Yap Elemanlar n n Yang na Dayan m
Performanslar n n Avrupa Birli-i Direktiflerine Göre S n fland r lmas ve Konunun Türkiye – Avrupa
Genelinde 5rdelenmesi
Füsun DEM5REL*, Sedat ALTINDA<**
* Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarl k Fakültesi Mimarl k Bölümü / ANKARA
**Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarl k Fakültesi Mimarl k Bölümü Doktora Ö-rencisi
ÖZET
Avrupa Birli-ine uyum çerçevesinde Türkiye’de her alanda köklü de-iCiklikler yaCanmakta olup, bu de-iCimden yap sektörü de önemli ölçüde etkilenmektedir. Bu ba-lamda çal Cman n amac ; yap elemanlar n n yang na dayan m performanslar na iliCkin yeni Avrupa S n flar n n tan t lmas ve bu konuda geliCtirilen yeni yaklaC mlar n ortaya konmas d r. Bu amaçla makalede;
yap elemanlar n n yang na dayan m performanslar na iliCkin ortak Avrupa S n flar na yer verilerek, ulusal s n flardan Avrupa s n flar na geçiC konusunda, Avrupa Birli-ine üye ülkelerde ve Türkiye’de yap lan uyum çal Cmalar ortaya konulmuCtur. Bu çal Cma sonucunda ise; yap sektörümüzün yang n güvenli-i alan nda radikal bir de-iCime do-ru yol ald - görülmüCtür.
Anahtar Kelimeler: Yang n, Yap Elemanlar n n Yang na Dayan m (direnci), Yang n Güvenli-i
Classification of Fire Resistance of Building Elements According to European Union Directives and
Comparison Between Turkey and Europe
ABSTRACT
In the frame of European Union (EU) harmonisation fundemental changes have been experienced in Turkey and construction sector has been affected considerably. The aim of this study is to introduce the new Euroclasses related with the fire resistance of building elements, and to display the new approaches developed in this subject . With this purpose in this article, the common Euroclasses on fire resistance of building elements and the harmonisation works of EU Member States and Turkey in the subject of transition from national to the common Euroclasses will be given. As a result, this study showed that our construction sector is heading towards the radical changes in the field of fire security.
Keywords: Fire, Fire Resistance of Building Elements, Fire Security
1. G R
GeliCmiC ülkelerin yap mevzuatlar nda, yang n güvenlik önlemlerine iliCkin hükümler, geniC yer bul- maktad r. Her ülkenin yerel standart ve yönetmelikleri, yang n risklerini minimuma indirgemeyi amaçlayan ta- sar mc ya, uygun ve etkin önlemleri hangi koCullarda sa-lamalar gerekti-i konusunda yol göstermektedir.
Ülkelerin yap mevzuatlar nda, yang n güvenlik önlemlerine iliCkin hükümlerin önemli bir bölümü, yap malzemeleri ve yap elemanlar ile iliCkilidir. Ülkeler, yap malzeme ve elemanlar n kendi mevzuat ve stan- dartlar eCli-inde de-erlendirmektedirler. Bu durum, her ülkeye ait farkl standart, s n fland rma ve de-erlen- dirme kriterlerinin oluCmas na neden olmaktad r. An- cak, tek bir Avrupa ülkesi konumuna gelmek isteyen Avrupa Birli-i, üye ülkeler aras nda oluCan farkl yakla- C mlar ortadan kald rmak ve yap malzemelerinin ser-
best dolaC m n sa-lamak amac yla yap malzeme ve elemanlar na genel bir yaklaC m getiren Yap Malze- meleri Direktifini [(Construction Products Directive – 89/106/EEC)(1)] yay mlam Ct r.
Avrupa Birli-i’nin yirminin üzerinde ürün grubu için geliCtirdi-i yeni yaklaC mlar ndan biri olan Yap Malzemeleri Direktifi; alt temel gere-i içinde bar nd r- maktad r (1). Bunlar önem s ras na göre; Mekanik Da- yan m ve Stabilite, Yang n Durumunda Emniyet, Hijyen Sa-l k ve Çevre, Kullan m Emniyeti, Gürültüye KarC Korunum, Enerjiden Tasarruf ve Is Korunumudur.
5kinci temel gerek olan “Yang n Durumunda
Emniyet” ise, beC alt gere-i içermektedir. Bu alt gerek-
lerden birincisi; “5nCa edilen yap n n yük taC ma kapa-
sitesi belli bir süre azalmamal d r (Yang na Direnç-Fire
Resistance)” Ceklinde tan mlanm Ct r (2).
<ekil 1. Yap elemanlar n n yang na dayan m performanslar (12)
Bu çal Cman n amac ; Avrupa Birli-ine (AB)
üye ülkelerde ve Türkiye’de yap elemanlar n n yang na dayan m (Yang na Direnç) performans na iliCkin geliC- meleri araCt rmak ve ulusal s n flardan Avrupa s n fla- r na geçiC konusunda yap lan uyum çal Cmalar n ortaya koymakt r.
2. YAPI ELEMANLARININ YANGINA DAYANIM PERFORMANSLARININ (YANGINA D RENC N) YAPI
MALZEMELER D REKT F NE (CPD - 89/106/EEC) GÖRE SINIFLANDIRILMASI
Yap Malzemeleri Direktifi ba-lam nda, yap elemanlar n yang na dayan m performanslar ile ilgili s n flar; 3 May s 2000 tarihinde yay mlanan 2000/367/EC (3) say l Komisyon Karar nda ortaya ko- nulmuCtur (Tablo 1,2,3,4,5,6). Bu s n fland rma; Avrupa Standardizasyon Komitesi (European Committe for Standardization-CEN) taraf ndan EN 13501-2 (4), prEN 13501-3 (5), prEN 13501-4 (6) nolu standartlara dö- nüCtürülmüCtür.
Türkiye’de; Gümrük Birli-i antlaCmas ile adap- tasyonu gereken Avrupa Birli-i Teknik Mevzuat n n uyumlaCt r lmas aCamalar ndan biri olarak, Yap Mal- zemeleri Yönetmeli-i (7); 8 Eylül 2002 tarihinde ya- y mlanm Ct r. Bu Yönetmelik ba-lam nda 29 Temmuz 2004 tarihinde Bay nd rl k ve 5skan Bakanl - taraf ndan yay mlanan tebli- (8) ve TSE taraf ndan yay mlanan TS EN 13501-2 (9) standard ile yap elemanlar n n yang na dayan m performans s n flar na iliCkin AB kriterleri, ül- kemize girmiC bulunmaktad r (10).
Yap Malzemeleri Direktifi (CPD) kapsam nda her temel gere-i açmak üzere bir “Aç klay c Doküman”
yay mlanm Ct r. Aç klay c Dokümanlar; bilgilendirme amac n taC makta olup, temel gerekler ayr nt l bir bi- çimde bu dokümanlarda tariflenmektedir. Yang nla ilgili temel gerek; “5nterpretative Document Number 2:
Safety in Case of Fire” ad alt nda Avrupa Birli-i Resmi Gazetesinde yay mlanm Ct r (2). Benzer Cekilde Ülke- mizde de, Yap Malzemeleri Yönetmeli-i kapsam nda Aç klay c Dokümanlar; 29 Kas m 2004 tarihinde Resmi Gazetede yay mlanm Ct r (11).
Yukar da sözü edilen “Aç klay c Doküman”da (2,11), “Bir yap eleman n n yang n dayan m ; yük ta- C ma, bütünlük ve termal yal t m kapasitesini, Standart Yang n Dayan m Testinde
1belirli bir süre koruyarak, yang na karC direnç göstermesi” Ceklinde tan mlan- maktad r.
Bir yap eleman n n yang na dayan m perfor- mans n n karakterize edilebilmesi için kullan lan temel kriterler, aCa- da s ralanm Ct r [(2,3) (<ekil 1)].
R - Yük TaC ma Kapasitesi (Load-bearing Criterion): Y k lmaya veya aC r e-ilmeye dayan m.
BaCka bir ifade ile, yap eleman n n yang na maruz kalma durumunda belli bir süre strüktürel kararl l - n (stabilite) koruma kapasitesidir.
E - Bütünlük (Integrity) : Eleman n s cak gaz ve alev geçirmezlik dayan m ,
I - Yal t m (Insulation) : Aleve maruz kalan yü- zeydeki yo-un s cakl k art C na karC dayan m. BaCka bir ifade ile, yap eleman n n yang na maruz kalan taraftan
di-er tarafa s transferi sonucunda önemli bir s akta- r m olmadan, yaln z bir taraftan yang na maruz kal- maya dayan m yetene-idir
2(4).
Yukar da belirtilen semboller, kay tl performans süresi için “dakika” cinsinden ifade edilmekte olup, standart zaman/s cakl k e-risine göre belirlenmesi ha- linde kullan lmaktad r (2).
Yap elemanlar n n yang na dayan m performan- s (Yang na Direnç) Avrupa s n flar aCa- daki Cekilde tan mlanmaktad r (2,3,4,12,13,14).
1Standart Yang3n Dayan3m Testi: Standart zaman / s cakl k e-rileri ile yönetilen testlerdir. Ayr nt l bilgi için bkz. EN 1363-1(21,22)
2Is transferinin s n rl kalmas hem aleve maruz kalan yüzey, hem de o yüzeyin yak n çevresindeki herhangi bir maddenin tutuCmamas aç s ndan önemlidir (4).
Strüktürel elemanlar için;
R süresi (dakika) : Tek bir kriterin, yük taC ma kapasitesinin karC land - minimum süre,
RE süresi (dakika) : 5ki kriterin, yük taC ma kapasitesi ve bütünlü-ün karC land - minimum süre, REI süresi (dakika) : Tüm kriterlerin (yük taC ma
kapasitesi, bütünlük ve ya- l t m n) karC land - mini- mum süredir.
Strüktürel olmayan elemanlar için;
E süresi (dakika) : Bütünlük kriterinin karC - land - minimum süre, EI süresi (dakika) : Bütünlük ve yal t m kriter-
lerinin birlikte karC land - minimum süredir.
Performans süresi (dakika); 15, 20, 30, 45, 60, 90, 120, 180, 240, 360 rakamlar ndan biri cinsinden ifade edilerek s n fland rma;
R 15, R 30,...,RE 15, RE 30,..., REI 15, REI 30,...Ceklinde tan mlanabilmektedir.
Bu Cekilde 160 dakika yük taC ma kapasitesine, 85 dakika bütünlü-e ve 43 dakika termal yal t ma sahip bir yap eleman R 120/RE 60/REI 30 olarak veya 75 dakika yük taC ma kapasitesine ve 40 dakika bütünlü-e sahip bir yap eleman da R 60/RE 30 olarak s n fland r labilmektedir. Bu örnekte görüldü-ü gibi test sonuçlar daima en yak n alt s n fa yuvarlanmaktad r.
Semboller birleCti-i takdirde (RE, REI gibi), beyan edilen “zaman” ise; en düCük süreye sahip sembolün zaman ile ifade edilmektedir (4,5).
S n fland rma için temel kriterler aCa- daki Ce- kilde geniCletilebilmektedir (2);
W: Yay lan radyasyon kontrol edildi-i zaman, M: Mekanik eylemler göz önüne al nd - zaman, C: Kap lar için kendinden kapanma söz konusu oldu-u zaman,
S: Duman s z nt s ile ilgili belli s n rlamalara sahip elemanlar söz konusu oldu-u zaman,
P veya PH : Gücün süreklili-i veya sinyal ver- mesi dikkate al nd - zaman,
G: 5sli yang n direnci göz önünde bulundurul- du-u zaman,
K: Yang na karC koruma yetene-i (koruyucu kaplamalar için) söz konusu oldu-u zaman,
2003/629/EC (15) say l Avrupa Komisyon ka- rar uyar nca yang na dayan m performans n n ifade edilebilmesi için gerekli temel kriterlere, aCa- daki ilave yap lm Ct r.
D: Sabit s cakl k alt nda dayan m süresi,
DH: Standart zaman/s cakl k e-risi alt nda daya- n m süresi,
F: GüçlendirilmiC duman ve s havaland r c la- r n iClevselli-i,
B: Do-al duman ve s havaland r c lar n iClev- selli-i,
2000/367/EC (3) say l Komisyon Karar uya- r nca yap elemanlar n n yang na dayan m performans s n flar , Tablo 1,2,3,4,5 ve 6’da verilmiCtir. Bu tablola- r n incelenmesi ile anlaC labilece-i gibi tüm periyotlar, tüm elemanlar için geçerli de-ildir (4).
Bir yap eleman n n yang na dayan m perfor- mans n n belirlenebilmesi için temel kriter, yang n ve duman yay l m n n s n rl olmas ve yap n n yük taC ma kapasitesinin belirli bir süre korunmas d r. Bu gereksi- nim; yük taC y c eleman n ve/veya bölücü eleman n yang na karC direnç sa-lamas ile ilgilidir (16).
Avrupa Birli-ine üye ülkelerde; yap elemanlar - n n yang na karC direncinin de-erlendirilmesi, aCa- da verilen 3 yöntemle mümkün olmaktad r (16):
a) Do-al yang n senaryolar n n düCünülmesi, b) Konvansiyonel yang n senaryolar n n düCü-
nülmesi (Tablo 7),
c) Yang na karC direncin hesaplanmas .
Bir yap eleman n n yang na direncinin de-er- lendirilmesi için termal etken
3düzeylerinden bir veya daha fazlas ndan faydalan lmaktad r. Daha sonraki aCa- mada ise, termal etkenin hangi yap elemanlar için kullan ld - belirtilmelidir (16,4). Termal etkenin farkl seviyelerini Tablo 7’de gösterilen yang n senaryolar karC lamaktad r. Hidrokarbon e-risi ve bu e-ri d C nda var olan ancak, Tablo 7’de belirtilmemiC olan di-er e-- riler, s ra d C yang n senaryolar için geçerli olmaktad r.
Sözü edilen bu e-riler, TS EN 13501-2 standard nda belirtilen yap elemanlar n n yang na dayan m perfor- mans n n de-erlendirilmesinde kullan lmamaktad r (4).
Yap Elemanlar n n Yang na Dayan m Perfor- manslar n n Test Yöntemleri 5le De-erlendirilmesi du- rumunda hangi yang n senaryolar n n, hangi yap ele- manlar için kullan laca- Tablo 8’da gösterilmektedir (17).
Yap elemanlar n n yang n dayan m perfor- manslar n n de-erlendirilmelerine iliCkin kullan lan Av- rupa S n fland rma ve Deney Standartlar ise Tablo Ek 1’de verilmektedir.
Burada dikkatlerin çekilmesi gereken husus; yük taC y c elemanlar d C ndaki tüm yap elemanlar n n yang na dayan m performanslar n n ortaya konulabil-
3Termal etken; radyasyon, konveksiyon ve kondüksiyondan oluCur.
Zamana karC termal etken düzeyi, yang n n geliCme safhas yla tan mlan r (2).
mesi için gerekli olan tek yolun, yang n testlerinin ya- p lmas oldu-udur (17) (Tablo 9). Bu noktada en büyük sorun, sözü edilen testlerin maliyetinin yüksek oluCu- nun
4yan s ra, bu testlerin yap labilece-i bir laboratua- r n henüz Türkiye’de bulunmay C d r. Ancak, bu konu- daki haz rl klar, Bay nd rl k ve 5skân Bakanl - taraf n- dan ivedilikle sürdürülmektedir.
3. YAPI ELEMANLARININ YANGINA DAYANIM PERFORMANSI AVRUPA SINIFLARI BA=LAMINDA TÜRK YE – AVRUPA KAR ILA TIRMASI
Tablo 10,11,12 ve 13’de 5ngiltere, Almanya ve Türkiye’deki mevcut ulusal yang n s n flar n n EN 13501-2’de yeni olarak ortaya konan yap elemanlar n n yang na dayan m performans ortak Avrupa s n flar na dönüCümüne iliCkin düzenlemelere yer verilmiCtir.
5ngiltere örne-i incelendi-inde (Tablo 10, 11);
yap elemanlar n n BS 476 standard n n ilgili bölümüne göre test edildi-i ve yük taC ma kapasitesi, bütünlük ve yal t m performans kriterlerinin ayr ayr de-erlendiril- di-i görülmüCtür. Avrupa S n flar n n temelinde de bu üç temel kriterin yer almas nedeniyle, mevcut ulusal s - n flara göre düzenlenen mevzuat n, yeni Avrupa S n fla- r na dönüCtürülmesi kolaylaCm Ct r.
Almanya’da; taC y c yap elemanlar ile kap , pencere, havaland rma kanal vb. yap elemanlar nda F, T, K, L gibi birbirinden farl semboller kullan larak, yap elemanlar n n yang na direnci de-erlendirilmiCtir.
Söz konusu farkl sembollerin temsil etti-i performans kriterlerinin Avrupa s n flar na karC l k gelenleri tespit edilerek, yap elemanlar n n yang na dayan m perfor- mans s n flar aras ndaki denklikleri sa-lanm Ct r (Tablo 12).
Türkiye’de ise TS 1263 (18) ve TS 12116 (19)’da yap elemanlar n n konumuna göre istenen yan- g na dayan m koCullar ile yang na direnç s n flar ve- rilmekte olup, söz konusu s n flar, Binalar n Yang ndan Korunmas Hakk nda Yönetmelikte de kullan lm Ct r (20).
TS EN 13501-2, prEN 13501-3, prEN 13501-4 (4,5,6)’da ise, yap elemanlar n n yang na direnç Av- rupa s n flar ve yap elemanlar n n bulundu-u konuma göre uygulanacak deney standartlar ile s n fland rma kriterleri verilmektedir.
TS 1263’de; dakika olarak “F” de-eri, bütünlük, yal t m ve yük taC ma kapasitesi performans kriterlerinin tümünü karC layan bir süre olarak ifade edilmektedir. TS EN 13501-2’de ise yap elemanlar n n yang na dayan m performans kriterleri, daha önce söz edildi-i R, E, I Ceklindeki farkl sembollerle ifade edilmektedir.
TS 12116’da yap elemanlar n n yang na daya- n m s n flar olarak, Alman standartlar na benzer Cekilde
“F” den baCka sembollerinde kullan lmas na ra-men,
4Her bir testin maliyeti yaklaC k, 17.000 Euro’dur (17).
Binalar n Yang ndan Korunmas Hakk nda Yönetme- likte (20) tüm yap elemanlar n n yang na karC dayan - m n belirtmek için tek bir sembol olarak, “F” kullan l- m Ct r. Bunun sonucunda EN 13501-2,3,4’de ve AB komisyon kararlar nda (3) belirtilmiC olan Yap Ele- manlar n n Yang na Dayan m Performans Avrupa S - n flar n n (R,E,I,…), 2002/4390 Karar Say l Binalar n Yang ndan Korunmas Hakk nda Yönetmelikte belirti- len Yap Elemanlar n n Yang na Dayan kl l k S n fla- r na göre denkliklerinde, tüm performans kriterlerinin (R,E,I,..) karC l - n n; “F” dayan kl l k s n f oldu-u gö- rülmektedir (Tablo 13).
4. SONUÇ
AB’ye üye ülkelerin, yap malzemesi ve ele- manlar na iliCkin mevzuatlar nda yap lan Avrupa Birli- -ine uyum çerçevesindeki önemli de-iCiklikler; yap malzemelerinin yan c l k özelliklerine iliCkin Avrupa S n flar n n (Euroclasses) yan s ra, yap elemanlar n n yang na dayan m performans (yang na direnç) Avrupa s n flar konusunda gerçekleCtirilmiCtir.
Daha önce her ülkede var olan yap elemanlar - n n yang na direnç ulusal s n flar , yap malzeme ve ürünlerinin Avrupa Birli-ine üye ülkelerde serbest dola- C m n engelleyen en önemli hususlardan biri olarak gö- rülmüCtür. Ulusal s n flar kald r larak, ortak Avrupa Yang na Direnç s n flar na geçiC ile birlikte, AB’ye üye ülkelerde; yap malzemesi ürünlerinin serbest dolaC m - n n sa-lanmas amaçlanm Ct r.
Gümrük Birli-i antlaCmas nedeniyle, Yap Mal- zemeleri Direktifi (89/106/EEC) ve buna ba-l olarak ç kar lan Bay nd rl k ve 5skân Bakanl - Tebli-i (8) ile ortaya konan yap malzemeleri ve elemanlar na iliCkin ortak Avrupa S n flar n n; uyumlaCt r lm C standartlara tabii ürünler için, Türkiye’de de kabul edilmesiyle, Av- rupa Birli-ine üye tüm ülkelerde Türk ürünlerinin ser- best dolaC m n n sa-lanmas amaçlanm Ct r.
Gerek TSE taraf ndan ç kar lan uyumlaCt r lm C ürün ve deney standartlar , gerekse Bay nd rl k ve 5skân Bakanl - nca ç kart lan mevzuatlar ile ülkemiz yap sektörü, radikal bir de-iCme do-ru yol almaktad r.
5. SEMBOLLER
R Yük taC ma kapasitesi
E Bütünlük
I Yal t m
W IC n m yayma M Mekanik dayan m C Kendili-inden kapanma S Duman s z nt s
P veya
PH Gücün süreklili-i veya sinyal verilmesi (alarm)
G 5sli yang n direnci
K Yang na karC koruma yetene-i
D Sabit s cakl k alt nda dayan kl l k süresi DH Standart zaman-s cakl k e-risi alt nda
dayan kl l k süresi
F GüçlendirilmiC duman ve s havaland r c lar n n iClerli-i
B Do-al, duman ve s havaland r c lar n n iClerli-i
T Ortalama f r n s cakl - (
oC)
t
Testin baClang c ndan itibaren olan zaman (dak.)
6. KAYNAKLAR
1 Construction Product Directive CPD (89/106/EEC), Official Journal of the European Union L 40, P:92, 11.2.1989
2 5nterpretative Document Number 2: Safety in case of fire, Official Journal of the European Union, C 62, 28.2.1994 3 Commission Decision 2000/367/EC, Official Journal of
the European Union L 133, p.26-32, 06.06.2000
4 EN 13501-2 Fire classification of construction products and building elements - Part 2: Classification using data from fire resistance tests, excluding ventilation service, European Committe for Standardization, 2003
5 prEN 13501-3 Fire classification of construction products and building elements - Part 3: Classification using data from fire resistance tests on components of normal building service installations, European Committe for Standardization
6 prEN 13501-4 Fire classification of construction products and building elements - Part 4: Classification using data from fire resistance tests on components of smoke control systems, European Committe for Standardization.
7 Yap Malzemeleri Yönetmeli-i, Resmi Gazete, Say :24870, 08.09.2002
8 “Yap Malzemeleri Yönetmeli-i (89/106/EEC) Kapsa- m nda, Yap Malzemelerinin Yang na Tepki S n flar na ve Yap Elemanlar n n Yang na Dayan kl l - na Dair Tebli- (Tebli- No:TAU/2004-001)”, Resmi Gazete, Say :25537, 29 Temmuz 2004
9 TS EN 13501-2 Fire classification of construction products and building elements - Part 2: Classification using data from fire resistance tests, excluding ventilation services, TSE, 2003
10 DEM5REL, F., ALTINDA<, S., “Yang ndan Korunum Ba-lam nda Yap Malzemeleri Direktifi (89/106/EEC), Yap Malzemelerinin Yang na Tepki Avrupa S n flar Ve Konunun Türkiye - Avrupa Genelinde 5rdelenmesi”, GÜMMF Dergisi, 2005 (Hakem De-erlendirmesinde) 11 “Yap Malzemeleri Yönetmeli-i’ne (89/106/EEC) 5liCkin
Aç klay c Dokümanlar Hakk nda Tebli- (Tebli- No:TAU/2004-008)”, Resmi Gazete, Say :25537, 29 Ka- s m 2004.
12 Singapore Fire Code 2002 (Master Version) http://www.scdf.
gov.sg/html/info/new_fire_code_master.html
13 TS ENV 1992-1-2+AC, Eurocode 2: Beton Yap lar n Projelendirmesi - Bölüm 1-2: Genel Kurallar - Yap sal Yang n Projelendirmesi, TSE, 3.9.1996
14 ENV 1999-1-2:1998, Eurocode 9: Design of aluminium structures - Part 1-2: General rules - Structural fire design, European Committe for Standardization, 1998 15 Commission Decision 2003/629/EC, Official Journal of
the European Union L 218, p. 51-54, 30.8.2003
16 M117 The Evaluation Of Construction Product And Elements 5n Respect Of Their Resistance To Fire, Horizontal Complement To The Mandates To CEN/CENELEC, European Comission, Directrote- General III Industry, (CONSTRUCT 96/207 Rev 1) 17 SAINRAT, A., Fire Safety of buildings covered by the
construction product directive 89/106/EEC(CPD), EU MEDA Programme “Support to the Quality Infrastructure in Turkey”, Bay nd rl k ve 5skan Bakanl - , 05- 09.07.2004
18 TS 1263 Yap Elemanlar n n Yanmaya Dayan kl l k S n flar ve Yanmaya Dayan kl l k Deney Metotlar , TSE, 8.9.1983
19 TS 12116, Yang n Önleme-Yap Malzemeleri-Yang na Dayan kl l k S n flar ve Özellikleri, TSE, 07.01.1997 20 “Binalar n Yang ndan Korunmas Hakk nda Yönetme-
lik”, Resmi Gazete, Say :4390, 12.06.2002
21 TS EN 1363-1, Yang na Dayan kl l k Deneyleri - Bölüm 1:Genel Kurallar, TSE, Nisan 2001
22 ISO 834-1 Fire-resistance tests -- Elements of building construction - Part 1: General requirements, International Organization for Standardizasyon, 1999
23 TS EN 1363-2, Yang na Dayan kl l k Deneyleri - Bölüm 2: Alternatif ve 5lave 5Clemler, TSE, Mart 2002
24 PrENV 13381-1 Test methods for determining the contribution to the fire resistance of structural members Part 1: Horizontal protective membranes, European Committe for Standardization, 2001
25 TS EN 1991-1-2, Eurocode 1: Yap lar üzerindeki etkiler - Bölüm 1-2: Genel etkiler - Yang na maruz kalan yap lar üzerindeki etkiler, TSE, Nisan 2004
26 The Building Regulations 2000, Approved Document B:
Fire Safety (with 2002 amendments), Office of the Deputy Prime Minister, England,
http://www.odpm.gov.uk/stellent/groups/odpm_buildreg/
documents/page/odpm_breg_027756.pdf
27 SOMMER, T., Stand der Normung im Branschutz, Normenausschuss Bauwesen (NABau) DIN, Berlin , April 2004 www2.nabau.din.de/sixcms/media.php/
1361/Normung%20im%20Brandschutz_Stand%2004- 2004.pdf
Tablo 1. Yang n ay r c fonksiyonu olmayan taC y c elemanlar
Uygulama alan3
Duvarlar, döCemeler, çat lar, kiriCler, kolonlar,balkonlar merdivenler, sahanl klarStandart(lar) EN 13501-2; EN 1365-1, 2, 3, 4, 5, 6; EN 1992-1.2; EN 1993-1.2; EN 1994-1.2; EN 1995-1.2; EN 1996-1.2; EN 1999-1.2
S3n3fland3rma:
R 15 20 30 45 60 90 120 180 240 360
Notlar -
Tablo 2. Yang n ay r c fonksiyonu olan taC y c elemanlar (yang n bariyerleri) Uygulama alan3 Duvarlar
Standart(lar) EN 13501-2; EN 1365-1; EN 1992-1.2; EN 1993-1.2; EN 1994-1.2; EN 1995-1.2; EN 1996-1.2; EN 1999-1.2 S3n3fland3rma:
RE 20 30 60 90 120 180 240 360
REI 15 20 30 45 60 90 120 180 240 360
REI-M 30 60 90 120 180 240 360
REW 20 30 60 90 120 180 240 360
Notlar -
Uygulama alanlar3 DöCemeler ve çat lar
Standart(lar) EN 13501-2; EN 1365-2; EN 1992-1.2; EN 1993-1.2; EN 1994-1.2; EN 1995-1.2; EN 1999-1.2 S3n3fland3rma:
R 30
RE 20 30 60 90 120 180 240 360
REI 15 20 30 45 60 90 120 180 240 360
Notlar -
Tablo 3.TaC y c elemanlar yang ndan koruyan eleman veya sistemler Uygulama alanlar3 Yang n direnci olmayan ba- ms z tavanlar (asma tavanlar) Standart(lar) EN 13501-2; EN 13381-1
S3n3fland3rma: Korunan yük taC y c eleman1için kullan lan terimlerin ayn lar yla ifade edilir
Notlar “yar -do-al” yang nla ilgili gerekleri de karC l yorsa, “yd” sembolü s n fland rmaya eklenir Uygulama alanlar3 Yang n koruyucu kaplamalar, giydirmeler, levhalar, s valar
Standart(lar) EN 13501-2; EN 13381-2’den 7’ye kadar
S3n3fland3rma: Korunan yük taC y c eleman2için kullan lan terimlerin ayn lar yla ifade edilir
Notlar -
Tablo 4.TaC y c olmayan elemanlar ve ilgili ürünler
Uygulama alanlar3 Bölme duvarlar (birleCtirici parçalar dahil)
Standart(lar) EN 13501-2; EN 1364-1 ; EN 1992-1.2; EN 1993-1.2; EN 1994-1.2;
EN 1995-1.2; EN 1996-1.2; EN 1999-1.2 S3n3fland3rma:
E 20 30 60 90 120
EI 15 20 30 45 60 90 120 180 240
EI-M 30 60 90 120 180 240
EW 20 30 60 90 120
Notlar -
Uygulama alanlar3 Yang n direnci olan ba- ms z tavanlar (asma tavanlar) Standart(lar) EN 13501-2; EN 1364-2
S3n3fland3rma:
EI 15 30 45 60 90 120 180 240
Notlar Eleman n test edilip edilmedi-i ve sadece yukar dan veya aCa- dan m yoksa her iki taraftan m gerekleri karC lay p karC lamad - n göstermek için, s n fland rma ‘(y a)’3, ‘(a y)’ veya ‘(a y)’ ile tamamlan r Uygulama alanlar3 D C cepheler ve d C duvarlar (caml elemanlar dahil)
Standart(lar) EN 13501-2; EN 1364-3, 4, 5, 6; EN 1992-1.2; EN 1993-1.2; EN 1994-1.2; EN 1995-1.2; EN 1996-1.2; EN 1999-1.2
1S n fland rmada döCeme ve çat lar için verilen kriterler geçerlidir.
2S n fland rmada duvarlar için verilen kriterler geçerlidir.
3y: yukar , a: aCa- ifadesini simgelemektedir.
S3n3fland3rma:
E 15 30 60 90 120
EI 15 30 60 90 120
EW 20 30 60
Notlar Eleman n test edilip edilmedi-i ve sadece içerden veya d Cardan m yoksa her iki taraftan m gerekleri karC lay p karC lamad - n göstermek için, s n fland rma ‘(i d)’4, ‘(d i)’ veya ‘(i d)’ ile tamamlan r.
Gerekti-inde, Mekanik dayan m, E yada E1 s n fland rmalar na ait süre boyunca yaralanmaya yol açabilecek parça düCmesi olmayaca- anlam na gelir.
Uygulama alanlar3 YükseltilmiC döCemeler Standart(lar) EN 13501-2; EN 1366-6 S3n3fland3rma:
R 15 30
RE 30
REI 30
Notlar Tam yang n dayan m n göstermek için “ty”5ibaresinin veya sadece azalt lm C sabit s cakl -a maruz kald - n göstermek için “as”5ibaresinin ilavesiyle s n fland rma tamamlan r.
Uygulama alanlar3 S zd rmazl k ve derz dolgu malzemeleri Standart(lar) EN 13501-2; EN 1366-3, 4 S3n3fland3rma:
E 15 30 45 60 90 120 180 240
EI 15 20 30 45 60 90 120 180 240
Notlar
Uygulama alanlar3 Yang n kap lar ve kepenkler (cam ve donan m içerenler de dahil) ve bunlar n kapatma cihazlar Standart(lar) EN 13501-2; EN 1634-1
S3n3fland3rma:
E 15 20 30 45 60 90 120 180 240
EI 15 20 30 45 60 90 120 180 240
EW 20 30 60
Notlar Hangi yal t m tan m n n kullan ld - n göstermek için “1” veya “2” ibaresinin ilavesiyle I s n fland r lmas tamamlan r. “C” sembolünün ilavesi malzemenin “kendili-inden kapanma” kriterini de sa-lad - n gösterir (geçti/kald testi)
Uygulama alanlar3 Duman kontrol kap lar Standart(lar) EN 13501-2; EN 1634-3
S3n3fland3rma:GerçekleCtirilen test koCullar na ba-l olarak S200 veya Sa
Notlar “C” sembolünün ilavesi malzemenin “kendili-inden kapanma” kriterini de sa-lad - n gösterir (geçti/kald testi) Uygulama alanlar3 Konveyör ve trackbound (Bantl ve rayl ) nakil sistemleri için muhafazalar
Standart(lar) EN 13501-2; EN 1366-7 S3n3fland3rma:
E 15 30 45 60 90 120 180 240
EI 15 20 30 45 60 90 120 180 240
EW 20 30 60
Notlar Hangi yal t m tan m n n kullan ld - n göstermek için “1” veya “2” ibaresinin ilavesiyle I s n fland r lmas tamamlan r. I s n fland rmas , test numunesinin konveyör sistemin muhafazas olarak de-erlendirilmeyen boru veya kanal biçiminde, olmas halinde yap lacakt r.“C” sembolünün ilavesi malzemenin “kendili-inden kapanma” kriterini de sa-lad - n gösterir (geçti/kald testi)
Uygulama alanlar3 Servis kanallar ve Caftlar (borular ) Standart(lar) EN 13501-2; EN 1366-5
S3n3fland3rma:
E 15 20 30 45 60 90 120 180 240
EI 15 20 30 45 60 90 120 180 240
Notlar Eleman n test edilip edilmedi-ini ve sadece içerden veya d Cardan m yoksa iki taraftan m gerekleri karC lay p karC lamad - n göstermek için, s n fland rma ‘(i d)’, ‘(d i)’ veya ‘(i d)’ ile tamamlan r. Ayr ca, “ya” ve/veya “di” sembolleri yatay veya dikey kullan m için uygunlu-u gösterir.
4i: iç, d: d C ifadesini simgelemektedir.
5ty: tam yang n, as: azalt lm C s cakl k ifadesini simgelemektedir.
Uygulama alan3 Bacalar
Standart(lar) EN 13501-2; EN 13216
S3n3fland3rma: G + mesafe [mm olarak ifade edilir (örne-in: G 50)].
Notlar Bina içinde kullan lan malzemeler için mesafenin belirtilmesi gerekmez.
Uygulama alan3 Duvar ve tavan kaplamalar Standart(lar) EN 13501-2; EN 14135 S3n3fland3rma:
K1 10
K2 10 30 60
Notlar “1” ve “2” ibareleri hangi alt tabakalar n (yang n davran C kriterleri ve C n m genleCme kurallar n n) bu s n fland rmada kullan ld - n gösterir
Tablo 5. Havaland rma sistemlerinde kullan lan ürünler [duman ve s egzoz (boCalt m) havaland rmas hariç] Uygulama alanlar3 Havaland rma kanallar
Standartlar EN 13501-2; EN 1366-1 S3n3fland3rma:
EI 15 20 30 45 60 90 120 180 240
E 30 60
Notlar Eleman n test edilip edilmedi-ini ve s n fland rma performans kriterlerinin iç taraftan gelen yang n halinde mi, yoksa d C taraftan gelen yang n halinde mi yada her iki durumda m karC lan p karC lamad - n göstermek için, s n fland rma ‘(i d)’4‘(d i)’ veya ‘(i d)’ ile tamamlan r.
Ayr ca, “ya” ve/veya “di” sembolleri yatay veya dikey kullan m için uygunlu-u gösterir. “S”
sembolünün ilavesi; daha az bir duman s z nt s n n oldu-unu gösterir.
Uygulama alanlar3 Yang n damperleri Standart(lar) EN 13501-2; EN 1366-2 S3n3fland3rma:
EI 15 20 30 45 60 90 120 180 240
E 30 60 90 120
Notlar Eleman n test edilip edilmedi-ini ve sadece içerden veya d Cardan m yada iki taraftan m gerekleri karC lay p karC lamad - n göstermek için, s n fland rma ‘(i d)’, ‘(d i)’ veya ‘(i d)’ ile tamamlan r. Ayr ca, “ya” ve/veya “di” sembolleri yatay veya dikey kullan m için uygunlu-u gösterir. “S” sembolünün ilavesi; daha az bir duman s z nt s oldu-unu gösterir.
Tablo 6.Servisler içinde kullan lacak ürünler
Uygulama alanlar3 Elektrik, fiber optik kablolar ve aksesuarlar ; borular ve kablolar için yang n koruyucu sistemler Standart(lar) prEN 13501-3
S3n3fland3rma:
P 15 30 60 90 120
Notlar -
Uygulama alanlar3 Küçük çapl güç veya sinyal kablolar yada sistemleri (<20 mm çap ve iletken kesit alan 2.5 mm² olanlar)
Standart(lar) prEN 13501-3; EN 50200 S3n3fland3rma:
PH 15 30 60 90 120
Notlar
Tablo 7 Konvansiyonel yang n senaryolar (4,17,22,23,25)
Yang3n Senaryolar3 çerik S3cakl3k/Zaman EFrisi Aç3klama
Standart s cakl k / zaman e risi
(Standard temperature/time curve)
Bir kompart manda uygulanan tam geliCmiC bir yang n n modelidir.
T=345log10(8t+1)+20
Uygulamaya dönük ayr nt l bilgi için Bkz. EN
1363-1[(21)(Tablo 11)]
ISO 834 Part 1 (22) Hidrokarbon e risi
(Hydrocarbon curve) Baz pratik uygulamalarda, Standard Cartlardan önemli derecede bir sapman n olabilece-i durumlar için senaryolar belirlemek mümkün olabilir.S v havuz yang nlar gibi çok Ciddetli yang nlara maruz kalma tehlikesinin bulundu-u petrokimya ve aç k deniz petrol sanayileri buna bir örnektir. Bu tür yang nlar yüksek s cakl k ve çabuk büyüme h z ile karakterize edilirler(23).
T = 1080 [1 – 0,325e-0,167t - 0,675e-2,5t ] + 20
Uygulamaya dönük ayr nt l bilgi için Bkz. EN
1363-2 [(23)(Tablo 11)]
Yava s tma e risi [Slow heating curve (Smouldering fire)]
EN 1363-1’de belirtildi-i Cekilde standard s cakl k-zaman e-risi kullan larak tayin edilen baz ürünlerin yang na dayan kl l - yavaC büyüyen yang nda önemli oranda azalt labilir. Is n n tesiri alt nda tepkime veren ürünler bunlara örnektir. Bu nedenle, yavaC büyüyen s cakl k -zaman e-risi önerilmektedir (23).
0 < t 21 T=154t0,25 + 20
t>21
T=345log10(8(t-20)+1)+20
Uygulamaya dönük ayr nt l bilgi için Bkz. EN
1363-2 [(23)(Tablo 11)]
Yar -do al Yang n (Semi-natural fire)
Bu testte, yang n sonucu oluCan gazlarla temas eden tavan kaplamas n n alt yüzeyindeki s cakl k, testin baClamas ndan itibaren 10-20 dakikada 1000
0C’ye ulaC r (4).
Bu s cakl -a klasik f r nlarla ulaCmak zor oldu-u için yumuCak a-açlardan elde edilen parçac klar n yanmas yla s cakl k art C sa-lanabilir .
Uygulamaya dönük ayr nt l bilgi için Bkz.
prENV 13381-1 [(24)(Tablo 11)]
Harici yang na maruz kalma e risi (The external fire exposure
curve)
D Car da ba- ms z yanan bir yang n veya bina pencerelerinden ç kan aleve maruz kalan duvarlar n d C yüzeyleri için kullan l r (4).
T= 660 (1 - 0,687 e-0,32t–0,313 e-
3,8t)+ 20
Uygulamaya dönük ayr nt l bilgi için Bkz. EN
1363-2 [(23)(Tablo 11)]
Sabit s cakl k etkisi (Constant temperature
attack)
Yukar daki s rejimlerine ilave olarak, baz elemanlar n de-erlendirilmesinde soyut sabit s de-erleri kullan l r. Tayin edilen s cakl k, yap eleman n tipine ba-l d r. 5lgili her test standard nda, bu s cakl k oran n n ulaCt - nokta belirlenmiCtir (4).
Duman kontrol kap lar n n s z nt miktar n n çevresini saran s cakl kta de-erlendirilmesi için 20 0C
Orta s cakl k duman kontrol kap lar n n s z nt miktar n n de-erlendirilmesi için 200 0C YükseltilmiC döCemelerin yang n performans n n de-erlendirilmesi için 500 0C
Baca ve baca ile ilgili ürünlerde isli yang n direncinin de-erlen- dirilmesi için 1000 0C (4)
Tablo 8: Yap elemanlar n n yang na dayan m performanslar n n test yöntemleri ile de-erlendirilmesi (17) Standart s3cakl3k
zaman eFrisi (standard temperature/time
curve)
Harici yang3na maruz kalma eFrisi (The external fire
exposure curve)
YavaK 3s3tma eFrisi (Slow heating curve (Smouldering fire))
Yar3 doFal yang3n (Semi-natural fire) Yük TaC y c Elemanlar
DöCemeler + Asma Tavanlar Perde Duvarlar ve Giydirmeler
(Yan c Malzemeler) Bölücü Elemanlar
(Yük taC mayan d C cephe elemanlar ) Kanallar ve <aftlar
Havaland rma ve Duman UzaklaCt rma Kanallar Elektrik ve Fiber Optik Kablolar
Tablo 10. 5ngiliz ulusal yap elemanlar n n yang na dayan m performans s n flar ile Avrupa yang na dayan m performans s n flar denklikleri (26)
BS 476’n3n ilgili bölümüne göre test edildiFinde minimum hükümler (dakika)
Yap3 Elemanlar3
Yük taK3ma
kapasitesi Bütünlük Yal3t3m
BS EN 13501-2
Yap3sal çerçeve, kiriC veya kolon
30 60 90
lgisiz lgisiz
R 30 R 60 R 90 Yük taK3y3c3 duvar (aCa- daki
maddelerde de aç klanmayan bir duvar)
30 60 90
lgisiz lgisiz
R 30 R 60 R 90
DöKemeler 60
90 60
90 60
90 REI 60
REI 60
Çat3lar 30
60 90
30 60 90
30 60 90
REI 30 REI 60 REI 90
D3K duvarlar 60
90
60 90
60 90
REI 60 REI 90
Bölücü duvarlar 60
90 60
90 60
90 REI 60
REI 90 30
60 90
30 60 90
30 60 90
REI 30 REI 60 REI 90 Korumal3 aftlar
Cam konstrüksiyon olmas
durumunda lgisiz 30 Hüküm yok E 30
60 60 60 REI 60
Yang3nla mücadele kanallar3
120 120 120 REI 120
BoKluk bariyeri lgisiz 30 15 EI 30
Tavan lgisiz 30 30 EI 30
Boru lgisiz 30 Hüküm yok E 30
Koruyucu kaplama lgisiz 30 Hüküm yok E 30
Tablo 11. 5ngiliz ulusal yap elemanlar n n yang na dayan m performans s n flar ile Avrupa yang na dayan m performans s n flar denklikleri [(kap lar) (26)]
BS 476 (Part 22)’ye göre test edildiFinde kap3lar3n minimum yang3n dayan3m3 (Dakika)
lgili Avrupa standartlar3na göre test edildiFinde kap3lar3n minimum yang3n dayan3mlar3 (dakika)
FD 30S E 30 Sa
FD 20S E 20 Sa
FD 30 E 30
FD 20 E 20
Tablo 12. Alman ulusal yap elemanlar n n yang na dayan m performans s n flar ile Avrupa yang na dayan m performans s n flar denklikleri (27)
Yap3 Elemanlar3 DIN 4102 DIN EN 13501-2
F 30, 60, 90 R 30, 60, 90
TaK3y3c3 sistemler
F 30, 60, 90 REI 30, 60, 90, ç duvarlar (taK3y3c3 olmayan) F 30, 60, 90 EI 30, 60, 90
D3K Duvarlar (TaK3y3c3 olmayan) W 30, 60, 90 E 30, 60, 90 (i o) veya EI 30, 60, 90 (i o)
Asma tavanlar F 30, 60, 90 EI 30, 60, 90 (a b)
EI 30, 60, 90 (a b) EI 30, 60, 90 (a b)
Duble döKemeler F30 REI 30
ETK (f) Duman Korumas3z T30, 60, 90 EI230, 60, 90 – C Yang3n kap3lar3
Duman Korumal3 T30, 60, 90-Rs EI230, 60, 90 – CS200
Kablo Kaftlar3 S 30, 60, 90, 120 EI 30, 60, 90, 120
Boru Kaftlar3 R 30, 60, 90, 120 EI 30, 60, 90, 120
Havaland3rma kanallar3 L 30, 60, 90 EI 30, 60, 90 (Vehoi o)-S
Klapeler K 30, 60, 90 EI 30, 60, 90 (Vehoi o)
Tablo 13. 5lgili AB Komisyon Kararlar ile ortaya konulmuC olan Yap Elemanlar n n Yang na Dayan m Performans Avrupa S n flar n n, 2002/4390 Karar Say l Binalar n Yang ndan Korunmas Hakk nda Yönetmelikte belirtilen Yap Malzemelerinin Dayan kl l k S n flar na göre denklikleri (8)
Yap3 Elemanlar3 Binalar3n Yang3ndan Korunmas3
Hakk3nda Yönetmelik TS EN 13501-2
F 30 R 30
F 60 R 60
F 90 R 90
F 120 R 120
Yang3na Ay3r3c3 DeFil
F 180 R 180
F 30 RE, REI, REI-M, REW 30
F 60 RE, REI, REI-M, REW 60
F 90 RE, REI, REI-M, REW 90
F 120 RE, REI, REI-M, REW 120 TaK3y3c3 ve
RijitleKtirici Duvarlar, KiriKler ve Kolonlar
Yang3n Ay3r3c3
F 180 RE, REI, REI-M, REW 180
F 30 E, EI, EW 30
F 60 E, EI, EW 60
F 90 E, EI 90
TaK3y3c3 Olmayan D3K Duvarlar (Caml3 Elemanlar Dahil)
F 120 E, EI 120
F 30 E, EI, EI-M, EW 30
F 60 E, EI, EI-M, EW 60
F 90 E, EI, EI-M, EW 90
F 120 E, EI, EI-M, EW 120 Daireler ve Özel Hacimler Aras3ndaki
Bölücü Duvarlar
F 180 EI, EI-M 180
F 30 E, EI 30
F 60 E, EI 60
F 90 E, EI 90
F 120 E, EI 120
Bölücü Duvar BoKluklar3
F 180 E, EI 180
F 30 E, EI, EI-M, EW 30
F 60 E, EI, EI-M, EW 60
F 90 E, EI, EI-M, EW 90
F 120 E, EI, EI-M, EW 120 Yang3n Duvarlar3 ve Özel S3n3r
Duvarlar3
F 180 E, EI, EI-M, EW 180
F 30 E, EI, EI-M, EW 30
F 60 E, EI, EI-M, EW 60
F 90 E, EI, EI-M, EW 90
F 120 E, EI, EI-M, EW 120 Yang3n Duvar3 BoKluklar3
F 180 E, EI, EI-M, EW 180
F 30 R, RE, REI 30
F 60 RE, REI 60
F 90 RE, REI 90
F 120 RE, REI 120
DöKemeler
F 180 RE, REI 180
F 30 E, EI 30
F 60 E, EI 60
F 90 E, EI 90
F 120 E, EI 120
DöKeme BoKluklar3
F 180 E, EI 180
F 30 EI 30
F 60 EI 60
F 90 EI 90
F 120 EI 120
Asma Tavanlar
F 180 EI 180
YükseltilmiK DöKemeler F 30 R, RE, REI 30
F 30 E, EI, EW 30
F 60 E, EI, EW 60
F 90 E, EI 90
F 120 E, EI 120
Yang3n Kap3lar3 ve Kepenkler
F 180 E, EI 180
F 30 R, RE, REI 30
F 60 RE, REI 60
F 90 RE, REI 90
F 120 RE, REI 120
Çat3lar
F 180 RE, REI 180
F 30 E, EI 30
F 60 E, EI 60
F 90 EI 90
F 120 EI 120
Havaland3rma Sistemi Boru ve BaFlant3 Elemanlar3
F 180 EI 180
F 30 E, EI 30
F 60 E, EI 60
F 90 E, EI 90
F 120 E, EI 120
Hava Kanal3 Klapeleri çin Yang3n Klapeleri
F 180 EI 180
Tablo Ek 1. Yap elemanlar n n yang n dayan m performanslar n n de-erlendirilmelerine iliCkin temel Avrupa S n fland rma ve Deney Standartlar
S3n3fland3rma Standartlar3
Standart No ngilizce Ad3 TS No Türkçe Ad3
EN 13501-2
Fire Classification of construction Products and building elements-Part 2: Classification using data from fire resistance tests (excluding ventilation servies)
TS-EN 13501-2
Yap Mamulleri ve Yap Elemanlar – Yang n S n fland rmas - Bölüm 2: Yang na Direnç Deneylerinden Elde Edilen Veriler Kullan larak S n fland rma [Havaland rma servisleri hariç]
prEN 13501-3
Fire Classification of construction Products and building elements-Part 3: Classification using data from fire resistance tests on components of normal service installations (other than smoke control systems)
prEN 13501-4
Fire Classification of construction Products and building elements-Part 4: Classification using data from fire resistance tests on components of smoke control systems
Deney Standartlar3
Standart No ngilizce Ad3 TS No Türkçe Ad3 Kapsam3
EN 1363-1
Fire Resistance Tests, Part –1-Ge-
neral Requirements TS EN 1363-1
Yang na Dayan kl l k Deneyleri Bölüm 1: Genel Kurallar
Bu standart, çeCitli yap ele- manlar n n standart yang na maruz kalma Cartlar nda yang na dayan kl l - n tayin için genel prensipleri kapsar.
EN 1363-2 Fire Resistance Tests, Part –2- Alternative and additional procedures
TS EN 1363-2 Yang na Dayan kl l k Deneyleri Bölüm 2: Alternatif ve 5lave 5Clemler
Bu standart, özel durumlar alt nda uyarlanmas gereke- bilecek alternatif s tma Cartlar n ve di-er iClemleri kapsar. Bu standart EN 1363- 1 ile birlikte de-erlendiril- melidir.
EN 1363-3 Fire Resistance Tests, Par3 –1- Verification of furnace performance
TS ENV 1363-3 Yang na Dayan kl l k Deneyleri - Bölüm 3: F r n Performans n n
Do-rulanmas
Bu standard, ay rma elemanlar - n n deneyi için yang na daya- n kl f r nlar n s l ve bas nç özelliklerinin do-rulanmas ndaki iClemi kapsar.
EN 1364-1
Fire Resistance Tests for non-load
bearing elements, Part –1-Walls TS-EN 1364-1
Yük TaC mayan Elemanlar- daki Yang na Dayan kl l k Deneyleri Bölüm 1: Duvarlar
Bu standard, yük taC mayan duvarlar n yang na dayan k- l l - n kapsar. EN 1363-1 ile birlikte de-erlendirilmelidir.
EN 1364-2 Fire Resistance Tests for non-load
bearing elements, Part –2-Ceilings TS-EN 1364-2 Yük TaC mayan Elemanlar- daki Yang na Dayan kl l k Deneyleri Bölüm 2: Tavanlar
Bu standard, kendi üzerinde herhangi bir bina eleman na ba- ml olmaks z n kendi bünyelerinde yang na daya- n kl l k ihtiva eden tavan- lar n yang na dayan kl l - n belirleme metodunu kapsar.
EN 1364-3 Fire Resistance Tests for non-load bearing elements, Part –3-Curtain walls-full configuration
EN 1364-4 Fire Resistance Tests for non-load bearing elements, Part –4- Curtain walls-part configuration
EN 1364-5 Fire Resistance Tests for non-load bearing elements, Part –5-Semi- natural fire test for facades and curtain walls
EN 1365-1
Fire Resistance Tests for load
bearing elements, Part –1-Walls TS-EN 1365-1
Yang na Dayan kl l k De- neyleri- Yük TaC y c Ele- manlar 5çin- Bölüm 1: Du- varlar
Bu standard, yük taC y c duvar- lar n yang na dayan m deneyle- rine ait metotlar n kapsar.
EN 1365-2 Fire Resistance Tests for load bearing elements, Part –2-Floors and roofs
TS-EN 1365-2 Yang na Dayan kl l k De- neyleri-Yük TaC y c Ele- manlar-Bölüm 2: DöCemeler ve Çat lar
Bu standard, alt taraf ndan yan- g na maruz kalan, havaland rma aral kl veya aral ks z döCeme ve çat yap lar n n ve astarl bir eleman ile birleCtirilmiC döCeme ve çat yap lar n n yang na da- yan kl l klar n belirlemek için kullan lan metotlar kapsar.
EN 1365-3 Fire Resistance Tests for load
bearing elements, Part –3-Beams TS-EN 1365-3 Yang na Dayan kl l k De- neyleri-Yük TaC y c Ele- manlar-Bölüm 3: KiriCler
Bu standard, yang ndan koruma sistemleri olan veya olmayan aral kl veya aral ks z kiriClerin yang na dayan kl l klar n belir- lemek için kullan lan metotlar kapsar.
EN 1365-4
Fire Resistance Tests for load
bearing elements, Part –4-Columns TS-EN 1365-4
Yang na Dayan kl l k De- neyleri-Yük TaC y c Ele- manlar - Bölüm 4: Kolonlar
Bu standart, bütün kenarlar n tamamen yang na maruz kalmas durumunda kolonlar n yang na karC dayan kl l k metotlar n kapsar.
EN 1365-5 Fire Resistance Tests for load bearing elements, Part –5- Balconies
EN 1365-6 Fire Resistance Tests for load bearing elements, Part –6-Stairs and walkways
EN 1366-1
Fire Resistance Tests for service
installations, Part –1 Ducts TS-EN 1366-1
Servis Tesisatlar 5çin Yan- g na Dayan kl l k Deneyleri- Bölüm 1: Kanallar
Bu standart, panel yang n Cartlar alt ndaki düCey ve yatay hava- land rma kanallar n n yang -na dayan kl l - n belirleme meto- dunu kapsar.
EN 1366-2 Fire Resistance Tests for service
installations, Part –2 Fire dampers TS-EN 1366-2 Yang na Dayan kl l k De- neyleri- Servis Yang na Da- yan kl l k Deneyleri- Servis Tesisatlar - Bölüm 2: Yang n Damperleri
Bu standart, s cakl -a ve yüksek s cakl ktaki duman ve gazlar n geçiCine karC koymak için tasa- r mlanan yang n bölmesi ele- manlar n n içine monte edilen yang n damperlerinin yang na dayan kl l klar n belirleyen metodu kapsar.
EN 1366-3 Fire Resistance Tests for service installations, Part –3 Penetration seals
EN 1366-4 Fire Resistance Tests for service installations, Part –4 Linear joint seals
EN 1366-5 Fire Resistance Tests for service installations, Part –5 Service ducts and shafts
TS-EN 1366-5 Servis montajlar için yang na dayan m deneyleri – Bölüm 5: Servis kanallar ve bacalar EN 1366-6 Fire Resistance Tests for service
installations, Part –6 Raised floors EN 1366-7 Fire Resistance Tests for service
installations, Part –7 Closures for conveyors and trackbound transportation systems
EN 1366-8 Fire Resistance Tests for service installations, Part –8 Smoke extraction ducts
EN 1366-9 Fire Resistance Tests for service installations, Part –9 Single compatmet smoke extruction ducts.
EN 1366-10 Fire Resistance Tests for service installations, Part –10 Smoke control dampers.
ENV 13381-1
Test Methods for determining the contribution to the fire resistance of structural members, Part 1- Horizontal protective membranes ENV 13381-2 Test Methods for determining the
contribution to the fire resistance of structural members, Part 2-Vertical protective membranes
ENV 13381-3 Test Methods for determining the contribution to the fire resistance of structural members, Part 3-Applied protection to concrete members ENV 13381-4 Test Methods for determining the
contribution to the fire resistance of structural members, Part 4-Applied protection to steel members ENV 13381-5 Test Methods for determining the
contribution to the fire resistance of structural members, Part 5-Applied protection to concrete/profilled sheet steel composite members ENV 13381-6
Test Methods for determining the contribution to the fire resistance of structural members, Part 6-Applied protection to concrete filled hollow steel columns
ENV 13381-7 Test Methods for determining the contribution to the fire resistance of structural members, Part 7-Applied protection to timber members
EN 1634-1
Fire resistance tests for door and shutter assemblies, Part 1-Fire
Doors and shutters TS-EN 1634-1
Yang na Dayan kl l k De- neyleri-Kap ve Kepenkler- Bölüm 1: Yang n Kap lar ve Kepenkleri
Bu standard düCey ay rma ele- manlar ndaki aç kl klara montaj için tasar mlanm C kap ve ke- peklerin yang na dayan kl l - n n tayin metodunu kapsar.
EN 1634-2
Fire resistance tests for door and shutter assemblies, Part 2-Fire Door hardware
EN 1634-3 Fire resistance tests for door and shutter assemblies, Part 3-Smoke control doors
TS-EN 1634-3 Yang na Dayan kl l k Deneyi- Kap ve Kepenkler-Bölüm 3:
Duman Kontrol Kap lar ve Kepenkleri
Bu standard, belirlenmiC Cartlar alt nda, kap teçhizat n n bir taraf ndan di-er taraf na so-uk ve s cak duman s zmas n n tespit edilmesi için bir metodu kapsar.
