EMPATİ DEVAMI…

(1)

EMPATİ DEVAMI…

EMPATİNİN TEMEL UNSURLARI

Araş. Gör. Dr. AYŞEGÜL YAVAŞ AYHAN

(2)

YIKICI VE YAPICI TEPKİLER

Bireyler yaşadıklarına tepki verirken duygu yaşarlar. Bu yaşadıkları duygu gerçektir, kimse bu duyguyu yok sayamaz. Bireyin duygusu kabul edilir, kimse duygusu yüzünden suçlanamaz.

Birey dışında kimse, yaşadığı duyguyu değiştiremez!

Kayıp…Üzülme,

Kazanamama…Boşver, Duyguyu yok saymak Ameliyat …Korkma,

Bundan da korkulur mu !

Korkacak bir şey yok. Duyguyu azaltmaz!%, duyguyu değiştirmez!

DUYGUYA KARŞI ÇIKMAK YERİNE O DUYGUYU YAŞADIĞINI KABUL ETMEK ÖNEMLİ!

(3)

YIKICI VE YAPICI TEPKİLER

Davranışa yönelik tepkilerde kullanılan iki farklı dil kullanırız. Sen Dili ve Ben dili.

İletişimde kullanılması tercih edilen, Ben Dili’dir.

Sen Dili: Başkasının, kabul etmediğimiz davranışına yönelik gösterdiğimiz öfke tepkilerimizdir. Bireyin olumsuz davranışına değil, kişiliğine yöneliktir. (yargılayıcı, suçlayıcı, imada bulunan, emir veren, öğüt veren, öneride bulunan, ahlak dersi veren, alaya alan v.b)

Ben dili: Başkasının, kabul etmediğimiz davranışına yönelik gösterdiğimiz düşünce, duygu, davranış ve isteklerimizi ifade etmektir. Tepkide bulunan birey kendi düşünce ve duygularıyla yüz yüze gelir, tepkide bulunulan birey ise davranışının başkasını nasıl etkilediğini anlar.

(4)

YIKICI VE YAPICI TEPKİLER

Vnvn………….

SEN DİLİ BEN DİLİ

Şu müziğin sesini kes demedim mi? Müziğin sesi bu kadar açık olunca

okuduğumu anlamıyorum ve başım ağrıyor.

Müziği kapatabilir misin?

Benimle nasıl böyle konuşursun, terbiyesiz,

utanmıyor musun! Benimle bu şekilde konuştuğunda çok ağırıma gidiyor ve güceniyorum. Benimle bağırmadan konuşmanı istiyorum.

Bütün gün ne yaptınız allah aşkına. Ortalık

yine birbirine girmiş, bulaşıklar ortada. İşten eve geldiğimde, ortalığı böyle dağılmış, bulaşıkları yıkanmamış bulunca çok canım sıkılıyor ve kızıyorum. ….

Sen her zaman geç gelirsin bari bu sefer tam

ikide gel de insanlara ayıp olmasın Geç kaldığında ben çok endişeleniyor ve geriliyorum. Saat tam ikide burada olur musun lütfen.

Anlattıkların beni çok üzdü

Bu yaptığın beni çok kızdırdı. Anlattıklarına çok üzüldüm.

Bu yaptığına çok kızdım.

(5)

EMPATİNİN TEMEL UNSURLARI

(6)

“Başkası ne hisseder?” ‘ i anlamak için önce “ben ne hissediyorum?” ‘u anlamak

gerekli!

(7)

1. Duyguların gözden geçirilmesi ve İfadesi

Kısa kelimeler: iyiyim, kızgınım, üzgünüm, hoşlanıyorum.

Deyimler :

Ayağımı yere sağlam basıyorum Bulutların üzerinde uçuyorum Yerin dibine girmiş gibiyim Karanlığın içinde yüzüyorum.

Yaşantısal ifade : BANA NE OLUYOR, NE HİSSEDİYORUM? Duygu ve hisler dolaylı olarak ifade edilir

Kendimi çöpe atılmış gibi hissediyorum Beni sevdiğini hissediyorum.

Yargılandığımı ve eleştirildiğimi hissediyorum

Davranışsal ifade: NE YAPACAK GİBİ HİSSEDİYORUM? Duygu ve hisler dolaylı olarak ifade edilir

Vazgeçeceğim gibi geliyor

İçimden seni kucaklamak geliyor

İçimden sokaklarda şarkı söylemek , dans etmek geliyor.

(8)

SEVİNÇ

Kısa kelimeler:

Deyim :

Yaşantısal ifade : BANA NE OLUYOR, NE HİSSEDİYORUM? Duygu ve hisler dolaylı olarak ifade edilir

Davranışsal ifade: NE YAPACAK GİBİ HİSSEDİYORUM? Duygu ve hisler dolaylı olarak ifade edilir

(9)

SEVİNÇ

Kısa kelimeler: Mutluyum

Deyim : Bulutların üzerinde uçuyorum

Beni beğendiğini hissediyorum

İçimden sokaklarda şarkı söylemek , dans etmek geliyor.

(10)

Kızgınlık

(11)

KIZGINLIK

Kısa kelimeler: Sinirliyim

Deyimler :

Sinirlerim Tepemde

Bana kazık atılmış gibi hissediyorum

İçimden onlara hadlerini bildirmek geliyor.

(12)

KAYGI

(13)

KAYGI

Kısa kelimeler: Tedirginim

Deyimler :

Diken üstündeyim

Onun beni gözetlediğini hissediyorum.

İçimden her şeyi bir çırpıda anlatmak geliyor.

(14)

2.Duyguların Gözden

Geçirilmesi

(15)

2. Duyguların ve İçeriğin Ayırt

Edilmesi

(16)

2.Duyguların ayırt edilmesi

Bireyin ifadesinde yer alan duyguların o kişiye ifade edilmesi.

-Bu psikolojik danışma seansları bana çok iyi geldi. Artık

işimden daha çok hoşnutum. Yeni insanlarla karşılaşmaya can atıyorum. Kocamla ben artık birbirimizle daha açı, doğrudan ve düzgün iletişim kuruyoruz. Hayatımda daha pek çok

özgürlükleri kazandığımı hissediyorum.

Şaşırmış iyi mükemmel tedbirli

canlı heyecanlı huysuz korkmuş

(17)

2. Duyguların ayırt edilmesi

-

Bu psikolojik danışma seansları bana çok iyi geldi. Artık işimden daha çok hoşnutum. Yeni insanlarla karşılaşmaya can atıyorum. Kocamla ben artık birbirimizle daha açık, doğrudan ve düzgün iletişim kuruyoruz.

Hayatımda daha pek çok özgürlükleri kazandığımı hissediyorum.

Bu kimse kendini canlı ve heyecanlı hissetmektedir çünkü;

-depresyonunu alt etmiştir,

-ona her zaman yardım edecek bir psikoloğu vardır, -artık yaşamı ona daha çok şeyler vermektedir,

-kendisiyle, başkalarıyla ilişkilerinde ve işinde daha özgürdür, -hayatında neye dikkat etmesi gerektiğini bilmektedir,

(18)

2. Duyguların ayırt edilmesi

-

Grup terapisinden ne bekleyeceğimi bilemiyorum. Daha önce hiçbir grup terapisinde bulunmadım. Grupta herkesin ne yapması gerektiğini bildiğini hissediyorum ama ben hata yapmaktan korkuyorum.. Nasıl danışman olunacağını bilmek istiyorum, ama burada bunu başarabileceğimden emin değilim.

Bu kimse kendini ………… …………hissetmektedir çünkü;

(19)

-

Grup terapisinden ne bekleyeceğimi bilemiyorum. Daha önce hiçbir grup terapisinde bulunmadım. Grupta herkesin ne yapması gerektiğini bildiğini hissediyorum ama ben hata yapmaktan korkuyorum.. Nasıl danışman olunacağını bilmek istiyorum, ama burada bunu başarabileceğimden emin değilim.

Bu kimse kendini rahatsız ve yetersiz hissetmektedir çünkü;

-hiçbir yeteneğinin olmadığını düşünmektedir,

İlk grup terapisi deneyimidir ve kendini yetersiz hissetmektedir, -başarmak onun için en önemlisidir,

-kendini en alt düzeydeki kişi olarak hissetmektedir, -yeteneği olmadığını düşünmektedir.

(20)

Orta ikinci sınıf , kız öğrenci;

Sınıf arkadaşlarım beni sevmiyorlar ve şimdi ben de onları sevmiyorum.Neden bana bu kadar kaba davranıyorlar?

Benimle eğleniyorlar. Benim giyimimle bile eğleniyorlar.

Ailem bana lüks şeyler alacak durumda değil. Uff beni beğenmek zorunda değiller ama keşke benimle alay etmeseler.

Bu kimse ne hissetmektedir?

(21)

Kızgınlık, incinmiş hissetmektedir çünkü,

-arkadaşları tarafından -beğenilmediğini düşünmektedir -arkadaşları tarafından dışlandığını hissetmektedir

………

………….

…………

(22)

Psikolojik danışmanlık adayı öğrenci;

- İyi bir insan olma gereksinimim ve danışmanlık isteyen herkesi her zaman kabul ettiğimi görmeye başladım. Şimdi ne yaptığımnı görebiliyorum, değişmeye başladım. Uygulama seanslarında danışman rolünü aldığım zamanlarda onaylanma ihtiyacımn ortaya çıkıyor.

Başkaları tarafından sevilme ihtiyacım olmadan da iyi bir yardımcı olabileceğimi görmeye başladım. Doğru yolda ilerlediğimi biliyorum.

Bu kimse kendini ……..hissetmektedir çünkü;

- - - - - -

(23)

Bu kimse kendine güvenmekte ve kendinden hoşlanmaktadır/memnundur/ yeterli hissetmektedir, çünkü;

-yol kat ettiğini düşünmektedir

-kendisi ile ilgili olumlu düşünceleri bulunmaktadır.

- -