EBH133 Klavye Teknikleri IÖğr. Gör. Nimet Özgül ÜNSAL KÖSE

ANKARA ÜNİVERSİTESİ

Elmadağ Meslek Yüksekokulu

EBH133 Klavye Teknikleri I

Öğr. Gör. Nimet Özgül ÜNSAL KÖSE

İÇERİK

KLAVYE ÇEŞİTLERİ III

 Türkiye’de Kullanılan Klavyeler



Standart Türk Klavyesi (F Klavye)

TÜRKİYE’DE KULLANILAN KLAVYELER

 Klavye tasarımları farklı amaç ve faydalar gözetilerek

geliştirilmiştir.

 Türkiye’de ise gerek dilin özellikleri dikkate alınarak gerekse kullanım kolaylığı

gözetilerek geliştirilen iki klavye tasarımı görülmektedir.

 Bu klavyeler Standart Türk

Klavyesi olan F Klavye ve Türkçe Qwerty Klavyedir.

F

Q

TÜRKİYE’DE KULLANILAN KLAVYELER

Standart Türk Klavyesi (F Klavye)



Daktilonun kullanımının ilk yıllarında sık

kullanılan harflerin yan yana yer alması, yazı yazma esnasında harf çubuklarının birbirine takılmasına sebep olmaktaydı.



Bu soruna çözüm bulabilmek için sık kullanılan harfler klavyede farklı yerlere yerleştirilmiştir.



Kişisel bilgisayarların kullanılmaya

başlanmasıyla birlikte hızlı yazabilmek için bu engel ortadan kalkmıştır.

F

TÜRKİYE’DE KULLANILAN KLAVYELER

Standart Türk Klavyesi (F Klavye)

 Bu sebeple ülkeler kendi dillerinin yapısına uygun klavyeler geliştirmeye başlamışlardır (Akalın,

2003:353).

 Türk alfabesine uygun olarak geliştirilen klavye tasarımı da Standart Türk Klavyesi yani F klavyedir.

 Dr. İhsan Sıtkı Yener’in yöneticiliğini yaptığı çok sayıda yabancı uzmanın da yer aldığı bir komisyon ve Türk Dil Kurumu verileriyle eğitim kurumlarında 10 yıl süren çalışmalar sonucunda “On parmak yöntemi ile Türkçe için ideal klavye”, 20 Ekim 1955 tarihinde

Bakanlıklararası Standardizasyon Komitesi tarafından Standart Türk Klavyesi olarak kabul edilmiştir (MEB, 2011:1).

F

TÜRKİYE’DE KULLANILAN KLAVYELER

Standart Türk Klavyesi (F Klavye)



Klavye tasarımı yapılırken yaklaşık 30.000 Türkçe kelimenin ve 185.000 harfin ölçü alındığı ve



harflerin kullanılma sıklıkları,



ünlü ve ünsüz ses ilişkileri,



hece ve söz yapısı,



parmakların kuvvet ve işlevsellikleri gibi faktörler dikkate alınarak yapılan bir

değerlendirme yapılmıştır.

F

TÜRKİYE’DE KULLANILAN KLAVYELER

Standart Türk Klavyesi (F Klavye)



Bu değerlendirme sonucunda



a harfi 26.323,



e harfi 16.308,



k harfi 13-542,



i harfi 13.384,



m harfi 11.263,



l harfi 10.496,



t harfi 9-669,



r harfi 8.698 kez geçtiği ortaya çıkarılmıştır (MEB*, 2011:3; Sadi, 2011:1).

(

TÜRKİYE’DE KULLANILAN KLAVYELER

Standart Türk Klavyesi (F Klavye)



Bu oran göz önünde bulundurularak söz konusu harfler Türk dilinin fonetik

özelliklerine dayanarak, F klavyede en uygun yerlere konumlandırılmıştır.



Klavyede ilk sırada



FGĞIODRNHPQW harfleri yer almaktadır



ve ilk harf F ile başladığından dolayı F klavye olarak adlandırılmaktadır (Akalın, 2003:353).

(

TÜRKİYE’DE KULLANILAN KLAVYELER

Standart Türk Klavyesi (F Klavye)

 Türkçe kelimelerde bir sesli bir sessiz harf düzeni dikkate alınarak, her iki elin parmaklarının birbiri ardına sırasıyla kullanılmasına imkân sağlamak için bütün sesliler sol elde toplanmıştır.

 Kullanım ve tuşlar arası fazla geçişe sahip olan T-K-M-L-Y sessiz harfleri de sağ elde

toplanmıştır.

 Parmaklara düşen yük oranları, parmakların fiziki kuvvetine, hareket kabiliyetine uygun bir şekilde belirlenmiştir.

 Esas yük yüzde 64 oranında klavyenin orta sırası olan temel harf sırasına verilmiştir (Sadi,

2011:1).

(

TÜRKİYE’DE KULLANILAN KLAVYELER

Standart Türk Klavyesi (F Klavye)



Sağ ele düşen yük oranı yüzde 51 ve sol ele düşen yük oranı yüzde 49’tur.



Parmaklara düşen yük oranlarına bakıldığında ise



işaret parmakları (% 51,2),



orta parmaklar (% 23,4),



yüzük parmakları (% 16,6) ve



küçük parmaklar (% 8,8) şeklinde bir sıralama ortaya çıkmaktadır (Günal, 2012:14).



Sayılar küçük harf tuşunda daha kolay yazılacak biçimde düzenlenmiştir (Sadi, 2011:1).

(

TÜRKİYE’DE KULLANILAN KLAVYELER

Standart Türk Klavyesi (F Klavye)

 20 Ekim 1955 yılından resmi klavye olarak kabul edilen F klavye Türk Standartları Enstitüsü’nün TS-2117 ve TS-10469 nolu standartları ile de bilgisayar klavyeleri için zorunlu hale

getirilmiştir (TSE, 2006; TSE, 1992).

 1963 yılında gümrükler kanuna, Türk

Standartları Enstitüsü’nün kabul ettiği klavye standartlarına uygun olmayan yazı

makinelerinin ithalini yasaklayan bir madde dahil edilmiştir.

 Fakat, ülkemizdeki bilgisayar ithalatçıları bu standartlara uymayarak ve Türkçe Q klavyeyi satışa sunmaktadırlar (Yener, 2005; MEB, 2011:4).

(

KAYNAKÇA

Acar, S., & Köse, N. Ö. Ü. (2015). Acar Metoda Göre On Parmak F Klavye Öğrenenlerin Derse ve Öğretim Materyaline İlişkin İlgi Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Pamukkale Journal of Eurasian Socioeconomic Studies, 2(2), 48-66.

Akalın, Ş.H. (2003). Q Klavye Sorunu Ve Bilgisayarlarda Türkçe Karakterler. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi Türk Dili Dergisi, s.353-356.

Günal, S. (der.). (2012). Klavye öğretimi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.

MEB* (Milli Eğitim Bakanlığı), (2011). Hızlı Yazı Modülü, Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi, http://www.megep.meb.gov.tr/

Okutkan, M. (1996). Klavye Öğretimi, Anadolu Üniversitesi Yayınları No.966, Eskişehir.

Sadi, G. (2011). Bilgisayarda Hızlı Yazım Tekniği (1. basım). İstanbul: Avcıol Basım Yayın.

TSE (Türk Standartları Enstitüsü) (1992). “TSE 10469: Bilgisayar-Elektrikli Daktilo Klavyelerinin Temel Düzeni”, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.

TSE (Türk Standartları Enstitüsü) (2006). “TS 2117-UDK 681.6.065 kodu ve İki Elle Kullanılan Alfanümerik Klavyenin Temel Düzeni”, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.

Yener, İ.S. (2005). “Türk Milli Klavyesi”: F Klavyenin Hikayesi, Neden F Klavye, www.interstenoturk.com, Erişim tarihi:

27.03.2014.