ÜRETİM YÖNETİMİ

ÜRETİM YÖNETİMİ

 Üretim Nedir?

Üretim, bir işletmenin beşeri ve maddi kaynakları

kullanarak ihtiyaçlarını karşılayacak mal ve hizmetleri yaratmasıdır.

 Üretim Yönetimi Nasıl Tanımlanabilir?

Üretim yönetimi ürün ya da hizmet üretimine ilişkin

süreçlerin tasarımı, işletilmesi ve geliştirilmesine

ilişkindir.

Arz & Talep

Arz

>

Arz

<

Arz

=

Maliyetli

Olanakların boşa harcanması ve

tüketici tatminsizliği

Ideal

Girdiler

• Arazi

• Materyaller

• Emek

• Yönetim

• Sermaye

• Bilgi

Çıktılar

• Ürünler

• Hizmetler

Dönüştürme Süreci

Kontrol

Feedback

Feedback Feedback

Artı Değer

Girdi Dönüştürme Çıktı

• _Temizleme

• Tenekelerin yapımı

Konserve

• _Kesme

• _Pişirme

• Ambalajlama

• _Etiketleme

Metal levhalar Çiğ sebzeler Su

Enerji Emek Bina

Araç gereç

Konserve Üreticisi Bir İşletme

İçin

Girdi Dönüştürme Çıktı Doktor ve

hemşireler

Muayene Sağlığını kazanmış hastalar

Hastane binası Teknolojik donanım

Ameliyat Medikal malzemeler Tedavi

Bakım Laboratuarlar Terapi

Bir Hastane İçin

Üretim Örnek

Ürün Üretimi Çiftçilik, inşaat, her tür materyal üretim

Depolama/

Taşıma

Kargo, lojistik, taşımacılık,ulaştırma, oteller, havayolu şirketleri

Değiş Tokuş Perakencelik, mağazacılık, bankacılık, kiralama, leasing, yeme içme

Eğlence Sinema filmleri, radyo ve televizyon içerikleri, konserler

İletişim Gazete dergiler, GSM operatörleri,

Internet hizmetleri

Üretim Yönetimi

• Üretim yönetimi üretimle ilgili faaliyetlerin örgütlenmesi, yönetimi ve denetlenmesine ilişkindir.

• Üretime hazırlık

• Üretim sürecinin planlanması

• Üretimin kontrolü

Üretime Hazırlık

• Ürün tasarımı

• Fabrika yerinin belirlenmesi

• Gerekli miktar ve kalitede hammadde, yedek parça ve üretim gereçlerinin sağlanması

• Üretim süreçlerinin düzenlenmesi

Ürün tasarımı nedir?

•Ürün tasarımı, işletmenin ürününün

özelliklerini, kendine özgü karakteristiklerini belirleme sürecidir ^.

•Piyasadaki ürün tasarımları müşteri gruplarının tercihlerine göre farklılaşır.

•Ürün tasarımı; ürünün görünüm, yapılacağı malzeme, boyut- tolerans, performans

standartları gibi özelliklerini belirleme

sürecidir.

Hizmet tasarımı nedir?

•Hizmet tasarımı, hizmetin, fiziksel, duygusal, estetik, psikolojik yararlarına ilişkin

özelliklerinin oluşturulmasıdır.

•Hizmet tasarımında hem hizmet hem de

hizmetin içinde bulunduğu konsept tasarlanır.

İmaj, ortam, ambiyans, kendini iyi hissetme

gibi elemanlar eklenir.

Üretim Planlaması

•Üretim yöneticilerinin, üretimi istenen kalitede ve düşük düzey maliyetle

gerçekleştirme amacına yönelik yaptıkları

planlardır.

Üretim Kontrolü

• Kontrolün amacı planlanan ve gerçekleşen üretimin uyumlu olmasının sağlanmasıdır.

• Üretim yönetiminde kontrol üretime hazırlık,

dönüşüm ve çıktı kontrolü olarak üç aşamada ele alınmalıdır.

• Üretime hazırlık aşamasında kontrol hammadde ve yarı mamul tedarikine ilişkindir; dönüşüm sırasındaki kontrol planlanmış süreçlerin planlara uygun

gerçekleşip gerçekleşmediğine ve çıktı kontrolü ise çıktı kalitesi ile planlanan kalitenin uyumunun

denetlenmesidir.

Temel Üretim Sistemleri

•El Üretimi

•Atölye Tipi Üretim

•Fabrikasyon Üretim

El Üretimi

• Genel olarak zanaat

biçiminde öğrenilen, bir ürünün bütün üretim evrelerinin bir kişi

tarafından

gerçekleştirildiği üretim

sistemidir.

El Üretiminin Temel Özellikleri

• Küçük birimlerden oluşması

• Genellikle sipariş üzerine üretim yapması

• Çok az sermayeye gereksinim duyması

• Emeğe dayalı olması

• Genellikle müşteri ile doğrudan ilişkiye dayanması

• Genellikle yerel ürünler üretilmesi

Atölye Tipi Üretim

•Emeğe dayalı olan, ancak uzmanlaşmaya yer veren ve kişilerin üretimin, değişik

aşamalarında yer aldıkları üretim sistemidir.

Atölye Üretiminin Temel Özellikleri

• Emeğe dayalı olması

• Çok yoğun sermaye gerektirmemesi

• Müşterinin birebir tanınmaması

• Talep tahminlerine dayalı üretim yapılması

• İşbölümü ve uzmanlaşmanın el üretimine göre daha gelişkin olması

• Genellikle bölgesel müşteriler için üretim yapılması

Fabrikasyon Üretim

• Üretim işlemlerinin makineler tarafından yapıldığı insanların makinelerin

çalıştırılması ve üretimin sağlıklı yürütülmesinden

sorumlu olduğu üretim

sistemidir ^.

Fabrika Üretim Sisteminin Özellikleri

• Sermaye yoğun olması

• Büyük işletmeler olması

• Geniş pazarlar için üretim yapması

• Teknolojik gelişmelere karşı duyarlı olması

Üretim Sistemlerinin Sınıflandırılması

• Tek (jop = proje) Üretim Sistemi

• Parti (batch) Üretimi Sistemi

• Akıcı (flow) Üretim Sistemi

• Sipariş (jobbing) Üretimi Sistemi

• Sürekli (continuous) Üretim Sistemi

• Kitle (mass) Üretim Sistemi

• Sıfır Stoklu Üretim (JIT) Sistemi

Tek Üretim Sistemi

• Bir üretim grubunun, yalnızca bir tek üretim biriminin tamamını, aynı yerde üretmesidir.

• Köprü yapma, fabrika kurma, baraj inşa etme, gemi imalatı ve benzerleri, bu tür üretimin en yaygın örnekleridir.

• Tek üretimde kullanılacak üretim teknolojisi, üretilecek

birimin karmaşıklığı oranında değişiklik gösterir. Bazı üretim

konuları için basit teknolojiler kullanmak yeterli olabilirken,

bazı üretim konuları için çok yüksek teknolojiler gerekebilir.

Parti Üretimi Sistemi

• Belirli bir mamul türünden bir parti veya bir seri üretim yapıldıktan sonra, üretim programı değiştirilerek, başka bir mamul türünden başka bir partinin üretimine geçilir

• Örnek olarak üretim, önce 2 cm. lik cıvata üretecek biçimde programlanır. Bu seriden 7000 birim üretildikten sonra, 3 cm.

lik yeni bir partinin üretim programına geçilir. Aynı şekilde, hazır giyim üretiminde, 38 beden, 40 beden gibi ölçülere göre parti parti üretim yapılır.

• Transformatör üretiminde, elektronik mamuller üretiminde

ve benzeri üretimlerde, bu üretim türü gözlemlenir.

Akıcı (Flow) Üretim Sistemi

• Akıcı üretim sisteminde, bütün üretim araç gereci ve makineleri, baştan sona kadar, bir üretim hattı etrafına ya da kayan şerit etrafına

yerleştirilmiştir.

• Üretim hattının başında hammadde, sisteme girer, ilk işlem merkezine yeni hammadde gelmiş ve işlem görmeye başlamış olur. Böylece, üretim hattı veya belirli raylar üzerinde kayan şerit, belirli aralıklarla durup

hareket ettikçe, mamul de oluşmaya başlar ve hattın sonunda, örneğin, her 45 dakikada bir mamul sistemden mamul deposuna yerleştirilmiş olur.

• Akıcı üretimde, tüm sistemin, en ince ayrıntılarına kadar dengelenmesi gerekir. Herhangi bir işlem merkezindeki bir dakikalık bir gecikme, bütün işlem merkezlerini birer dakika geciktirir.

Sipariş Üretimi Sistemi

• Sipariş üretimi, müşterilerin tanımladığı tasarım ve

ölçülere göre yapılan özel bir üretimdir. Bu sistemde, stok yapılmaz. Müşteri ne istediyse ve ne kadar istediyse, o kadar üretim yapılır.

• Sipariş üretimine özgü herhangi bir üretim türü veya üretim yöntemi yoktur. Üretim süreci veya üretim aşamaları, müşterinin isteklerine göre her seferinde

yeniden planlanıp uygulamaya konulur. Bazı durumlarda,

müşterinin arzuladığı estetik veya sanat yönlü tasarımlar

da göz önünde bulundurulur.

Sürekli Üretim Sistemi

• Günde 24 saat, haftada 7 gün ve yılda 365 gün devam eden üretime, sürekli üretim adı verilir. Bu üretimin, akıcı üretim sistemiyle yapılacağı açıktır.

• Sürekli üretim sistemleri, çok büyük hacimli üretimi

gerçekleştiren, bütünüyle sermaye yoğun yatırımlardır. Petrol

rafinerileri, demir-çelik fabrikaları, kağıt fabrikaları, şişe ve

cam fabrikaları ve benzerleri, sürekli üretimin örnekleridir.

Kitle Üretim Sistemi

• Kitle üretimi, tek üretim, parti üretimi veya akıcı üretim türlerinden herhangi biriyle yapılan çok büyük ölçekli üretime verilen bir addır.

• Kitle üretimine geçilebilmesi için, pazarın çok büyük olması ya da en iyisi, uluslararası pazarlara girilmiş olması gerekir.

Talebin azaldığı dönemlerde stoka çalışılması, çoğaldığı dönemlerde de hem stoktan hem de üretimden satış yapılması gerekir.

• Günümüzde, ulusal ve uluslararası pazarlamanın gelişmesi, çeşitli, market, süpermarket, büyük mağaza ve benzeri

pazarlama birimlerinin giderek artması, kitle üretiminin

önemini artırmıştır.

Sıfır Stoklu Üretim Sistemi

• Sıfır stokla çalışma kavramı, ilk defa, 1970’li yılların ortasında

Toyota Motor Company tarafından uygulamaya konulduğu

için bazı kaynaklarda, “Sıfır Stokla Çalışma” kavramı, “Toyota

Sistemi” olarak da ifade edilmektedir.

Hizmet Üretimi

•Tüketicilerin ihtiyaçlarını karşılamak ve tatmin

sağlamak amacıyla üretilen maddi olmayan

her türlü faaliyetlerdir.

Hizmetin Özellikleri

• Soyut Olma

• Benzemezlik

• Ayrılmazlık

• Dayanıksızlık

• Sahip olamama

Soyut Olma

• Hizmetin büyüklüğü, renk, koku, biçim, ambalaj gibi fiziksel özellikleri olmadığı için satın alma öncesi beş duyu ile

hissedilmesi mümkün değildir.

• Hizmet için standartlar belirlemek zordur.

• Hizmetin mülkiyeti devredilemez.

• Stoklanamaz.

• Patenti alınamaz.

Benzemezlik

•Hizmet üretimi ve sunumu, bazı hizmet türleri

dışında hizmet kalitesi, hizmeti, kimin, kime, ne

zaman, nerede ve nasıl sunduğuna bağlı olarak

değişmektedir.

Ayrılmazlık

• Hizmetler aynı anda ve yerde üretilip tüketilirler.

Dayanıksızlık

• Hizmetler bekletilemez ve stoklanamaz.

Sahip Olamama

• Tüketici satın aldığı ürünü sahiplenememektedir.

Hizmet İşletmesinin Özellikleri

• Hizmetin stoklanamamasından dolayı hizmet üretiminde satılacak ürünün stoğu yoktur.

• Hizmet üretimi emek yoğundur.

• Başarı verilen hizmetin kalitesine göre belirlenir.

• İşgücü maliyeti en büyük faaliyet harcamasını oluşturur.

• Hizmet tekrarlama veya sürdürme özelliğindedir.