Hemşirelerin Kardiyopulmoner Resüsitasyon ve Güncel 2015
Kılavuz Bilgilerinin Değerlendirilmesi
İletişim (Correspondence): Hande Cengiz Açıl. Sakarya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Sakarya Telefon (Phone): +90 264 295 66 14 E-Posta (E-mail): hande@sakarya.edu.tr
Başvuru Tarihi (Submitted Date): 19.02.2018 Kabul Tarihi (Accepted Date): 08.05.2018
Dilek Aygin,
1Hande Cengiz Açıl,
1Özge Yaman,
1Meryem Çelik,
2Esin Danç
21Sakarya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Sakarya 2Sakarya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sakarya
Özet
DOI: 10.5543/khd.2018.63625
Turk J Cardiovasc Nurs 2018;9(18):7–12
Hemsirelik
Editorial Zeynep Canlı Özer, Simge Kalav
Coronary Artery Disease and Occupational Life Gülşah Çamcı, Sıdıka Oğuz
Nursing Approach Based on Roy Adaptation Model After Myocardial Infarction Zeynep Canlı Özer, Selma Turan Kavradım
Use of Complementary and Alternative Medicine by Hypertensive Patients: A Literature Review Duygu Kes, Feray Gökdoğan, Döndü Tuna
Important Determinants in Cardiovascular Disease: Oral Health
Seçil Beyece İncazlı, Serap Özer Editör Nuray Enç Yardımcı Editörler Fisun Şenuzun Aykar Zeynep Canlı Özer Hilal Uysal
Türk Kardiyoloji Derneği Kardiyovasküler Hemşirelik ve Teknisyenlik Çalışma Grubu
Dergisi
©Copyright 2018 by Turkish Society of Cardiology - Available online at www.anatoljcardiol.com
khd.tkd.org.tr
Giriş ve Amaç: Kardiyo-pulmoner resüsitasyonun (KPR; kalp akciğer canlandırması) 2015 yılı güncellemelerine göre,
kılavuzun içeriği konusunda hemşirelerin ne kadar bilgiye sahip olduğunun değerlendirilmesi amacıyla bu çalışma yapıldı.
Yöntem ve Gereçler: Ekim 2016-Kasım 2016 tarihlerinde bir eğitim araştırma ve bir devlet hastanesinde çalışmakta
olan 97 hemşire araştırmaya dahil edildi. Araştırmacılar 0 ile100 arasında puan alınabilecek bir bilgi formu oluşturarak veriler toplandı ve puan artışıyla bilgi seviyesinin iyi olması ilişkilendirildi.
Bulgular: Hemşirelerin yaş ortalaması 33.19±8.18 idi. KPR bilgi formu toplam puanı 78.25±11.32 (min-maks: 50-100)
olarak hesaplandı ve bilgilerinin orta düzeyde olduğu belirlendi. KPR bilgi formundan alınan puan ile cinsiyet, daha önce eğitim alma/almama, çalıştığı birim açısından yapılan karşılaştırmalarda istatiksel açıdan fark anlamlı değildi (p>0.05). Çalıştığı birim açısından anlamlı fark bulunmasa da acil ile yoğun bakım ünitelerindeki hemşirelerin diğer serviste çalışanlara göre puanlarının daha düşük olduğu belirlendi. Deneyimli olan hemşirelerin bilgi puanları az deney-imlilere göre daha yüksekti (p<0.05).
Tartışma ve Sonuç: Kalp akciğer canlandırması diğer bir deyişle temel yaşam desteğinin sağlanması konusunda
hemşirelerin bilgi seviyesinin orta düzeyde olduğu ve bu bilgilerin düzenli aralarla tekrarlanmasının gerekli olduğu düşünüldü.
Anahtar sözcükler: Bilgi düzeyi; hemşire; kardiyopulmoner resüsitasyon.
Evaluation of Nurses' Cardiopulmonary Resuscitation and Current 2015 Guidelines
Abstract
Introduction: This study was conducted to assess how much knowledge nurses have on the content of the guidelines, ac-cording to the 2015 update of cardiopulmonary resuscitation (CPR).
Methods: From October 2016 to November 2016, 97 nurses working in an educational research hospital and a state hospital were included in the survey. The researchers gathered data by creating an information form that could be scored between 0 and 100 points and correlated with the increase in score and the level of knowledge.
Results: The mean age of the nurses was 33.19±8.18. The total score of the CPR information form was calculated as 78.25±11.32 (min-max: 50-100) and the nurses’ knowledge was found to be moderate. The difference between the score obtained from the CPR information form, and gender, the previous education attendance status, and the unit worked was not statistically significant (p>0.05).
A
ni kardiyak ölüm (AKÖ), “genel olarak önceden kalp hastalığı var olan veya olmayan bir kişide kardiyovas-küler bir sebepten dolayı, akut semptomlar başladıktan sonra yaklaşık bir saat içinde beklenmedik bir şekilde mey-dana gelen ölüm” olarak tarif edilmektedir.[1-4] Amerika Bir-leşik Devletleri’nde (ABD) kardiyak arrestten kaynaklanan ani ölümlerin çoğu hastane dışında gerçekleşmekte ve bu hastaların hayatta kalma oranı düşük olup % 1 ila % 5'inin hayatta kalacağı tahmin edilmektedir.[5] ABD’de bir yılda görülen AKÖ (180-450 bin vaka) vakaları tüm koroner kalp hastalıklarının %50’sinden fazlasını, tüm ölümlerin ise yak-laşık %20’sini oluşturmaktadır. AKÖ oranları genel popülas-yonda, her 100 bin kişi başına 50 ile 100 arasında değişmek-te ve buna ek olarak AKÖ’lerin çoğunluğu evde ve gündüz vakitlerinde 8-18 saatleri arasında (genellikle sabah erken saatlerde), sıklıkla olaya kimsenin şahit olmadığı yerlerde meydana gelmektedir.[1, 4]Ani ölümler çeşitli nedenlere bağlı olarak meydana gelse de, AKÖ belirtisi genelde kardiyak arresttir.[6] Kardiyopul-moner resüsitasyon (KPR), defibrilasyon ve ileri yaşam des-teği uygulanmadan önce kardiyak arreste ilk cevap olarak uygulanan temel yaşam desteğinin önemli bir bileşeni ola-rak görülmektedir[7] ve kardiyak arreste müdahalede erken defibrilasyonun sağlanması en önemli noktadır.[4]
Kardiyopulmoner resüsitasyon uygulamalarının yani temel yaşam desteğinin standardize olması için ilk kez 1966 yılın-da National Academy of Sciences araştırma yapmış ve resü-sitasyonun temellerini oluşturmuştur. Daha sonraki yıllarda da resüsitasyon ile ilgili tekniklerin ve çalışmaların geliştiril-mesine karar verilmiş ve 1992 yılında kurulan International Liaison Committee on Resuscitation (ILCOR) tarafından re-süsitasyon ile ilgili tavsiye niteliğinde rehber yayınlanmış ve birçok ülkede uygulanmaya başlanmıştır. Bu tarihten sonra birçok Avrupa ülkesi bir araya gelerek European Resuscita-tion Council (ERC) önderliğinde çalışmalar yaparak 2001, 2005, 2010 ve son olarak 2015 yılında kılavuz yayınlayarak, standart KPR uygulamalarının yaygınlaşmasını sağlamışlar-dır.[8] Bu kılavuzlar her 5 yılda bir güncellenmektedir. Hemşireler, hastanelerde acil durumların sık yaşandığı sa-atlerde hastanın yanında olan ve genellikle temel yaşam desteğini ilk sağlayan profesyonel meslek grubu oldu-ğundan, kardiyopulmoner resüsitasyonu etkili bir şekilde
uygulamak, bireyin hayatını kurtarmak için yeterli bilgi ve beceriye sahip olmalıdır.[7] Bu bağlamda, hemşirelerin gün-cel kılavuzları takip etmesinin ve etkili bir şekilde uygula-masının öneminden yola çıkılarak bu çalışma planlandı ve çalışmada hemşirelerin 2015 KPR kılavuz bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi amaçlandı.
Gereç ve Yöntem
Araştırmanın Tipi ve YeriTanımlayıcı olarak planlanan çalışma Ekim 2016-Kasım 2016 tarihlerinde bir eğitim araştırma ve bir devlet hastanesinde gerçekleştirildi. Çalışmaya araştırmaya katılmaya gönüllü olan ve sözlü izinleri alınan 97 hemşire (97/658=%14.7) alındı. Verilerin Toplanması ve Değerlendirilmesi
Veriler araştırmacılar tarafından hazırlanan, tanıtıcı özel-likleri ve güncel kardiyopulmoner resüsitasyon bilgilerini içeren 29 soruluk bilgi formu ile açıklama yapılarak toplan-dı. 2015 KPR kılavuzuna yönelik hazırlanan bilgi formunda verilen ifadeler “Doğru” ve “Yanlış” olarak cevaplandırılacak şekilde hazırlandı. Bilgi formundan 0 ile 100 arasında puan alınabilir ve puan artışı bize bilgi seviyelerinin iyi olduğunu gösterir. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, ANO-VA, t test kullanıldı.
Etik Değerlendirme
Araştırmanın yürütülmesi için Sakarya İli Kamu Hastaneler Birliği Genel Sekreterliğinden ve kurumdan gerekli izinler alındı. Çalışmaya başlamadan önce katılımcılara araştırma-nın amacı ve istedikleri zaman araştırmadan çekilebilecek-leri açıklanarak sözlü onamları alındı.
Bulgular
Araştırma kapsamına alınan hemşirelerin yaş ortalaması 33.19±8.18 yıl olup, çoğunluğun kadın (%81.4), evli (%62.9) ve lisans derecesine sahip (%53.6) olduğu, devlet hastanesi-nin (%57.7) dahili servislerinde (%29.9) 16 yıldan uzun süredir (%33) çalıştığı saptandı. Çoğu hemşire örgün eğitim sırasın-da (%92.8) veya mevcut çalışmakta olduğu kurumsırasın-da (%95.9) kardiyo pulmoner resüsitasyon eğitimi aldığını ifade etti. Hemşirelerin tüm maddeler içinde en az doğru yanıt verme oranları %41.2’di (Tablo 1). Hemşirelerin %96.9’unun doğru
Although there was no significant difference in terms of the unit worked, it was determined that the scores of the nurses in the emergency and intensive care units were lower than those of the other services. Knowledge scores of experienced nurses were higher than those of less experienced ones (p<0.05).
Discussion and Conclusion: It was thought that the knowledge level of the nurses was moderate in terms of providing basic life support, in other words heart and lung resuscitation, and it was necessary to repeat this information regularly.
yanıtladığı maddeler “Otomatik eksternal defibrilatör (OED) olay yerine ulaştırılıncaya ya da OED hazırlanıncaya kadar geçen sürede KPR uygulanmalı asla bırakılmamalıdır” ve “Göğüs kompresyonlarına olabildiğince az ara verilmelidir ve yeni kompresyona kadar, göğüsün tekrar dolumuna izin verilmelidir.” oldu (Tablo 2). Hemşirelerin en çok yanlış yanıt verdikleri maddeler ise “Çocuklarda A-B-C yerine C-A-B sıra-sının izlenmesine ilişkin komite kesin görüş bildirmemekte-dir” ve Göğüs ön-arka mesafesinin üçte biri çöktürülmesi, göğüs kompresyonlarının infantlarda yaklaşık 4 cm,
pedi-atrik hastalarda ise 5 cm kadar çöktürülmesi anlamına gelir olarak belirlendi (Tablo 3).
Kardiyo pulmoner resüsitasyon bilgi formu toplam puanı 78.25±11.32 (min-maks:50-100) olarak hesaplandı ve hem-şirelerin orta düzeyde bilgiye sahip oldukları belirlendi. KPR toplam bilgi puanının, cinsiyet, daha önce KPR konusunda eğitim alıp/almama durumları ile anlamlı farklılığa sahip olmadığı (p>0.05), 16 yıldan uzun süredir çalışanların ise 0-10 yıllık deneyime sahip olanlara göre daha yüksek pua-na sahip olduğu belirlendi (p<0.05). Çalışılan ünitenin KPR Tablo 1. Hemşirelerin güncel kardiyo pulmoner resüsitasyon (temel yaşam desteği) ile ilgili bilgi düzeyleri
Hemşirelerin Güncel Kardiyo Pulmoner Resüsitasyon (Temel Yaşam Desteği) ile İlgili Bilgi Düzeyleri Doğru Yanlış (%) (%)
Nefes almayan/normal nefes almayan (gasping yapan) bir hasta için acil yanıt sisteminin aktivasyonu gereklidir. 95.9 4.1 Havayolu açıklığı sağlanırken, bak dinle hisset metoduyla hastanın solunumu on saniye içerisinde değerlendirilir. 87.6 12.4 Kardiyopulmoner resüsitasyon sırası C-A-B (dolaşım-havayolu-solunum) şeklindedir. 73.2 26.8 Öncelikle tek kurtarıcı 30:2 oranında göğüs kompresyonlarına başlamalıdır 91.8 8.2 Göğüs kompresyon hızının dakikada 100-120 olması önerilmektedir. 76.3 23.7 Göğüs kompresyon derinliğinin 4,5-5,5 cm olması gerekmektedir. Ancak, kompresyon sırasında 6 cm geçilmemelidir. 89.7 10.3 KPR sırasında ileri havayolu uygulanabilen hastalarda basitleştirilmiş solunum hızı her altı saniyede bir nefes olarak 59.8 40.2 belirtilmektedir.
Mekanik göğüs kompresyon cihazlarının rutin kullanımı önerilmemektedir. 70.1 29.9 Total KPR süresinin %60’ı kompresyona ayrılmalıdır. 76.3 23.7 Otomatik eksternal defibrilatör (OED) olay yerine ulaştırılıncaya ya da OED hazırlanıncaya kadar geçen sürede KPR 96.9 3.1 uygulanmalı asla bırakılmamalıdır.
KPR sağlık personeli tarafından uygulanıyorsa kurtarıcı nefes vermesi beklenir (her nefes yaklaşık 500 ml vital kapasite 78.4 21.6 kadar)
Göğüs kompresyonlarına mümkün olduğunca az ara verilmeli, yeni kompresyona kadar göğüsün tekrar dolmasına 96.9 3.1 izin verilmelidir.
Her iki dakikada bir kardiyak ritim değerlendirilmelidir. 82.5 17.5 Çocuklarda A-B-C yerine C-A-B sırasının izlenmesine ilişkin komite kesin görüş bildirmemektedir. 41.2 58.8 Pediatrik hastalarda birden fazla kurtarıcı varsa, bu kişilerden birisi acil durum sistemini aktive ederken, diğer kişi 88.7 11.3 doğrudan KPR uygulamaya başlar (30:2), KPR yapanın yanına acili aktive eden kişi geldikten sonra kompresyon ve
ventilasyona 15:2 oranında devam edilir.
Göğüs kompresyonlarını pediatrik hastalarda yaparken, göğüs ön-arka mesafesinin üçte biri oranında çöktürülmelidir. 92.8 7.2 Göğüs ön-arka mesafesinin üçte biri çöktürülmesi, göğüs kompresyonlarının infantlarda yaklaşık 4 cm, pediatrik 50.5 49.5 hastalarda ise 5 cm kadar çöktürülmesi anlamına gelir.
Pediatrik hastalarda kompresyon hızı dakikada 100-120’dir. 61.9 38.1 Çocukta kardiyak arrest olduğunda, sadece kompresyonun uygulandığı KPR tekniği önerilmemektedir. 67 33 Şoklanmaya uygun olmayan bir ritim varsa, olabildiğince erken epinefrin uygulanmalıdır. 87.6 12.4
Tablo 2. Hemşireler tarafından en çok doğru yanıt verilen maddeler
Maddeler n %
Otomatik eksternal defibrilatör (OED) olay yerine ulaştırılıncaya ya da OED hazırlanıncaya kadar geçen sürede KPR 94 96.9 uygulanmalı asla bırakılmamalıdır.
Göğüs kompresyonlarına olabildiğince az ara verilmelidir ve yeni kompresyona kadar, göğüsün tekrar dolumuna izin 94 96.9 verilmelidir.
bilgi puanlarını etkilemediği (p>0.05), ancak acil ve yoğun bakım çalışanlarının diğer servis çalışanlarına göre puan-larının daha düşük olduğu saptandı. Eğitim düzeyi arttık-ça KPR bilgi puanının arttığı, yani sağlık meslek lisesi me-zunlarının puanlarının daha yüksek eğitime sahip olanlara göre düşük olduğu görüldü (p<0.05). Hastaneler arası bilgi düzeyi karşılaştırıldığında ise eğitim araştırma hastanesin-deki hemşirelerin puanlarının devlet hastanesinhastanesin-dekilerden daha yüksek olduğu belirlendi (p<0.05; Tablo 4).
Tartışma
Literatürde; kardiyopulmoner resüsitasyonun önemi kanıt-lanmış olmasına rağmen hayatta kalım oranlarının düşük olduğu, bunun nedeninin ise KPR sürecinin etkisiz yöne-timinden kaynaklandığı belirtilmektedir. Etkili yönetimde ise güncel KPR kılavuzlarının önemi vurgulanmakta, sağlık profesyonellerinin özellikle sağlık bakım sisteminin merke-zinde yer alan hemşirelerin bu konuda yeterli bilgiye sahip olmalarının kardiyak arrestten hayatta kalımda kritik rol oy-nadığı belirtilmektedir.[9]
Hemşirelerin güncel 2015 kılavuzuna göre KPR bilgilerinin orta düzeyde (78.25±11.32) olduğu belirlendi. Literatürde farklı ölçek puanlamalarının kullanıldığı çalışmalarda bilgi düzeylerinin iyi bulunduğu iki çalışmada; Kalhori ve ark.[10] (2012) eğitim araştırma hastanesinde çalışan hemşirelerin 2010 KPR kılavuzu farkındalık düzeylerini, Kaan ve ark.[11] (2010) da üniversite hastanesinde çalışan sağlık personeli-nin temel yaşam desteği ve defibrilasyon bilgi düzeyleripersoneli-nin iyi olarak belirlemişlerdir. Bu çalışma bulgularının aksine bilgi düzeyini düşük ve yetersiz olarak tespit eden çalış-malar da bulunmaktadır. Rajeskwaran ve ark. (2014) hem-şirelerin KPR bilgi ve beceri düzeylerinin önemli derecede düşük olduğunu, Gebremedhn ve ark. (2017) mezun sağlık personelinin KPR bilgi, tutum ve beceri düzeyinin yeter-siz bulduklarını, Preusch ve ark. (2010) KPR bilgi düzeyi ve eğitim ihtiyacını incelediklerinde, 2005 KPR bilgi düzeyinin düşük olarak tespit ettiklerini, Brown ve ark. (2006) resüsi-tasyon bilgisi ve uygulaması arasındaki ilişkiyi inceledikle-rinde, genel performansa göre bilgi düzeylerini zayıf oldu-ğunu, Yıldırım ve ark. (2015) sağlık personelinin kılavuzlar hakkında eğitim almış olmasına rağmen tam olarak konuyu
algılayamadıklarını saptamışlardır.[7,12-15]
Çalışmada toplam KPR bilgi puanı ile cinsiyet arasında an-lamlı fark bulunmadı. Bu sonuç incelenen diğer çalışma-larla benzerlik göstermekle[7, 10, 12, 16] birlikte, Verplancke ve ark.[17] (2008) hemşirelerde kaliteli temel yaşam desteği belirteçlerini incelediği çalışmada, erkeklerin KPR sırasında daha iyi kompresyon yaptıkları için kardiyopulmoner resü-Tablo 3. Hemşirelerin en çok yanlış yanıt verdikleri maddeler
Maddeler n %
Çocuklarda A-B-C yerine C-A-B sırasının izlenmesine ilişkin komite kesin görüş bildirmemektedir. 57 58.8 Göğüs ön-arka mesafesinin üçte biri çöktürülmesi, göğüs kompresyonlarının infantlarda yaklaşık 4 cm, pediatrik 48 49.5 hastalarda ise 5 cm kadar çöktürülmesi anlamına gelir.
KPR sırasında ileri havayolu uygulanabilen hastalarda basitleştirilmiş solunum hızı her altı saniyede bir nefes olarak 39 40.2 belirtilmektedir.
Tablo 4. Sosyodemografik özelliklere göre KPR bilgi puanı
Demografik bilgiler Ort±SS t, p, f
Cinsiyet
Kadın 79.050±1.321 t=1.473 Erkek 74.722±2.040 p=0.144 Çalıştığınız kurum?
Devlet Hastanesi 76.160±1.528 t=-2.162 Eğitim Araş. Hastanesi 81.097±1.661 p=0.033 Çalıştığınız birim? Acil Servis 74.5455±2.816 Cerrahi servis 77.1429±2.815 Ameliyathane 81.8182±2.361 p=0.444 Kadın-Doğum Servisi 82.0000±4.358 F=0.965 Dahili Birimler 80.1724±2.437 Yoğun Bakım 75.7500±2.092 Eğitim Durumu? Meslek Lisesi 68.3333±3.333 Ön lisans/Lisans 81.2069±1.979 p=0.023 Lisans 78.6538±1.492 F=3.326 Lisansüstü 75.7143±5.392 Meslekte Çalışma Süreniz? (yıl)
0-5 74.0741±2.152
6-10 75.0000±1.732 p=7.204 11-15 76.2500±3.022 F=0.000
≥16 85.1562±1.898 (KPR) yönelik herhangi bir kurs/ders
kapsamında eğitim aldınız mı?
Evet 77.9444±1.176 t=-0.945 Hayır 82.142±5.101 p=0.347 Çalıştığınız kurumda temel yaşam
desteği eğitimi aldınız mı?
Evet 78.655±1.147 t=1.731 Hayır 68.750±7.465 p=0.087
sitasyon kalitesi kadınlara göre daha yüksek bulunmuştur. Literatürde kardiyopulmoner resüsitasyon eğitimi alan, uy-gulayan veya gözlemleyenlerin bilgi düzeyi daha yüksek bulunurken,[7, 10, 16-18] bu çalışmada KPR bilgi formundan alınan puanlar açısından bakıldığında daha önce KPR konu-sunda eğitim alıp/almamanın herhangi bir fark yaratmadığı görüldü. Bunun nedeni ise; verilen eğitimlerin çalışmanın yapıldığı tarihten çok daha önce verilmiş olabileceği ve tek-rarlanmadığı için bilgilerin güncel olmadığı ya da güncel bilgileri takip etmemeleri ile açıklanabilir.
Kalhori ve ark.[10] (2012), Rajeskwaran ve ark.[7] (2014), Kara ve ark.[16] (2015) çalışmalarında hemşirelerin çalışma yılları ile temel yaşam desteği puanlarının anlamlı düzeyde ilişkili olmadığını belirtmişlerdir.Ancak bu araştırmada, çalışma deneyimi fazla olan hemşirelerin toplam KPR puanları, ça-lışma deneyimi az olanlardan daha yüksek bulundu. Bazı ülkelerde, hastanelerde KPR eğitimlerinin düzenli aralıklar-la yapılması ve beceri geliştirmeye yönelik uyguaralıklar-lamaaralıklar-ların daha ciddi bir şekilde yürütülmesi nedeniyle çalışma yılı fark yaratmamış olabilir.
Çalışılan kurum ile KPR bilgi puanı açısından incelendi-ğinde, eğitim araştırma hastanesinde çalışan hemşirelerin puanları, devlet hastanesindekilerden daha yüksekti. Ben-zer şekilde Kalhori ve ark.[10] (2012) ile Kaan ve ark.’nın[11] (2010) çalışmalarında eğitim ve araştırma/üniversite has-tanesinde çalışan sağlık personelinin bilgi düzeylerinin iyi olduğu, buna karşın Kara ve ark. (2015) çalışmasında devlet hastanesinde çalışan hemşirelerin güncel KPR bilgi düzey-lerinin yetersiz olduğu bulunmuştur.Bunu eğitim ve araş-tırma hastanelerinde eğitim koordinatörlüklerinin daha iyi çalışması ile açıklayabiliriz.
Literatürde genelde acil servis ve yoğun bakım gibi birim-lerde çalışan personelin bilgi düzeyi yüksek bulunurken,[7, 10, 19] bu çalışmada birimlere göre toplam KPR puanı arasın-da anlamlı fark bulunmadı.
Bu çalışmada eğitim düzeyi yükseldikçe KPR toplam bilgi puanının anlamlı oranda arttığı yani yüksek eğitim alanlara göre sağlık meslek lisesi mezunlarının anlamlı oranda daha düşük puan aldıkları görüldü. Ancak literatüre bakıldığında Kalhori ve ark.[10] (2012), Kara ve ark.[16] (2015) çalışmala-rında sağlık personelinin eğitimleri ile temel yaşam desteği puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bul-madıklarını belirtmişlerdir.
Sonuç
Kardiyopulmoner resüsitasyon yani temel yaşam desteği ve içeriği her beş yılda bir yeniden gözden geçirilerek kılavuz-lar yayınlanmakta olup 2015 yılına ait KPR kılavuzuna göre
hazırlanan bilgi formundan hemşirelerin aldıkları puanın orta düzeyde olduğu saptandı. 2015 KPR kılavuzuna göre yetişkine yaklaşımda eksiklikler olsa da çocuk ve pediatrik yaklaşım hakkında bilgi gereksinimi daha fazla idi. Dolayısıy-la güncellenen kıDolayısıy-lavuzDolayısıy-lara ilişkin verilen eğitimlerin oldukça yararlı olduğu, belirli aralarla hem teorik hem de uygulamalı olarak tekrarlanmasının gerekli olduğu kanaatindeyiz.
Hakem Değerlendirmesi: Dış bağımsız.
Çıkar Çatışması: Yazarlar arasında herhangi bir çıkar çatışması
bulunmamaktadır.
Yazarlık Katkıları: Konsept: D.A.; Dizayn: H.C.; Veri Toplama veya
İşleme: M.Ç., E.D.; Analiz veya Yorumlama: D.A.; Literatür Arama: Ö.Y., H.C.; Yazan: D.A., Ö.Y., H.C.
Kaynaklar
1. Deo R, Albert CM. Epidemiology and Genetics of Sudden Car-diac Death. Circulation 2012;125:620–37. [CrossRef]
2. Gülmen MK, Meral D. Ani Kardiyak Ölümler. Klinik Gelişim 2009:56–9.
3. Lopshire JC, Zipes DP. Sudden Cardiac Death Better Under-standing of Risks, Mechanisms, and Treatment. Circulation 2006;114(11):1134–6. [CrossRef]
4. Priori SG, Alliot E, Blømstrom-Lundqvist C, Bossaert L, Breit-hardt G, Brugada P et al. Ani Kardiyak Ölüm. Avrupa Kardiyoloji Derneği Çalışma Grubu ESC Kılavuzu, Türk Kardiyoloji Derneği Adalet K, Gürdal M, Mutlu B, çeviri editörleri, France:European Society of Cardiology; 2003:1–30.
5. Marenco JP, Wang PJ, Link MS, Homound MK, Estes MNA. III. Improving Survival From Sudden Cardiac Arrest. The role of the Automated External Defibrillator. JAMA 2001;285(9):1193– 200. [CrossRef]
6. Efil S, Türen S. Ani Kardiyak Ölüm ve Hemşirelik Yaklaşımı. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi 2015;19(1):36–42.
7. Rajeswaran L, Ehlers VJ. Cardiopulmonary Resuscitation Knowledge and Skills of Registered Nurses in Botswana. Cu-rationis 2014;37(1):1–7. [CrossRef]
8. Karataș M, Selçuk EB. Kardiyopulmoner resüsitasyonun tari-hçesi. Kafkas J Med Sci 2012;2(2):84–7.
9. Elazazay HM, Abdelazez AL, Elsaie OA. Effect of cardiopulmo-nary resuscitation training program on nurses knowledge and practice. Life Science Journal 2012;9(4):3494–503.
10. Kalhori RP, Naderipour A, Sabour B, Almasi A, Godarzi A, Mir-zaii M. Survey of the awareness level of nurses about last guidelines 2010 of cardiopulmonary resuscitation (CPR) in educational hospitals. Nursing 2012;5(13):75–84.
11. Kaan M, Kurt İ, Gürsoy F. Üniversite hastanesinde temel yaşam desteği ve defibrilasyon kursu sonuçlarının değerlendirilmesi. ADÜ Tıp Fakültesi Dergisi 2010;11(3):1–7.
12. Gebremedhn EG, Gebregergs GB, Anderson BB, Nagaratnam V. Attitude and skill levels of graduate health professionals in performing cardiopulmonary resuscitation. Advances in
med-ical education and practice 2017;8:43–50. [CrossRef]
13. Preusch MR, Bea F, Roggenbach J, Katus HA, Jünger, J, Nikend-ei C. Resuscitation Guidelines 2005: does experienced nursing staff need training and how effective is it?. The American jour-nal of emergency medicine 2010;28(4):477–84. [CrossRef]
14. Brown TB, Dias JA, Saini D, Shah RC, Cofield SS, Terndrup TE et al. Relationship between knowledge of cardiopulmonary resuscitation guidelines and performance. Resuscitation 2006;69(2):253–61. [CrossRef]
15. Yıldırım A, Kiraz HA, Bayezit A, Bağcı M, Akdur O. Kardiy-opulmoner Resüsitasyon Uygulamalarındaki Değişikliklerin Farkındalığı; Bir Anket Çalışması. STED 2016;25(1):1–5.
16. Kara F, Yurdakul A, Erdoğan B, Polat E. Bir Devlet Hastanesinde
Görev Yapan Hemşirelerin Güncel Temel Yaşam Desteği Bilgil-erinin Değerlendirilmesi. MAKÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Der-gisi 2015;3(1):17–26.
17. Verplancke T, De Paepe P, Calle PA., De Regge, M., Van Maele G, Monsieurs KG. Determinants of the quality of basic life support by hospital nurses. Resuscitation 2008;77(1):75–80. [CrossRef]
18. Türkmen E, Işık I, Balcı S, Akkuş Topçu S, Abalı S et al. Temel Yaşam Desteği Kursuna Katılan Hemşirelik/Sağlık Yüksekoku-lu Öğrencilerinin Kurstaki Başarı, Beklenti ve Memnuniyetleri. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi 2009;13(2):55–62.
19. Çelikli S, Yıldırım GÖ, Ekşi A. Sağlık Personelinin Güncel Temel Yaşam Desteği Bilgilerinin Değerlendirilmesi. Tr J Emerg Med 2012;12(3):129–33.
