T.C.
ERZĠNCAN ÜNĠVERSĠTESĠ MÜHENDĠSLĠK FAKÜLTESĠ
EEKTRĠK-ELEKTRONĠK MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ STAJ UYGULAMA ESASLARI
ERZĠNCAN 2014
1 1. AMAÇ ve KAPSAM
1.1. Bu yönerge, Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü öğrencilerinin stajdan önce, staj süresince ve stajdan sonra takip etmeleri gereken prosedür ve uymak zorunda oldukları kurallarla ilgili Genel Esasları ve staj esnasında yapmaları gereken uygulamalarla ilgili Özel Esasları açıklamak amacıyla hazırlanmıştır.
1.2. Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü öğrencilerinin teorik bilgilerinin yanı sıra işletmelerde çeşitli uygulamalı çalışmalar yaparak görgü, deneyim ve becerilerini arttırmak ve iş yönetim ilişkileri hakkında bilgiler edinmek için yapılan tüm çalışmalar staj kapsamındadır.
1.3. Stajlar 30 iş günü olarak, iki devre halinde (toplam 60 iş günü) staj komisyonunun uygun göreceği resmi veya özel kuruluşlarda yapılır.
1.4. Staja kabul edilen öğrencilerin iş güvenliğinden ve verimli bir şekilde stajını yapmalarından iş yerleri sorumludur.
2. GENEL ESASLAR
2.1. Elektrik-Elektronik Mühendisliği bölümü öğrencilerinin lisans derecesini almaya hak kazanabilmeleri için tamamlamaları gereken ders kredisi yan sıra, staj (pratik çalışma) yapmaları zorunludur. Stajın yapılması ve değerlendirilmesi hazırlanan bu yönerge ile düzenlenir.
2.2. Bu yönergede bulunmayan veya açıklanmasına lüzum görülen hususlar bölüm staj komisyonunca karara bağlanır.
2.3. Öğrenciler bölüm staj komisyonunun uygun göreceği yerlerde en az 60 işgünü staj yapmak zorundadırlar. Toplam 60 işgünü olan staj süresinde öğrenciler 7.2 inci madde de belirtilen (en az 30 işgünü) ve 7.3 üncü madde de (en az 30 işgünü) belirtilen iki grup staj yapacaklardır.
2.4. Staj süresi iş günü hesabı üzerinden yapılmaktadır. Bir staj iş günü en az sekiz (8) saatlik fiziksel veya zihinsel çalışma gerektirir. Resmi tatil ilan edilen günlerde staj yapılamaz. Ancak, özel kurum ya da kuruluşlarda, resmi tatil dışındaki Cumartesi günlerinde de staj yapılabilir. İş yerinin resmi tatil dışındaki Cumartesi günlerinde çalışma şekli (yarım veya tam gün) staj defterinin uygun bir sayfasında belirtilir ve işyeri ve/veya staj sorumlusu tarafından onaylanır. Öğrenci haftada en fazla altı gün çalışabilir.
2
2.5. Yurt dışında staj yapan öğrenciler, ilgili staj yerinden alacakları ve "yaptığı staj konusunu, çalışmalarını ve süresini" gösterir onaylı bir belgeyi hazırlayacakları staj defteri ile birlikte Bölüm Staj Komisyonu'na vermek zorundadırlar.
2.6. Yurt dışında staj yapmak isteyen öğrenciler stajlarını: Milletlerarası Teknik Stajyer Öğrenci Mübadelesi Birliği (The International Association for the Exchange of Students for Technical Experience - IAESTE) ya da ERASMUS Staj Hareketliliği Programı kanalları ile gerçekleştirebilirler. Bu kanallar dışında kendi özel imkânları ile staj yapmak isteyen öğrenciler, Bölüm Staj Komisyonu kararına bağlı olarak yurt dışında staj yapabilir.
2.7. Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü’nde Çift Anadal (ÇAP) yapan öğrencilerin 60 işgünlük stajlarını yapmaları zorunludur. Yan dal yapan öğrenciler ise stajdan sorumlu değildirler.
2.8. Başka fakültelerden yatay geçiş veya Meslek Yüksek Okullarının teknik programlarından dikey geçiş yoluyla gelen öğrencilerin staj evrakları veya geçiş yaptıkları birimlerden alacakları ve daha önce yapmış oldukları stajların süre, şirket ve konularını içerir belgelerin Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölüm Staj Komisyonu tarafından incelenmesi neticesinde stajları uygun görülürse yapmış oldukları stajlar geçerli sayılır.
3. STAJ YÖNETĠMĠ
3.1. Mühendislik Fakültesi Dekanlığı; staj faaliyetlerinin en üst yöneticisidir. Stajların belirlenen esaslara uygun olarak yapılmasını sağlar ve denetler, stajla ilgili görevlendirmeleri yapar, staj yapılacak kurum/kuruluşlar ile işbirliğini koordine eder.
3.2. Öğrenci İşleri Bürosu; staj ile ilgili belgelerin öğrencilere ulaştırılmasını sağlar. Staj değerlendirme sonuçlarını sisteme girer. Stajla ilgili öğrenci başvurularını alır.
Sigorta işlemleri için gerekli süreçleri uygular ve devamlılığını takip eder.
3.3. Elektrik-Elektronik Bölüm Başkanlığı; staj ile ilgili doküman ve belgelerin öğrencilere ulaştırılmasını sağlar ve staj defterlerini toplar. Staj sonuçlarını Öğrenci İşleri Bürosuna bildirir. Stajla ilgili öğrenci başvurularını Staj Komisyonuna yönlendirir.
3.4. Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Staj Komisyonu; Mühendislik Fakültesi’nin Genel Staj Esasları doğrultusunda, Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü öğrencilerinin yapmaları gereken stajın incelenmesini yapar. Öğrencilerin staj yapmak istedikleri yerlerin uygunluğunu kontrol eder. Öğrencilerin staj çalışmalarını organize eder. Staj defterlerini toplar, değerlendirir ve sonuçları Öğrenci İşleri Bürosuna bildirilmek üzere Bölüm Başkanlığına iletir. Staj ile ilgili öğrenci ve işyeri anketlerini düzenler. Bölüm Akademik Kurulu’na öğrenci stajları ile ilgili
3
konularda görüş bildirir. Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Staj Komisyonu üyeleri Bölüm Akademik Kurulu’nca belirlenir ve 2 yıl süre ile görev yapar.
4. STAJ ÖNCESĠ
4.1. Staj yerinin bulunması öğrencinin sorumluluğundadır. Staj yerinin Elektrik- Elektronik Mühendisliğinin ilgi alanı içinde olması ve stajyerlerden sorumlu en az bir Elektrik-Elektronik Mühendisi istihdam etmesi gerekir. Staj yeri bulamayan öğrenciler farklı kurum/kuruluşlar tarafından gönderilen ve Mühendislik Fakültesinde ilan edilen staj kontenjanlarından yararlanabilirler. Başvuran öğrencilerin kontenjanlara yerleştirilmesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Staj Komisyonu tarafından yapılır ve öğrencinin mezuniyet durumu tercih nedeni olarak kabul edilir.
4.2. Kendisine staj yeri tahsis edilen öğrencinin bu hakkını kullanmaması durumunda kendisine bir daha staj yeri tahsis edilmez.
4.3. Staj yerlerini kendileri temin eden öğrenciler, staj yapacağı kuruma vereceği dilekçede staj yapmak istedikleri iş gününü ve staj türünü belirteceklerdir. Bahar yarıyılının sona ermesinden 1 ay önce staj yapılacak işletme ile ilgili bilgilerin teslim edilmesi gerekir. Staj komisyonunun, staj yapılacak yeri kabul etmesinden sonra öğrenci staja başlayabilir. Sadece staj yeri uygun bulunmayan öğrenciler yarıyıl sonu (final) sınavlarının bitimine kadar ikinci bir staj yeri bulabilirler.
4.4. Staj defterleri ve işyeri tarafından doldurulacak belgeler, Öğrenci İşleri Bürosu tarafından öğrencilere imza karşılığı verir.
4.5. Staj Değerlendirme Belgesi (Sicil Fişi) tanzim edildikten sonra fakülte tarafından staj yapılacak kuruluşa posta yolu ile gönderilir.
4.6. Daha önce staj yaptığı kuruluşlarda ikinci bir staj yapacak veya eksik iş günlerini tamamlayacak öğrenciler kesinlikle önceki stajında yaptığı işleri tekrarlayamaz.
5. STAJIN YÜRÜTÜLMESĠ
5.1. Stajlara fiilen devam zorunluluğu vardır. Mazeretsiz üç gün üst üste veya staj dönemi boyunca staj süresinin %20’si oranında devamsızlık yapan stajyerin stajına son verilir ve bu durum işyeri tarafından Mühendislik Fakültesi Dekanlığına yazılı olarak bildirilir.
5.2. Öğrenci staj yaptığı iş yerinin tüzük, yönetmenlik, yönerge, çalışma kuralları ve çalışma saatlerine uymak zorundadır. Öğrenci staj süresince staj konusu ile ilgili
4
yetkililer tarafından verilecek çalışmaları yapmak ve bu çalışmalara katılmak zorundadır.
5.3. Stajdaki öğrenciler grev, gösteri, yürüyüş veya iş yavaşlatma eyleminde bulunamazlar.
5.4. Staja başlayan öğrenci, staj komisyonu başkanına bilgi vermeden ve onay almadan staj yerini değiştiremez, değiştirdiği takdirde yapılan staj geçersiz sayılır.
5.5. Staj defterinin, deftere eklenecek çizim ve dokümanların uygunluğu yapılacak değerlendirmede etkili olacağından, staj defterlerinin hazırlanmasında mümkün olduğu kadar aşağıdaki kurallara uyulmalıdır.
5.5.1. Staj defteri günlük olarak tutulmalı ve kurşun kalem ile yazılmalıdır. Defterin intizamlı olmasını engellemeyecek ise tükenmez veya dolma kalem de kullanılabilir.
5.5.2. Staj dokümanları okunaklı bir şekilde yazılmalı, şekiller açık ve anlaşılır olmalı ve yapılan tüm işlerin teknik detayı, gerekli resim ve hesaplamalar teknik resim kurallarına uygun olarak çizilerek temiz bir şekilde staj defterine kaydedilmelidir.
5.5.3. Staj defterinin giriş kısımlarında işyerinin tanıtımı yapılmalı, çalışma sahası, mühendis sayısı, toplam çalışan sayısı, yönetim şeması ve işyerinin içindeki bölümlerin görevleri belirtilmelidir.
5.5.4. Sadece kitaplardan ve broşürlerden geçirilmiş metin ve şekillerden ibaret defterler kabul edilmeyecektir. Eğer kitap ve broşürlerden alıntı yapılırsa mutlaka referans gösterilmelidir. Aksi takdirde kabul edilen staj günü eksiltilecektir.
5.5.5. Çalışma konusunu tanıtmak üzere fotoğraflar, fotokopi, aydınger, ozalit ve CD gibi ek belgeler kullanılabilir. Staj yapılan kurumdan temin edilen resim, teknik resim, fotokopi, çizelge ve form gibi teknik bilgi ve malzemeler anlatımda yer almadığı halde defterin içine konulmamalıdır.
5.5.6. Staj defterlerinde teknik bilgiler ile şekil, resim veya tablolar uyum içerisinde ve birbirlerine yakın sayfalarda bulunmalıdır. Staj defterindeki sayfalar yetmez ise, ayrı sayfalar kullanılarak staj defterine eklenebilir.
5.5.7. Öğrenciler, staj yerlerinde kullandıkları malzeme, alet ve her türlü cihaz ve makineleri gereği gibi kullanmakla yükümlüdürler. Dikkatsiz ve sorumsuz çalışmalardan meydana gelecek olan maddi zararlardan kendisine teslim edilmiş olan alet ve avadanlıktan öğrenci sorumlu olacaktır.
5.5.8. Staj defteri yazımında kullanılacak dil Türkçe’dir. Yurt dışında yapılan stajlarda ise staj genel ilkelerine uymak şartıyla, defter İngilizce olarak yazılabilir.
5.6. Staj defterinin ilgili kısımları mutlaka eksiksiz olarak doldurulacaktır. Defterin her iş gününe ait yazılan sayfaları ve çalışma detayını belirten ilk sayfaları dikkatli bir şekilde doldurulup stajdan sorumlu mühendis düzeyindeki ilgililere imzalatılmalıdır.
Ayrıca staj defterinin ilk sayfası da dikkatli bir şekilde doldurulmalı ve işyeri
5
yöneticisi tarafından kontrol edilerek imzalanıp mühürlenmelidir. İş yerince onaylanmamış veya eksik doldurulmuş defterler kabul edilmeyecektir.
5.7. Aynı dönemde yapılan farklı türdeki stajlar için iki ayrı defter doldurulur.
5.8. Bölüm Staj Komisyonu, gerekli gördüğü takdirde öğrencileri staj yerinde telefon gibi iletişim araçlarını kullanarak veya bilfiil denetleyebilir. Bu tarz kontrollerde, fakültenin imkânları kullanılır. Staj yerinde bulunmadığı tespit edilen öğrencinin staj defterinde söz konusu tarih veya tarihlerde staj yapmış gibi göstermesi halinde öğrencinin stajı geçersiz kabul edilir ve öğrenci hakkında disiplin soruşturması açılır.
6. STAJ SONRASI ve STAJLARIN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ
6.1. Stajını tamamlayan stajyerlere ait Staj Sicil Fişleri, öğrenci tarafından değil, stajın yapıldığı kuruluş tarafından Erzincan Üniversitesi Mühendislik Fakültesine stajdan sorumlu kişi tarafından kaşelenmiş ve imzalanmış kapalı zarf içerisinde posta ile gönderilir.
6.2. Staj defterleri, stajın bitimini izleyen öğretimin 4. haftasının sonuna kadar staj komisyonu üyelerine imza karşılığında teslim edilir.
6.3. Öğrencilerin sunmuş olduğu staj defterleri, ilgili raporlar ve sicil fişleri Bölüm Staj Komisyonu tarafından incelenir. Muhtemel istismarları önlemek amacıyla Bölüm Staj Komisyonu gerekli gördüğü durumlarda kura yoluyla, ihbar üzerine veya defterdeki bilgilerin yetersiz veya konu ile ilgisiz olmasını esas alarak belirleyeceği ve uygun kanallar ile ilan edeceği öğrencilere sözlü mülakat veya sınav yaparak değerlendirmeyi sonuçlandırır.
6.4. İncelenen stajların kabul edilip edilmediği, kaç gün kabul edildiği, kabul edilmeme gerekçeleri de belirtilerek öğrenci panoları veya internet sitesinde ilan edilir ve bu sonuçlar belirli bir süre askıda kalır. Öğrenciler askıda kalma süresi içerisinde itirazlarını Bölüm Staj Komisyonuna iletirler. Askıda kalma süresi sonunda itirazlar değerlendirildikten sonra kesin sonuçlar belirlenir ve ilan edilir. Kesin sonuçlar belirlendikten sonra yapılan itirazlar dikkate alınmaz.
6.5. Bölüm staj komisyonu tarafından uygun görüldüğü takdirde, stajyer öğrenciye düzeltme hakkı verilebilir. Kendisinden düzeltme istenen öğrenciye, düzeltmenin niteliğine bağlı olarak, tebliğ tarihinden itibaren en çok bir ay süre tanınır. Bu sürenin sonunda gerekli olan düzeltmeleri tamamlayarak bölüm staj komisyonuna ve/veya ilgili öğretim elemanına ulaştırmayan öğrenciye başka bir ek süre tanınmaz ve staj çalışması reddedilir.
6
6.6. Stajyer öğrencinin staj sonucuna itiraz etme hakkı vardır. Stajın kabul edilmediğinin ilan edildiği tarihten itibaren 2 hafta içerisinde öğrenci sonuca itiraz için bir dilekçe ile Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölüm Başkanlığı’na başvurulabilir. İtiraz, bölüm staj komisyonu tarafından yeniden incelenir ve değerlendirilerek sonuçlandırılır.
6.7. Sahte staj yaptıkları yapılan denetlemelerden veya staj defterlerinin incelenmesinden anlaşılan öğrencilerin ilgili stajları kabul edilmeyeceği gibi bu öğrenciler hakkında gerekli disiplin işlemleri yapılır.
6.8. Staj dokümanları, gerekli şekilde tasnif edilerek öğrencilerin mezuniyetlerinden 6 ay sonrasına kadar muhafaza edilir. Defterler öğrenciye geri verilmez. Öğrencilerin ihtiyaç duymaları ve talep etmeleri halinde ise staj durumlarını belirten bir belge düzenlenebilir.
6.9. Stajları eksik bulunan veya reddedilen öğrenciler eksik bulunma veya reddedilme gerekçelerini dikkate alarak stajlarını tamamlarlar veya yeniden yaparlar.
6.10. Aynı yerde staj yapan öğrenciler aynı veya benzer bilgi ve kaynaklardan istifade edebilirler. Bununla birlikte, bu öğrencilerin birbirine çok benzeyen defterler hazırlamaları kabul edilebilir bir durum değildir. Bu tip stajlar benzerlik derecesine bağlı olarak kısmen veya tamamen reddedilecektir.
7. ÖZEL ESASLAR
60 işgünü stajlarında yapılacak çalışmalar aşağıda açıklanmıştır.
7.1. Staj dönemleri, altıncı yarıyılı izleyen yaz tatil döneminden itibaren başlar. Zorunlu hallerde altıncı yarıyıl yaz tatil döneminden itibaren iki staj dönemi birleştirilebilir.
Ancak bu durumda öğrencinin 60 işgünlük stajının tamamını sadece bir kurum veya firmada yapması kabul edilmez. Eksik stajların tamamlanmasında bir işyerinde 10 işgününden daha az süreyle staj yapılamaz. Stajlar yaz tatilinde ve/veya sığdığı takdirde sömestr tatilinde (Akademik takvimde ara ve tatil olarak belirtilen, ders ve sınav dönemleri dışında kalan süreler) yapılabilir. Yaz okuluna devam eden öğrenciler yaz okulu süresince staj yapamazlar. Derslerini tamamlamış ve mezuniyet için sadece staj eksiği kalmış durumdaki öğrenciler yarıyıl süreleri içinde staj yapabilirler, ancak bu durumdaki öğrenciler, son sınavlarına girdikleri tarihten itibaren altı aylık süre içinde stajlarını tamamlamak zorundadır.
7
7.2. Öğrenci birinci stajını aşağıdaki konularla ilgili çalışma yapan iş yerlerinde yapacaktır. Bu konular;
Elektrik makineleri: Motor, transformatör, jeneratör, v.b. lerinin üretim, bakım onarım veya işletim merkezleri,
Kontrol sistemleri: Tezgah, işyeri ve sistem kontrol birimleri veya bina otomasyon sistemleri ile ilgili merkezler,
Enerji Üretimi ve Dağıtımı: Termik, hidrolik veya nüleer santralleri, trafo merkezleri, şalt sahaları veya araştırma merkezleri,
Devre Tasarımı: Araştırma geliştirme laboratuarları, elektronik cihaz üretim merkezleri, Güç Elektroniği: SMPS, USP, US sistemleri, elektrik makineleri sürücü ve kontrol devrelerinde BJT, MOSFET ve Tristör ailesi elemanlarının uygulamaları, CAD, CAM veya bilgisayar destekli kontrol sistemlerinin yer aldığı merkezler.
7.3. Öğrenci ikinci stajını aşağıdaki konularla ilgili çalışma yapan iş yerlerinde yapacaktır. Bu konular;
Alçak frekanslı sistemler: Telefon, radyo, video, telsiz, telemetre, faks, teleks vb.
cihazlarının bakım, onarım, üretim merkezi,
Yüksek frekanslı sistemler: TV, radyolink vb. üretim merkezleri,
Mikrodalga sistemleri: Radar, uydu vb. alıcı verici sistemleri ile ısıtma veya soğutma gibi mikrodalga sistemlerinin bakım-onarım veya üretim merkezleri,
Antenler: Alçak frekanslı, yüksek frekanslı veya mikrodalga antenlerin üretim merkezleri, Diğer sistemler: Sonar, jeofon hidrofon vb. topograf sistemleri, meteoroloji sistemleri, modem, mikroişlemci destekli sesli-görüntülü konferans sistemlerinin bakım onarım veya üretim merkezleri,
Sayısal elektronik sistemler: Bilgisayar sistemleri, sayısal enstrümanlar, PLC, PLD. vb.
ardışıl makine tabanlı devre veya sistemlerin üretim veya bakım, onarım merkezleri, endüstriyel elektronik, analoğ kontrollü, NC, CNC, DN, tezgahlar, endüstri robotları, kontrol, kumanda ve ayar sistemleri, dönüştürücüler bina otomasyonu ve asansör sistemlerinin bakım onarım veya üretim merkezleri,
Tıbbi Elektronik: Röntgen, tomografi, EKG, ve tele-metrik sistemlerin üretim, bakım, onarım veya kalibrasyon merkezleri,
Yüksek gerilim sistemleri: Yüksek gerilim malzemeleri ve cihazları üretimi yapan yerler, Alçak gerilim güç sistemleri: Alçak gerilim dağıtımı, fabrika elektriği tasarımı ve planları,
8
Kontrol ve sürücü sistemleri: Elektrik motorları sürücü sistemleri imalatı yapılan işletmeler, takım tezgahları PLC ve bilgisayar kontrollü tezgah imalatı yapılan iş yerleri.
