Turizm Olgusunun Tarihsel Arka Planı Turizm
Sosyolojisi
• GİRİŞ
• TARİHTE TURİZM
FAALİYETİNE İLİŞKİN İLK ÖRNEKLER
• ORTA ÇAĞDA TURİZM
• AYDINLANMA VE RÖNESANS
• OSMANLI ETKİSİ • SANAYİ DEVRİMİ
TURIZM OLGUSUNUN TARIHSEL ARKA PLANI
Turizm kitlesel anlamda sanayi devrimi ile birlikte ortaya çıkmış olmasına rağmen, tarihsel olarak;
gezip, görme, eğlenme, dinlenme, sağlık amacıyla
seyahate çıkma çok eski tarihlere dayanmaktadır.
TARIHTE TURIZM FAALIYETINE ILIŞKIN ILK ÖRNEKLER
Gezip, görme, eğlenme, spor ve sağlık gibi nedenlerle
seyahatlere çıkan ilk uygarlık Sümerlerdir. Sümerler, M.Ö.
4000’lerde yazıyı ve tekerleği bulmuşlardır. Bu buluşlar ulaşımı ve iletişimi dolayısıyla seyahati kolaylaştırmıştır.
ESKI MISIR
Eski Mısır, kendi döneminde önemli bir ziyaret merkeziydi.
Bunun başlıca nedenleri, Mısır toplumunun o dönemde sahip olduğu refah ve zenginlik ile Mısır piramitleriydi.
Antik Yunan’da oynanan Olimpiyat Oyunlar› döneminin en önemli spor etkinliklerinden biri olarak aynı zamanda ilk turizm faaliyetlerinden de biri olarak kabul edilir.
Tarihin babası olarak bilinen Herodot aynı zamanda ilk turizm yazarlarından biri olarak kabul edilebilir.
Antik Roma döneminde, tüm Anadolu’yu kapsayan bir yol ağı kurulmuş ve bu yol ağı üzerinde hanlar, hamamlar ve yolcuların gereksinimlerini karşılayacak konaklama
tesisleri inşa edilmiştir.
Anadolu sahip olduğu zengin uygarlıklardan dolayı, ilk turizm faaliyetlerinin de yer aldığı coğrafyadır.
Antik Çağda Anadolu’nun sahip olduğu turizm
potansiyeli ile bugün sahip olduğu turizm potansiyelini karşılaştırınız.
ANTIK ROMA VE HELENISTIK DÖNEMDE ANADOLU’DA TURIZM
Efes, Didim, Bergama, Milet
gibi şehirler bugün olduğu gibi, Antik Çağda da önemli turizm destinasyonlar› arasında yer alıyordu. Antik Çağ’da Efes, gerçekleştirdiği çeşitli
etkinliklerle, yılda 700.000 ziyaretçi çekiyordu.
Dinsel olarak kutsal kabul edilen yerlerin ziyaret edilesi, Antik Çağ’daki en önemli turizm faaliyetlerinden birisidir.
Antik Çağ’da ziyaret edilen kutsal yerlerin en bilinenlerden birisi, Didim’deki Apollon tapınağıdır.
Bergama Antik Çağ’da ziyaret edilen en önemli sağlık merkezlerinden biridir.
Orta Çağ’da gezi ve seyahat faaliyetlerinde belirgin bir
azalma görülür. Bunun başlıca nedeni, Orta Çağ ile birlikte, Hristiyanlığın etkisi ile gündelik yaşamın giderek dinin
baskısı altına girmesi ve dolayısıyla yaşamdan zevk alma eğiliminin yerini, dinsellikle çerçevelenmiş bir yaşantının almasıdır. Bunun yan› sıra, güçlü Roma ımparatorluğunun yıkılması ile birlikte, seyahat için gerekli olan yol
güvenliğinin ortadan kalkmasıdır.
ORTA ÇAĞDA TURIZM
Orta Çağın ikinci yarısında dinsel temelli seyahatlerde bir artış görülmüştür. Hristiyanlığın ve Müslümanlığın kutsal saydığı yerlere olan dinsel ziyaretlerde artış ortaya
çıkmıştır.
AYDINLANMA VE RÖNESANS
Kant’a göre Aydınlanma, insanlığın kendi iradesiyle, içinde
bulunduğu ergin olmama durumundan çıkması ya da kurtulmasıdır.
Bu tanımlamayı şu şekilde açmak mümkündür: Aydınlanma ile
birlikte, Orta Çağda geçerli olan tanrı ve kutsallıkla temellendirilmiş varlık ve bilgi anlayışının yerini insan aklı, iradesi, yetenek ve
kapasiteleri ile temellendirilmiş bir varlık ve bilgi anlayışı almıştır.
Aydınlanma dönemi ile birlikte, başka toplumlara ve kültürlere olan ilginin yanı sıra, doğayı keşfetmeye yönelik olarak da bir ilgi ve
eğilim ortaya çıkmıştır. Bu ilgi ve eğilimin sonucunda deniz aşırı ülkelere yolculuklarda artışlar olmuştur.
Özellikle bu dönemde , deniz ulaşımında ve teknolojisinde ortaya çıkan yenilikler, denizaşırı yolculukları
kolaylaştırmış ve hızlandırmıştır. Bu dönemde ortaya çıkan deniz yolculuklarını kolaylaştıran ve hızlandıran en önemli teknolojik yenilik, pusulanın icadıdır.
Amerika’nın keşfi ile birlikte, denizaşırı ülkelere ve kıtalara olan yolculuk eğilimlerinde önemli bir artış gözlenmiştir.
OSMANLI ETKISI
Osmanlı imparatorluğu döneminde, tüm Anadolu’da olduğu gibi,
Avrupa’dan Asya’ya hatta Afrika’ya kadar geniş bir coğrafyada yollar ve yollar üzerinde hanlar ve kervansaraylar yapılmış, böylelikle
Osmanlı toprakları üzerinde yolculuklar kolaylaşmıştır.
Osmanlı dönemindeki seyahatler ve seyahat edilen yerlerin tanıtılması açısından Evliya Çelebi’nin
Seyahatnamesi önemli bir kaynak oluşturmaktadır.
KAYNAKÇA
Prof.Dr. Muammer Tuna ve Doç.Dr. Aslıhan Aykaç Yanardağ , Turizm Sosyolojisi, Anadolu Üniversitesi, 1.baskı,2012
