Tip 2 Diyabet Tedavisinde Bazal İnsülinler
Prof. Dr. Nilgün Güvener Demirağ Başkent Üniversitesi
Endokrinoloji BD
• Hiperglisemik semptomlarla gelen bir diyabetik
hastada HbA1c: %10.2, anlık glukoz: 264 mg/dl olarak geliyor. Hiperglisemiden öncelikli sorumlu
disregülasyon hangisidir?
1. Açlık ve gecelik glukoz değerleri 2. Postprandial glukoz
3. Açlık ve tokluk birlikte Soru-1
• Metformin ve SU kombinasyonu altında
HbA1c: %9.4 gelen hastada, 3. OAD eklemenin HbA1c’yi <%7 ye indirme olasılığı
aşağıdakilerden hangisidir?
1-<%20 2-%50 3-%75 4->%85
Soru-2
• Son rehberlerin önerisi doğrultusunda;
“82 yaşında, >23 yıl diyabet ve KAH öyküsü olan, sık hipoglisemik ataklar tarif eden vakada
aşağıdakilerden hangisi hedef HbA1c olmalıdır?
1. <7 2. <8.5 3. <6.5 4. <7.5 Soru-3
Vaka
• MAE, 55 yaşında kadın hasta
• DM süresi: 5 yıl
• Tedavi: Gliclazide MR 60 mg/gün ve Metformin 2x1000 mg
• Genel diyabet eğitimi, beslenme eğitimi yeterli değil
• Glukometresi var ancak kullanımı rasyonel değil
• Açlık glukoz ölçümlerinde son 4-5 aydır >200 mg/dl
• Annesinde diyabete bağlı görme kaybı mevcut
– FM : VKİ: 35kg/m2,
-abdominal obezite,
-onikomikoz bulguları saptanıyor.
Retina: nonprolif. DR
– Laboratuvar : açlık glukoz: 220 mg/dL Hb A1C :%9.1*, LDL: 198 mg/dl*, TG: 342 mg/dl*, HDL: 34 mg/dl, * kr: 0.9 mg/dl ALT: 55 U/L*
GGT: 78 U/L* Kr kl: 87ml/dk mikroalbumin: 56mg/gün
Bu hasta için en uygun yaklaşım aşağıdakilerden hangisidir?
• TZD ekleme
• Basal insulin ekleme
• DPP-IV ekleme
• GLP-1 agonist ekleme
• Neler yapılmalı?
-Diyabet ekibi (beslenme uzmanı, eğitim hemşiresi, egzersiz uzmanı, podiatrist, davranış terapisti...) ile tanışma
-Hastanın yaşam alışkanlıklarının kalıcı yöntemlerle düzenlenmesi, ailesi ile birlikte beslenme eğitimi,
karbonhidratları tanıma, glisemik indeks kavramı, alışveriş teknikleri, malzeme seçimi ve beslenmede çeşitlilik üzerine eğitim....egzersiz konusunda
bilgilendirme ve yönlendirme
-Genel diyabet, ayak bakımı ve hipoglisemi eğitimleri, önleyici ve sorunla başa çıkma konusunda yönlendirme,
-Glukometre’nin efektif kullanımı, hedef değerler konusunda eğitim, glukoz monitorizasyonu konusunda bilinçlendirme
“HASTANIN TEDAVİYE AKTİF KATILIMININ SAĞLANMASI”
Ölçüm Normal ADA AACE
Açlık glukozu < 100 mg/dL 90-130 mg/dL < 110 mg/dL
Postprandial glukoz < 140 mg/dL < 180 mg/Dl < 140 mg/dL HbA1C < 6% < 7% ≤ 6.5%
Hedefler?
UKPDS: A 1% decrease in HbA1c is associated with a reduction in complications
Stratton IM et al. BMJ 2000; 321: 405–412.
12% Stroke**
* p<0.0001
** p=0.035
1%
HbA1c
Microvascular
complications e.g. kidney disease and blindness *
37%
Amputation or fatal peripheral blood vessel disease*
43%
Deaths related to diabetes*
21%
Heart attack*
14%
“Structured Self-Monitoring of Blood Glucose Significantly Reduces
A1C Levels in Poorly Controlled, Noninsulin-Treated Type 2 Diabetes”
Polonsky W. Diabetes Care 34:262–267, 2011
“Patient-directed titration for achieving glycaemic goals using a once-daily basal insulin analogue: an assessment of two different fasting plasma glucose targets - the TITRATE study”
TITRATE Study Group, Diabetes, Obesity and Metabolism, 11, 2009, 623–631
TITRATE Study Group, Diabetes, Obesity and Metabolism, 11, 2009, 623–631
Diabetes Care, Diabetologia. 19 April 2012
“Treatment Patterns and A1c Reduction After Adding a 3rd Agent to 2 Oral
Antidiabetic Drugs (OADs).”
51 771 hasta, 2 yıllık takip veri-tabanı analizi:
GRUPLAR
• +3.OAD: % 79.3
• +insulin: % 17.3 (en yüksek bazal A1c, ve en yaşlı grup)
• +GLP-1: % 7.4 (en düşük bazal A1c, ve en genç grup)
• 1 ve 2 yıllık takip
Real-World Study,Abstract 986, EASD, 2012
• 3 OAD sonuçları
• 1 yıl devamlı, 2 yıldan önce değişim: % 8.9
• 1. ve 2. yılda devamlı kullanım: 72%
• 1 yıldan önce değişim: % 8.8
• Toplam 2-yılda A1c düşürücü etki (kullanım süresinden bağımsız): % 0.64 ± 1.65
• İnsulin sonuçları
• 1 yıl devamlı, 2 yıldan önce değişim : % 9.0
• 1. ve 2. yılda devamlı kullanım : % 57.1
• 1 yıldan önce değişim : % 24.7
• Toplam 2-yılda A1c düşürücü etki (kullanım süresinden bağımsız): %0.88 ± 1.92
• GLP-1 Agonist sonuçları
• 1 yıl devamlı, 2 yıldan önce değişim : % 17.3
• 1. ve 2. yılda devamlı kullanım : % 35.6
• 1 yıldan önce değişim : % 39.8
• Toplam 2-yılda A1c düşürücü etki (kullanım süresinden bağımsız): % 0.33 ± 1.52
“Grupların başlangıç özellikleri heterojen, gözlemsel çalışma”
“Adding a Third Oral Agent: Low Likelihood of Payoff”
Bazal HbA1c % 9.7
HbA1c ‘de düşme oranı % -1.3
Ulaşılan hedef HbA1c <8.0% % 43.0
Ulaşılan hedef HbA1c <7.0% % 14.0
HbA1c>%8.5...3. OAD ????????
Tip 2 DM’da hücre disfonksiyonu
Lebovitz HE. Diabetes Reviews. 1999;7(3):139–153.
2
-12-10 -6 -2 0 6 10 14
Beta hücre fonksiyonu
(%)
0 50 100
75
25
IGT
Teşhisten itibaren geçen süre Postprandial
Hiperglisemi DM
Insulin rezistansı
% 40
Beta-hücre fonksiyonu
% 50
Tip 2 diyabette insülin tedavisinde;
• Bazal insülin ekleme;
• Premiks insülin karışımları uygulaması;
• Bazal/bolus insülin programı
uygulanabilir.
Tecrübelerinize göre, diyabet hastalarınıza insulin başlarken karşılaştığınız en önemli
engel hangisidir?
1. Hastanın iğne anksiyetesi
2. Hastanın “hayat boyu kullanılacak” endişesi
3. Hastanın sıkı glisemik kontrolün önemi konusunda bilgi eksikliği
4. Hastanın uyumu, eğitim düzeyi
5. Hekim olarak yeterli zaman ayıramama,
6. Diyabet ekibinin (hemşire, beslenme uzmanı) yetersizliği
7. Hipoglisemi endişesi 8. Kilo alma endişesi 9. Güvenlik endişeleri 10. Finansal problemler
Riddle et al. Diabetes Care. 1990;13:676-686.
Mainly target Basal hyperglycaemia:
Metformin
Secretagogues TZD’s
Basal insulin
Mainly target Postprandial hyperglycaemia:
Repaglinide Nateglinide Acarbose
Rapid-acting insulin
Glucose (mmol/l) 10.0
5.0
0
0600 1200
Hours
1800 0000 0600
7.5 12.5
2.5
Basal Hyperglycemia
Postprandial Hyperglycemia
“As patients get closer to HbA1c target, the need to manage PPG increases”
Monnier L, et al. Diabetes Care. 2003;26:881-885.
30% 40% 45% 50%
70% 60% 55% 50%
70%
30%
>10.2 10.2-9.3 9.2-8.5 8.4-7.3 <7.3
% Contribution to HbA1c
HbA1c (%) 0
20 40 60 80 100
Fasting Plasma Glucose (FPG) Post Prandial Glucose (PPG)
("fix the fasting first“)
İnsulin tedavisinde öncelik prensibi:
“açlık glukozun normale indirilmesi”
Bazal insülin eklenmesi
•Rasyoneli?
-APG ‘de düzelme,
-Gece boyunca β hücresi istirahati ile postprandial cevapta düzelme
-Nispeten basit ve kabul edilebilirliği yüksek
Kural: OAD aynı dozda devam edilir. Akşam tek doz ekleme yapılır (10 U or 0.1-0.2 U/kg)
•NPH
•Insulin glargine
•Insulin detemir
Dozu Açlık glukoz değerine göre ayarlanır;
Her 3-5 günde bir gerektikçe dozu artırılır.
AKG > 120 mg/dL + 2-3 U AKG > 140 mg/dL + 4-5 U AKG > 160 mg/dL + 6-8 U Max bazal doz: 0.5-1 U/kg??
Yatmadan önceki glukoz değerleri ayarlanmalı (100mg/dl)
NEJM; 361:18; 2009
Bazal HbA1c:%8.5
NEJM, October 29, 361;18 2009
GIR = Glucose Infusion Rate
Heise et al. Diabetes 2004; 53 (6): 1614-1620
Insulin detemir
7.0 7.5 8.0 8.5 9.0 9.5
0 4 8 12 16 20
Süre (hafta) HbA1c (%)
detemir akşam NPH akşam
ad
-1.48 %Hb -1.74 %Hb
Philis-Tsimikas et al. Clin Ther 2006; 28 (10).
“Bazal analoglar ile daha az hipoglisemi riski”
Riddle et al. Diabetes Care 2003; 26: 3080–3086. Philis-Tsimikas et al. Clin Ther 2006; 28 (10).
*
P<0.05*
*
*
*
NEJM; 363:15; 2010
NEJM; 363:15; 2010
Insülin ve kilo değişimi
• Azalmış glukozuri
• İnsülinin anabolik etkileri (periferik hiperinsülinemi)
• Sıvı retansiyonu
• Hipoglisemi ve kalorili gıda tüketimi
• İnsülin detemir ile; albumine bağlanma ile hepatik ve periferik insülin arasında denge?? Daha
fizyolojik insülin dağılımı?
• Hipotalamik etki (tokluk):
-CNS deki daha düşük albumin
konsantrasyonları nedeniyle, detemir için yüksek
serbest fraksiyon IR’na bağlı bozulmuş tokluk
sinyalizasyonunun düzelmesi???
Etkinliğin sürdürülebilirliği
King AB, Diabetes, Obesity and Metabolism, 11, 2009, 69–71
Rosenstock J et al. Diabetologia 2008;51:408-416
“Head to Head Comparison of Glargine Versus Detemir in Type 2 Diabetes”
Hemoglobin A1c (%)
4 6 8
5
7 7.2 7.1
P = NS
SOLVE™ Global Gözlemsel Çalışma
SOLVE™ Kanada, İngiltere, Almanya, Polonya, İtalya, Portekiz, İspanya, Türkiye, İsrail ve Çin’de 3,000’den fazla doktorun tedavi biçimi ile dünya çapında
20,000’e varan hastanın toplandığı randomize olmayan gözlemsel bir çalışmadır.
Türkiye’den 2395 hasta alındı
Diabetes, Obesity and Metabolism 14: 654–661, 2012.
Dahil Etme / Dışlama Kriterleri
Dahil Etme Kriterleri:
•Daha önce bir ya da daha fazla OAD kullanmaktayken geçmiş üç ay içerisinde günde bir kez insülin detemir tedavisine başlanmış olan T2DM tanılı hastalar.
Dışlama Kriterleri:
•Bazal insülin analogu başlamadan önce farklı tür insülin kullanmış olan hastalar,
•İnsülin detemir veya bileşimindeki herhangi bir maddeye karşı bilinen ya da şüphe edilen alerjisi olan,
•6 Yaşından küçük hastalar,
•Gebe, emzirmekte olan veya gelecek 6 ay içinde gebe kalmaya niyetli olan hastalar,
Diabetes, Obesity and Metabolism 14: 654–661, 2012.
Başlangıçtaki Tıbbi Öykü
30,0%
22,3%
14,5%
7,3%
21,3%
10,5%
9,2%
5,0%
3,7%
2,9%
2,8%
2,3%
0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%
Mikrovasküler komplikasyonlar Nöropati Retinopati Nefropati Makrovasküler komplikasyonlar Anjina pektoris Miyokard enfarktüsü Periferik damar hastalığı Kardiyovasküler olay Koroner bypass Anjiyoplasti Geçici iskemik atak
Diabetes, Obesity and Metabolism 14: 654–661, 2012.
OAD tedavisi
81.2%
63.7%
23.0%
1.5%
0.1%
16.6%
20.1%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100
% Biguanidler
Glinidler α-glukoz inhibitörleri Sulfonilüre TZD DPP-IV inhibitörleri Diğer
Diabetes, Obesity and Metabolism 14: 654–661, 2012.
Başlangıç verileri insüline başlamanın önemli ölçüde geciktiğini düşündürmekte!!
7.6 ± 6.6 yıl 8.1 ± 5.6 yıl
Diyabet süresi
tedavisi OAD süresi
%30.0 Mikrovasküler
komplikasyonlar
Başlangıç gecikmiş
1
2 bulgularıGecikme Makrovasküler %21.3 komplikasyonlar
Miyokard %9.2 enfarktüsü
Diabetes, Obesity and Metabolism 14: 654–661, 2012.
SOLVE
™: Bazal insüline başlamanın faydaları
%-2.2
HbA1c
FPG
Kilo
Majör hipo
(olay/hasta-yıl)
mg/dl-90 Bazal insulin
(detemir)
Eklenmesi sonrası -0.2
kg
-0.06
(Olay/hasta-yıl)
Diabetes, Obesity and Metabolism 14: 654–661, 2012.
Vaka
• Hastamızın tedavisi için;
-gerekli tüm eğitimleri verildi, -bazal insulin olarak 15 ünite
(0.2U/kg) insulin detemir tedaviye eklendi,
-yakın izleme alındı, 3-4 günde bir açlık glukoz değerlerine göre doz
titrasyonu yapıldı,
0.2 units/kg olarak başlanan bazal insülin dozunu izlemde nasıl ayarlamayi
tercih edersiniz?
1. Açlık glukoz değeri 110 md/dl hedefine
ulaşana kadar bazal insulin dozunu günlük 5 U artırırım.
2. Tokluk glukoz değerini <140 mg/dl oluncaya kadar 2-3 günde bir dozu %10 artırırım.
3. Açlık glukoz değeri 110 md/dl hedefine
ulaşana kadar bazal insulin dozunu 3-5 günde
bir 3-4 U artırırım.
• İzlemde hastanın açlık glukoz değerleri, uygun doz titrasyonu ile istenen hedeflere indi.
• Açlık değerlerin kontrol altın aalındıktan sonra bakılan profilde, tokluk değerlerinin de düzeldiği görüldü.
• 6. ay kontrolünde HbA1c: %6.7, açlık ve tokluk glukoz değerleri uygun idi.
• Hasta kendisini monitorize etme konusunda uyarılarak, periodik kontrole çağrıldı.