T.C.
OTTAVA BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ
KANADA
MEYVE SEBZE PAZAR ARAŞTIRMASI
EYLÜL 2007, OTTAVA
1
İÇİNDEKİLER
I‐DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE MEYVE‐SEBZE ÜRETİMİ 4
II‐DÜNYA MEYVE SEBZE İTHALATI 5
III‐MEYVE‐SEBZE ÜRETİM VE İTHALATINDA KANADA 7
IV‐KANADA’NIN MEYVE SEBZE İTHALAT KONFİGÜRASYONU 14
V‐ÜRÜNLER İTİBARİYLE RAKİP ÜLKELER VE TÜRKİYE’NİN KANADA PAZAR PAYLARI (Büyüklük Sırasına Göre) (Kanada doları) 21
1‐) 070960 ‐ Capsicum veya Pimenta cinsi meyvalar ‐ taze veya soğutulmuş 21
2‐) 070990 ‐ Diğerleri ‐ taze veya soğutulmuş 22
3‐) 070920 ‐ Kuşkonmazlar‐ taze veya soğutulmuş 22
4‐) 070940 ‐ Yaprak kerevizleri (kök kerevizleri hariç) ‐ taze veya soğutulmuş 23
5‐) 070970 ‐ Ispanak ‐ taze veya soğutulmuş 23
6‐) 070930 ‐ Patlıcanlar ‐ taze veya soğutulmuş 24
7‐) 070910 ‐ Enginar ‐ taze veya soğutulmuş 24
8‐) 070959 ‐ Diğerleri (Agaricus cinsi mantarlar hariç) ‐ taze veya soğutulmuş 25
9‐) 070952 ‐ Domalan‐ taze veya soğutulmuş 25
10‐) 081010 ‐ Çilek – Taze 26
11‐) 081040 ‐ Yaban mersini ve yaban mersinin diğer kültür cinsleri – taze 26
12‐) 081020 ‐ Ahududu, böğürtlen, dut, loganberrier – taze 27
13‐) 081090 ‐ Diğerleri – taze 27
14‐) 081050 ‐ Kivi – taze 28
15‐) 081060 ‐ Durian – taze 28
16‐) 081030 ‐ Siyah, beyaz veya kırmızı kuş üzümü ve Bektaşi üzümü – taze 29
17‐) 080610 ‐ Üzüm‐ Taze 29
18‐) 080620 ‐ Üzüm – kurutulmuş 30
19‐) 080510 ‐ Portakal ‐ taze veya soğutulmuş 30
20‐) 080520 ‐ Mandarin (tanjerin ve satsuma dahil); klemantin,vilking vb‐ taze veya soğutulmuş 31
21‐) 080550 ‐ Limon ve tatlı limonlar ‐ taze veya soğutulmuş 31
22‐) 080540 ‐ Greyfurt ‐ taze veya soğutulmuş 32
23‐) 080590 ‐ Diğerleri ‐ taze veya soğutulmuş 32
2
24‐) 070519 ‐ Diğerleri ‐ taze veya soğutulmuş 33
25‐) 070511 ‐ Baş marul‐ taze veya soğutulmuş 33
26‐) 070529 ‐ Diğerleri (başlı hindiba hariç)‐ taze veya soğutulmuş 34
27‐) 070521 ‐Başlı hindiba ‐ taze veya soğutulmuş 34
28‐) 070200 ‐ Domates ‐ taze veya soğutulmuş 35
29‐) 080212 ‐ Kabuksuz bademler 35
30‐) 080212 ‐ Kabuksuz bademler 36
31‐) 080232 ‐ Kabuksuz cevizler 36
32‐) 080222 ‐ Kabuksuz fındıklar 37
33‐) 080250 ‐ Antep fıstığı 37
34‐) 080240 – Kestane 38
35‐) 080231 ‐ Kabuklu cevizler 38
36‐) 080221 ‐ Kabuklu fındıklar 39
37‐) 080810 ‐ Elma – taze 39
38‐) 080820 ‐ Armut ve ayva – taze 40
39‐) 080410 ‐ İncir ‐ taze veya kurutulmuş 40
40‐) 080410 ‐ Hurma ‐ taze veya kurutulmuş 41
41‐) 080920 ‐ Kiraz – taze 41
42‐) 080930 ‐ Şeftali (nektarin dahil) – taze 42
43‐) 080940 ‐ Erik ve çakal eriği – taze 42
44‐) 080910 ‐ Kayısı – taze 43
45‐) 080719 ‐ Kavunlar – taze 43
46‐) 080711 ‐ Karpuzlar – taze 44
47‐) 070490 ‐ Diğer lahanalar ‐ taze veya soğutulmuş 44
48‐) 070410 ‐ Karnabaharlar ve başlı Broccoli ‐ taze veya soğutulmuş 45
49‐) 070420 ‐ Brüksel lahanası ‐ taze veya soğutulmuş 45
50‐) 070610 ‐ Havuçlar ve şalgamlat ‐ taze veya soğutulmuş 46
51‐) 070690 ‐ Diğerleri ‐ taze veya soğutulmuş 46
52‐) 070310 ‐ Soğanlar ve şalotlar ‐ taze veya soğutulmuş 47
53‐) 070320 ‐ Sarmısaklar ‐ taze veya soğutulmuş 47
54‐) 070390 ‐ Pırasa ve diğer soğanımsı sebzeler ‐ taze veya soğutulmuş 48
55‐) 070110 ‐ Patates tohumu ‐ taze veya soğutulmuş 48
3
56‐) 070190 ‐ Patates ‐ taze veya soğutulmuş 49
57‐) 070810 ‐ Bezelye ‐ taze veya soğutulmuş 49
58‐) 070890 ‐ Diğer baklagiller ‐ (taze veya soğutulmuş) 50
59‐) 070890 ‐ Diğer baklagiller ‐ (taze veya soğutulmuş) 50
60‐) 070700 ‐ Hıyarlar ve kornişonlar ‐ taze veya soğutulmuş 51
61‐) 071420 ‐ Tatlı patates 51
62‐) 071490 – Diğerleri 52
63‐) 071410 – Manyok 52
VI‐GÜMRÜK VERGİLERİ 53
VII‐TEKNİK DÜZENLEMELER 53
VIII‐SONUÇ 98
4
1‐DÜNYADA VE TÜRKİYE’DE MEYVE‐SEBZE ÜRETİMİ
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre 2005 yılında dünyada 885.201.360 ton sebze ve 507.924.140 ton meyve üretimi gerçekleştirilmiştir. Dünya sebze üretiminde ilk sırayı 434.920.710 ton ile Çin alırken, Hindistan 83.429.500 ton ile ikinci, ABD 36.845.380 ton ile üçüncü, Türkiye 26.277.260 ton ile dördüncü sırada yer almıştır.
Dünya meyve üretiminde ise ilk sırayı 89.293.350 ton ile yine Çin alırken bu ülkeyi 44.232.960 ton ile Hindistan, 36.952.070 ton ile Brezilya, 26.972.650 ton ile ABD ve 18.133.980 ton ile de İtalya izlemektedir. Türkiye 2005 yılında 12.630.820 ton meyve üretimi ile dünya sıralamasında 11. olmuştur.
5
2‐DÜNYA MEYVE SEBZE İTHALATI
FAO verilerine göre 2005 yılında 48.167.040 ton meyve, 23.655.260 ton sebze ticarete konu olmuştur. Dünya meyve ithalatında ilk sırayı 7.103.190 ton ile ABD alırken, 4.890.730 ton ile Almanya ikinci, 3.650.650 ton ile Rusya üçüncü, 2.989.630 ton ile İngiltere dördüncü ve 2.485.430 ton ile de Fransa beşinci sırada yer almıştır.
6
2005 yılı dünya sebze ithalatında ise ilk sırayı 4.525.250 ton ile yine ABD alırken, Almanya 2.703.250 ton ile ikinci, İngiltere 1.753.930 ton ile üçüncü, Fransa 1.616.260 tonla dördüncü ve Kanada 1.613.620 ton ile beşinci sırada gelmektedir.
7
3‐MEYVE‐SEBZE ÜRETİM VE İTHALATINDA KANADA
Kanada 2005 yılı FAO verilerine göre 2.474.590 ton sebze üretimi ile 39. ; 679.000 ton meyve üretimi ile de 74. sırada yer almıştır. Aynı yıl Kanada dünya sebze ithalatında 5.; meyve ithalatında ise 11.sırada yer almıştır.
8
9
10
Gerek sebze gerekse meyve ticaretinde net ithalatçı konumunda bulunan Kanada, dünyanın önde gelen pazarlarından birini oluşturmaktadır.
Kanada İstatistik Kurumu verilerine göre, Kanada’nın 7 ve 8. Fasıllar kapsamında yer alan meyve sebze ithalatı 2006 yılında 4.9 milyar Kanada Doları olarak gerçekleşmiş ve bu miktarın 4.2 milyar dolarlık kısmını (%86’sını) taze meyve ve sebze ithalatı oluşturmuştur.
Kanada’nın ülkemizden yaptığı taze meyve sebze ithalatı 2005 yılında 14.7 milyon Kanada doları iken 2006 yılında %97 artışla 29.2 milyon Kanada dolarına yükselmiştir. Bu artışla, ülkemiz menşeli taze meyve ve sebzelerin Kanada pazarında sahip oldukları pay binde 4’ten binde 7’ye yükselmiştir. Türkiye 2006 yılı verilerine göre Kanada’nın taze meyve sebze ithal ettiği ülkeler arasında 11. sıradadır.
Fasıllar itibari ile bakıldığında ise 07. fasıl kapsamı sebzelerin 2006 yılında Kanada’ya ithalatı yaklaşık 2 milyar Kanada doları olup, tedarikçi ülkeler sıralamasında 1.5 milyar Kanada doları ile ABD’nin birinci, 303 milyon Kanada doları ile Meksika’nın ikinci ve 65 milyon Kanada doları ile de Çin’in üçüncü sırada yer aldığı görülmektedir. Bu üç ülke aynı zamanda toplam sebze ithalatının %92’isini oluşturmaktadır.
Türkiye’den 2006 yılında yapılan sebze ithalatı ise 3.6 milyon Kanada dolarıdır. Türkiye’nin tedarikçi ülkeler içerisindeki payı 2006 yılında binde 2 seviyesinde gerçekleşmiştir. Bununla birlikte, 2005 yılındaki ülkemiz mahreçli sebze ithalatının 2.4 milyon Kanada doları olduğu göz önünde bulundurulduğunda 2006 yılında Kanada’nın ülkemizden gerçekleştirdiği ithalat %53 oranında artış kaydetmiş bulunmaktadır.
KANADA’NIN ÜLKELER İTİBARİYLE 2002‐2006 DÖNEMİ SEBZE İTHALATI (Kanada Doları)
ÜLKE 2002 2003 2004 2005 2006
Değer % Değer % Değer % Değer % Değer %
ABD 1,545,123,856 79 1,418,696,386 76 1,352,863,708 74 1,446,145,300 74 1,459,465,413 72 Meksika 203,240,372 10 240,159,875 13 253,042,285 14 267,037,657 14 303,176,777 15
Çin 33,634,658 2 37,007,080 2 41,196,087 2 49,311,040 3 64,513,283 3
Peru 12,041,125 1 18,858,182 1 21,833,616 1 27,652,731 1 32,346,955 2
İspanya 34,332,696 2 31,990,440 2 36,750,778 2 27,191,545 1 32,020,699 2
Hollanda 28,224,342 1 27,629,436 1 30,012,703 2 28,439,716 1 27,930,653 1
Hindistan 8,621,708 0 9,410,429 1 8,661,928 0 10,165,284 1 11,343,537 1
Belçika 11,112,416 1 10,941,945 1 9,720,546 1 10,179,403 1 9,693,027 0
Filipinler 6,748,357 0 5,276,474 0 6,082,195 0 7,609,874 0 6,940,572 0
Yunanistan 6,359,475 0 6,915,026 0 6,438,939 0 7,004,143 0 6,006,379 0
İsrail 6,647,422 0 7,388,266 0 8,508,695 0 6,957,143 0 4,861,748 0
Guatemala 7,303,721 0 7,231,636 0 7,634,489 0 6,494,838 0 4,657,145 0
11
Dominik Cumhuriyeti
3,967,142 0 3,774,364 0 4,038,188 0 4,072,483 0 4,536,335 0
Arjantin 643,578 0 1,235,985 0 1,401,721 0 1,532,701 0 4,513,336 0
Fransa 4,374,942 0 4,288,364 0 3,948,106 0 4,347,575 0 4,503,554 0
Jamaica 5,332,280 0 4,947,013 0 4,172,161 0 4,127,270 0 4,457,987 0
Kosta Rika 2,373,697 0 2,558,401 0 3,682,046 0 4,277,497 0 4,093,335 0
Tayland 4,106,365 0 2,960,635 0 2,987,262 0 3,217,305 0 3,945,887 0
Honduras 553,489 0 743,484 0 2,573,513 0 3,357,129 0 3,794,083 0
Türkiye 2,899,346 0 2,777,146 0 2,773,293 0 2,379,574 0 3,643,470 0,2
Şili 4,085,387 0 3,616,639 0 3,425,527 0 3,339,142 0 2,778,320 0
Nikaragua 38,091 0 1,167 0 110,067 0 999,081 0 2,243,711 0
Almanya 1,694,278 0 1,356,943 0 1,666,536 0 1,574,682 0 2,150,722 0
italya 3,016,570 0 2,394,931 0 2,284,428 0 2,112,796 0 2,090,604 0
Fas 2,358,260 0 1,912,872 0 1,950,583 0 1,808,330 0 2,060,899 0
Polonya 790,402 0 1,152,938 0 1,203,448 0 1,537,612 0 1,551,727 0
Mısır 869,097 0 927,606 0 896,526 0 1,150,402 0 1,358,069 0
G. Kore 513,645 0 882,985 0 1,605,733 0 1,721,072 0 1,141,651 0
Turkmenistan 23,200 0 545,894 0 1,544,277 0 2,168,570 0 1,105,282 0
Re‐Imports (Canada)
918,681 0 909,632 0 909,710 0 944,678 0 1,090,841 0
Hong Kong 941,905 0 817,864 0 758,704 0 622,805 0 1,017,974 0
Ürdün 143,576 0 244,962 0 572,186 0 1,017,191 0 851,294 0
İsviçre 835,521 0 694,341 0 579,679 0 691,943 0 815,619 0
Brezilya 1,141,748 0 931,977 0 733,912 0 675,418 0 796,812 0
Vietnam 703,321 0 843,012 0 752,056 0 801,643 0 774,665 0
Pakistan 1,968,630 0 1,527,121 0 368,291 0 547,724 0 755,080 0
Avustralya 1,557,917 0 850,197 0 1,053,350 0 871,851 0 677,428 0
Tayvan 1,170,569 0 1,046,217 0 1,250,479 0 643,250 0 636,193 0
Diğer Ülkeler 13,984,264 1 12,289,286 1 10,446,986 1 9,330,161 0 7,154,962 0
TÜM ÜLKELER 1,964,396,049 100 1,877,737,151 100 1,840,434,737 100 1,954,058,559 100 2,027,496,028 100
12
Kanada 2006 yılında 2.9 milyar Kanada doları tutarında meyve ithal etmiştir. Söz konusu ithalatın 1.5 milyar Kanada dolarlık kısmı ABD’den gerçekleşmiş olup, bu ülkeyi 281 milyon Kanada dolarlı ile Şili, 195 milyon Kanada doları ile de Meksika izlemektedir. Bu üç ülkeden yapılan ithalat, Kanada’nın 2006 yılı toplam sebze ithalatının %68’ini teşkil etmektedir.
Kanada’ya 2006 yılında 35 milyon Kanada dolarının üzerinde meyve ihracatı gerçekleştiren Türkiye tedarikçi ülkeler arasında %1’lik dilime sahiptir. Kanada’ya meyve ihraç eden ülkeler arasında 13. sırada yer alan ülkemizin, meyve ihracatı 2006 yılında bir önceki yıla kıyasla %68 artış kaydetmiştir.
KANADA’NIN ÜLKELER İTİBARİYLE 2002‐2006 DÖNEMİ YENİLEBİLİR VE SERT KABUKLU MEYVE İTHALATI (Kanada Doları)
ÜLKE 2002 2003 2004 2005 2006
Değer % Değer % Değer % Değer % Değer %
ABD 1,369,118,379 55 1,326,212,787 53 1,392,519,570 53 1,455,544,324 52 1,500,289,645 51
Şili 177,989,453 7 198,776,614 8 238,629,856 9 254,500,309 9 281,022,938 10
Meksika 122,526,909 5 148,042,375 6 144,098,483 5 178,463,502 6 195,541,701 7
Costa Rica 111,472,006 4 144,577,256 6 135,314,344 5 141,798,900 5 147,663,284 5
Kolombiya 72,933,970 3 69,537,524 3 65,623,646 2 88,910,225 3 97,068,881 3
Çin 55,633,150 2 48,593,108 2 52,389,668 2 68,614,211 2 82,197,404 3
G. Afrika 66,124,060 3 67,139,873 3 70,039,290 3 71,893,687 3 69,127,811 2
Fas 49,683,276 2 46,933,818 2 39,435,909 1 57,687,650 2 66,435,278 2
Guatemala 33,952,280 1 43,280,180 2 59,440,032 2 67,527,309 2 64,182,276 2
Ekvator 86,119,670 3 72,733,232 3 53,215,605 2 50,876,062 2 60,706,996 2
Brezilya 34,816,583 1 38,826,858 2 39,722,969 2 38,782,184 1 38,313,332 1
Arjantin 40,492,968 2 31,004,999 1 27,138,917 1 35,866,497 1 35,669,978 1
Türkiye 18,996,125 1 16,350,671 1 19,707,402 1 21,144,369 1 35,455,737 1
Vietnam 13,497,946 1 22,155,708 1 31,011,370 1 27,595,852 1 22,919,495 1
İran 19,879,191 1 29,186,341 1 24,622,237 1 22,821,341 1 22,659,167 1
İtalya 27,208,204 1 23,704,154 1 26,266,843 1 27,741,250 1 21,975,612 1
Yeni Zelanda 23,024,735 1 20,401,836 1 24,434,755 1 21,321,333 1 19,414,183 1
13
Tayland 18,856,725 1 15,549,258 1 19,098,858 1 15,965,215 1 17,011,009 1
Peru 7,039,028 0 7,598,020 0 10,682,661 0 15,690,672 1 15,909,387 1
İspanya 29,744,801 1 26,629,102 1 19,955,653 1 16,693,145 1 14,599,466 0
Honduras 26,339,079 1 26,342,218 1 28,251,423 1 21,617,319 1 13,657,130 0
Avustralya 11,865,963 0 9,773,232 0 10,981,488 0 12,297,609 0 12,895,996 0
Filipinler 10,589,858 0 13,425,287 1 13,350,430 1 15,894,665 1 12,489,974 0
Hindistan 14,128,651 1 9,956,561 0 12,898,910 0 12,283,524 0 10,605,364 0
Belize 1,227,308 0 2,251,691 0 5,960,098 0 7,197,345 0 6,691,431 0
Panama 339,457 0 672,316 0 474,430 0 1,558,654 0 4,847,105 0
Tayvan 3,414,446 0 5,176,968 0 6,312,450 0 3,868,012 0 4,186,051 0
Dominik Cumhuriyeti
6,682,935 0 5,406,214 0 4,744,694 0 3,141,612 0 3,707,189 0
İsrail 734,855 0 998,155 0 1,159,002 0 1,214,265 0 3,619,264 0
Yunanistan 1,539,207 0 2,524,670 0 3,221,496 0 2,316,855 0 3,028,884 0
Endonezya 1,418,544 0 2,191,757 0 2,132,082 0 2,216,783 0 2,405,227 0
Japonya 6,248,455 0 5,437,577 0 4,906,275 0 4,374,725 0 2,318,120 0
G. Kore 7,488,837 0 5,796,197 0 7,610,767 0 5,207,573 0 2,052,665 0
Uruguay 2,471,330 0 1,160,428 0 1,900,123 0 2,029,574 0 1,981,006 0
Fransa 2,461,745 0 3,755,372 0 2,790,137 0 4,503,906 0 1,948,329 0
Luksemburg 0 0 0 0 0 0 0 0 1,847,553 0
Pakistan 1,602,605 0 1,767,647 0 1,169,260 0 1,147,253 0 1,834,575 0
Bolivia 1,477,887 0 2,280,892 0 1,605,192 0 1,572,468 0 1,672,999 0
Re‐Imports (Canada)
467,709 0 1,292,273 0 3,460,967 0 1,522,050 0 1,540,729 0
Almanya 1,733,731 0 2,935,998 0 434,359 0 993,444 0 1,494,082 0
Portekiz 1,301,660 0 1,570,637 0 1,413,151 0 1,065,217 0 1,418,223 0
Jamaica 1,969,330 0 1,730,868 0 1,128,420 0 1,072,304 0 1,351,868 0
Tunus 977,653 0 1,339,156 0 642,233 0 1,024,996 0 1,114,522 0
Bulgaristan 285,581 0 1,174,229 0 1,481,140 0 1,905,747 0 1,025,670 0
G. Kıbrıs 695,897 0 914,702 0 826,137 0 805,523 0 998,790 0
14
Bahamalar 1,125,611 0 746,146 0 560,238 0 894,111 0 964,297 0
Cezayir 557,156 0 955,012 0 904,072 0 872,145 0 869,847 0
Malezya 992,801 0 827,639 0 460,229 0 645,380 0 837,243 0
Yugoslavya – Sırbşstan ve Karabağ
333,014 0 660,504 0 2,072,839 0 1,741,972 0 764,975 0
Nikaragua 355,155 0 38,466 0 93,597 0 671,325 0 751,033 0
Polonya 2,539,977 0 1,195,225 0 1,505,957 0 1,423,733 0 714,077 0
Hong Kong 1,213,855 0 1,262,917 0 1,482,471 0 1,373,818 0 616,317 0
Diğer Ülkeler 14,195,169 1 11,071,038 0 10,470,984 0 7,992,058 0 6,464,874 0
TÜM ÜLKELER 2,507,884,920 100 2,523,865,706 100 2,629,753,119 100 2,805,884,002 100 2,920,878,989 100 Sahip olduğu üretim ve ihracat potansiyeli ile ülkemizin, dünyanın önde gelen taze meyve sebze ithalatçısı ülkelerinden biri durumundaki Kanada pazarında daha fazla yer elde etmesi mümkün olup mevcut durum potansiyelimizi yansıtmamaktadır.
Kanada’nın başta NAFTA olmak üzere, komşu ve çevre ülkeler ile imzaladığı serbest ticaret anlaşmalarının sağladığı vergi avantajı; coğrafi yakınlık, benzer kültürel özellikler ve geleneksel ticari bağlar yanında mevcut ticari ilişkilere şekil veren önemli bir unsur durumundadır. Bu unsurların toplamı, ticaretin ağırlıklı olarak Kuzey ve Latin Amerika ile yapılmakta olması sonucunu doğursa da, Kanada diğer alanlarda olduğu gibi, meyve ve sebze ihracatı bakımından da ciddi imkanlar sunan bir pazar durumundadır. Özellikle uluslararası ticarette fiyatın son derece belirleyici bir rolü bulunduğu ve pek çok unsurun da zaman zaman önüne geçebildiği hususu dikkate alındığında yeni pazarlara girişte ve mevcut pazar paylarının genişletilmesinde fiyat avantajının kullanılması gerekmektedir. Tarım ürünlerinin ayrıca iklim ve mevsim şartlarına büyük ölçüde bağımlı olmaları, önemli bir dezavantaj gibi görünmekle birlikte, geleneksel olarak rakip ülkelerin pazarlarına girişte de son derece yararlı bir unsur haline gelebilmektedir. Bu nedenle, iklim ve mevsim değişimlerin (kuraklık, don vs) oluşturduğu arz daralmaları dikkatle takip edilmeli ve pazara girişte bu ara dönemler değerlendirilmelidir.
4‐KANADA’NIN MEYVE SEBZE İTHALAT KONFİGÜRASYONU
Kanada’nın taze meyve sebze ithalatının son beş yıllık dağılımı 2006 yılı büyüklük sıralamasına göre şu şekildedir:
GTP MADDE ADI 2002 2003 2004 2005 2006
0709 DİĞER SEBZELER 455,813,712 456,172,411 484,537,108 493,346,254 481,497,257
15
0810 DİĞER MEYVALAR 286,333,534 303,541,977 339,844,625 376,764,646 448,235,227
0806 ÜZÜMLER 394,146,475 387,490,443 423,468,177 428,474,672 432,412,567
0805 TURUNÇGİLLER 396,538,218 362,399,425 368,527,774 395,748,621 384,631,926 0705 MARUL VE HİNDİBA 285,086,328 287,089,400 283,192,128 336,213,167 364,955,705
0702 DOMATES 231,920,360 235,668,673 257,698,155 243,825,158 258,736,083
0802 DİĞER KABUKLU MEYVALAR
186,564,167 197,533,417 227,962,885 252,362,223 258,521,653 0808 ELMA, ARMUT VE
AYVA
255,118,884 246,874,511 241,959,157 224,845,421 254,122,917 0804 HURMA, İNCİR,
ANANAS, AVOKADO ARMUDU, GUAVA ARMUDU, MANGO VE MANGOST
145,132,984 166,715,713 187,237,550 209,051,605 223,858,784
0809 KAYISI, KİRAZ, ŞEFTALİ (Nektarin dahil), ERİK VE ÇAKAL ERİĞİ
186,709,408 186,811,276 188,714,640 217,212,519 221,063,713
0807 KAVUNLAR (karpuzlar dahil) PAPAYA (taze)
184,666,130 181,040,447 173,864,434 199,685,188 196,046,888 0704 LAHANALAR,
KARNABAHAR VB YENİLEN BRASSICALAR
187,109,820 181,042,898 176,515,902 185,091,982 185,826,588
0706 HAVUÇLAR, ŞALGAMLAR VE
BENZERİ KÖK BİTKİLERİ
130,155,967 127,984,367 121,580,832 121,182,581 121,858,958
0703 SOĞANLAR, ŞALOTLAR, SARMISAKLAR,
PIRASALAR VE DİĞER SOĞANIMSI SEBZELER
120,448,922 130,658,599 113,207,846 120,905,840 119,262,152
0701 PATATES 166,383,864 94,979,335 62,413,393 74,624,172 94,982,097
0708 BAKLAGİLLER 56,468,326 56,222,069 63,343,874 70,034,667 75,754,554
0707 HIYARLAR VE 41,954,123 40,440,776 40,428,320 42,234,654 49,144,620
16
KORNİŞONLAR 0714 MANYOK, ARAROT,
SALEP, YER ELMASI, TATLI PATATES VE DİĞERLERİ
29,361,452 31,156,722 33,102,001 33,577,831 36,073,494
TOPLAM 3,739,912,674 3,673,822,459 3,787,598,801 4,025,181,201 4,206,985,183 Söz konusu maddelerin belirtilen yıllar itibariyle Türkiye’den ithalatı ise 2006 yılı büyüklük sıralamasına göre şu şekilde gerçekleşmiştir:
GTP MADDE ADI 2002 2003 2004 2005 2006
0802 DİĞER KABUKLU MEYVALAR
5,703,605 4,595,749 6,818,485 5,837,777 18,317,861
0806 ÜZÜMLER 4,769,105 3,561,423 2,875,481 5,283,399 6,713,249
0804 HURMA, İNCİR, ANANAS, AVOKADO ARMUDU, GUAVA ARMUDU, MANGO VE MANGOST
2,540,282 1,838,947 2,612,527 3,390,210 3,147,611
0703 SOĞANLAR, ŞALOTLAR, SARMISAKLAR,
PIRASALAR VE DİĞER SOĞANIMSI SEBZELER
579 4,021 0 93 436,192
0805 TURUNÇGİLLER 47,806 73,587 100 15,690 345,161
0702 DOMATES 114,476 14,653 44,021 330 80,689
0809 KAYISI, KİRAZ, ŞEFTALİ (Nektarin dahil), ERİK VE ÇAKAL ERİĞİ
39,043 38,934 22,990 43,774 69,350
0709 DİĞER SEBZELER 21,262 20,688 23,072 153,881 38,684
0708 BAKLAGİLLER 535 1,498 15,308 34,380 2,297
0807 KAVUNLAR (karpuzlar dahil) PAPAYA (taze)
0 0 0 0 923
0810 DİĞER MEYVALAR 78 13,882 2,633 1,572 0
17
0705 MARUL VE HİNDİBA 0 0 0 0 0
0808 ELMA, ARMUT VE AYVA
0 0 0 0 0
0704 LAHANALAR, KARNABAHAR VB YENİLEN BRASSICALAR
0 0 0 0 0
0706 HAVUÇLAR, ŞALGAMLAR VE
BENZERİ KÖK BİTKİLERİ
0 0 0 0 0
0701 PATATES 0 0 0 0 0
0707 HIYARLAR VE KORNİŞONLAR
0 0 0 0 0
0714 MANYOK, ARAROT, SALEP, YER ELMASI, TATLI PATATES VE DİĞERLERİ
0 241 0 0 0
TOPLAM 13,236,771 10,163,623 12,414,617 14,761,106 29,152,017
Yukarıdaki tabloların incelenmesinden de görüleceği üzere, tropikal türler hariç Kanada ithalatına konu olan taze meyve sebzelerin büyük bir kısmı ülkemizde üretimi yapılan ve ihracata konu olan ürünlerdir.
Dörtlü tarife bazında incelendiğinde Kanada’nın 2006 yılı taze meyve sebze ithalatında en alt sırada yer alan 07.14 pozisyonundaki ürünlerin toplam ithalat değeri tek başına, ülkemizden Kanada’ya yapılan tüm taze meyve sebze ihracat değerinden bile fazladır.
Daha ayrıntılı ele alındığında Kanada’nın 2006 yılı taze meyve sebze ithalat değerleri altılı Gümrük Tarife Pozisyonları itibariyle büyüklük sırasına göre şu şekilde gerçekleşmiştir:
0709‐Diğer sebzeler (taze veya soğutulmuş)
Madde adı 2006 ithalatı (K.$)
0709.60‐Capsicum veya Pimenta cinsi meyvalar – Biberler 170.044.710
0709.90‐Diğer sebzeler 122.861.132
0709.20‐Kuşkonmazlar 65.698.434
18
0709.40‐Yaprak kerevizleri 48.183.853
0709.70‐Ispanak 38.866.928
0709.30‐Patlıcanlar 16.208.838
0709.51‐Agaricus cinsi mantarlar 13.304.724
0709.10‐Enginarlar 3.776.853
0709.59‐Mantarlar 2.184.299
0709.59.50‐Yer mantarı (domalan) 367.486
0810‐Diğer meyveler
Madde adı 2006 ithalatı (K.$)
0810.10‐Çilek 225.238.727
0810.40‐Yaban mersini ve yaban mersinin diğer kültür cinsleri 76.216.566
0810.20‐Ahududu, böğürtlen, dut, loganberrier 73.556.201
0810.90‐Çarkıfelek meyvesi, Karambola ve pitahaya 41.053.952
0810.50‐Kivi 28.322.767
0810.60‐Durian 3.041.593
0810.30‐Siyah, beyaz ve kırmızı Frenk üzümü ve Bektaşi üzümü
0806‐Üzümler
Madde adı 2006 ithalatı (K.$)
0806.10‐Üzüm (taze) 364.427.049
0806.20‐Üzüm (kurutulmuş) 67.985.518
0805‐Turunçgiller
Madde adı 2006 ithalatı (K.$)
0805.10‐Portakal 156.368.916
0805.20‐Mandarin (tanjerin ve satsuma dahil); klemantin,vilking
ve benzeri turunçgil melezleri 140.074.754
0805.50‐Limon 49.661.031
0805.40‐Greyfurt 34.931.916
0805.90‐Diğerleri 3.595.309
19
0705‐Marul ( Lactuca sativa) ve hindiba (Cichorium spp.)
Madde adı 2006 ithalatı (K.$)
0705.19‐Diğerleri (marul) 252.944.311
0705.11‐Baş marul 103.881.141
0705.29‐Diğerleri (hindiba) 6.706.957
0705.21‐ Başlı hindiba (Cichorium intybus var. folioeum) 1.423.296
0702‐Domates
Madde adı 2006 ithalatı (K.$)
0702.00‐Domates 258.736.083
0802‐Diğer kabuklu meyveler
Madde adı 2006 ithalatı (K.$)
0802.12‐Badem‐kabuksuz 108.371.933
0802.90‐Diğerleri 59.683.901
0802.32‐Ceviz‐kabuksuz 32.619.843
0802.22‐Fındık‐kabuksuz 22.855.371
0802.50‐Antep fıstığı 16.719.124
0802.40‐Kestane 8.020.778
0802.31‐Ceviz‐kabuklu 6.214.913
0802.21‐Fındık‐kabuklu 2.474.010
0808‐Elma, armut ve ayva (taze):
Madde adı 2006 ithalatı (K.$)
0808.10‐Elma 167.86.5074
0808.20‐Armut ve ayva 86.257.843
0804‐Hurma, incir…
Madde adı 2006 ithalatı (K.$)
0804.10‐Hurma 16.497.037
0804.20‐İncir 12.310.880
20
0809‐Kayısı, kiraz, şeftali (nektarin dahil), erik ve çakal eriği (taze)
Madde adı 2006 ithalatı (K.$)
0809.20‐Kiraz (vişne dahil) 93.241.761
0809.30‐Şeftali (nektarin dahil) 80.999.309
0809.40‐Erik ve çakal eriği 38.669.142
0809.10‐Kayısı (zerdali dahil) 8.153.501
0807‐Kavunlar (karpuzlar dahil) ve papaya (taze)
Madde adı 2006 ithalatı (K.$)
0807.19‐Karpuzlar 98.748.728
0807.11‐Diğerleri 81.451.612
0704‐Lahanalar, karnabaharlar, alabaşlar, yaprak lahanalar ve benzeri yenilen brassicalar (taze veya soğ.)
Madde adı 2006 ithalatı (K.$)
0704.90‐Diğerleri 126.437.000
0704.10‐Karnabaharlar ve başlı Broccoli 52.872.473
0704.20‐Brüksel lahanası 6.517.115
0706‐Havuçlar, şalgamlar vb kök bitkileri
Madde adı 2006 ithalatı (K.$)
0706.10‐Havuçlar ve şalgamlar 108.355.651
0703‐Soğanlar, şalotlar, sarımsaklar, pırasalar ve diğer soğanımsı sebzeler
Madde adı 2006 ithalatı (K.$)
0703.10‐Soğanlar ve şalotlar 95.100.926
0703.20‐Sarımsaklar 17.535.284
0703.90‐Pırasa ve diğer soğanımsı sebzeler 6.625.942
0701‐Patates
Madde adı 2006 ithalatı (K.$)
0701.90‐Patates 92.462.255
21
0708‐Baklagiller
Madde adı 2006 ithalatı (K.$)
0708.20‐Fasulye (Vigna spp., Phaseotus spp.) 49.270.143
0708.10‐Bezelye (Pisum sativum) 24.952.083
0708.90‐Diğer baklagiller 1.532.328
0707‐Hıyarlar ve kornişonlar
Madde adı 2006 ithalatı (K.$)
0707.00‐Hıyarlar ve kornişonlar 49.144.620
0714‐Manyok, ararot ,salep, yer elması ,tatlı patates ve diğerleri
Madde adı 2006 ithalatı (K.$)
0714.20‐Tatlı patates 24.589.661
0714.90‐Diğerleri 10.123.837
0714.10‐Manyok 1.359.996
5‐ÜRÜNLER İTİBARİYLE RAKİP ÜLKELER VE TÜRKİYE’NİN KANADA PAZAR PAYLARI (Büyüklük Sırasına Göre) (Kanada Doları)
Taze meyve‐sebze ihracatçısı rakip ülkeler ile Türkiye’nin Kanada pazarındaki son beş yıllık payları, 2006 yılında en fazla ithalata konu oluş sırasına göre şu şekildedir:
1‐) 070960 ‐ Capsicum veya Pimenta cinsi meyvalar ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
22
2‐) 070990 ‐ Diğerleri ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
3‐) 070920 ‐ Kuşkonmazlar‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
23
4‐) 070940 ‐ Yaprak kerevizleri (kök kerevizleri hariç) ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
5‐) 070970 ‐ Ispanak ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
24
6‐) 070930 ‐ Patlıcanlar ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
7‐) 070910 ‐ Enginar ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
25
8‐) 070959 ‐ Diğerleri (Agaricus cinsi mantarlar hariç) ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
9‐) 070952 ‐ Domalan‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
26
10‐) 081010 ‐ Çilek – Taze
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
11‐) 081040 ‐ Yaban mersini ve yaban mersinin diğer kültür cinsleri – taze
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
27
12‐) 081020 ‐ Ahududu, böğürtlen, dut, loganberrier – taze
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
13‐) 081090 ‐ Diğerleri – taze
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
28
14‐) 081050 ‐ Kivi – taze
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
15‐) 081060 ‐ Durian – taze
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
29
16‐) 081030 ‐ Siyah, beyaz veya kırmızı kuş üzümü ve Bektaşi üzümü ‐ taze
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
17‐) 080610 ‐ Üzüm‐ Taze
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
30
18‐) 080620 ‐ Üzüm – kurutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
19‐) 080510 ‐ Portakal ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
31
20‐) 080520 ‐ Mandarin (tanjerin ve satsuma dahil); klemantin,vilking vb‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
21‐) 080550 ‐ Limon ve tatlı limonlar ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
32
22‐) 080540 ‐ Greyfurt ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
23‐) 080590 ‐ Diğerleri ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
33
24‐) 070519 ‐ Diğerleri ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
25‐) 070511 ‐ Baş marul‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
34
26‐) 070529 ‐ Diğerleri (başlı hindiba hariç)‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
27‐) 070521 ‐Başlı hindiba ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
35
28‐) 070200 ‐ Domates ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
29‐) 080212 ‐ Kabuksuz bademler
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
36
30‐) 080212 ‐ Kabuksuz bademler
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
31‐) 080232 ‐ Kabuksuz cevizler
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
37
32‐) 080222 ‐ Kabuksuz fındıklar
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
33‐) 080250 ‐ Antep fıstığı
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
38
34‐) 080240 – Kestane
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
35‐) 080231 ‐ Kabuklu cevizler
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
39
36‐) 080221 ‐ Kabuklu fındıklar
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
37‐) 080810 ‐ Elma – taze
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
40
38‐) 080820 ‐ Armut ve ayva – taze
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
39‐) 080410 ‐ İncir ‐ taze veya kurutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
41
40‐) 080410 ‐ Hurma ‐ taze veya kurutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
41‐) 080920 ‐ Kiraz – taze
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
42
42‐) 080930 ‐ Şeftali (nektarin dahil) ‐ taze
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
43‐) 080940 ‐ Erik ve çakal eriği – taze
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
43
44‐) 080910 ‐ Kayısı ‐ taze
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
45‐) 080719 ‐ Kavunlar ‐ taze
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
44
46‐) 080711 ‐ Karpuzlar ‐ taze
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
47‐) 070490 ‐ Diğer lahanalar ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
45
48‐) 070410 ‐ Karnabaharlar ve başlı Broccoli ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
49‐) 070420 ‐ Brüksel lahanası ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
46
50‐) 070610 ‐ Havuçlar ve şalgamlat ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
51‐) 070690 ‐ Diğerleri ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
47
52‐) 070310 ‐ Soğanlar ve şalotlar ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
53‐) 070320 ‐ Sarmısaklar ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
48
54‐) 070390 ‐ Pırasa ve diğer soğanımsı sebzeler ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
55‐) 070110 ‐ Patates tohumu ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
49
56‐) 070190 ‐ Patates ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
57‐) 070810 ‐ Bezelye ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
50
58‐) 070890 ‐ Diğer baklagiller ‐ (taze veya soğutulmuş)
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
59‐) 070890 ‐ Diğer baklagiller ‐ (taze veya soğutulmuş)
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
51
60‐) 070700 ‐ Hıyarlar ve kornişonlar ‐ taze veya soğutulmuş
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
61‐) 071420 ‐ Tatlı patates
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
52
62‐) 071490 – Diğerleri
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
63‐) 071410 – Manyok
Genel ve Türkiye’den İthalat 2006 Yılında İlk Beş Tedarikçi Ülke
53
VI‐GÜMRÜK VERGİLERİ
07 ve 08. Fasıllar kapsamı meyve ve sebze ithalatında uygulanan gümrük vergileri bazı ürünlerde ad valorem, bazı ürünlerde ise hem spesifik hem de ad valorem şekildedir. Koruma oranlarının etkinliğini artıran bu ikinci tür vergi uygulaması ile iki tür verginin yalnız başına uygulanmasından kaynaklanan olumsuz bazı sonuçların önüne geçilmiş olmaktadır.
Serbest Ticaret Anlaşması imzalanmış ülkeler ile olan tercihli rejim, meyve ve sebze ithalatında gümrük muafiyeti sağlamaktadır. Bazı ürünler ayrıca Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi kapmasında daha düşük bir oran üzerinden vergilendirilmektedir.
Ürünlere göre farklılık gösteren 2007 yılı gümrük vergisi uygulamalarına 07. fasıl kapsamı ürünler için http://www.cbsa‐asfc.gc.ca/trade‐
commerce/tariff‐tarif/tariff2007/01‐99/ch07ne.pdf linkinden; 08. fasıl kapsamı ürünler için ise http://www.cbsa‐asfc.gc.ca/trade‐
commerce/tariff‐tarif/tariff2007/01‐99/ch08ne.pdf linkinden ulaşmak mümkündür.
VII‐TEKNİK DÜZENLEMELER
07 ve 08. Fasıllarda yer alan meyve sebzelerin ülkemizden Kanada’ya ithalinde uygulanmakta olan teknik düzenlemeler şu şekilde özetlenebilir:
Ülkemiz menşeli 7 ve 8. fasıllar kapsamı tarım ürünlerinin Kanada’ya ithalatı genel olarak serbest olup, ürünün getiriliş amacına ve kimi zaman da Kanada’da gönderileceği nihai bölgeye göre değişen düzenlemeler söz konusu olmaktadır. Bu tür düzenlemelerin ayrıntısına ve istenen belgelere Kanada Gıda Kontrol Ajansına ait web sitesinden madde adı veya daha isabetli olması nedeniyle Gümrük Tarife Pozisyonu girilerek ulaşılabilmektedir (hhttttpp:/:///aaiirrss‐‐ssaarrii..iinnssppeeccttiioonn..ggcc..ccaa//aaiirrss//aaiirrss__ddeecciissiioonnss..aasspp?l?l==EE).
Teknik düzenlemelere uygun olmak kaydıyla, Kanada’ya ülkemizden ithalatı genel olarak serbest olan 07 ve 08 fasılları kapsamı ürünlerin bazılarına ilişkin yasaklayıcı düzenlemeler de mevcuttur (ithal gerekçelerine göre değişen durumlar söz konusu olup ayrıntılara hthtttpp::////aaiirrss‐‐ sasarrii..iinnssppeeccttiioon.n.ggcc..ccaa//aaiirrss//aaiirrs_s_ddeecciissiioonnss..aasspp??ll==EE linkinden bakılabilir).
Bu çerçevede, aşağıda belirtilen maddelerin ülkemizden Kanada’ya ithaline onay verilmemektedir.
0701.10, 90 ‐ “Tohumluk olan ve olmayan patates”
0709.90 ‐ “Taze veya soğutulmuş mısır”
0806.10 ‐ “Taze üzüm”
54
0808.10 ‐ “Taze elma”
0808.20 – “Taze armut”
0810.10 – “Çilek”
0810.20 – “Ahududu, böğürtlen, dut, laganberrier”
0810.40 – “Yaban mersini ve diğer kültür türleri”
Yukarıda belirtilen ürünlerden inceleme altına alınan 0701.10 pozisyonundaki “tohumluk patates”in yalnızca ABD’nin belirli eyaletlerinden yapılan ithalatına izin verildiği, diğer tüm ülkelerden yapılacak ithalata yasak uygulandığı; 0806.10 pozisyonunda yer alan “taze üzüm”ün ise 225 ülkeden ithalatında yasak uygulandığı, 19 ülkeden yapılan ithalata izin verildiği tespit edilmiştir.
Onay Süreci:
- Herhangi bir ürünün bir ülkeden ithal edilebilmesi için ithalatın o ürünün söz konusu ülkeden ithalinin “onaylanmış” olması gerekmektedir. Evvelce bu tür onay almamış bir ürünün ithali mümkün bulunmamaktadır.
- Söz konusu “onayın” alınabilmesi için, “Kanadalı ithalatçı” bir firmanın Kanada Gıda Kontrol Ajansına başvuruda bulunması gereklidir.
- Başvuru ilgili ürün için Kanada Gıda Kontrol Ajansı tarafından yapılan “Zararlı Risk Değerlendirmesi” sürecini başlatmaktadır.
- Sonuç, Bitki Sağlığı Bölümünde tekrar değerlendirilerek ithalata ilişkin kuralları belirleyen uzun vadeli politika belgesi oluiturulmaktadır.
- Bu süreç 2 yıla kadar varabilmekte, kimi durumlarda daha fazla zaman almaktadır.
- “Uzun vadeli politika” belirlendikten sonra ihracat hacmine bağlı olarak 2 yıl kadar süren bir deneme sürecine geçilmektedir.
- Deneme süreci boyunca ithalata ilişkin kontrollerin sıkılaştırılarak standartların daha da yükseltilmesi suretiyle gönderilen ürünlerin aranan nitelikleri karşılayıp karşılamadığının test edilmektedir.
- Deneme süreci sona erdiğinde yükseltilen standartların eski seviyesine indirilmesi söz konusudur.
Diğer taraftan, bazı ürünlerin çok spesifik nedenlerle ithalinde yasaklamalar görülmektedir. Söz konusu ürünler aşağıda belirtilmiştir:
“Topraklı” olmaları ya da “toprak içermeleri” halinde aşağıdaki ürünlerin ithaline izin verilmemektedir.
07.03 ‐ “Soğanlar, şalotlar, sarımsaklar, pırasalar ve diğer soğanımsı sebzeler (taze veya soğutulmuş)”;
0705.21 ‐ “Başlı hindiba”;
55
07.06 ‐ “Havuçlar, şalgamlar, kırmızı pancar, teke sakalı (salsifis), kökkerevizi, turplar ve benzeri yenilen kökler (taze veya soğutulmuş)”;
0709.20 ‐ Kuşkonmazlar;
0709.40 – Yaprak kerevizleri;
0709.51,59 ‐ “Agaricus cinsi mantarlar ve Diğerleri”;
0709.90 – “Jicama”
0714.10,20,90 ‐ “Manyok”, “Tatlı patates”, “Diğerleri”.
07.13 pozisyonundaki “kuru baklagiller”in “temizleme amacıyla” ithalatına izin verilmemekte, diğer amaçlarla ithalat yapılabilmektedir.
0802.11 pozisyonundaki “kabuklu bademlerin” “ekim‐dikim” amaçlı ithaline izin verilmezken diğer amaçlarla ithali serbesttir.
0802.21 ve 22 pozisyonlarında yer alan “fındık”lardan, “işlemden geçirilmemiş ve sınıflandırılmamış olanları”nın Kanada’nın British Columbia bölgesine ithali yasak, ancak diğer bölgelere ithali serbesttir. İşlemden geçirilmiş ve sınıflandırılmış fındıkların British Colombia’ya ithalinde bir yasaklama bulunmamaktadır. Diğer bölgeler için de yasaklama yoktur.
0808.90 pozisyonundaki “su kestanesi”nin “ekim‐dikim” amaçlı ithali yasak, diğer amaçlarla yapılan ithali serbesttir. Aynı pozisyondaki “betel kabuklu yemişi”nin tabloda spesifik olarak belirtilen amaçlar dışında ithali yasaktır.
07 ve 08. fasıllarda yer alan meyve sebzelerin ülkemizden Kanada’ya ithalinde uygulanmakta olan teknik düzenlemeler kolaylık olması bakımından aşağıda tablolaştırılmıştır. İthalatta istenen belgeler ve diğer ayrıntılar için hthtttpp::////aaiirrss‐‐ sasarrii..iinnssppeeccttiioon.n.ggcc..ccaa//aaiirrss//aaiirrs_s_ddeecciissiioonnss..aasspp??ll==EE linki kullanılmalıdır:
GTP Madde Adı Eğitim
Amaçlı
Endüstriyel Amaçlı
Ekim‐
Dikim Amaçlı
Test İçin Numune
Bilimsel Amaçlı
0701.10 Tohumluk patates Belge isteniyor
Belge isteniyor
Yasak Yasak Belge
isteniyor
56
GTP Madde Adı Eğitim
Amaçlı
Endüstriyel Amaçlı
Ekim‐
Dikim Amaçlı
Bilimsel Amaçlı
Doğrudan Tüketim
İleri İşlem İçin
Yeniden Paketleme
Yolcu Beraberi‐
Kişisel Tüketim‐
Ticari Olmayan
0701.90 Tohumluk olmayan patates
‐ Yumru patates (micro/macro tuber)
Belge isteniyor
Belge isteniyor
Yasak Belge isteniyor
‐‐‐ ‐‐‐ ‐‐‐ ‐‐‐
‐ Yumru patates
‐‐Yuvarlak Belge
isteniyor
Belge isteniyor
‐‐‐ Belge
isteniyor
Yasak Yasak Yasak Yasak
‐‐Uzun Belge
isteniyor
Belge isteniyor
‐‐‐ Belge
isteniyor
Yasak Yasak Yasak Yasak
GTP Madde Adı Eğitim
Amaçlı
Endüstriyel Amaçlı
Ekim‐
Dikim Amaçlı
Bilimsel Amaçlı
Doğrudan Tüketim
İleri İşlem İçin
Yeniden Paketleme
Yolcu Beraberi‐
Kişisel Tüketim‐
Ticari Olmayan
07.02 Domates Belge
isteniyor
Belge isteniyor
Belge
isteniyor
Serbest (Ayrıca belge isteniyor)
Serbest (Ayrıca belge isteniyor)
Serbest (Ayrıca belge isteniyor)
Serbest
57
GTP Madde Adı Eğitim
Amaçlı
Endüstriyel Amaçlı
Ekim‐
Dikim Amaçlı
Bilimsel Amaçlı
Doğrudan Tüketim
İleri İşlem İçin
Yeniden Paketleme
Yolcu Beraberi‐
Kişisel Tüketim‐
Ticari Olmayan
0703.10 Soğan ve şallotlar
‐Topraklı Belge
isteniyor
Belge isteniyor
Yasak Belge isteniyor
Yasak Yasak Belge
isteniyor
‐Topraksız Belge
isteniyor
Belge isteniyor
Belge isteniyor
Belge isteniyor
Belge isteniyor
Belge isteniyor
Belge
isteniyor
Kabuğu soyulmuş Belge
isteniyor
Belge isteniyor
Belge isteniyor
Belge isteniyor
Serbest (Ayrıca belge isteniyor)
Serbest (Ayrıca belge isteniyor)
Serbest
0703.20 Sarmısaklar
‐Topraklı Belge
isteniyor
Belge isteniyor
Yasak Belge isteniyor
Yasak Yasak Belge
isteniyor
‐Topraksız Belge
isteniyor
Belge isteniyor
Belge isteniyor
Belge isteniyor
Belge isteniyor
Belge isteniyor
Belge
isteniyor
0703.90 Pırasa ve diğer soğanımsı sebzeler
‐Topraklı Belge
isteniyor
Belge isteniyor
Yasak Belge isteniyor
Yasak Yasak Belge
isteniyor
‐Topraksız Belge
isteniyor
Belge isteniyor
Belge isteniyor
Belge isteniyor
Belge isteniyor
Belge isteniyor
Belge
isteniyor