GÜNE BAŞLARKEN 24 Ekim 2008
.............................................................................................................................................eeekkokoonnnooommmiiikkkaaarrraaasststtiiirrrmmmaaa@@@hhhaaallklkkbbbaaannnkkk...cccoomomm...tttrrr......... Yurtiçi Piyasalar-Döviz
Bankalararası döviz piyasasında dolar kuru bugün açılışta, küresel piyasalarda devam eden riskten kaçınma eğiliminin devam etmesiyle dünkü seviyelerine yakın 1.6950/1.7050 seviyelerinden işlem görüyor. Merkez Bankası dün gösterge dolar kurunu 1.6947/1.7029 YTL, euro kurunu 2.1713/2.1818 YTL, pariteyi ise 1.2812 olarak ilan etti.
Küresel düzeyde riskten kaçınma eğiliminin devam etmesiyle lira, dün dolar karşısında yüzde 3.55, euro karşısında yüzde 3 değer kaybetti. Bu kurlara göre YTL’nin yılbaşından beri dolar karşısındaki kaybı yüzde 46.18 ve euro karşısındaki kaybı ise yüzde 27.27 oldu. Bugün döviz piyasasında yurtdışı gelişmelerin yanısıra, Euro bölgesi PMI dataları ve ABD ikinci el konut satışları verileri takip edilecek. Riskten kaçınma eğilimiyle gelişmekte olan ülkelerin para birimlerinden çıkışın devam etmesine bağlı olarak döviz piyasasında bugün dalgalı bir seyir izlenebilir.
Yurtiçi Piyasalar- Faiz
Bono-tahvil piyasasında, 23 Haziran 2010 vadeli gösterge kıymet, dün spot piyasada yüzde 23.24, valörlüde yüzde 23.63 seviyesinden kapandı. Bu sabah açılışta ise yüzde 23.61 seviyelerinden işlem görüyor. Gösterge tahvil yüzde 18.23 olan fonlama maliyetinin üstünde seyrediyor.
TCMB dün piyasaya 30 Ekim vadeli repo ihalesi ile 2 milyar YTL verdi. İhaleye gelen teklif miktarı 8.44 milyar YTL oldu.
İhalede oluşan en yüksek basit faiz yüzde 17.51 olurken, en düşük ve ortalama faizler sırasıyla yüzde 17.20, yüzde 17.29 oldu. TCMB’nin ayrıca bugün ve 27 Ekim’de 4 milyar YTL ve 30 Ekim’de 2 milyar YTL repo dönüşü var.
TCMB’nin bugünkü 4 milyar YTL’lik dönüşüne karşılık 3-4 milyar YTL repo ihalesi açması bekleniyor.
0 Hazine Kağıtları Vadeye Kalan Gün
23Ekim 2008 Kapanış Bileşik Faiz (%)
26.11.2008 34 19,65
04.02.2009 104 21,43
06.05.2009 195 22,14
05.08.2009 286 22,92
07.10.2009 349 23,48
13.01.2010 447 23,63
10.02.2010 475 24,74
14.04.2010 538 23,92
23.06.2010 608 23,24
19.01.2011 818 25,68
07.03.2012 1231 26,19
26.09.2012 1434 25,91
Yurtiçi Piyasa Gelişmeleri
Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz dün yaptığı açıklamada, döviz depo piyasasında borçlanma limitlerini yüzde 100 artıracaklarını söylerken, döviz satış ihalelerininin de düşünüleceğini belirtti. Döviz likiditesinde sorun olmadığını söyleyen Yılmaz, Merkez Bankasının elinde döviz ve YTL likiditesiyle ilgili gerekli enstrümanların olduğunu ve herşeyin kontrol altında olduğunu söyledi. Yılmaz, YTL piyasasında Mayıs ayından bu yana likidite sıkıntısı olduğunu belirterek, Merkez Bankası'nın piyasayı fonladığını kaydetti. Mevduata güvence sisteminde şuan itibariyle bir değişikliğe gerek olmadığını söyleyen Yılmaz, diğer ülkelerin bazı değişiklikler yaptığını, rekabet ortamının Türkiye’nin aleyhine çalıştığını ve bunun dikkatli bir şekilde değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. Yılmaz, ayrıca Para Politikası Kurulu’nun borç verme faiz oranında yaptığı 50 baz puanlık indirimin Merkez Bankası'nın gevşek para politikası izleyeceği anlamına gelmediğini söyledi.
Merkez Bankası dün, bankacılık sisteminde döviz likidite sorunu olmamasına rağmen sistemin önümüzdeki aylar boyunca olası döviz likidite ihtiyaçlarını sorunsuz sağlayabilmesi için bugünden itibaren bankaların Döviz ve Efektif Piyasaları işlem yapma limitlerinin her bir kurum için 2 kat artırılarak toplamda 10.8 milyar dolara yükseltildiğini açıkladı. Merkez Bankası, uluslararası piyasalardaki belirsizlikler ortadan kalkıncaya kadar Döviz ve Efektif Piyasaları döviz depo piyasasındaki aracılık faaliyetlerine 9 Ekim’den itibaren yeniden başlanmasına karar vermişti.
Merkez Bankası bu sabah ise son günlerde döviz piyasasında derinliğin kaybolmasına bağlı olarak sağlıksız fiyat oluşumları gözlendiğini ve uygulanmakta olan döviz kuru rejimi ile çelişmeyecek şekilde döviz kurlarının piyasada belirlenmesi ilkesi çerçevesinde piyasaya bugünden itibaren döviz satım ihaleleri yoluyla döviz likiditesi sağlamaya karar verildiğini açıkladı. Yapılan açıklamada, ihalelerde satımı yapılacak döviz tutarının günlük 50 milyon dolar olarak belirlendiği ve gerekli görülen günlerde ihalelerdeki satım tutarı artırılabileceği belirtildi. Açıklamaya göre ayrıca, ihalelere rağmen likidite azalmasına bağlı olarak oluşacak spekülatif davranışlar sonucunda kurlarda aşırı dalgalanma gözlenmesi halinde, Merkez Bankası’nın doğrudan döviz satım müdahalesinde bulunabileceği belirtildi.
Maliye Bakanı Kemal Unakıtan dün yaptığı açıklamada, yerli yatırımcı için stopajın hisse senetlerinde kaldırılacağını, bonoda ise süreceğini söyledi. Türklerin mevduatını Türkiye'ye çekmek için üzerinde çalıştıkları yasa tasarısının ve imzaların tamamlandığını kaydeden Unakıtan, tasarınn hafta başında TBMM'ye sunulacağını ve bu mevduatta kademeli vergi uygulaması yapmayıp herkese yüzde 2 vergi uygulanacağını söyledi. Unakıtan ayrıca mevduata uygulanan garanti limitinin yükseltilmesi ve sınırsız güvence verilmesi konusunda alınmış bir karar bulunmadığını, sınırsız güvencenin hükümetin bileceği bir konu olduğunu söyledi.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Standard&Poor's Türkiye'nin BB- olan döviz ve BB olan yerel para birimi ülke kredi notunu teyit ettiğini, görünümün de durağan olduğunu açıkladı. S&P, Türkiye'nin not görünümünün 3 Nisan'da durağandan negatife çevrirmiş ancak 31 Ağustos'ta yeniden durağana yükseltmişti. S&P, Rusya’nın görünümünü ise
TCMB tarafından dün açıklanan verilere göre, yurtiçi yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin bankalar ve katılım bankalarındaki döviz hesaplarında (bankalararası mevduat hariç) 3-10 Ekim tarihleri arasında 4.5 milyar dolarlık bir düşüş yaşandı.
Böylece yurtiçi yerleşiklerin bankalar ve katılım bankalarındaki döviz hesapları 92.38 milyar dolara geriledi. Veri 2006 sonunda 75.78 milyar dolar, 2007 sonunda 94.77 milyar dolar seviyesinde bulunuyordu. Yurtiçi yerleşiklerin toplam döviz hesapları uluslararası piyasalarda yaşanan krizin etkilerinin yanı sıra iç siyasette süregelen belirsizliğin Türkiye’de yerleşiklerin risk iştahını azaltmasıyla 2008 yılında artış trendine girdi ve en yüksek 106.87 milyar dolarla rekor seviyeye yükseldi. Gerek Anayasa Mahkemesi’nin AKP’nin kapatılması istemiyle açılan davada AKP’yi kapatmamasıyla siyasi belirsizliğin azalmasıyla gerekse yurtiçi yerleşiklerin dövizdeki yukarı yönlü hareketleri satış fırsatı olarak değerlendirmesiyle yurtiçi yerleşiklerin döviz hesapları düşüş trendine girdi. Ancak dövizin kriz durumlarında yurtiçi yerleşikler tarafından güvenli bir yatırım aracı olarak görülmesi nedeniyle, önümüzdeki dönemde dövizdeki artış hareketlerine paralel olarak döviz hesapları yeniden artış trendine girebilir.
TCMB tarafındanyine dün açıklanan verilere göre 17 Ekim itibariyle TCMB’nin döviz rezervleri haftalık bazda yüzde 1.3 azalarak 73.4 milyar dolara geriledi. Merkez Bankası rezervleri 2006 yılı sonunda 60.85 milyar dolar, 2007 yılı sonunda 71.26 milyar dolar seviyesinde bulunuyordu.
Yurtiçi Piyasalar - Borsa
Küresel ekonomide artan resesyon kaygılarının gelişmekte olan ülkelere yönelik risk iştahını azaltmasıyla İMKB-100 endeksi, dünü yüzde 2.28 düşüşle 25,040.81 puandan kapattı. İMKB’de işlem hacmi ise bir önceki güne göre yaklaşık yüzde 61.3 artarak 1.87 milyar YTL seviyesinde gerçekleşti. Endeks, dün itibariyle geçen hafta sonuna göre yüzde 3.21, 2007 yılsonu kapanışına göre yüzde 54.91 değer kaybetti.
Yurtdışı Piyasa Gelişmeleri-ABD
ABD Çalışma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre 18 Ekim’de sona eren haftada işşizlik maaşı almak için başvuranların sayısı beklentilerin üstünde gelerek 478,000 oldu ve ABD istihdam piyasındaki zayıflığı teyit etti. Beklentiler verinin 470,000 olarak gerçekleşmesi yönündeydi. Ayrıca bir önceki hafta 461,000 olarak açıklanan veri 463,000 olarak revize edildi. İşsizlik sigortası hakkını sürdürenlerin sayısı ise bir hafta öncesine göre 6,000 kişi azalarak 3.72 milyon oldu. İstihdam piyasasındaki eğilimi daha iyi gösteren dört haftalık hareketli ortalama ise 4,500 kişi azalarak 480.250 oldu.
Yurtdışı Piyasalar – Borsalar
ABD borsaları dün karışık bir seyir izledi. Dün Dow Jones yüzde 2.02, S&P yüzde 1.26 değer kazanırken, Nasdaq yüzde 0.73 değer kaybetti. ABD borsa vadeli işlemleri ise sabah itibariyle eksi seviyelerde seyrediyor. Dow Jones 550 puanlık bir aralıkta dalgalandı ve seans sonunda gelen alımlarla günü yükselişle kapatmayı başardı. Mali sektör hisseleri genelde gerilerken enerji sektörü hisselerine gelen alımlar endeksi yukarı çekti. Teknoloji hisselerinde ise satışlar ağır bastı. Asya borsaları da küresel ekonomideki yavaşlamanın şirket bilançolarını etkilemeye başlaması ve yatırımcıların güvenli olaran gördükleri devlet tahvillerine yönelmeleriyle geriledi. Japon Nikkei endeksi yüzde 9’un üzerinde geriledi. Gerileme Sony’nin kar uyarısı ve müdahale dedikoduları neden oldu. Yenin dolar karşısında yükselmesi ihracatçı Japon şirketlerinin kârlarını olumsuz etkilerken ürünlerinin de rekabetçi avantajlarını azaltıyor. Avrupa borsaları vadeli işlemleri de Avrupa borsalarının güne yüzde 5 düşüşle başlayacağına işaret ediyor.
Yurtdışı Piyasalar – Döviz
Küresel resesyon kaygıları nedeniyle yatırımcıların portföylerindeki riskli varlıkları azaltmaya gitmeleriyle dolar dün de diğer para birimleri karşısındaki yükselişini sürdürdü. Risk iştahının hızla azalması ve yatırımcıların yurtdışı yatırımlarını kapatmaya gitmeleri gelişmekte olan ülke para birimlerinde satışa neden oluyor. Dün euro dolar paritesi en düşük 1.2726 en yüksek 1.3003 aralığında seyretmesinin ardından günü 1.2973 seviyesinden kapattı. Bu yükselişe IMF’in 1 triyon dolarlık gelişmekte olan ülkeler paketi sonrasında euro yen paritesinin euro lehine dönmesi ile gelen dolar satışları neden oldu. Ancak bu durum konusunda herhangi bir gelişme olmaması sonrasında bu sabah itibariyle ise 1.2746 dolar seviyesine geriledi. Euro bölgesi PMI verileri ve ABD ikinci el konut satışları verisi bugün euro dolar paritesini etkileyebilecek veriler olarak öne çıkıyor. Japon yeni ise gelişmekte olan ülkelerle ilgili endişelerin yatırımcıların riskli carry trade işlemlerinden kaçınma eğilimini artırmasıyla değer kazanmaya devam ediyor. Japon yeni dün dolar karşısında en düşük 95.92 ve en yüksek 98.31 aralığında seyretmesinin ardından 97.77 seviyesinden kapandı. Yenin 95 seviyelerinden 97 seviyelerine kadar gerilemesine IMF’in gelişmekte olan ülkelerle ilgili bir kurtarma paketi hazırladığı yönündeki söylentiler neden oldu. Ancak bu haberin doğrulanmaması sonrasında sabah itibariyle ise 94.82 seviyesinden işlem
görüyor. Bu seviyeler 13 yılın en düşük seviyesi. Euro yen paritesi ise dün en düşük 123.12 ve en yüksek 127.3 aralığında işlem görmesinin ardından bu sabah 120.99 seviyelerinde seyrediyor.
Yurtdışı Piyasalar – Petrol/Altın
Bugünkü OPEC toplantısı öncesinde petrol dün sakin bir seyir izledi ve günü varil başına 67.84 dolar seviyesinden kapattı.
Sabah itibariyle ise varil başına 67.2 dolar seviyelerinden işlem görüyor. OPEC üyelerinin bugün yapacağı toplantıda düşen fiyatları desteklemek için üretimde kısıntıya gitmesi bekleniyor. İran’ın Petrol Bakanı Nozari, OPEC’in günlük üretimi 2 milyon varil kesmesinin piyasaları sakinleştirebileceğini söylemişti. Yatırımcıların OPEC'in olası bir üretim azaltma kararından çok uzun sürecek bir küresel resesyona odaklanmaları nedeniyle petrol fiyatları baskı altında kalıyor. Altın fiyatları da dünü düşüşle ons başına 722.5 dolar seviyesinden kapattı. Sabah itibariyle ise ons başına 707 dolar seviyesinden işlem görüyor.
Yurtdışı Piyasa Gelişmeleri-Diğer
Avrupa Birliği İstatistik Kurumu Eurostat tarafından dün yapılan açıklamaya göre, sanayi üretiminin ve dolayısıyla genel ekonomik faaliyetin önemli bir göstergesi olan Euro bölgesi sanayi siparişleri, Ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 1.2 ve yıllık bazda yüzde 6.6 düşüş göstererek beklentilerden çok daha kötü geldi. Beklentiler verinin Ağustos ayında yüzde 0.3 artması, yıllık bazda ise yüzde 0.4 gerilemesi yönündeydi. Dalgalı seyreden taşımacılık sektörüne gelen siparişlerin aylık bazda 10.6 azalması, sanayi siparişlerinin beklentilerden daha fazla gerilemesine neden oldu. Yapılan açıklamada ayrıca Eurostat tarafından daha önce Temmuz ayında aylık bazda yüzde 1 artış olarak açıklanan veri yüzde 2 artış olarak, yıllık bazda yüzde 1.6 artış olarak açıklanan veri yüzde 2.9 artış olarak revize edildi. Ağutos ayında sanayi siparişlerinin düşüş göstermesi, Euro bölgesi ekonomisinin 3. çeyrekte resesyona gireceği endişelerini artırdı. İkinci çeyrekte yüzde 0.2 daralan Euro bölgesi ekonomisinin 3. çeyrekte de daralması ekonominin teknik olarak resesyona girdiği anlamına geliyor. Euro bölgesi ekonomisi yılın büyük bölümünde güçlü seyreden euro, sıkılaşan kredi koşulları, azalan tüketici harcamaları gibi nedenlerle yavaşlıyor. Reuters anketine göre ECB’nin büyümeyi desteklemek için yüzde 3.75 olan faiz oranlarını 2008 yılının sonuna kadar yüzde 3.25 ve 2009 yılının başında da yüzde 3.0 seviyesine indirmesi bekleniyor.
Avrupa Merkez Bankası ECB’nin dün yaptığı açıklamaya göre, Euro bölgesinde cari işlemler açığı Ağustos ayında 8.4 milyar euro olarak gerçekleşti. Ayrıca Temmuz ayında 1.7 milyar euro açık olarak açıklanan veri 1.8 milyar euro açık olarak revize edildi. Euro bölgesi 12 aylık kümülatif toplama göre ise Ağustos ayında 24.4 milyar euro cari işlemler açığı verdi. Euro bölgesi geçen yıl aynı dönemde 31.6 milyar euro cari işlemler fazlası vermişti.
Bugün Açılışlar
Sabah itibariyle EUR/USD 1.2742-1.2978, GBP/USD 1.5939-1.6315, USD/JPY 94.79–98.03, USD/CHF 1.1574–1.1731, altın fiyatları ons başına 707.35–728.10 dolar, ABD ham petrolü 67.2 dolar ve Brent ham petrolü 65.3 dolar seviyelerinde işlem görüyor. LIBOR oranları; 1 ay 3.25875, 3 ay 3.53500, 6 ay 3.53000, 1 yıl 3.50250, EURIBOR oranları; 1 ay 4.605, 3 ay 4.921, 6 ay 4.992, 1 yıl 5.060, TRLIBOR oranları 1 ay 18.3250, 3 ay 19.3250, 6 ay 19.9625, 1 yıl 21.8188, gösterge 10 yıllık ABD Hazine tahvili getirisi %3.607, 2030 vadeli Türkiye tahvili 106.813/112.438 seviyelerinde bulunuyor.
GÜNDEM 24.10.2008
Saat Gösterge Dönem Tahmin Önceki
1100 Euro Bölgesi PMI Endeksi Ekim 45.6 46.9
1130 İngiltere Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (Ön veri) 3. çeyrek %-0.2 % 0.0
1700 ABD İkinci el Konut Satışları Eylül %-2.2
1700 Türkiye Reel Kesim Güven Endeksi Ekim 85.2
Orkide SALTIK/Bölüm Müdürü...0212 3930395...orkide.ercumentsaltik@halkbak.com.tr...
Mustafa TEMİZKAN/Uzman Yrd. ... 0212 3930358...mustafa.temizkan@halkbak.com.tr...
Türkiye Halk Bankası A.Ş. Hazine Yönetimi, bilgilendirme amacıyla sunduğu bu yayının hazırlanmasında gerekli özeni ve dikkati göstermesine rağmen, oluşabilecek hata ve eksikliklerden
ve yayının ticari amaçlı kullanımından doğabilecek zararlardan sorumlu tutulamaz. Sunulan bilgi,
Bilgiler Reuters’dan alınmıştır.
