BÖLME İŞLEMİ
Bir bütünü eşit parçalara ayırma işidir. Bölme işlemi eşit pay etme ve eşit olarak gruplara ayırma anlamına gelir.
Çıkarma işleminin kısa yoldan yapılma şeklidir.
Bölme işlemini kolay yapabilmek için ritmik saymaları ve çarpım tablosunu ezbere bilmek gerekir.
Ali ile Ahmet yukarıdaki 6 tane cevizi eşit paylaşırsa her birine kaç tane ceviz düşer?
Çözüm(1):
Ali ile Ahmet 2 kişi olduğu için cevizleri 2’şerli gruplara ayırırız.
2’şerli 3 grup oluştu. Yani Ahmet ve Ali’nin 3’er tane cevizi olur.
Çözüm(2):
6-2=4 1. Paylaştırma (çıkarma) 4-2=2 2. Paylaştırma (çıkarma) 2-2=0 3. Paylaştırma (çıkarma)
1.grup 2 ceviz
3.grup 6 ceviz 2.grup
4 ceviz
3 paylaştırma, yani 3 işlem yaptık. Her birine 3 ceviz düşer.
Yukarıdaki sepette 12 tane elma var. Bu elmaları 3 arkadaş eşit olarak paylaşıyor. Her birine kaç elma düşer?
Cevabı önce çıkarma işlemi ile bulalım.
Elma sayısı Kişi sayısı Kalan elma sayısı
12 - 3 = 9
9 - 3 = 6
6 - 3 = 3
3 - 3 = 0
Her bir arkadaşa 4 tane elma düştüğünü bulduk. Bunu ardışık çıkarma işlemi ile yaptık. Şimdi aynı sonucu bölme işlemi ile bulalım.
Elma sayısı 12 3 Kişi sayısı
4 Bir kişiye düşen elma sayısı
Aşağıdaki çıkarma işlemini kısa yoldan bölme işlemi ile yapalım.
20 – 5 = 15 15 – 5 = 10
10 – 5 = 5
5 – 5 = 0
4 işlem yaptık. Her birine 4 elma düşer.
4 işlem yaptık.
20 5
4
Problem: Babam 10 lirasını bana ve kardeşime eşit olarak paylaştırdı. Babam bana ve kardeşime kaç lira vermiştir?
Ben ve kardeşim 2 kişiyiz. 10 lirayı 2’ye bölersek cevabı buluruz.
Çözüm:
10 2 10 5 00
Yukarıdaki bölme işlemini yan yana yapalım.
10 : 2 = 5
Bölme işlemini kolay yapabilmek için ritmik saymaları ve çarpım tablosunu ezbere bilmek gerekir.
Bölen sayı
Bölüm
Bölünen sayı Bölü çizgisi Kalan
Bölüm Bölen
Bölünen
Bölme işareti
Problem: Annem 15 tane kurabiye pişirdi. Annem pişirdiği kurabiyeleri 3 tane tabağa eşit olarak koydu. Bir tabakta kaç tane kurabiye olmuştur?
(15 kurabiyeyi 3 tabağa eşit paylaştırmak için bölme işlemi yapmalıyız.)
Çözüm:
15 3
15 5 00
Problem: Bir manav 20 tane karpuzu 5 tane kasaya eşit olarak koyarsa bir kasada kaç tane karpuz olur?
Çözüm:
20 5
20 20 : 5 = …...
00
Yukarıdaki işlemi yapabilmek için aşağıdaki sorulara cevap verelim.
20’nin içinde kaç tane 5 vardır?
5’er 5’er kaç tane sayarsak 20’yi buluruz?
5 ile kaçı çarparsak 20 eder?
5 10 15 20 5 x = 20 1 2 3
Cevap için 15’in içinde kaç tane 3 olduğuna bakarız. 15’e kadar 3’er 3’er ritmik sayma (3, 6, 9, 12, 15) 5 kere sayma yaptık.
Kaç tane ritmik sayma yaptıysak 3 ile çarparız. (5 x 3 = 15)
4
4
Cevap
BÖLME İŞLEMİ DEĞERLENDİRME 1.Aşağıdaki bölme işlemlerinden hangisi doğrudur?
A B C
20 : 5 = 5 18 : 2 = 9 15 : 3 = 6
2. Aşağıdaki hangi iki işlemin sonucu (bölümü) aynıdır?
1.işlem 2.işlem 3.işlem
A) 1. işlem - 2. işlem B) 1. işlem – 3. işlem C) 2. işlem – 3. işlem
3. Aşağıdaki işlemleri yapınız.
4. Aşağıdaki işlemde bölünen sayı kaçtır?
24 3
24 8 00
A) 3 B) 8 C) 24
12 : 3 = … 16 : 4 = … 20 : 4 = …
16 2 8 4 25 5 21 3
Problem: 2 deste çiçeği 5 vazoya eşit olarak koyarsak bir vazoda kaç çiçek olur?
5.Yukarıdaki problemin çözümü aşağıdakilerden hangisidir?
A B C
15 – 5 = 10 10 – 5 = 5 5 – 5 = 0
6. Yukarıdaki ardışık çıkarma işleminin bölme işlemi olarak yapılmış hali hangisidir?
7. Aşağıdaki terimlerden hangisi bölme işlemine ait değildir?
A B C
10+10=20 20 5
20 4 çiçek 00
12+12=24 24 4
24 6 çiçek 00
10+10=20 20 2
20 10 çiçek 00
15 : 3 = 5 15 : 5 = 3 10 : 5 = 2
A B C
Bölen sayı Bölüm Çıkan sayı
20 misketi 5 arkadaş eşit olarak paylaştı. Her birine 4 tane misket düştü.
8. Yukarıdaki ifadenin işlemle yapılmış hali aşağıdakilerden hangisidir?
Problem: 12 tane şekeri 4 arkadaşa eşit olarak paylaştırırsak bir kişiye kaç şeker düşer?
9. Yukarıdaki problemin çözümünü ardışık çıkarma işlemi ile yapılmış hali aşağıdakilerden hangisidir?
A B C
Problem: Ali 30 sayfalık kitabını 5 günde okumuş. Ali her gün eşit sayfa okumuş. Ali bir günde kaç sayfa kitap okumuştur?
10. Yukarıdaki problemin çözümü aşağıdakilerden hangisidir?
20 5 20 4 00
20 4 20 5 00
24 5 20 4 04
A B C
12-3=9 9-3=6 6 -3=3 3-3=0
12-6=6 6-6=0
12-4=8 8-4=4 4 -4=0
4 2 3
30 : 6 = 5 30 : 5 = 6 30 : 3 = 10
Dersin videosunu izlemek için TIKLAYINIZ.
