak üzere mobilya ve mefruşat bağışlanması halinde bu bağışlar indirim konusu yapılabilir mi?

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10’uncu maddesinin (1-ç) bendi

(30)

CEVAP 29- Kanun’da sayılan kurum ve kuruluşlar arasında yer almayan dernek veya vakıflara yapılacak okul inşasına ilişkin bağışların ve okulun faaliyetine devam edebilmesi için yapılacak bakım, onarım ve tamir-tadilata ilişkin bağışların gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince vergi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınabilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Ancak, söz konusu dernek veya vakıf ile bağışın yapılacağı kamu kurumu arasında düzenlenen protokol çerçevesinde inşa edilecek okulun, okul inşaatının tamamlanmasından sonra ilgili kurum ve kuruluşa devredilmesi ve söz konusu inşaatın yapımında toplanan yardımların, dernek veya vakfın gelir ve giderleri ile ilişkilendirilmeksizin, yapılması planlanan okul adına bankada açılacak bir hesapta toplanması ve banka tarafından verilecek makbuz veya dekontta "Okul inşasında veya mevcut okulun bakım, onarım tamir-tadilat ve yeniden yapımında kullanılmak üzere"

açıklamasına yer verilmesi halinde, yapılan bağışlar gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince beyan edilecek gelirden indirim konusu yapılabilecektir.

SORU 29- Okul inşa ederek bağışlayacak olan dernek veya vakfa bu amaç doğrultusunda yapılan bağış ve yardımlar indirim konusu yapılabilir mi?

(31)

CEVAP 30- Şirket aktifinde bulunan binanın; Belediyeye rehabilitasyon merkezi olarak kullanılmak şartı ile bağışlanması ve Belediye tarafından da rehabilitasyon merkezi olarak kullanılması durumunda, maliyet bedeli veya kayıtlı değerinin, bu değer mevcut değilse Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre takdir komisyonlarınca tespit edilecek değerin tamamının Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10/1-ç maddesi uyarınca kurumlar vergisi matrahından indirilmesi mümkün bulunmaktadır. Öte yandan, bağışlanan binanın başka amaçlarla kullanılması halinde ise indirim konusu yapılabilecek tutar, anılan Kanunun 10/1-c maddesi uyarınca o yıla ait kurum kazancının % 5'i ile sınırlı olacaktır.

SORU 30- Şirket aktifinde kayıtlı binanın belediyeye rehabilitasyon merkezi olarak kullanılmak şartıyla bağışlanması halinde indirim konusu yapılabilir mi?

(32)

CEVAP 31- İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile yapılacak bir protokol çerçevesinde, okul alanına yaptırılacak spor kompleksi tesisi, okul bağışı veya okul inşası için yapılan bağış ve yardım veyahut da mevcut okulun faaliyetlerine devam etmeyi sağlamak amacına yönelik bağış ve yardım niteliğinde olduğundan, inşa edilerek bağışlanacak spor kompleksi inşaatına ait harcamaların, KVK'nın 10’uncu maddesinin (1-ç) bendi uyarınca kurum kazancından indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

SORU 31- Bağışlanmak üzere okul alanına yaptırılan spor kompleksine ilişkin harcamalar indirim konusu yapılabilir mi?

(33)

CEVAP 32- Bağışın yapılacağı kamu kurumu tarafından temin edilen arsa üzerine yapılacak hastane, okul, vb. inşaatına ilişkin yapılan harcamaların, harcamanın yapıldığı dönemde indirim konusu yapılması mümkündür.

Ancak, arsanın bağışı yapan kişi veya kurum tarafından temin edilmesi halinde, söz konusu binanın inşasına ilişkin harcamalar, inşaatın tamamlanıp ilgili kamu kurumuna teslim edildiği dönemde indirim konusu yapılabilecektir.

SORU 32- Bağışlanmak üzere yaptırılan okul, hastane vb.

inşaatına ilişkin harcamalar hangi dönemde indirim konusu yapılacaktır?

1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nin "10.3.2.2.4 Bağış ve Yardımların Belgelendirilmesi" başlıklı bölümü

(34)

(İlgili Kanun Maddesi- GVK Mük 120’nci maddesi beşinci fıkrası)

(İlgili Genel Tebliğ - 252 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin “2.1” bölümü)

SORU 33- Ödenen geçici verginin Kurumlar Vergisi Beyannamesinin mahsup edilecek geçici vergi satırında gösterilmesinin unutulması halinde mahsuben ya da nakden iadesi mümkün müdür?

CEVAP 33- Ödenen geçici verginin kurumlar vergisi beyannamesinin mahsup edilecek geçici vergi satırında gösterilmesinin unutulması halinde mahsup edilemeyen geçici vergilerin o yılın sonuna kadar yazılı olarak başvurulması halinde mahsuben ya da nakden iadesi mümkündür.

(35)

(İlgili Kanun Maddesi- KVK 5 ve 13’üncü maddesi)

SORU 34- Taşınmaz ticareti ile uğraşan şirket tarafından 1995 yılında alınan gayrimenkulün 2008 yılına kadar şirket merkezi olarak kullanıldığı, 2008 yılından itibaren ise kiraya verilmesini takiben, söz konusu gayrimenkulün şirket ortağına satılması durumunda kurumlar vergisi yönünden yapılacak işlemler nelerdir?

CEVAP 34- Taşınmaz ticareti ile uğraşan şirketin kiralamak suretiyle taşınmaz ticaretine konu edilen söz konusu gayrimenkulün satışından elde edilecek kazancı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5’inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Şirketin sahip olduğu gayrimenkulü emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen bedel üzerinden şirketin ilişkili kişisi olan ortağına satması işleminin ayrıca 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13’üncü maddesinde yer alan “Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı” hükümleri kapsamında değerlendirileceği hususu tabiidir.

(36)

SORU 35- Tasfiye halindeki şirketin tasfiyeye girmeden önce sermayeye ilave ettiği olağanüstü yedekler ile tasfiye sonunda kalan yasal yedekleri ortaklara dağıtması durumunda dağıtılan kar payları üzerinden vergi kesintisi yapacak mı? Tasfiye zararının yedek akçelere mahsubu işlemi kar dağıtımı sayılır mı? Mahsup işleminden sonra kalan yedek akçelerin ortaklara dağıtımı nasıl vergilendirilir?

CEVAP 35- Önceki yıllarda şirket sermayesine eklenmiş olan geçmiş yıl karlarının ve/veya yedek akçelerin, şirketin tasfiyesi sebebiyle ortaklara dağıtılması durumunda elde edenin hukuki kişiliğine göre kar dağıtımına bağlı vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Şirketin tasfiyesi sonucu oluşan zararın geçmiş yıl kârlarına ve/veya yasal yedeklere mahsup edilmesi işleminde, nakden veya hesaben bir ödeme bulunmamaktadır. Bu nedenle, geçmiş yıl kârlarının ve/veya yasal yedeklerin geçmiş yıl zararlarına mahsup edilmesi işlemi, kar payı dağıtımı olarak değerlendirilmeyecek ve kar payı dağıtımına bağlı vergi kesintisi yapılmayacaktır.

Tasfiye sonucu oluşan zararın yasal yedeklere mahsubundan sonra kalan ve ortaklara dağıtılan tutarların ise elde edenin hukuki kişiliğine göre stopaja tabi tutulması gerekmektedir.

(İlgili Kanun Maddesi - KVK'nın 15’inci maddesinin ikinci fıkrası ve 17’nci maddesi, GVK’nın 94’üncü maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinin (b) alt bendi)

(37)

SORU 36- Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19 ve 20’nci maddelerine göre kısmi bölünme işlemi yapılması durumunda kısmi bölünme öncesi sermayeye ilave edilmiş olan geçmiş yıl karlarının sermaye azaltımı nedeniyle işletmeden çekiş olarak değerlendirilip kurumlar vergisi ve kar dağıtımına bağlı stopaj yapılacak mıdır?

CEVAP 36- Kısmi bölünme sonucunda ayni sermaye konulan şirketten alınan hisse senetlerinin ortaklara verilmesi nedeniyle şirket sermayesinin azaltılması ve daha önce sermayeye eklenmiş olan geçmiş yıl karlarının devralan şirkette yapılacak sermaye artışında sermayenin bir unsuru olarak yer alması ve ayrı şekilde görülmesi şartıyla bu işlem işletmeden çekiş olarak değerlendirilmeyecek ve vergiye tabi tutulmayacaktır.

Ancak, devralan şirkette sermayenin bir unsuru olarak yer alan geçmiş yıl karlarının başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi ya da sermaye azaltımına gidilmesi halinde işletmeden çekilen tutarların öncelikle işletmeden çekildiği dönemin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin kurumlar vergisi ve kar dağıtımına bağlı tevkifata tabi tutulması gerekmektedir.

(İlgili Kanun Maddesi - KVK'nın 19 ve 20’nci maddeleri

(38)

(İlgili Kanun Maddesi- KVK 15’inci maddesi)

SORU 37- Yıllara sari inşaat ve onarma işlerinde geçici kabul tutanağının onay tarihinden sonra önceki dönemlere ilişkin yapılan mezkur işe ait hak ediş ödemeleri tevkifata tabi midir?

CEVAP 37- Yıllara sari inşaat ve onarma işlerinde geçici kabul tutanağının onaylandığı tarihten sonra ve geçici kabulden önceki dönemlere ilişkin yapılan hak ediş ödemeleri üzerinden, 5520 sayılı Kanunun 15'inci maddesine göre vergi kesintisi yapılmaması gerekmekle birlikte bahsi geçen ödemelerin ilgili geçici vergi döneminde kurum kazancına dahil edilerek vergilendirileceği hususu ise tabiidir.

(39)

SORU 38- Kurumlar vergisi beyannamesinde geçici vergi ile tevkif yoluyla ödenen verginin bulunması halinde beyanname üzerinden mahsup sıralaması ve mahsup sonrası kalan tutarın olması halinde iade işlemi nasıl olmalıdır?

CEVAP 38- Mükelleflerin hesap dönemi içinde ödeyerek kurumlar vergisi beyannamelerinde mahsup konusu yaptıkları kesinti yoluyla ödenen vergiler, nakden ödenen geçici vergiler ve KDV iade alacaklarından mahsup edilerek ödenen geçici vergilerin kurumlar vergisi beyannameleri üzerinde mahsubundan sonra nakden iadesinin talep edilmesi halinde, hesaplanan kurumlar vergisinden sırasıyla kesinti yoluyla ödenen vergiler daha sonra nakden ödenen geçici vergiler ve daha sonra da KDV iade alacaklarından mahsup edilerek ödenen geçici vergilerin mahsup edilmesi gerekmekte olup, nakden iade işlemlerinin gerçekleştirilmesi sırasında söz konusu mahsup sırasının takip edilerek iadesi gereken geçici vergi tutarlarının ayrıştırılması gerekmektedir.

(40)

SORU 39– Otoyol inşaatında kullanılmak üzere Şirket aktifine kayıtlı mevcut iş makinesi, kamyon, kamyonet gibi ekipmanların yurt dışındaki başka bir şirkete kiraya verilerek yapılan ödemeler üzerinden vergi kesinti yapılması sebebiyle, yurt dışında elde edilen gelirlerden kesilen söz konusu vergilerin Türkiye’de kurumlar vergisi ve geçici vergiden mahsup edilmesi mümkün müdür?

CEVAP 39- Şirket tarafından iş makinesi, kamyon, kamyonet gibi ekipmanların yurt dışına kiraya verilmesi karşılığında elde edilerek Türkiye’de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilen kazançlar üzerinden ilgili ülke vergi mevzuatları gereğince ödenen kurumlar vergisi ve benzeri vergilerin, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 33’üncü maddesi ve 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nde yapılan açıklamalar çerçevesinde kurumlar vergisinden mahsup edilmesi mümkündür.

( İlgili Kanun Maddesi KVK’NUN 33’üncü maddesi)

(İlgili Genel Tebliğ 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği)

(41)

SORU 40- Yurt dışında elde edilen kurumlar vergisinden istisna edilmiş kazançlar üzerinden yurt dışında ödenen vergilerin yurt içinde hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilmesi mümkün müdür?

(İlgili kanun maddesi KVK 33’üncü maddesi)

(İlgili Genel Tebliğ 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğin “33.3” bölümü)

CEVAP 40- Yurt dışında elde edilen kazançların kurumlar vergisinden istisna edilmiş olması halinde, bu kazançlar üzerinden yurt dışında ödenen vergilerin yurt içinde hesaplanan kurumlar vergisinden mahsubu mümkün değildir.

(42)

SORU 41- Mahsup konusu yapılan ancak tarhiyat aşamasında belgelendirilmeyen yurt dışında ödenen vergiler daha sonra belgelendirilebilir mi?

(İlgili Genel Tebliğ 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğ “33.7” bölümü)

CEVAP 41- Söz konusu vergilere ait ibraz edilmesi gereken belgelerin, tarh tarihinden itibaren en geç 1 yıl içinde ilgili vergi dairesine ibraz edilmesi halinde, bu belgelerde yazılı kesin tutara göre tarhiyat düzeltilecektir.

(43)

SORU 42- Şirket tarafından yurt dışı mukimi firmaya borç para kullandırılarak faiz geliri elde edilmesi ile bu gelirlere ilişkin ilgili ülke mevzuatı gereğince %15 oranında yapılan kesintinin kurumlar vergisinden mahsubu için apostil edilmiş form yeterli midir?

( ilgili Kanun Maddesi KVK 33 İlgili Genel Tebliğ 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğ (dyias örnek 27/10/2011 tarih 2183 sayı)

CEVAP 42- Şirket tarafından yurt dışı mukimi firmaya borç para kullandırılarak faiz geliri elde edilmesi ve faiz gelirlerine ilişkin yapılan kesintinin kurumlar vergisinden mahsup edilebilmesi için apostil edilmiş form yeterlidir. Apostil, bir belgenin gerçekliğinin tasdik edilerek başka bir ülkede yasal olarak kullanılmasını sağlayan bir belge onay sistemidir. Apostil’in kuralları 5 Ekim 1961 tarihli Lahey Konferansıyla kararlaştırılan “Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi (APOSTİLLE)” ile tespit edilmiş ve bu sözleşme, Türkiye bakımından 29/09/1985 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Apostil tasdik şerhi taşıyan bir belge, Lahey Konferansının tüm üye ve taraf devletlerinde geçerli bir belge olarak kabul edilmiştir. Apostil Belgesinin şekli anılan sözleşmede belirlenmiştir.

Yurt dışı mukim ülke tarafından verilen ve “Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi (APOSTİLLE)” hükümlerine göre düzenlenen belgelerin konsolosluk tasdiki aranılmadan 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 33’üncü maddesine göre Türkiye’de mahsuba konu edilmesi mümkün bulunmaktadır.

(44)

SORU 43- Hak ediş esnasında ödenen damga vergisinin beyanname üzerinden hesaplanan kurumlar vergisinden mahsubu mümkün müdür?

(İlgili Kanun Maddesi - KVK 34

(DYİAS örnek 22/08/2011 tarih 1457 sayı)

CEVAP 43- İhale bedeli üzerinden kesilerek hak ediş esnasında ödenen damga vergisinin Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 34’üncü maddesinin birinci fıkrasında yer almaması sebebiyle, beyanname üzerinden hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

(45)

SORU 44- İş ortaklığınca kesinti yoluyla ödenen verginin kurumlar vergisine mahsubundan sonra kalan kısmının iş ortaklığını oluşturan şirketlerin vergi borcuna mahsubu mümkün müdür?

(DYİAS örnek özelge 09/06/2011 tarih 725 )

CEVAP 44- İş ortaklığına ait tevkif yoluyla kesilen vergilerin kurumlar vergisi beyannamesinden mahsubu sonucu kalan iade alacağının öncelikle iş ortaklığının muaccel hale gelmiş vergi borçlarına mahsup edilmesi, vergi borcunun bulunmaması halinde iş ortaklığını oluşturan şirketlerin muvafakatının alınması şartıyla ortaklığı oluşturan diğer şirketlerin vergi borcuna mahsubu, nakden iade aşamasına gelmiş olması halinde 252 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yapılan açıklamalar çerçevesinde mümkün bulunmaktadır.

(46)

SORU 45 - Şirket tarafından kiralanan iş yerine ilişkin olarak peşin ödenen 12 aylık kira tutarının, taşınmaz sahibi tarafından iş yeri tahliyesi için açılan davanın kiracı aleyhine sonuçlanması ve tahliye tarihinden sonraki aylara ilişkin kira bedellerinin taşınmaz sahibi tarafından şirkete ödenmesi halinde, bu dönemlere ilişkin olarak ödenen tevkifat tutarları ne şekilde iade edilecektir?

( İlgili Genel Tebliğ 252 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğ “3.2” bölümü DYİAS örnek özelge 02/01/2012 tarih 32 sayılı)

CEVAP 45- İş yerinin tahliyesi durumunda kiralamadan söz edilemeyeceğinden, bu dönemlere ilişkin olarak ödenen tevkifat fazla ve yersiz ödenen vergi niteliği kazanacağından, bu vergilerin 252 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yapılan açıklamalar çerçevesinde Şirkete iadesi gerekmektedir.

Öte yandan, taşınmaz sahibi tarafından verilecek gayrimenkul sermaye iradı beyannamesinde iade alınan tevkifatın beyanname üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilmesi mümkün değildir.

(47)

KURUMLAR VERGİSİ