1 Sayı : 2018/234– 3
Tarih : 04.04.2018
Ö Z E L B Ü L T E N
7103 Sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik
Yapılması Hakkında Kanunda
Yapılan Vergisel Düzenlemeler
2
İ Ç İ N D E K İ L E R
1. Gelir Vergisi Kanununda Yapılan Değişiklikler……….………... : 4
1.1. Konutlara Kurulan ve 10 kW’a Kadar Lisansız Elektrik Üretimi Yapan Bir Üretim Tesisinden Yapılan Elektrik Satışlarına Esnaf Muaflığı Getirilmiştir………..…: 4 1.2. Kadın Çalışanlara Yönelik Olarak Sağlanan Kreş ve Gündüz Bakımevi Hizmet ve Yardımlarına Gelir Vergisi İstisnası Getirilmiştir……….: 4 1.3. Çalışanlara Yapılan Kıdem ve Benzeri Mahiyetteki Tazminat Ödemelerinin Vergilendirilmesine İlişkin Yeni Düzenlemeler Yapılmıştır………: 5
1.4. Net Ücretin, Gelir Vergisi Tarifesi Dolayısıyla Asgari Ücretin Altında Kalması Durumunda, İlave Asgari Geçim İndirimi Uygulaması………: 5 2. Kurumlar Vergisi Kanununda Yapılan Değişiklikler ………: 6 2.1. Bölgesel Yönetim Merkezlerine İlişkin Kurumlar Vergisi Muafiyeti 1.1.2019 Tarihi İtibariyle Sona Erdirilmektedir………..: 6 2.2.Tasfiye Edilen Kurumların Vergi Borçlarına İlişkin Sorumluluk………..…: 6 3. Vergi Usul Kanununda Yapılan Değişiklikler……….… : 6 3.1.Kamu Kurum ve Kuruluşlarının İlgili Mevzuatları Uyarınca Mükelleflerden Bilgi Talep Etmesi Vergi Mahremiyetinin İhlali Sayılmayacaktır……….: 6 3.2. Tasfiye Edilen Kurumlar, Vakıf, Dernek, Üniversite Gibi Tüzel Kişilikler Ve Adi Ortaklıklar Gibi Tüzel Kişiliği Olmayan Teşekküllere İlişkin Vergi Tarhiyatlarının Muhatabına Yönelik Düzenlemeler Yapılmıştır………..: 6 3.3. Bozulma, Çürüme Veya Son Kullanma Tarihinin Geçmesi Gibi Nedenlerle İmha Edilmesi Gereken Emtianın Takdir Komisyonuna Başvurulmaksızın Maliye Bakanlığı’nca Tayin Olunan Oranlara Göre Gider Yazılması İmkânını Sağlayan Düzenleme Getirilmiştir………: 7 3.4. Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Yatırım Yapacak Tam Mükellef Sermaye Şirketlerine, İşe Başladıkları Hesap Dönemi ve Bu Dönemi Takip Eden Hesap Döneminde Sermaye Olarak Yurtdışından Getirilen Yabancı Paraların Değerlemesine Yönelik Bir Düzenleme Yapılmıştır………...: 8 3.5. Elektronik Belge Olarak Düzenlenmesi Gereken Belgelerin Kâğıt Ortamında Düzenlenmesi Halinde Uygulanacak Cezalar Belirlenmiştir……….…..: 10 3.6. Elektronik Tebligat Yükümlülüklerine Uymayanlara Kesilecek Cezaya Yasal Dayanak Kazandırılmıştır………..…: 10 3.7. Vergi Usul Kanunu’nun 376. Maddesinin Usulsüzlük ve Özel Usulsüzlük Cezalarına Yönelik İndirimi 1/3 ten1/2 ye Yükseltilmiş, Ancak Bu Cezalar Uzlaşma Kapsamından Çıkarılmıştır………...……: 11
3 3.8. 2019 Takvim Yılı Sonuna Kadar Alınmak Kaydıyla İmalat ve Ar-Ge Faaliyetlerinde Kullanılmak Üzere Alınan Yeni Makine ve Teçhizat İle Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Alınan Yeni Makine ve Teçhizat İçin Bakanlıkça
Belirlenmiş Olan Amortisman Süresinin Yarısı Uygulanabilecektir………...: 11
4. Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununda Yapılan Değişiklikler………..: 12
4.1. MTVK’da Yer Alan Taşıt Tanımları, 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununda Yer Alan Tanımlarla Uyumlu Hale Getirilmiştir. (yürürlük 01.01.2019)……….: 12
4.2. Elektrik Motorlu Otomobil, Kaptıkaçtı, Arazi Taşıtları vb. Motorsikletler ve Panel Van ve Motorlu Karavanlar Motorlu Taşıtlar Vergisi Kapsamına Alınmaktadır. (01.01.2019’da)……….: 12
4.3. Elektrik Motorlu Minibüs, Otobüs vb. ile Kamyonet, Kamyon, Çekici vb. için MTV % 75 Oranında Azaltılmıştır. (Yürürlük 01.01.2019)………..: 13
5. 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanununda Yapılan Değişiklikler………..…..: 13
6. Harçlar Kanununda Yapılan Değişiklikler………...: 14
7. Katma Değer Vergisi Kanununda Yapılan Değişiklikler………..: 14
8. Özel Tüketim Vergisi Kanununda Yapılan Değişiklikler………: 15
8.1. İhracatçıya Mücbir Sebep Halinde Üç Aylık Ek Süre Verilebilecektir…….: 15
8.2. II Sayılı Listeye Dahil Bazı Malların İmalinde Kullanılan IV Sayılı Listedeki Mallar İçi Ödenen ÖTV’nin İadesi Mümkün Hale Gelmiştir………..: 15
8.3. Hurdaya Çıkarılan Araçların Yerine Yeni İktisap Edilecek Araçlarda 10.000 TL’sına Kadar ÖTV İndirimi Öngörülmüştür……….………: 16
8.4. Eski Araçların Hurdaya Çıkarılmasının Yanı Sıra İhracatında da MTV, Ceza ve Gecikme Zamları ile İdari Para Cezalarının Terkini Öngörülmüş ve Süre 31.12.2019 Tarihine Uzatılmıştır………..….: 16
9. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununda Yapılan Değişiklikler…………...: 17
4 Değerli Müşterimiz,
7103 Sayılı “Vergi Kanunları ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” 27.03.2018 tarih ve 30373 sayılı(2.mükerrer) Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
Kanunla getirilen vergisel düzenlemeler, konu başlıkları halinde bilgilerinize sunulmuştur.
1. Gelir Vergisi Kanununda Yapılan Değişiklikler
1.1.Konutlara Kurulan ve 10 kW’a Kadar Lisansız Elektrik Üretimi Yapan Bir Üretim Tesisinden Yapılan Elektrik Satışlarına Esnaf Muaflığı Getirilmiştir.
Yapılan değişiklik uyarınca;
-Elektrik Piyasası Kanunu uyarınca lisanssız yürütülebilecek faaliyetler kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı elektrik enerjisi üretimi amacıyla,
-Sahibi oldukları veya kiraladıkları konutların çatı ve/veya cephelerinde kurdukları kurulu gücü azami 10 kW’a kadar (10 kW dâhil) olan (Kat maliklerince ana gayrimenkulün ortak elektrik enerjisi ihtiyacının karşılanması amacıyla kurulan dâhil)
-Yalnızca bir üretim tesisinden üretilen elektrik enerjisinin ihtiyaç fazlasını son kaynak tedarik şirketine satan gerçek kişiler,
esnaf muaflığı kapsamına alınmıştır.
Bu suretle, yukarıdaki kapsama giren lisanssız elektrik üretim tesisinden satış geliri elde eden gerçek kişilerin, gelir vergisi mükellefiyeti tesis ettirmelerine ve gelir vergisi beyannamesi vermelerine gerek kalmamaktadır. (27.03.2018 Tarihi itibariyle)
Bu faaliyet kapsamında satın aldıkları mallara ve giderlerine ilişkin, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinden aldıkları belgeleri saklamak zorunlulukları da bulunmamaktadır.
Esnaf muaflığının, GVK’nun 94’üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle kesilen vergiye şümulü olmadığından, farklı bir düzenleme yapılmadığı sürece, söz konusu ihtiyaç fazlası elektrik alımını yapan firmaların, alım bedeli üzerinden %5 oranında gelir vergisi tevkifatı yapmaları gerekecektir.
1.2.Kadın Çalışanlara Yönelik Olarak Sağlanan Kreş ve Gündüz Bakımevi Hizmet ve Yardımlarına Gelir Vergisi İstisnası Getirilmiştir.
Bu düzenleme ile 27.03.2018 itibariyle işverenlerce; kadın hizmet erbabına yönelik olarak kreş ve gündüz bakımevi hizmeti verilmek suretiyle sağlanan menfaatler ücret istisnası kapsamına alınmıştır.
Anılan hizmetin işverenlerce işyerinde sağlanmadığı durumlarda ise;
-Ödemenin doğrudan bu hizmetleri sağlayan gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerine yapılması,
5 -Ödeme tutarının her bir çocuk için aylık, asgarî ücretin aylık brüt tutarının %15’ini aşmaması,
şartlarının bir arada sağlanması kaydıyla, kadın çalışanlara yönelik olarak yapılan kreş ve gündüz bakımevi hizmet yardımları da söz konusu ücret istisnasından yararlanacaktır.
Dolayısıyla işverenlerce;
-Kreş ve gündüz bakımevi hizmetini sağlayanlara yapılan ödemelerin belirlenen istisna tutarını aşan kısmı,
-Hizmet erbabına bu amaçla nakden yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatler
ücret olarak vergilendirilmeye devam edecektir.
1.3.Çalışanlara Yapılan Kıdem ve Benzeri Mahiyetteki Tazminat Ödemelerinin Vergilendirilmesine İlişkin Yeni Düzenlemeler Yapılmıştır.
Değişiklikle, hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra;
-Karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar,
-İş kaybı tazminatları, -İş sonu tazminatları, -İş güvencesi tazminatları,
gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemelerin ve yardımların, ücretin bir unsuru olduğu hükme bağlanmıştır.
Karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında sözü edilen ödemeler de dahil edilerek, ödemeler toplamı üzerinden istisna uygulanacaktır. Kıdem tazminatı tavanını aşan tutarlar, ücret olarak gelir vergisine tabi tutulacaktır.
(27.03.2018 tarihi itibariyle)
1.4. Net Ücretin, Gelir Vergisi Tarifesi Dolayısıyla Asgari Ücretin Altında Kalması Durumunda, İlave Asgari Geçim İndirimi Uygulaması
Anılan düzenleme ile bekâr ve çocuksuz bir asgari ücretlinin durumu esas alınmak suretiyle, net ücreti vergi tarifesi uygulanması nedeniyle içinde bulunulan yılın Ocak ayına ilişkin ödenen net ücretin (Temmuz ayından sonra ise Temmuz ayında geçerli olan net ücretin) altında kalanlara, net ücretlerinde meydana gelen bu azalmaları telafi edecek şekilde kalıcı olarak ilave asgari geçim indirimi sağlanmıştır.
Söz konusu düzenleme Kanun’un yayım tarihi olan 27.03.2018 itibariyle yürürlüğe girmiştir.
6 2. Kurumlar Vergisi Kanununda Yapılan Değişiklikler
2.1.Bölgesel Yönetim Merkezlerine İlişkin Kurumlar Vergisi Muafiyeti 1.1.2019 Tarihi İtibariyle Sona Erdirilmektedir.
Ekonomi Bakanlığı’ndan alınan izne istinaden kurulan bölgesel yönetim merkezlerine, belli şartlarla sağlanan kurumlar vergisi muafiyetine ilişkin düzenleme kaldırılmıştır.
Söz konusu hüküm, 01.01.2019 tarihinde (01.01.2019 tarihi itibarıyla kurulu bölgesel yönetim merkezleri için 01.01.2022 tarihinden itibaren uygulanmak üzere) yürürlüğe girecektir.
2.2.Tasfiye Edilen Kurumların Vergi Borçlarına İlişkin Sorumluluk
Tasfiye edilen kurumların vergi borçlarına ilişkin kurumlar vergisi kanunundaki 17 inci maddesindeki hükümler kaldırılarak, vergi usul kanununda 10 uncu maddeye taşınmıştır. Dolayısıyla, bu konuda herhangi bir değişiklik söz konusu değildir.
3. Vergi Usul Kanununda Yapılan Değişiklikler
3.1.Kamu Kurum ve Kuruluşlarının İlgili Mevzuatları Uyarınca Mükelleflerden Bilgi Talep Etmesi Vergi Mahremiyetinin İhlali Sayılmayacaktır:
Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili kanunları uyarınca mükelleflerden talep edilebilen, kurum ve kuruluşların görevleriyle doğrudan ilgili ve görevlerinin ifası için zorunluluk ve süreklilik arz eden bilgilerin bu kurum ve kuruluşlara verilmesi vergi mahremiyetinin ihlali sayılmayacaktır.
Ancak kendilerine bilgi verilenler, vergi mahremiyetine uymakla yükümlüdürler.
(27.03.2018 tarihi itibariyle)
3.2.Tasfiye Edilen Kurumlar, Vakıf, Dernek, Üniversite Gibi Tüzel Kişilikler Ve Adi Ortaklıklar Gibi Tüzel Kişiliği Olmayan Teşekküllere İlişkin Vergi Tarhiyatlarının Muhatabına Yönelik Düzenlemeler Yapılmıştır:
Tasfiye edilen kurumlara yapılacak tarhiyatın;
-Tasfiye döneminden önceki dönemler için müteselsilen sorumlu olmak üzere kanuni temsilciler adına,
-Tasfiye dönemi için ise tasfiyede dağıtılan tutarla sınırlı olmak üzere tasfiye memurlarından herhangi birisi adına yapılacağına,
-Limited şirket ortaklarının, tasfiye öncesi dönemlerle ilgili bu kapsamda doğacak amme alacaklarından şirkete koydukları sermaye hisseleri oranında sorumlu olacaklarına dair hükümler Kurumlar Vergisi Kanunundan kaldırılarak, Vergi Usul Kanununun 10 uncu maddesine taşınmıştır.
Vakıflar, dernekler ve üniversiteler gibi tüzel kişiliği olan teşekküllerin sona ermesi durumunda, bunlar hakkında sona erme tarihinden önceki dönemlere ilişkin olarak yapılacak tarhiyatların ve kesilecek cezaların muhatabının müteselsilen sorumlu olmak üzere tüzel kişiliği olanların kanuni temsilcileri, tüzel kişiliği olmayan teşekküllerde ise bunları idare edenler (adi ortaklıklarda ortaklardan herhangi biri) olduğu hususu netleştirilmiştir. (27.03.2018 tarihi itibariyle)
7 3.3.Bozulma, Çürüme Veya Son Kullanma Tarihinin Geçmesi Gibi Nedenlerle İmha Edilmesi Gereken Emtianın Takdir Komisyonuna Başvurulmaksızın Maliye Bakanlığı’nca Tayin Olunan Oranlara Göre Gider Yazılması İmkânını Sağlayan Düzenleme Getirilmiştir:
Kanunla, Vergi Usul Kanunu’na “İmha edilmesi gereken mallar” başlıklı 278/A maddesi eklenmiştir.
Bu madde ile bozulma, çürüme veya son kullanma tarihinin geçmesi gibi nedenlerle imha edilmesi gereken emtia, bu mahiyetteki imha işlemleri süreklilik arz eden mükelleflerin başvurularına istinaden,
Takdir komisyonu usulüyle olmaksızın, Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen usul çerçevesinde ve tayin olunan imha oranı dikkate alınmak suretiyle değerlenebileceği düzenleme altına alınmıştır.
Bu yolla uygulamada gıda sektörü, ilaç sektörü vb. sektörlerde sıkça yapılan bozulan, çürüyen, süresi geçen mallara yönelik imhalarda her defasında takdir komisyonuna gitme zorunluluğu ortadan kaldırılmaktadır.
Ancak bu yeni düzenleme mecburi olmayıp, isteyen mükellefler eskiden olduğu gibi takdir komisyonuna da başvurabilirler.
Bu madde hükmünden yararlanmak için yapılan başvurular, Maliye Bakanlığınca mükellefin geçmiş yıllardaki işlemleri, fiili üretimi, satış ve imha süreçleri ile sektördeki diğer mükelleflerin durumu, yetkili idare, oda ve kuruluşların görüşleri de dikkate alınmak suretiyle değerlendirilecektir.
Bu değerlendirme neticesinde, Maliye Bakanlığınca karşılıklı anlaşmak suretiyle, tayin olunan imha oranını aşmamak kaydıyla imha edilen emtianın emsal bedeli sıfır olarak kabul edilecektir.
Mükellefler, imha işlemine ilişkin her türlü kayıt, belge ve evrakı bu Kanunun ilgili hükümleri uyarınca muhafaza ve gerektiğinde ibraz etmek zorundadır.
Maliye Bakanlığı, bu maddeden yararlanmak için başvuruda bulunabilecek mükelleflerde aranacak şartları, tayin olunan imha oranının geçerli olacağı süreyi, imha oranının süresinden önce iptaline ilişkin kriterleri, bu madde kapsamına giren emtiayı, sektörler, iş kolları ve işletme büyüklüklerini ayrı ayrı ya da birlikte dikkate almak suretiyle belirlemeye ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esasları tespite yetkili kılınmıştır. Bu düzenlemenin, Bakanlığın çıkaracağı bir tebliğ ile hayata geçirileceği anlaşılmaktadır.
İş bu düzenleme, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30. Maddesi ve Bakanlığın bu konudaki anlayışına göre, imha edilen mallar için yüklenilen KDV’nin iptalini engellememektedir. Belirlenen imha oranına göre gider yazılan imha edilmiş mallar için KDV indirim iptali yapılmaya devam edilecek ve bunlar da gider yazılabilecektir.
(27.03.2018 tarihi itibariyle)
8 3.4.Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Yatırım Yapacak Tam Mükellef Sermaye Şirketlerine, İşe Başladıkları Hesap Dönemi ve Bu Dönemi Takip Eden Hesap Döneminde Sermaye Olarak Yurtdışından Getirilen Yabancı Paraların Değerlemesine Yönelik Bir Düzenleme Yapılmıştır:
Kanununla Vergi Usul Kanunu’na, “Yurtdışından getirilerek sermaye olarak konulan yabancı paralar” başlıklı 280/A maddesi eklenerek;
-Yatırım teşvik belgesi kapsamında yatırım yapacak tam mükellef sermaye şirketlerine,
-İşe başladıkları hesap dönemini takip eden hesap dönemi sonuna kadar yurtdışından getirilerek sermaye olarak konulan yabancı paraların,
-Söz konusu dönem zarfında yatırım teşvik belgesi kapsamında sarf olunan kısmı nedeniyle oluşan kur farklarının pasifte özel bir fon hesabına alınarak,
kur farkından doğan gelirlerin kurumlar vergisinin ödenmemesi imkânı getirilmiştir.
Düzenleme gereğince;
-Yeni işe başlayan yabancı sermayeli şirketler, ticaret siciline tescil tarihini izleyen üçüncü ayın sonuna kadar yatırım teşvik belgesi almak için başvuruda bulunmak,
-İşe başlanılan hesap dönemini takip eden hesap dönemi sonuna kadar bu belgeyi almış olmak kaydıyla,
-Yabancı ortak tarafından sermaye taahhüt borcuna karşılık olarak gönderilen yabancı paraların yatırımlara sarf edilen kısımlarına ilişkin olarak,
-Sarf tarihi itibariyle hesaplanacak kur farkları pasifte özel bir fona (lehe kur farkları bu hesabın alacağına, aleyhe kurk farkları ise borcuna yazılmak suretiyle) kaydedilebilecek,
-Sarf edilmeyen kısımları ise işe başlanan hesap dönemini takip eden hesap dönemi sonuna kadar kur değerlemesine tabi tutulmaksızın mukayyet değerle değerlenebilecektir.
İşe başlanan hesap dönemini takip eden hesap dönemi sonuna kadar teşvikli yatırımlar için sarf edilmeyen iş bu yabancı paralar ise bu hesap dönemi sonu itibariyle Kanunun 280. maddesi uyarınca kur değerlemesine tabi tutularak oluşan gelir veya gider sonuç hesaplarına alınacaktır.
Düzenleme uyarınca oluşan fon hesabı, sermayeye ilave edilme dışında, herhangi bir suretle başka bir hesaba nakledildiği veya işletmeden çekildiği takdirde, bu işlemlerin yapıldığı dönemlerin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin, bu dönemde vergiye tabi tutulacaktır.
Kurumlar Vergisi Kanununa göre yapılan devir ve bölünme işlemleri hariç, şirketin tasfiyesi halinde de bu hüküm uygulanacaktır.
9 Mükelleflerin, bu madde hükmünden yararlanabilmeleri için ticaret siciline tescil tarihini izleyen üçüncü ayın sonuna kadar yatırım teşvik belgesi almak için başvuruda bulunmuş ve işe başlanılan hesap dönemini takip eden hesap dönemi sonuna kadar bu belgeyi almış olması gerekir.
Söz konusu yabancı paralar; başvurunun süresi içinde yapılmaması halinde müteakip ilk vergilendirme dönemi, yatırım teşvik belgesinin alınamaması halinde ise işe başlanılan hesap dönemini takip eden hesap dönemi sonu itibarıyla V.U.K’nun 280 inci maddesine göre değerlenir.
Uygulama hakkında, maddeden aldığı yetkiye binaen Maliye Bakanlığı’nın detaylı bir tebliğ düzenlemesine gidebileceği düşünülmektedir.
Zira şirketin banka hesabında tutulan yabancı paraların, teşvik belgesi dışındaki harcamalar için kullanılıp teşvikli harcamaların başka kaynaklardan yapılması durumunda ne yapılacağı,
-Teşvik belgesinde yazılı sabit yatırım tutarının bankada tutulan yabancı para tutarının TL karşılığından düşük olması ama belgenin sonradan revize edilerek veya kapatma esnasında sabit yatırım tutarının bankaya yatan yabancı para tutarının TL karşılığının üstüne çıkması durumunun nasıl değerlendirileceği,
-Kur düşmelerinde gider yazma avantajından yararlanabilmek için uygulamadan vaz geçilip geçilemeyeceği gibi değerlendirilmesi gereken önemli konular bulunmaktadır.
Örnek 1: X A.Ş. %100 yabancı ortaklı bir firma olup, 30.06.2018 tarihinde ticaret sicilinde tescil edilerek kurulmuştur. Şirket sermayesi 3.800.000 TL olup, karşılığı olan 1.000.000 USD, 3,8 TL kurdan tescilden bir gün önce banka hesaplarına yatırılmıştır.
Şirket, makina yatırımı yapmak üzere 30.07.2018 tarihinde Ekonomi Bakanlığı’na başvurmuş ve 4.000.000 TL sabit yatırım tutarlı belgesini 30.08.2018 tarihinde almıştır.
Şirket 500.000 USD tutarındaki belge kapsamındaki makinayı 28.07.2019 tarihinde ithal etmiş ve bedelini de aynı gün ödemiştir. Ödeme tarihindeki USD kuru 4,0 TL’dır.
Şirket iş bu belge kapsamında başkaca harcama yapmamış, bankadaki bakiye 500.000 USD tutarı ise 31.12.2019 itibariyle bozdurmamıştır. 31.12.2019 tarihli USD kuru 4,3 TL’dır. Belge kapanışı için 2019 sonuna kadar başvurulmamıştır.
Bu durumda yapılacak kayıtlar aşağıdaki gibidir.
-30.06.2018 tarihli sermaye ödeme kaydı:
_____________________________/______________________________
100 Banka 3.800.000 (1.000.000 USDx3,8)
501 Ödenmemiş Sermaye 3.800.000 _____________________________/_______________________________
10 -28.07.2019 tarihli yatırım harcaması kaydı
_____________________________/________________________________
258 Yapılmakta Olan Yatırımlar 2.000.000 (500.000 USDX4) 100 Banka 1.900.000 (500.000 USDx3,8)
549 Özel Fonlar 100.000 (500.000 USDx(4-3,8)) _____________________________/_________________________________
-31.12.2019 tarihli değerleme kaydı
_______________________________/_______________________________
100 Banka 250.000 (500.000 USD x(4,3-3,8))
646 Kambiyo Karları 250.000 (500.000 USDx(4,3-3,8)) _______________________________/________________________________
Yukarıdaki örnekten görüleceği üzere:
-Firma, yatırım harcaması olarak sarf edilen 500.000 USD’nin kur farkı geliri olan 100.000 lirayı gelir yazmaksızın fon hesabına almış,
-Sarf edilmeyen 500.000 USD lik kısmı ise 31.12.2019 tarihine kadarki vergilendirme dönemlerinde değerlememiş, ancak 31.12.2019 itibariyle değerleyerek gelir yazmak zorunda kalmıştır.
(Yayımı tarihinden sonra tescil edilen sermaye şirketlerine uygulanmak üzere 27.03.2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir.)
3.5. Elektronik Belge Olarak Düzenlenmesi Gereken Belgelerin Kâğıt Ortamında Düzenlenmesi Halinde Uygulanacak Cezalar Belirlenmiştir.
Maliye Bakanlığı’nca elektronik olarak düzenlenmesi mecburiyeti getirilen belgelerin (fatura, perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihazla verilen fiş, giriş ve yolcu taşıma bileti, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, yolcu listesi, günlük müşteri listesi ile Maliye Bakanlığınca düzenlenme zorunluluğu getirilen belgelerin) kağıt ortamında düzenlenmesi ya da hiç düzenlenmemiş sayılması halinde, fatura (VUK’nun 353/1) ve diğer belgeler için (VUK’nun 352/2.) özel usulsüzlük cezası kesileceği hüküm altına alınmıştır.
Bu düzenlemeden önce, elektronik ortamda düzenlenmesi gereken belgelerin kağıt ortamında düzenlenmesi halinde Maliye İdaresince yine aynı madde kapsamında özel usulsüzlük cezası kesiliyordu. Ancak yargıya taşınan olaylarda bu maddeye göre ceza kesilemeyeceği hükme bağlanıyordu. (Yürürlük 27.03.2018 tarihinde)
3.6.Elektronik Tebligat Yükümlülüklerine Uymayanlara Kesilecek Cezaya Yasal Dayanak Kazandırılmıştır.
Vergi Usul Kanununda (mük. md:355) yapılan değişikliklerle elektronik tebligat yükümlülüklerine uymayanlara yönelik özel usulsüzlük cezası uygulamasına yasal dayanak kazandırılmıştır. Maliye Bakanlığı tarafından getirilen yükümlülüklere
11 uyulmaması durumunda kesilecek özel usulsüzlük cezasıyla ilgili özel belirleme yapılmıştır. (Yürürlük 27.03.2018 tarihinde)
3.7.Vergi Usul Kanunu’nun 376. Maddesinin Usulsüzlük ve Özel Usulsüzlük Cezalarına Yönelik İndirimi 1/3 ten1/2 ye Yükseltilmiş, Ancak Bu Cezalar Uzlaşma Kapsamından Çıkarılmıştır.
Vergi Usul Kanunu kapsamında kesilen usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında, Kanunun 376 ncı maddesinde yer alan şartlara uyulmaması kaydıyla, kesilen cezanın yarısı oranında indirim uygulanması yönünde değişiklik yapılmıştır.
Değişiklikten önce, kesilen bu cezaların üçte biri indirim konusu yapılmaktaydı.
Cezalarda indirim uygulamasının yaygınlaştırılmasının amaçlandığı anlaşılmaktadır.
(Yürürlük 01.04.2018 tarihinde)
Diğer yandan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları, tarhiyat öncesi uzlaşma kapsamından çıkarılmıştır. (Yürürlük, yayımı tarihinden önce tarhiyat öncesi uzlaşma talep edilenler hariç olmak üzere 27.03.2018 tarihinde)
Yukarıda belirtildiği üzere, VUK’nun 376 ncı maddesindeki indirim oranı yükseltilmek ve usulsüzlük cezaları tarhiyat öncesi uzlaşma kapsamından çıkarılmak (Usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları zaten tarhiyat sonrası uzlaşma kapsamında değildir) suretiyle, bu cezalarda indirim müessesesine ağırlık verilmek istenildiği anlaşılmaktadır.
3.8. 2019 Takvim Yılı Sonuna Kadar Alınmak Kaydıyla İmalat ve Ar-Ge Faaliyetlerinde Kullanılmak Üzere Alınan Yeni Makine ve Teçhizat İle Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında Alınan Yeni Makine ve Teçhizat İçin Bakanlıkça Belirlenmiş Olan Amortisman Süresinin Yarısı Uygulanabilecektir.
-6948 sayılı Sanayi Sicili Kanununa göre sanayi sicil belgesini haiz mükelleflerce münhasıran imalat sanayiinde veya 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu, 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun ve 6550 sayılı Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanun kapsamında faaliyette bulunan mükelleflerce münhasıran Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde kullanılmak üzere, 2019 takvim yılı sonuna kadar iktisap edilen yeni makina ve teçhizat,
-Aynı tarihe (2019 takvim yılı sonuna) kadar yatırım teşvik belgesi kapsamında iktisap edilen yeni makina ve teçhizat,
için uygulanacak amortisman oran ve süreleri, Maliye Bakanlığınca tespit ve ilan edilen faydalı ömür sürelerinin yarısı dikkate alınmak suretiyle hesaplanabilecektir.
Bu şekilde yapılacak hesaplamada faydalı ömür süresinin küsuratlı çıkması halinde, çıkan rakam bir üst tam sayıya tamamlanmak suretiyle ilgili kıymetlere uygulanacak amortisman oran ve süreleri belirlenir. Bu şekilde belirlenen oran ve süreler izleyen yıllarda değiştirilemeyecektir.
Bu suretle yeni yatırımlarda amortisman süresi yarı yarıya kısaltılıp amortisman giderleri iki katına çıkarılarak yeni yatırımların cazibesi artırılmaya çalışılmaktadır. Bu uygulama mecburi olmayıp isteğe bağlıdır.
12 İmalat sanayiinde kullanılmak üzere iktisap edilen ve madde hükmünden yararlanılabilecek makina ve teçhizatı tespite Bakanlar Kurulu, uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkili kılınmıştır.(Yürürlük yayımını izleyen ikinci aybaşında)
4. Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununda Yapılan Değişiklikler
Aşağıda belirtilen düzenlemelerin tamamı 01.01.2019 tarihinden itibaren yürürlüğe girmektedir.
4.1.MTVK’da Yer Alan Taşıt Tanımları, 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununda Yer Alan Tanımlarla Uyumlu Hale Getirilmiştir. (yürürlük 01.01.2019)
Düzenlene öncesinde MTVK’da “minibüs” kapsamına dahil olabilmek için sürücüsü dahil azami onbeş oturma yeri sınırı belirlenmişken, 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda azami sınır sürücüsü dahil onyedi olarak belirlenmişti. Yapılan düzenleme ile MTVK’daki minibüs tanımında da sürücü dahil azami oturma yeri sınırı onyedi olarak belirlenmiştir.
Buna paralel olarak MTVK’da “otobüs” kapsamına dahil olabilmek için sürücüsü dahil asgari onaltı oturma yeri sayısı da onsekiz olarak değiştirilmiştir.
Böylelikle 01.01.2019 tarihinden itibaren sürücüsü dahil onaltı ve onyedi oturma yeri olan araçlar otobüs kapsamında değil minibüs kapsamında Motorlu Taşıtlar Vergisine (MTV) tabi olacaklardır.
4.2.Elektrik Motorlu Otomobil, Kaptıkaçtı, Arazi Taşıtları vb. Motorsikletler ve Panel Van ve Motorlu Karavanlar Motorlu Taşıtlar Vergisi Kapsamına Alınmaktadır. (01.01.2019’da)
Bilindiği üzere aşağıda yer alan araçlar için MTV araçların motor silindir hacmi, taşıtın yaşı ve (7061 Sayılı Kanunun ile yapılan değişiklik ile 01.01.2018 tarihinden itibaren)taşıt değeri üzerinden hesaplanmaktaydı.
-I Sayılı Tarifede yer alan Otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerleri, -I Sayılı Tarifede yer alan Motosikletler,
-II Sayılı Tarifede yer alan Panelvan ve Motorlu Karavanlar,
Elektrikli araçlar ise herhangi bir silindirli motora sahip olmayıp batarya ile çalışmaktadırlar. Dolayısıyla herhangi bir motor silindir hacmine sahip olmayan ve sadece elektrikle çalışan yukarıdaki araçlar MTV kapsamına girmiyordu.
Yapılan düzenleme ile bu listede yer alan elektrik motorlu taşıtlar da 01.01.2019 tarihinden itibaren MTV kapsamına alınmaktadır. Bu çerçevede elektrik motorlu araçlar için motor silindir hacmi yerine “motor gücü” ifadesi kullanılmakta ve aşağıdaki gibi tanımlanmaktadır.
“Motor gücü: Taşıtların elektrik motorlarını imal eden fabrikalarca uluslararası normlara göre tespit edilen ve kilovat (kw) olarak ifade olunan azami güçtür.”
13 Düzenleme ile elektrikli araçlar için motor silindir hacmine göre belirlenen tarifeye göre, motor gücü (kW) kriteri kapsamında karşılıkları belirlenmiştir. Elektrikli araçların tarifede (taşıt değeri ve taşıt yaşı da dikkate alınarak) kendisine karşılık gelen MTV’nin %25’i kadar MTV’ye tabi olacağına hükmedilmiştir.
Yapılan düzenlemeler sadece elektrikli motorla çalışan araçlara ilişkindir. Hem elektrikli hem de silindirli motora sahip hybrid araçlar öteden beri olduğu gibi motor silindir hacmine göre MTV ödemeye devam edecektir.
4.3.Elektrik Motorlu Minibüs, Otobüs vb. ile Kamyonet, Kamyon, Çekici vb. için MTV % 75 Oranında Azaltılmıştır. (Yürürlük 01.01.2019)
MTVK’nun (II) sayılı tarifesinde yer alan minibüs, otobüs, kamyonet, kamyon, çekici ve benzeri taşıtlar için MTV oturma yeri ve azami toplam ağırlığa göre alınmakta olup bu kapsamda elektrikli araçlar öteden beri MTV’ye tabiydi.
Yapılan düzenleme ile 01.01.2019 tarihinden itibaren bu taşıtlardan sadece elektrik ile çalışanlar için MTV %25 oranında alınacaktır. Diğer bir deyişle öteden beri MTV’ye tabi olan elektrik motorlu; minibüs, otobüs, kamyon, kamyonet ve çekici için MTV 01.01.2019 tarihinden itibaren %75 indirimli alınmış olacaktır.
5. 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanununda Yapılan Değişiklikler
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre; amme borçlusunun borcuna yetecek miktardaki mallarının haczedilerek paraya çevrilmesi, süresinde ödenmeyen amme borcunun cebren tahsil şekilleri arasında yer almaktadır.
Anılan Kanun, kural olarak hacizli menkul ve gayrimenkul malların açık artırma usulü ile satılarak paraya çevrilmesi, menkul malların ise Kanunda belirlenmiş sınırlı hallerde pazarlık usulü ile satılabilmesini öngörmektedir.
Düzenleme ile amme borçlusunun hacizli malı üzerinde tasarrufuna imkân verilmek suretiyle kamu alacaklarının tahsilatında etkinliği artırmak maksadıyla, haczedilen malların 6183 sayılı Kanuna göre tespit edilen değeri esas alınmak suretiyle tahsilat yapılması ve buna bağlı olarak haczin kaldırılabilmesine imkân verilmektedir.
Düzenlemeye göre; Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince haczedilen mal üzerindeki hacizler, aşağıdaki şartların sağlanması halinde kaldırılacaktır.
-Haczedilen malın ilgililer veya ilgililer lehine üçüncü şahıslar tarafından gösterilen ve alacaklı amme idaresince haciz varakasına müsteniden haczedilen menkul ve gayrimenkul mallardan olması,
-Haczedilen mala biçilen değer ile %10 fazlasının, ilk sırada haciz tatbik eden tahsil dairesine ödenmesi (Şu kadar ki, madde kapsamında ödenecek tutar, Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerine olan ödeme zamanı gelmiş, tecil edilmiş veya muacceliyet kesbetmiş borçların toplamından fazla olamaz.),
-Haczedilen mala ilişkin takip masraflarının ayrıca ödenmesi,
-Hacze karşı dava açılmaması veya açılmış davalardan vazgeçilmesi.
14 Haczedilen malın değer tespiti bu Kanun hükümlerine göre yapılır. Ancak, menkul mallar için her halükarda tahsil dairesince bilirkişiye değer biçtirilir.
Kanun kapsamında haczin kaldırılması halinde aynı mala, haczin kaldırıldığı tarihten itibaren üç ay müddetle Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerince, Kanunun 13 üncü maddesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla, haciz tatbik edilemez.
Bu hüküm, haczi kaldırılan malın üçüncü şahıslar tarafından amme borçlusu lehine teminat olarak gösterilen mal olması halinde, üçüncü şahsın bu Kanun kapsamına giren borçları için uygulanmaz.
Kanun hükmünden yararlanmak üzere başvuruda bulunarak hacze karşı açtığı davalardan vazgeçen borçlunun, haczi kaldırılan mal ile ilgili açtığı davalar mahkemelerce incelenmez; herhangi bir sebeple incelenir ve karara bağlanırsa bu karar hükümsüz sayılır.
Tahsil edilen paralar, söz konusu malın aynından doğan motorlu taşıtlar vergisi ve bu vergiye bağlı fer’i alacaklar ile vergi cezalarına, mahcuz mala haciz tatbik etmiş dairelerin sırasıyla;
-Takip konusu olan, muaccel hale gelmiş bulunan, ödeme zamanı gelmiş henüz vadesi geçmemiş olan ve tecil edilmiş bulunan alacaklarına,
-Haciz sırasına göre mahsup edildikten sonra haciz tatbik etmemiş dairelerin belirtilen alacaklarına garameten taksim edilir. (Yürürlük; Yayımını İzleyen Aybaşında)
6. Harçlar Kanununda Yapılan Değişiklikler
Açılmış davalarda uyuşmazlıkların arabuluculuk yoluyla çözümlenmesi halinde, arabuluculuk son tutanağına dayalı olarak verilen kararlarda maktu harç alınması hükme bağlanmıştır. (Yürürlük, Yayımı Tarihinde)
Ayrıca; 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı (4) sayılı Tarifenin “I-Tapu İşlemleri”
başlıklı bölümünün 20/a maddesinde düzenlenen nispi tapu harçlarının, konutları bu madde çerçevesinde açılan konut hesaplarına istinaden devralanlar açısından farklılaştırılmasına (sıfıra kadar indirilmesine) yönelik Bakanlar Kuruluna yetki verilmiş ve haksız harç indiriminden yararlanıldığının tespiti halinde yapılacak işlemler düzenlenmiştir. (Yürürlük, 27.03.2018 tarihinde )
7. Katma Değer Vergisi Kanununda Yapılan Değişiklikler
-Düzenleme ile organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerinin;
Su, kanalizasyon, arıtma, doğalgaz, elektrik, haberleşme tesisleri ile yol yapımına ve küçük sanayi sitelerindeki iş yerlerinin inşasına ilişkin,
Organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerine veya bunlar tarafından oluşturulan iktisadi işletmelere yapılan mal teslimleri ile hizmet ifaları katma değer vergisinden istisna edilmiştir. (Yayımını İzleyen Aybaşında)
15 -Yapılan düzenleme ile Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda kantin olarak belirlenen alanların okul aile birlikleri tarafından kiraya verilmesi işlemlerine KDV istisnası getirilmiştir. (Yürürlük, 27.03.2018 tarihinde)
-6948 sayılı Sanayi Sicili Kanununa göre sanayi sicil belgesini haiz katma değer vergisi mükelleflerine münhasıran imalat sanayiinde kullanılmak üzere 31.12.2019 tarihine kadar yapılan yeni makina ve teçhizat teslimleri katma değer vergisinden istisna edilmiştir. (Yürürlük, Yayımını izleyen ikinci aybaşında)
-Ayrıca;
Teknoloji geliştirme bölgesi ile ihtisas teknoloji geliştirme bölgesinde;
Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde,
Araştırma laboratuvarlarında,
Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetlerinde bulunanlara, münhasıran bu faaliyetlerinde kullanılmak üzere yapılacak yeni makina ve teçhizat teslimleri 31.12.2019 tarihine kadar KDV’den istisna olacaktır. (Yürürlük, Yayımını izleyen ikinci aybaşında)
8. Özel Tüketim Vergisi Kanununda Yapılan Değişiklikler
4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununda bazı değişiklikler ve eklemeler yapılmıştır. Değişikliklerin bir kısmı aşağıya çıkarılmıştır.
8.1. İhracatçıya Mücbir Sebep Halinde Üç Aylık Ek Süre Verilebilecektir.
İhracatın mücbir sebepler veya beklenmedik durumlar nedeniyle üç ay içinde gerçekleştirilememesi halinde;
-En geç üç aylık sürenin dolduğu tarihten itibaren on beş gün içinde başvuran ihracatçılara,
-Maliye Bakanlığınca uygun görmesi halinde vergi dairelerince üç aya kadar ek süre verilebileceği düzenlenmiştir.
8.2. II Sayılı Listeye Dahil Bazı Malların İmalinde Kullanılan IV Sayılı Listedeki Mallar İçin Ödenen ÖTV’nin İadesi Mümkün Hale Gelmiştir.
Kanuna ekli II sayılı listenin 8701.20, 87.02, 87.03, 87.04, 87.11 G.T.İ.P numaralarında yer alan malların imalinde kullanılan IV sayılı listedeki malların alış faturaları ve benzeri belgeler üzerinde gösterilen ve beyan edilen ÖTV, II sayılı listedeki malların imalatçısına iade edilebilecektir. Maliye Bakanlığı verginin iadesine ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili kılınmıştır.
16 Bugüne kadar ÖTV’ye tabi malların sadece yer aldığı listedeki başka bir malın imalinde kullanılması halinde, ödenen verginin indirimi mümkün idi. Yapılan yeni düzenleme ile ilk defa bir malın yer aldığı liste dışında başka bir listede yer alan malın imalinde kullanılması halinde iade(muhtemelen önce indirim) mümkün hale gelmiştir.
Bu konuda Maliye Bakanlığının yayınlayacağı usul ve esasları beklemek gerekmektedir.
İadenin en önemli şartlarından biri ÖTV’nin alış faturasında veya gümrük makbuzunda gösterilmiş olmasıdır. Bu nedenle II sayılı listedeki malların imalatçılarının IV sayılı listedeki malları ya doğrudan imalatçılarından satın almaları ya da bizzat ithal etmeleri gerekmektedir.
8.3. Hurdaya Çıkarılan Araçların Yerine Yeni İktisap Edilecek Araçlarda 10.000 TL’sına Kadar ÖTV İndirimi Öngörülmüştür.
ÖTV Kanununa ekli II sayılı listenin 8701.20, 87.02, 87.03, 87.04 G.T.İ.P numaralarında yer alan;
Kayıt ve tescile tabi 16 ve daha büyük yaştaki araçların adına kayıtlı gerçek ve tüzel kişiler tarafından,
İlgili mevzuat gereğince kayıt ve tescili silinerek,
Doğrudan veya ihracatçılar vasıtasıyla ihraç edilmesi ya da bir daha kullanılmamak üzere hurdaya çıkarılması halinde,
Her bir araç için aynı cins(87.03 G.T.İ.P numarasında yer alan araçlardan sadece motor silindir hacmi 1600 cm3 geçmeyen) yeni bir aracın iktisabında tahakkuk eden ÖTV’nin 10.000 TL aşmamak üzere araçların cinsleri ve özelliklerine(motor silindir hacmi, sınıfı, ötv oranına esas matrahı gibi) göre Bakanlar Kurulunca tespit edilecek kısmı, terkin edilecektir. Hurda araç teşviklerinin süresi 31.12.2019 tarihine kadardır.
8.4. Eski Araçların Hurdaya Çıkarılmasının Yanı Sıra İhracatında da MTV, Ceza ve Gecikme Zamları ile İdari Para Cezalarının Terkini Öngörülmüş ve Süre 31.12.2019 Tarihine Uzatılmıştır.
MKEK Hurda İşletmesi Müdürlüğüne ait hurda müdürlüklerinden herhangi birine teslim edilen gerçek ve tüzel kişiler adına, hurdaya çıkarılan taşıta ilişkin olarak 31.12.2018 tarihine kadar tahakkuk etmiş ve ödenmemiş olan MTV ile bu vergiye ilişkin gecikme zammı, gecikme faizi, vergi cezaları ve 31.12.2016 tarihine kadar tescil plakasına kesilen idari para cezaları terkin edilecektir.
Hurdaya çıkarılan araçların yanı sıra ihraç edilen araçlara da sağlanarak 31.12.2018 tarihinde dolacak olan süre 31.12.2019 tarihine uzatılmıştır.
17 9. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanununda Yapılan Değişiklikler
Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin;
-Bu kazançlarının gayri maddi hakların satılması, devri veya kiralanmasından elde edilmesi halinde,
-İstisnadan yararlanılmasını, bu hakları ilgili mevzuat çerçevesinde tescil, kayıt veya bildirim şartına bağlamaya,
Bakanlar Kurulu yetkili kılınmıştır. (Yürürlük 27.03.2018’dir.)
Saygılarımızla,
Hasan Zeki Süzen (YMM) – Ekrem Kayı (YMM)
