DERS 11 : UYAP Arabulucu Bilgi Sistemi Öğretim Görevlisi Avukat Özge Evci Eralp
https://adb.adalet.gov.tr/Sayfalar/soru_gorus_oneriler/index.html 1. Arabulucu Kimdir?
Arabulucu, sistematik teknikler uygulayarak, görüşmek ve müzakerelerde bulunmak amacıyla tarafları bir araya getirerek onların birbirlerini anlamalarını ve bu suretle çözümlerini kendilerinin üretmesini ve aralarında iletişim sürecinin kurulmasını sağlamaya çağlayan tarafsız üçüncü kişidir.
1.1. Arabulucu Tam Olarak Ne İşi Yapar?
Arabulucu, bu süreçte karar veren kişi değildir. Hatta taraflara herhangi bir çözüm de önermez. Taraflar uyuşmazlığı kendileri uzlaşarak çözerler.
Arabulucu, tarafların aralarındaki asıl uyuşmazlığı ve menfaatlerini tespit ederek bu konularda tartışmalarını ve çözüm bulmalarını sağlamaya çalışır. Burada taraflar kendi çözümlerini kendileri üretirler ve bunu yaparken birbirlerini anlamaya çalışırlar.
1.2. Ne Zaman Arabulucuya Gidebilirim?
Karşı tarafla aranızda uyuşmazlık çıktıktan ve fakat mahkeme veya tahkime başvurmadan önce arabulucuya gidebileceğiniz gibi mahkemeye dava açtıktan sonra da arabulucuya gidebilirsiniz.
1.3. Tüm Davalar Arabuluculuk Kapsamında mıdır?
Hayır. Arabuluculuk ancak tarafların serbest iradeleriyle karar verebilecekleri konularda mümkündür. Daha açık bir ifadeyle; kamu düzenini ilgilendirmeyen ve cebri icraya elverişli konularda taraflar arabulucuya gidebilirler. Tarafların sözleşme konusu yapamayacakları konularda örneğin ceza davalarında, nüfus kaydına ilişkin davalarda veya çocukların velayetine ilişkin davalarda arabuluculuk mümkün değildir.
1.4. Arabulucuya başvurmakla dava açmaktan vazgeçmiş mi olurum?
Hayır. Taraflar arabulucuya başvurmak, süreci devam ettirmek, sonuçlandırmak ve bu süreçten vazgeçmek konusunda tamamen
serbesttir. Kendi isteğiniz ile başlattığınız bu süreci yine kendi isteğinizle sona erdirip mahkemeye başvurabilirsiniz.
1.5. Arabulucuyu nasıl seçeceğim?
Taraflar arabulucuyu, Daire Başkanlığımızın resmi web adresi olan https://adb.adalet.gov.tr/arabulucu/adresinde yer alan güncel arabulucular listesinden seçebilirler.
1.6. Arabuluculuk pahalı bir yöntem midir?
Süreç sonuçlanıncaya kadar arabuluculuk sürecinde taraflar, davadan farklı olarak herhangi bir harç yatırmak zorunda olmayıp, tebligat, bilirkişi, tanık ve keşif gibi giderler de ödemezler. Sadece, faaliyet süresine göre arabulucuya, Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesine uyarınca ücret ödenir.
Ayrıca, özel bir toplantı yeri vs. gerekiyorsa, bu masrafların ödenmesi gerekir. Taraflar eğer avukatları ile bu sürece katılacaklarsa avukatlarına da ücret ödeyeceklerdir.
1.7. Arabuluculuk sürecindeki ücret ve masrafları kim karşılayacak?
Taraflar aksini kararlaştırmadıkça, arabuluculuk sürecindeki tüm masrafları eşit olarak karşılayacaklardır..
1.8. Arabuluculuk süreci sonunda vardığım anlaşma benim için bağlayıcı mıdır?
Taraflar arabuluculuk sürecinin sonunda bir anlaşmaya varırlarsa bu anlaşmayı, asıl uyuşmazlık hakkındaki yetki ve görev kurallarına göre belirlenecek olan hukuk mahkemesine ibraz edip, icra edilebilirliğine ilişkin bir şerh verilmesini talep edebileceklerdir. Bu şerhi içeren anlaşma, ilâm niteliğinde belge sayılır. İcra edilebilirlik şerhinin verilmesi, niteliği itibariyle bir çekişmesiz yargı işi olduğundan buna ilişkin inceleme dosya üzerinden de yapılabilecektir. Ancak, uyuşmazlık konusu aile hukukuna ilişkin ise bu işlemler aynı usulle belirlenecek aile mahkemesince ve duruşmalı olarak yapılacaktır. Eğer, davanın görülmesi sırasında arabuluculuğa gidilmiş ise, kuşkusuz ki yukarıdaki iş ve işlemler davaya bakan mahkemece yerine getirilecektir.
1.9. Arabuluculuk yoluyla anlaştığımda avantajım nedir?
● Dava boyunca yapmak zorunda kalacağınız tüm masraflardan (posta gideri, bilirkişi, keşif vb. masraflar, yol giderleriniz gibi) ve
yargılama nedeniyle diğer işlerinizden kısıtlayıp, adliyeye ayırmak zorunda kalacağınız zamandan tasarruf etmiş olursunuz.
● Mahkemeye göre daha kısa sürer.
● Sonuç, tarafların kontrolündedir.
● Geleceğe bakılır, mevcut hukuki durumun değil, menfaatin korunması esastır.
● Güvenirlik ve gizlilik önemlidir; taraflar mahkeme önünde konuşamayacaklarını burada rahatlıkla konuşabilirler.
● Psikolojik ve sosyolojik riski azdır; daha az yeni sorun doğurur.
● Tarafların anlaştıkları yöntem ve çözüm tarzı esastır, esnektir.
● Anlaşmayla çözülür; iki tarafta kazanır, tarafların sosyal ve ekonomik ilişkileri devam eder.
2. Arabulucu Portalı
Arabulucuların başvuru, dosya kabul-ret ve teslim işlemleri başta olmak üzere tüm işlemlerini elektronik ortamda yapmaları sağlanmıştır.
2017 yılı sonu itibariyle UYAP Arabulucu Portal Bilgi Sistemi’ne tanımlı arabulucu sayısı 7.639’dur.
2.1. UYAP Arabulucu Portalı /Arabuluculuk Uygulama Faaliyetleri
Arabulucuların, arabuluculuk faaliyetlerinin raporlanması, denetlenmesi ve takibinin yapılması, arabulucuların işlemlerini elektronik ortamda daha güvenli ve hızlı yapılabilmeleri için Arabulucu Portalı oluşturulmuştur.
Arabulucu Portalının kullanıcıları Arabuluculardır. Arabulucu Portalı arabuluculara açılmış ve tüm Arabuluculuk bürolarına UYAP sistemi üzerinden Arabuluculara görevlendirme yapılabilmesi için resmi yazı yazılmıştır. Bu sistemin hedefi; Adliye arabuluculuk bürolarına iletilen taleplerin arabulucular arasında dağıtılmasını sağlamaktır; görev almak isteyen arabulucular arasında kuralları önceden belirlenerek arabulucuların atanmasında farklılığa neden olmayacak şekilde ve kayıtlı tüm sistem kullanıcılarına açık olup, başvuru sayısının artması halinde de ihtiyaca cevap verebilecek otomatik bir görevlendirme sistemi oluşturmaktır.
Sistem arabuluculuk bürolarının, kendilerine gelen arabulucu başvurularını ve taleplerini gecikmeksizin bu görevi kabul etmeye hazır olan arabuluculara yönlendirmesi şeklinde tasarlanmıştır. Bu şekilde, arabulucular görev almaya uygun oldukları zamanları önceden sistemde belirterek, aktif arabulucular listesinde yer almaktadırlar. Sistem aynı zamanda talep ve görevlendirme sayısı arttığında da bu ihtiyaca cevap verebilecek şekilde düzenlenmiştir.
Türkiye geneli bürolar aracılığıyla gelen görevleri kabul işlemi yapılabilir.
Arabulucular görevlendirildikleri dosyalara evrak ekleme işlemlerini yapamazlar. Arabulucular görevlendirildikleri dosyalara toplantı bilgileri ekleme işlemi yapabilirler.
2.2. Arabulucu Portalına Giriş
Arabulucu portalına Arabulucular https://arabulucu.uyap.gov.tr adresinden giriş yapılacaktır. Kullanıcı giriş ekranında e-devlet, e-imza ve m-imza ile sisteme girebileceği üç alan bulunmaktadır.
Giriş butonuna tıklandıktan sonra giriş seçeneklerinden herhangi biri seçilir.
2.2.1. E Devlet Şifresi: E-Devlet şifresi ile Arabulucu Portal’a erişim sağlanabilmektedir.Bu giriş seçeneği ile yalnızca Arabulucu Sınavı'na başvuru yapılabilmektedir.
2.2.2. E-İmza Kullanarak : Bilindiği üzere elektronik imza, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından onaylı Elektronik Sertifika Hizmet Sağlayıcılar tarafından sunulmaktadır. Elektronik imzanızı çalıştırabilmeniz için öncelikle kart sürücü yazılımını kurmanız gerekmektedir.
Bu yazılım elektronik imza ile beraber gönderilen CD veya diğer medyalar içerisinde bulunabilir veya e-imzanızı aldığınız firmanın internet sitesinden edinilebilir. Bilgisayarınıza kurulan program ile elektronik sertifikanıza giriş gerçekleştirebiliyorsanız sertifikanız kullanıma hazırdır.
2.2.3. Mobil İmza Kullanarak : Mobil imza cep telefonu ve GSM SIM kart kullanılarak 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu ve ilgili yasal mevzuata uygun olarak ıslak imza niteliğinde güvenli bir biçimde elektronik imza işlemi
yapılmasına imkân sağlayan uygulamadır. UYAP Bilişim Sistemi mobil imza kullanımı için herhangi bir ücret talep edilmezken, GSM operatörleri tarafından bir ücretlendirme mevcuttur. Çünkü mobil elektronik imza GSM işletmecileri tarafından sunulan bir hizmettir.
Giriş tercihine bağlı olarak istenen bilgiler girildikten sonra portala giriş yapılabilir.
2.3. UYAP Arabulucu Portalda Yer Alan Başlık ve Yapılabilen işlemler
2.3.1. Ana Sayfa: Arabulucu için oluşturulan ana sayfada;
Arabulucunun Arabuluculuk Bürolarından dosya isteyip istemediği, kendi özet bilgilerini, arabuluculuk portalında yaptığı işlemler, Toplam Dosya Sayısını, Onay Bekleyen İş Sayısını, Kabul Edilen ve Reddedilen Dosyalar yer almaktadır.
2.3.2. Gelen İşler: Bu menü altında, Arabulucu’ya gelen ve
“onay”-”red” bekleyen işler bulunmaktadır. Arabulucu, dosya kabul ve reddini bu başlık altından yapabilmektedir. Arabulucu, arabuluculuk bürolarından gönderilen dosyayı kabul ettikten sonra uyuşmazlığa ilişkin taraf bilgileri sistemde otomatik olarak görünecektir.
2.3.3. Dosya Aç: Arabulucu, arabulucu büroları dışında kendisine gelen bir uyuşmazlığı (tarafın bizzat
başvurusu halinde) Portal ana sayfasını sol tarafında bulunan “Dosya Aç” seçeneğini tıklayarak Uyuşmazlık Türünü, Uyuşmazlık Miktarını, Tarafları ve varsa Taraf Vekillerini ekleyip “Kaydet/Dosya Aç” seçeneğini tıklayarak yeni dosya açmış olacaktır. Böylece uyuşmazlık sistem üzerinden dosya numarası alacaktır.
2.3.4. Dosya Sorgulama: Arabulucular, buradan dosyalarını sorgulayarak hangi Arabuluculuk bürosu’nda kaç dosyaları olduğunu görebilmektedir. Ayrıca, aynı menü altında dosyalarının içeriğine girerek dosya içeriğin inceleme ve evrak gönderme işlemlerini gerçekleştirebilmektedirler.
2.3.5. Mobil Kullanıcı Bilgileri: UYAP Arabulucu uygulamasını kullanabilmek için gerekli şifre oluşturma işlemlerinin yapıldığı bölümdür.
2.3.6. UYAP Bilgilerim: Bu başlık altında Arabulucunun görev bilgileri, İBAN bilgileri ve kişisel bilgileri mevcuttur.Arabulucu, bu bilgileri her zaman güncelleyebilir.
2.3.7. Arabulucu Raporu: Bu başlık altında Arabulucular, belirli tarihler arasında görevlendirildikleri dosyaların durumunu görüntüleyebilmektedir.
2.3.8. Başkanlık ile Yazışma: Bu sekmeden Arabulucular, Arabuluculuk Daire Başkanlığı’na yenileme eğitim belgesi, uzmanlık eğitim sertifikası, aidat makbuzu gönderebilmektedir.
2.3.9. Evrak Gönderme: Arabulucular, portal üzerinden, arabuluculuk dosyasına son tutanak, toplantı tutanağı, vekaletname ve yetki itirazı belgelerini elektronik imza ile imzalayarak gönderebilmekte ve dosyadaki evrakları, taraf ve detay bilgilerini ve arabuluculuk sonucunu görüntüleyebilmektedir.
2.3.10. Dosya İstatistik Bilgileri: Arabulucuların, portaldan açılan dosya sayısını, cevaplamadığı dosya sayısını, kabul ve reddettiği dosya sayılarını ve toplam dosya sayısını yüzdesel ve rakamsal olarak görebildikleri bölümdür.
2.4. Arabuluculara UYAP Yoluyla Dosya verilmesi
● Arabulucu portalı ana sayfasında “Dosya Almak İstiyorum” u belirten arabulucular Arabuluculuk Büroları tarafından UYAP’ta Dosyaya Arabulucu Ekleme ekranında görünmektedir.
● Aktif durumda olan Arabulucular, Arabuluculuk Büroları tarafından arabulucu öner seçeneği ile seçildiğinde “en düşük” puanlı arabulucu ilk olarak gelecektir. Uygun Arabulucu; talebin girildiği Arabuluculuk Büroları listesinde olan, aktif durumda olan ve puanı en düşük olan Arabulucudur.
● Arabuluculuk Büroları UYAP üzerinden dosyaya Arabulucu eklemesi yaptığı zaman sistem üzerinden Arabulucunun sistemde kayıtlı cep telefonuna ve e-posta adresine otomatik olarak görevlendirme aldığına dair ve 24 saat içerisinde Arabulucu portalı üzerinden dosyaya cevap vermesine ilişkin mesaj ve e-mail gitmektedir.
● Arabulucuların 24 saat içerisinde Arabulucu portalına giriş yaparak kendisine atanan dosyayı kabul etmesi gerekmektedir.
● Arabulucu tarafından dosyanın kabul edilmemesi halinde; dosya görevlendirme için sıradaki en düşük puanlı arabulucuya otomatik olarak yönlendirilecektir.
● Arabulucu tarafından dosyanın kabul edilmesi halinde; kabul ile onay işlemini yaparak görevi üstlendiğini bildirmesi gerekmektedir.
Göreve kabul onayı veren Arabulucu için sistem açısından süreç başlamış olacaktır.e “İş Listesi” , “Dosya Aç”, “Dosyalarım” ,
“Başkanlık ile Yazışma”, “Raporlar”, “Kişisel Bilgilerim” ve
“Duyurular” ana başlıkları bulunmaktadır.
● Arabulucu, arabulucu büroları dışında kendisine gelen bir uyuşmazlığı (tarafın bizzat başvurusu halinde) Portal ana sayfasını sol tarafında bulunan “Dosya Aç” seçeneğini tıklayarak Uyuşmazlık Türünü, Uyuşmazlık Miktarını, Tarafları ve varsa Taraf Vekillerini ekleyip “Kaydet/Dosya Aç” seçeneğini tıklayarak yeni dosya açmış olacaktır. Böylece uyuşmazlık sistem üzerinden dosya numarası alacaktır.
● Arabulucu, “Dosyalarım” detayından dosyaya ait bütün bilgilere erişilebilmektedir.
● Arabulucu, dosya numarası aldıktan sonra dosyaya elektronik ortamda toplantı tutanakları ekleyebilecektir.
● Arabulucu, Portal ana sayfasının sol tarafında bulunan menülerden
“Başkanlık ile Yazışma” seçeneğinden Daire Başkanlığına elektronik ortamdan “Yenileme Eğitim Belgesini ve Aidat Makbuzunu”
gönderebileceği gibi “herhangi bir konu hakkında yazışma” da yapabilecektir.
● Arabulucu, son tutanağı da elektronik ortamda elektronik imza kullanmak suretiyle sistem üzerinden Daire Başkanlığına gönderebilecektir.
YAPILABİLECEK
İŞLEM E-DEVLET
ŞİFRESİ E-İMZA M-İMZA
Sınav Başvuru ✔ ✔ ✔
Dosya Açma x ✔ ✔
Dosya Sorgulama x ✔ ✔
Arabulucu Raporu
Alma x ✔ ✔
Başkanlık ile
Yazışma x ✔ ✔
Dosyaya Son tutanak, Toplantı
Tutanağı, vekaletname, yetki
itirazı Ekleme
x ✔ ✔
Dosya Raporlarını
İnceleme/İndirme x ✔ ✔
Gelen Görevleri Kabul/Red
İşlemleri
x ✔ ✔
Dosya istatistik
Bilgileri x ✔ ✔
2.5. İşlem Detayları
2.5.1. Arabulucu Portaldan Son Tutanak/ Evrak Ekleme
● Portalınıza giriş yapınız.
● Açılan ekranda “Dosyalarım” menüsünü seçiniz.
● Açılan ekranda tüm dosyalarınız listelenecektir. Hangi dosyaya işlem yapmak istiyorsanız, o dosyanın sağında bulunan “Görüntüle”
butonuna basınız. Açılan Pencerede ilgili dosyaya ait “taraf bilgileri, evraklar, evrak ekleme, toplantılar, arabuluculuk sonucu şeklinde sekmelerin olduğunu göreceksiniz.
● Son tutanağınızı eklemek için “Evrak Ekleme” sekmesini seçiniz.
Buradan eklemek istediğiniz evrak türünü, evrakı seçip “ekle”
butonuna basınız.
● Ekleyeceğiniz ilk evrak udf formatında olmalıdır. Ekine istediğiniz evrakı 10mb. geçmemek üzere ekleyerek “gönder” butonuna basınız.
2.5.2. Arabulucu Portaldan Dosya Açılması
● Portalınıza giriş yaptıktan sonra ekranınızın sol tarafında yer alan
“Dosya Aç” menüsüne tıklayınız.
● Açılan ekranda ilgili alanları doldurarak kaydet butonuna bastığınızda dosyanız açılacaktır.
● Kendi Açtığınız ya da Arabuluculuk Bürolarından iş listenize düşen ve kabul ettiğiniz dosyalara “Dosyalarım” menüsünü seçerek ulaşabilirsiniz. Ayrıntılı olarak ekran kılavuzuna bu linkten http://www.adb.adalet.gov.tr/portal.pdf bakabilirsiniz.
2.6. Arabulucu Protalında İş Listesine Düşen Görevi Kabul Etme ve Dosya Evraklarına Erişim
● Portalınıza giriş yaptıktan sonra ekranınızın sol tarafında yer alan
“Dosyalarım” menüsünü tıklayınız.
● Açılan ekranda kendi açtığınız ve Arabuluculuk Bürolarından kabul ettiğiniz tüm dosyalar listelenecektir. Ayrıntısını, evraklarını görüntülemek istediğiniz dosyayı seçiniz.
● Seçtiğiniz dosyanın sağında yer alan”Görüntüle” butonuna basınız.
Açılan pencerede sekmeler arası geçiş yapabilirsiniz.
● “Evraklar” bölümüne tıkladığınızda büronun eklediği tüm evraklara (Başvuru formu, vekalet, seçim tutanağı vb.) ulaşabilirsiniz.
● İlgili evrakları görüntüleyemiyorsanız ilgili programları http://arabulucu.uyap.gov.tr/main/arabulucu/programlar.jsp linkten indirebilirsiniz.
3. UYAP Arabulucu Bilgi Sistemi’nin Teknik Özellikleri
● UYAP Arabulucu sistemi java tabanlı olduğundan Java yazılımını yüklemek gereklidir.
● UYAP Arabulucu sisteminde UYAP döküman editörü kullanılabilir.
● UYAP Arabulucu Bilgi Sisteminde kayıtlı dosyaların çıktısı alınabilir.
● UYAP Arabulucu Bilgi sisteminde evrak göndermek için Bu evrak elektronik imzalı olmalıdır.
ARABULUCULUK PORTAL KULLANIM KILAVUZU:
https://adb.adalet.gov.tr/portal.pdf
