1 <\RKİTEKT
MİMARLIK, ŞEHİRCİLİK VE TURİZM DERGİSİ Her üç ayda bir yayınlanır.
Adres : Anadolu Han No. 33 — istanbul Tel : 22 13 07 Kuruluşu : 1931
Cilt: 40 No. : 343 imtiyaz sahibi ve umumî neşriyatı
idare eden : ZEKİ S. SAYAR Mimar, D.G.S.A.
Neşriyat Müdürü : Mahmut İlhan GÖNEN
Mimar î. T. Ü.
S E K R E T E R : Keti ÇAPANOĞLU M u h a b i r l e r i :
B. Almanya : Dr. Y. Müh. Arslan Terzioğlu Mimar A.I.V. — F r a n s a : Halûk TOGAY Mimar D.G.S.A. — isviçre : Seyfi SONAD Mimar D.G.S.A. — İtalya : Dr. Baran
ÇAĞA Mimar — isveç : Radi B1ROL Mimar D.G.S.A.
A b o n e ş a r t l a r ı :
Yıllığı : 60.— TL.
öğrenci abonesi 47.50 TL.
Bu sayı : 20.— TL.
Yabancı memleketler için 75.— TL.
ARKITEKT'IN KOLLEKSIYONLARI:
1936— 1940 beher cildi 50.— TL.
1941 — 1950 beher cildi 55.— TL.
1951 — 1970 beher cildi 60.— TL.
İlân tarifemiz talep üzerine gönderilir.
Yazı foto; resim ve abone bedelleri ARKITEKT'in adresine posta ile gönde- rilmelidir. Basılmayan yazılar iade edilir.
Adreslerini değiştiren abonelerin en geç bir ay içinde idarehanemizi haberdar etme- leri lâzımdır. Aksi takdirde kaybolan der- gilerden mesuliyet kabul edilmez.
Subscription rates :
Annual subscription Dollars 6.00 Single copy Dollars 1.75 AU subscriptions, letters, photos, articles
advertisements tec. Should be addressed.
T o : A R K İ T E K T
Anadolu Han No. 33 Eminönü / İSTANBUL TURKEY Abonnements pour l'etranger 1 an 6 Dollars Prix de ce numero 1.75 Dollars Pour tout payement et demande des ren- seignements, ainsi que pour tout envoi des documents, tels que photos, articles, annon- ces, bibliographie â inserer, s'adresser â la Direction:. A R K Î T E K T .
Anadolu Han No. 33 Eminönü istanbul - Turquie
önemli haberler
3 . H A L İ Ç K Ö P R Ü S Ü İ H A L E E D İ L D İ
|~~] Boğaziçi Köprüsünün devamı sayılan çevre yollarının aksamadan birbirine bağlantısını sağlayacak olan «Üçüncü Haliç Köprüsü» ile ilgili sözleşme im- zalanmıştır.
Haliç Köprüsü Japon nlshikowa Ji.
ma - Hira Heavy Industries co.u ile Al- man «Juliis Bergsr - Bauboag A.G.»
firmaları tarafından yapılacaktır. Söz- leşme köprü yapımının 30 ay içinde ta- mamlanmasını öngörmektedir. Sözleş- meyle ilgili olarak Sayıştayın vizesi alındıktan sonra ortak Japon - Alman firmasının 30 gün içinde inşaata baş- laması gerekmektedir.
Üçüncü Haliç Köprüsünün ihale bede- li 193 milyon liradır.
Köprünün genişliği dıştan dışa 31,20 metredir. Köprüde Boğaz Köprüsünde olduğu gibi 6 trafik şeridi vardır. Gi- diş - geliş trafiğine ait şeritler ortada
1.20 metre genişliğinde bir refüjle ay- rılmıştır. Her iki tarafta 3'er metre ge- nişlikte yaya kaldırımlar olacaktır.
Haliç Köprüsünün her iki başında ma- hallî trafiğe geçit vermek için kav- şaklar tertip edilmektedir. Köprünün
Halıcıoğlu tarafında kavşağın bir kıs- mını teşkil etmek üzere ayrıca takri- ben 60 metre uzunluğunda bir rampa köprüsü yapılacaktır.
Köprü ile ilgili sondaj çalışmalarına 1957 yılında başlanmış olup, Boğaz Köprüsü ele alınması üzerine 1967'den itibaren yeniden sondajlar yapılmıştır.
HAD* BARA'YI KAYBETTİK
• Güzel Sanatlar Akademisi Profesörle- rinden Heykeltraş Ali Hadi Bara, ölmüş- tür.
Ali Hadi Bara, 1906'da Tahranda doğ- muş, 1923'de İstanbul Güzel Sanatlar Aka- demisinde ilk heykeltraşımız İhsan Beyin atölyesinde çalıştıktan sonra 1927'de Pa- ris'e gitmiş ve orada Julien Akademisinde Bouchard ve Landovski ile çalışmıştır.
Charles Despiau'nun etkisi altında yaptığı eserlerden, bugün Resim ve Heykel Müze- sindeki (Havva) adlı eseri 1929'da Paris'- te Fransız Sanatçılar sergisinde teşhir edil- miştir.
Avrupadaki eğitimden döndükten sonra İstanbul Güzel Sanatlar Akademisine mu- laj öğretmeni, sonra heykel atölyesi profe- sörü olmuştur. Sanatçının yaptığı eserler arasında özellikle Adana'daki Büyük Kur- tuluş Anıtı, Hat Okulu bahçesindeki Ata- türk heykeli sayılabilir.
Ölümü, sanat çevrelerinde üzüntüyle karşılanmıştır. Refikası Bedia BARA'ya ve meslekdaşlarına taziyetlerimizi sunarız.
A r n e J A C O B S E N ö l d ü
1 9 0 2 — 1 9 7 1 Architecture Française dergisinden.
Eserleriyle 1950 sonrasında Avrupa mu- asır mimarlığını etkisi altında bırakmış olan Arne JACOBSEN'i modern mimarlık âlemi kaybetmiştir.
Dikkati çeken müteaddit mühim eserle- rin müellifi olan A. JACOBSEN'in uslû- bunu üç kısa cümle ile ifade etmek müm- kündür.
Nisbetlerdeki zerafeti, hatlardaki ber- raklık, detaylarda sadelik.
Mies van der Rohe gibi camdan perde duvar cepheleri Avrupa'da en çok tatbik eden mimardır.
Danimarka'da, 1955 de inşa ettiği (Ro- dovre) Belediye Sarayında meclis salonu bloku ile camdan inşa edilen büroları tam bir kontrast halinde tertiplenmiş, bu su- retle binada komün idaresinin kudretini belirtmek istemiştir.
Kopenhag'da inşa ettiği S.A.S. gökdeleni, günümüzde inşa edilen şakulî yapıların en zariflerinden biridir.
Arne Jacobsen'in ölümü ile ikinci dün- ya harbi sonunda Akademik ve tutucu us- lubun yenilmesinde rol oynamış mimarlar- dan biri daha kaybedilmiştir.
• ÖLÜM :
Değerli meslekdaşımız Samih S. AK- K A Y N A K ' m 14/9/1971 g ü n ü geçirdiği
bir kalp krizi sonunda vefat ettiğini büyük bir teessürle öğrendik. Ailesine ve meslektaşlarına taziyetlerimizi bildi- ririz.
EKSPRES
HMICIOĞIU
ÜSKÜDAR
• MİMARLIK OKULLARI ARASINDA ULUSLARARASI YARIŞMA
UIA XI. Genel Kongresi çerçevesi içe- risinde Mimarlık okulları arasında kol- lektif tatil faaliyetleri için mekan ko- nulu- bir yarışma düzenlenmiştir. Başa- rılı sonuçlara ödül olarak 3000 dolar ve 6-12 aylık burslar verilecek olan yarış- ma, 1972 Eylülünde Bulgaristan'ın Var- na şehrinde sonuçlanacaktır. Konu ile ilgili UIA çağrısı ülkemizde mimarlık eğitimi yapan kurumlara iletilmiştir.
ULUSLARARASI TÜRK SANAT KONGRESİ
i
• Uluslararası Türk Sanat Kongresi, Fransa'da Aix-En-Provence'de Kültür Bakanımız Talât Halman, Türk sanatı konusunda verdiği bir söylevle açmıştır.
Halman, dünyanın birçok ülkelerinden gelen kongre üyelerine Türkiye'de ya- pılmakta ve yapılacak olan sanat, arke- oloji, etnografya çalışmaları hakkında bilgi vermiştir. Kültür Bakanı, yalanda Türkiye'de «Geleneksel Türk Sanatları Kurumu» kurularak çini, tezhip, süsle- me, minyatür, yazı, cilt, halı - kilim, Karagöz gibi dallarda ustalık vs çırak- lık yoluyla öğretim ve üretim yapılaca- ğını söylemiştir.
Halman, Türk kültürüne önemli hiz- metlerde bulunan yabancı bilgin ve sa- natçılara, «T.C. devlet kültür armağan- ları verileceğini» de açıklamıştır.
Kongrede, 50'ye yakın ünlü sanat ta-
rihçisi, Türk sanatının çeşitli yönleri üzerinde hazırladıkları bilgileri sunmuş- lar, Aix-En-Provence'de zengin bir Türk sanat sergisi de açılmıştır.
ULUSLARARASI YARIŞMA SONUÇLARI :
(U.I.A. Haziran 1971 Bülteninden) A — B e l g r a d O p e r a B i n a s ı :
1. Ödülü kazanan Grup : (Danimarka).
H. DALL, T. LINDHARDTSEN, S.
OVERGAARD, T. THYGESEN.
2. Ödülü kazanan Grup : (Yugoslavya).
Marko MUSIC, T. JEGLIC, Marjan MU- SIC.
3. ödülü kazanan Grup : (isviçre). F, GLOOR, R. G U T M A N N , H. SCHUP- BACH, F. SCHWARZ, G. BROSSARD, P. JANKOVIC.
4. Ödülü kazanan Grup : (Doğu Almanya - R.D.A.) P. ALBERT, J. BERNDT, W.
RUBINOW, D. SCHOLZEL, K. WEVER.
5. Ödülü kazanan Grup : (Yugoslavya) S.
DR1NJAKOVIC, 3. JANKOVIC, L. JO- V A N O V I ü - ANDJELKOVIC, A. STJE- PANOVIC.
B — P a r i s B e a u b o u r g K i t a p - l ı k M e r k e z i :
I. Ödül 250.000 FF. PIANO, ROGERS, F R A N C H I N I (Mimar) OVE A R U P and Partners, mühendisler (ingiltere)
Ayrıca otuz proje sahibinin her birine 10.00 F. prim verilmiştir. Bu yarışmada iki Türk mimarı da derece alarak başarı kazan- mışlardır. Bu mimarları (O.D.T.Ü.) Ahmet Gülgönen ve Kemal Aran'dır.
AMERİKA'DA
TÜRK SANATININ 1000. YIL SERGİSİ AÇILACAK
ANKARA, (A.A.) NEVV-YORK ve VVashington'da temaslar yapmakta olan Kültür Bakanı Talât Hal- man, 1973 sonbaharında Amerika'nın en büyük ve en önemli müzesi olan «Metro politan Museum of Art» salonlarında «Türk Sanatının Bin Yılı» adlı bir sergi açılaca- ğını açıklamıştır.
Ankara'ya gelen haberlere göre sergi, Cumhuriyetin 50 nci Yıldönümü münase- betiyle düzenlenecektir. Sergide İslâmiyet öncesiyle Selçuklu ve Osmanlı dönemlerin- den Türk eserleri teşhir edilecek ve sergi süresince Türk kültürü ve sanatıyla ilgili konferanslar verilerek filmler gösterilecek- tir.
New-York'taki temasları sırasında bu serginin açılmasını sağlayan Kültür Bakam Talât Halman şunları söylemiştir:
«Türk Sanatının Bin Yılı adlı sergi, on- binlerce yeni dünya vatandaşına dünyanın en eski ve en kudretli sanat hazinelerinden biri olan gerçek Türk sanatının ihtişamını gösterecektir.
Bu serginin Amerika'da yapılan en önem- li Türk kültür faaliyeti olacağına ve Ame- rikan sanat çevrelerinde geniş yankılar ya- pacağına eoıinim.»
TOPKAPI SARAYINDA FESTİVAL OLMAZ!
Topkapı sarayında tarihî türk müziği festival düzenleneceği, sayın Kültür baka- nının basın toplantısındaki beyanından, hayret ve üzüntü ile öğrenmiş bulunuyoruz.
Topkapı sarayı istanbul'u dünya şehri yapan değerlerden biridir. Türk mimarisi, süsleme sanatları ve tarihi bakımından, ba- rındırdığı yerine konması imkânsız sanat şaheserleri ile dünyada eşine rastlanmayan kıymetlerden biridir.
Başka memleketlerde içinde çok daha az değerli eser bulunan benzeri saraylarda ziyaretçilerin küçük gruplar halinde ve ne- zaret altında kısa sürelerle gezdirildiği dü- şünülürse, bizde sayıları pek az olan bek- çilerin nezaretinde, ahşap tavan ve çatılı, yanıcı eşya ve kumaşlarla dolu müzenin kalabalık ziyaretçi akınlarında, ne büyük tehlike içinde olduğunu düşünmek bile in- sanın tüylerini ürpertmektedir.
Kültür bakanımızdan, bu kUltür ve me-
deniyet hazinemizi ziyaretinde, onun daha iyi muhafazası için alınması lüzumlu ted- birler konusunda imkânların arttırılmasın- da yardımcı olmasını beklerdik.
Topkapı sarayı civarının bir kültür mer- kezi olarak ele alınması civarda açık, ka- palı tiyatro, konser salonu, sergi evler ya- pılmasının düşünülmesi doğru olabilir. Bu meyanda Saint İren kilisesinin az bir emek- le bir konser salonu haline getirilmesi bir çok defalar düşünülmüş ve hatta bu husus Akademimizde bir mimarî proje konusu olarak ele alınmıştı.
Topkapı sarayını bir sanat gösterisi için tarihî de olsa bir dekor telâkki etmek sa- nata karşı bir saygısızlık olur. Topkapı sarayı kendi bir sanat şaheseridir, belki bazı yerlerinde, fon müziği olarak, müzik ona eşlik edebilir.
Turizm bakımından Türkiye'ye, İstan- bul'a gelmeğe, günlerce kalmağa sebep ola- bilecek topkapı sarayı için içinde verile- cek sekiz yüz kişilik konserden toplanacak bir gelir düşüncesine yer verilebilir mi?
Bu tür toplantı ve gösteriler için düzen- lenmemiş çok parçalı girinti çıkıntılı ve kontrolü güç topkapı kompleksi içinde, hatta avlularında gece bir kalabalığın top- lanması ve dikkatların tek yöne çevrilmesi düşünülemez. Binde bir ihtimal dahi olsa bir kaza, bir yangın, bir hırsızlık, bir sa- botaj riskini göze almağa kimsenin hakkı yoktur.
Hele, ihmal, lâkaydi, vazife hissi nok- sanının kül ettiği, modern koruyucu tesis- lerine nazaren yanmasına imkân olmayan Kültür sarayı faciasından sonra...
Bir rejisör, bir festival tertipçisinin, faz- la düşünmeden ileri sürebileceği, Topkapı sarayında festival teklifinin karşısında he- pimiz adına kültür bakanımız dikilmeli idi.
Ben, şahsen bir Türk vatandaşı, bir mi- mar, bir akademi hocası olarak Topkapı sarayı'nda yapılacak bir festivale razı de- ğilim.
Prof. Asım MUTLU
