ANGİOSPERMAE ANGİOSPERMAE Kapalı Tohumlular Kapalı Tohumlular

ANGİOSPERMAE ANGİOSPERMAE Kapalı Tohumlular Kapalı Tohumlular

Bu bölümün tipik özelliği:

Bu bölümün tipik özelliği:

Tohum taslaklarının (Ovüller) bir Tohum taslaklarının (Ovüller) bir veya birkaç karpelden yapılmış bir veya birkaç karpelden yapılmış bir ovaryum içinde kapalı durumda ovaryum içinde kapalı durumda

bulunmasıdır.

bulunmasıdır.

Ovaryumun tepesinde bir stilüs ve Ovaryumun tepesinde bir stilüs ve bir stigma vardır. Polen taneleri bir stigma vardır. Polen taneleri

stigma üzerinde çimlenir.

stigma üzerinde çimlenir.

Angiosperm’lerin Genel Angiosperm’lerin Genel

Özellikleri Özellikleri

 İlk defa kretase’ nin alt basamaklarında görülmüştür.İlk defa kretase’ nin alt basamaklarında görülmüştür.

 Döllenme sifinogami iledir.Döllenmede sulu ortama Döllenme sifinogami iledir.Döllenmede sulu ortama gereksinim kalmamıştır.

gereksinim kalmamıştır.

 Çifte döllenme vardır.Çifte döllenme vardır.

 Tozlaşma şekilleri çeşitli olup entomogami yaygındır.Tozlaşma şekilleri çeşitli olup entomogami yaygındır.

 Erkek gametofit polen tanesine kadar indirgenmiştir. Erkek gametofit polen tanesine kadar indirgenmiştir.

Polenlerde protalyum hücreleri ve hava keseleri yoktur.

Polenlerde protalyum hücreleri ve hava keseleri yoktur.

 Dişi gametofit embriyo kesesine karşılıktır. Embriyo Dişi gametofit embriyo kesesine karşılıktır. Embriyo kesesi 8 hücrelidir. Arkegonyumlar kaybolmuşlardır.

kesesi 8 hücrelidir. Arkegonyumlar kaybolmuşlardır.

 Çiçekler tipik ve olağanüstü çeşitliliğe sahiptir.Çiçekler tipik ve olağanüstü çeşitliliğe sahiptir.

 Odunsu veya otsu bitkilerden oluşmuşlardır.Odunsu veya otsu bitkilerden oluşmuşlardır.

Angiospermlerin monofiletik veya polifiletik Angiospermlerin monofiletik veya polifiletik olarak gelişmesi konusunda farklı görüşler olarak gelişmesi konusunda farklı görüşler

vardır.

vardır.

1.Conferales-Amentiferae Teorisi :

1.Conferales-Amentiferae Teorisi :Bir Coniferae Bir Coniferae kozalağı ile, Amentiferaenin rüzgarla tozlaşan

kozalağı ile, Amentiferaenin rüzgarla tozlaşan çiçekleri arasında karşılaştırma yapılmaktadır.

çiçekleri arasında karşılaştırma yapılmaktadır.

2. 2. Gnetalean Teorisi:Gnetalean Teorisi: Gnetum ve Ephedra Gnetum ve Ephedra

morfolojik yapılarından ve üreme morfolojisindeki morfolojik yapılarından ve üreme morfolojisindeki benzerlikten dolayı Angiospermlere yaklaşmaktadır.

benzerlikten dolayı Angiospermlere yaklaşmaktadır.

3. 3. Bennettitales Teorisi:Bennettitales Teorisi: Cycadeoid kozalağının, Cycadeoid kozalağının, Magnolia tipinin ilkel çiçeğine benzemesine

Magnolia tipinin ilkel çiçeğine benzemesine dayanmaktadır.

dayanmaktadır.

4. 4. Pteridosperm Teorisi:Pteridosperm Teorisi: Caytonia nın dişi üreme Caytonia nın dişi üreme yapıları ile Angiosperm karpelleri arasındaki

yapıları ile Angiosperm karpelleri arasındaki karşılaştırmalar dikkate alınmıştır.

karşılaştırmalar dikkate alınmıştır.

5.Cycadales Teorisi

5.Cycadales Teorisi:: Cycas makrosporofilleri ile Cycas makrosporofilleri ile Angiosperm karpelleri karşılaştırılmıştır.

Angiosperm karpelleri karşılaştırılmıştır.

Angiosperm Çiçeğinin Meydana Gelişinde 2 Teori Angiosperm Çiçeğinin Meydana Gelişinde 2 Teori

ileri sürülmektedir ileri sürülmektedir

. .

1.Euanthium Teorisi:

1.Euanthium Teorisi:

 Buna göre Angiosperm çiçeği, basit, tek Buna göre Angiosperm çiçeği, basit, tek eksenli bir sporofil durumundadır.

eksenli bir sporofil durumundadır.

 Hermafrodit Gymnosperm çiçeğinin Hermafrodit Gymnosperm çiçeğinin

mikrosporofilleri indirgenerek, herbiri 2 mikrosporofilleri indirgenerek, herbiri 2

keseli olan 2 şer tekalı 2 stamen keseli olan 2 şer tekalı 2 stamen

oluşmuştur.

oluşmuştur.

 Makrosporofillrin içe doğru kıvrılması ile Makrosporofillrin içe doğru kıvrılması ile ovaryum oluşmuştur.

ovaryum oluşmuştur.

 Tek eşeyli çiçekler ise erkek veya dişi Tek eşeyli çiçekler ise erkek veya dişi

organlardan birinin indirgenmesi ile oluşur.

organlardan birinin indirgenmesi ile oluşur.

2. Pseudanthium Teorisi 2. Pseudanthium Teorisi

 Bu teoriye göre Angiosperm çiçeği,Bu teoriye göre Angiosperm çiçeği,

 Gymnospermlerin çiçek durumu ile Gymnospermlerin çiçek durumu ile homologtur.

homologtur.

 Eşem organları sporofillere değil, Eşem organları sporofillere değil,

indirgenmiş tek erkek ve dişi çiçekler indirgenmiş tek erkek ve dişi çiçekler

karşılıktır.

karşılıktır.

 Bu teori başlangıç noktası olarak Bu teori başlangıç noktası olarak

Gnetum ve Ephedra çiçek durumunu Gnetum ve Ephedra çiçek durumunu

almaktadır.

almaktadır.

Angiospermlerin Sınıflandırılması Angiospermlerin Sınıflandırılması

 Kitabımızda ve derslerimizde Angiosperm Kitabımızda ve derslerimizde Angiosperm ile ilgili takip edeceğimiz sınıflandırma

ile ilgili takip edeceğimiz sınıflandırma Cronquist (1968) sistemidir.

Cronquist (1968) sistemidir.

 Bu sistem morfolojik, anatomik, sitolojik, Bu sistem morfolojik, anatomik, sitolojik, embriyolojik,palinolojik,biyokimyasal ve embriyolojik,palinolojik,biyokimyasal ve

paleobotanik bulgulara dayandırılarak paleobotanik bulgulara dayandırılarak

geliştirilmiştir.

geliştirilmiştir.

 Bitkilerin oluşturdukları kimyasal Bitkilerin oluşturdukları kimyasal

bileşikler ve bunların bitki gruplarındaki bileşikler ve bunların bitki gruplarındaki evrimle ilişkili dağılışları da araştırılarak evrimle ilişkili dağılışları da araştırılarak

sisteme dahil edilmiştir.

sisteme dahil edilmiştir.

Bitkilerin Gelişiminde Kemotaksonomik İlişki Bitkilerin Gelişiminde Kemotaksonomik İlişki

 Angiospermlerin filogenetik olarak Angiospermlerin filogenetik olarak oluşan ilk gruplarında, bitkilerde oluşan ilk gruplarında, bitkilerde

oluşan sekonder metabolitler oluşan sekonder metabolitler

yenmeye ve parçalayıcı yenmeye ve parçalayıcı

organizmalara karşı koruyucu benzil- organizmalara karşı koruyucu benzil-

isokinolin alkaloidlerini kullanmışlardır.

isokinolin alkaloidlerini kullanmışlardır.

 Geç kretasede Magnoliidae grupları Geç kretasede Magnoliidae grupları

çoğalmış ve geniş alanlara yayılmıştır.

çoğalmış ve geniş alanlara yayılmıştır.

Zamanla yiyici organizmalar bu Zamanla yiyici organizmalar bu

maddelere karşı dayanıklılıkların maddelere karşı dayanıklılıkların

geliştirmişlerdir.

geliştirmişlerdir.

Benzil-İsokinolin Benzil-İsokinolin

alkaloidler alkaloidler

Taninler Taninler

Iridoid bileşikler Iridoid bileşikler

Poliasetilen ve Poliasetilen ve Seskiterpen Seskiterpen

Laktonlar Laktonlar

Geç kretasede

Magnoliidae’den ayrılan Hamamelidae, Rosidae ve Dillanidae’ de taninler

uzaklaştırıcı maddeler olarak iş görmüştür.

Daha sonra İridoid bileşikler oluşmuştur. Bu bileşikler

özellikle Asteridae ‘de

yaygındır. Asteridae içinde de daha sonra oluşan

poliasetilenler,seskiterpen laktonlar daha öncekilerin yerini almıştır.

Angiospermae Angiospermae

 MagnoliopsidMagnoliopsid aa

1. Magnolidae 1. Magnolidae

2. Hamamelidae 2. Hamamelidae

3. Caryophyllidae 3. Caryophyllidae

4. Dillenidae 4. Dillenidae

5. Rosidae 5. Rosidae

6. Asteridae 6. Asteridae

 LiliopsidaLiliopsida 1. Alismatidae 1. Alismatidae

2. Arecidae 2. Arecidae 3. 3.

Commelinida Commelinida ee

4. Zingiberidae 4. Zingiberidae

5. Liliidae 5. Liliidae Classis

Subclas.

Liliopsida-Monocotyledoneae Liliopsida-Monocotyledoneae

ÖNEMLİ NOT ÖNEMLİ NOT

 Takip ettiğimiz sisteme göre ve Takip ettiğimiz sisteme göre ve

filogenetik olarak da Magnoliopsida filogenetik olarak da Magnoliopsida

Liliopsida’dan önce yer almaktadır.

Liliopsida’dan önce yer almaktadır.

 Ancak sadece dersimizde ve eğitimde Ancak sadece dersimizde ve eğitimde

kolaylık olması, Dikotillere göre daha az kolaylık olması, Dikotillere göre daha az

bitki türleri içerdiği için önce bitki türleri içerdiği için önce

Monokotiller işlenecek daha sonra Monokotiller işlenecek daha sonra

Dikotillere dönülecektir.

Dikotillere dönülecektir.

Liliopsida-Monocotyledoneae Genel Liliopsida-Monocotyledoneae Genel

Özellikleri Özellikleri

 Otsu veya nadiren odunsudurlar. Otsu veya nadiren odunsudurlar.

Hiçbir zaman sekonder büyüme Hiçbir zaman sekonder büyüme

göstermezler göstermezler

(Dracaena,Yucca,Palmae hariç).

(Dracaena,Yucca,Palmae hariç).

Dracaena

Yucca Palmae

 İletim demetleri gövdede dağınık şekilde dizilmiştir İletim demetleri gövdede dağınık şekilde dizilmiştir ve kambiyum bulunmadığından genellikle ikincil ve kambiyum bulunmadığından genellikle ikincil kalınlaşma olmaz (kapalı kollateral demetler).

kalınlaşma olmaz (kapalı kollateral demetler).

 Embriyo bir kotiledonludur. Ana kök kısa Embriyo bir kotiledonludur. Ana kök kısa

ömürlüdür ve yerini çok sayıdaki ek köke bırakır.

ömürlüdür ve yerini çok sayıdaki ek köke bırakır.

Yapraklar çoğunluk sapsızdır (Smilax, Alisma hariç) Yapraklar çoğunluk sapsızdır (Smilax, Alisma hariç) Paralel damarlıdır (Palmae ve Musa da pennat) ve Paralel damarlıdır (Palmae ve Musa da pennat) ve

gövdeye kın şeklindeki geniş tabanlarıyla gövdeye kın şeklindeki geniş tabanlarıyla

bitişmişlerdir.

bitişmişlerdir.

Çiçekler çoğunlukla trimerdir.

Çiçekler çoğunlukla trimerdir. Çiçek Çiçek formülü genellikle P

formülü genellikle P₃₊₃₃₊₃ A A₃₊₃₃₊₃ G G ₃₃ şeklindedir

şeklindedir

Çoğunluk rizom, Çoğunluk rizom,

yumru, soğan yumru, soğan gibi dayanıklı gibi dayanıklı

yeraltı organları yeraltı organları

geliştirmişlerdir.

geliştirmişlerdir.

Nadiren tanin Nadiren tanin taşırlar. Bazen taşırlar. Bazen

protoantosiyani protoantosiyani n bulundurular.

n bulundurular.

Ellagik asit Ellagik asit içermezler.

içermezler.

Liliopsida Liliopsida

5 Altsınıf: Liliidae 4. Altsınıf: Zingiberidae 3. Altsınıf: Commelinidae

2. Altsınıf: Arecidae 1. Altsınıf: Alismatidae

1.Subklasis Alismatidae 1.Subklasis Alismatidae

 Bu gruptaki bitkiler Suda veya ıslak yerlerde Bu gruptaki bitkiler Suda veya ıslak yerlerde yetişen otsulardır. Angiospermlere ait bu

yetişen otsulardır. Angiospermlere ait bu

bitkilere aynı zamanda sekonder su bitkileri adı bitkilere aynı zamanda sekonder su bitkileri adı

da verilir.

da verilir.

 Periant ilkel gruplarda üçlü, gelişmiş gruplarda Periant ilkel gruplarda üçlü, gelişmiş gruplarda indirgenmiş veya yoktur.

indirgenmiş veya yoktur.

 Ginekeum 1 veya çok sayıdaki karpellerden Ginekeum 1 veya çok sayıdaki karpellerden oluşmuştur.

oluşmuştur.

 Meyve çoğunluk folikül veya aken.Meyve çoğunluk folikül veya aken.

 Alismatidae subklasisi 4 ordo, 16 familya ve Alismatidae subklasisi 4 ordo, 16 familya ve 500 kadar tür içerir.

500 kadar tür içerir.

 Alismatales, Hydrocharitales ve Najadales Alismatales, Hydrocharitales ve Najadales birbirine çok yakındır.

birbirine çok yakındır.

 Bu üçü Helobiae olarak da tek ordoda da Bu üçü Helobiae olarak da tek ordoda da toplanabilmektedir.

toplanabilmektedir.

Alismatales Alismatales

 Bataklık veya sucul Bataklık veya sucul otsulardır. Çiçekler otsulardır. Çiçekler

hermafrodit veya tek hermafrodit veya tek

eşeyli.

eşeyli.

 Petal ve sepal Petal ve sepal farklılaşması var.

farklılaşması var.

 Stamenler 6 veya Stamenler 6 veya çok sayıda.

çok sayıda.

 3 Familya içerir. 3 Familya içerir.

Butomaceae Butomaceae

 Sularda veya Sularda veya bataklıklarda bataklıklarda

yaşayan çok yıllık yaşayan çok yıllık

rizomlu otsular.

rizomlu otsular.

 Yapraklar kılınç Yapraklar kılınç şeklinde, enine şeklinde, enine

kesitte 3 köşeli kesitte 3 köşeli

 Çiçekler Umbella Çiçekler Umbella

KK₃₃CC₃₃A A _6-96-9GG_{6-9 6-9}

 Meyve folikülMeyve folikül

 Ülkemizde 1 cis 1 Ülkemizde 1 cis 1 türü yayılış gösterir.

türü yayılış gösterir.

Butomus umbellatus-

Butomus umbellatus- Sığ sularda ve bataklıklarda Sığ sularda ve bataklıklarda

Butomus umbellatus

Alismataceae Alismataceae

 Sularda veya Sularda veya bataklıklarda bataklıklarda

yaşayan bir veya yaşayan bir veya

çok yıllık osular.

çok yıllık osular.

 Yapraklar tabanda Yapraklar tabanda sagitat veya

sagitat veya hastat.

hastat.

 KK3₃CC3+3₃₊₃AA6- ∞_6- ∞GG6-_6-∞∞

 Meyve Meyve

genellikle aken genellikle aken

nadiren folikül.

nadiren folikül.

 Ülkemizde yetişen Ülkemizde yetişen 4 cins 6 türü

4 cins 6 türü vardır

vardır

Sagittaria sagittifolia

Sagittaria sagittifolia - su oku. - su oku.

 Alisma – su Alisma – su sinir otu

sinir otu

Yapraklar suya Yapraklar suya

batık veya su batık veya su

üstünde üstünde yüzücü.

yüzücü.

Ülkemizde 3 Ülkemizde 3

türü vardır.

türü vardır.

Alisma plantago-aquatica Alisma plantago-aquatica

Alisma lanceolatum Alisma lanceolatum

Alisma gramineum Alisma gramineum

Hydrocharitales Hydrocharitales

 Yarıbatık ve batık Yarıbatık ve batık olarak tatlı veya olarak tatlı veya

tuzlu sularda tuzlu sularda

yaşayan monoik / yaşayan monoik /

dioik otsulardır.

dioik otsulardır.

 Ülkemizde 6 cins Ülkemizde 6 cins ve 6 türü bulunur.

ve 6 türü bulunur.

Hydrocharitaceae

Halophila stipulacea

Halophila stipulacea – Ege, Tuzlu sularda – Ege, Tuzlu sularda

Hydrocharis morsus-ranae : Hydrocharis morsus-ranae :

Kurbağa zehiri

Kurbağa zehiri ,Tatlı sularda ,Tatlı sularda

Hydrocharis morsus-ranae Hydrocharis morsus-ranae

Vallisneria spiralis

Vallisneria spiralis Tatlı sularda, Tatlı sularda, Akvaryum bitkisi olarak kullanılır.

Akvaryum bitkisi olarak kullanılır.

 1800'lerde Kanada'dan Avrupa'ya geçen dişi bitkiler eşeysiz şekilde 1800'lerde Kanada'dan Avrupa'ya geçen dişi bitkiler eşeysiz şekilde üreyerek Avrupa'nın birçok sularında yayılmışlardır.

üreyerek Avrupa'nın birçok sularında yayılmışlardır.

 Trakya bölgesi-Tatlı sularda, Havuzlarda süs bitkisiTrakya bölgesi-Tatlı sularda, Havuzlarda süs bitkisi

Elodea canadensis: Kuzey Amerika.

•- Elodea canadensis

Elodea canadensis

 Sucul veya Sucul veya bataklıklarda bataklıklarda

yaşayan otsular yaşayan otsular

 10 Familya içerir. 10 Familya içerir.

Najadales

Najadales

Juncaginaceae Juncaginaceae

 Bataklıklarda Bataklıklarda yaşayan 1- çok yaşayan 1- çok

yıllık otsular yıllık otsular

 Gövde indirgenmiş Gövde indirgenmiş veya rizomsu

veya rizomsu

 Yapraklar linear ve Yapraklar linear ve kınlı. Meyve folikül kınlı. Meyve folikül

 Ülkemizde tek Ülkemizde tek

cins(Triglochin) 3 cins(Triglochin) 3

türü bulunur.

türü bulunur.

Triglochin maritima

Triglochin maritima tuzlu bataklıklarda ayılış gösterir. tuzlu bataklıklarda ayılış gösterir.

Potamogetonaceae Potamogetonaceae

 Tatlı sularda yaşayan Tatlı sularda yaşayan genellikle çok nadiren 1 genellikle çok nadiren 1 yıllık sucul veya bazen yıllık sucul veya bazen bataklık bitkileri

bataklık bitkileri

 Gövde uzun, bükülebilir, Gövde uzun, bükülebilir, suda yüzücü veya dipte suda yüzücü veya dipte sürünücü.

sürünücü.

 Yapraklar heterofili Yapraklar heterofili gösterir.

gösterir.

 Çiçekler suya batık veya Çiçekler suya batık veya su üstünde

su üstünde

 Ülkemizde 2 cis 15 türü Ülkemizde 2 cis 15 türü vardır.

vardır.

Potamogetonaceae: Susümbülügiller

Çiçekleri başaklar oluştururlar. Tozlaşma rüzgâr iledir.

 Potamogeton Potamogeton : Su sümbülü : Su sümbülü

 Kozmopolit. Kozmopolit.

Tatlı ve acı Tatlı ve acı

sularda sularda

yaşarlar yaşarlar

 Rizomlu veya Rizomlu veya rizomsuz sucul rizomsuz sucul

bitkiler.

bitkiler.

Ülkemizde 14 Ülkemizde 14

türü vardır.

türü vardır.

Potamogeton natans Potamogeton natans

Potamogeton natans Potamogeton natans

Potamogeton gramineus Potamogeton gramineus

Potamogeton gramineus Potamogeton gramineus

Potamogeton pectinatus Potamogeton pectinatus

Ruppiaceae Ruppiaceae

 Yarı batık olarak Yarı batık olarak

tuzlu bataklıklarda tuzlu bataklıklarda yaşayan gövde ve yaşayan gövde ve

rizomları ince rizomları ince

otsular.

otsular.

 Ülkemizde tuzlu Ülkemizde tuzlu ve acı sularda ve acı sularda

yayılış gösteren 2 yayılış gösteren 2

türü bulunur.

türü bulunur.

Ruppia maritima Ruppia maritima

Ruppia cirrhosa Ruppia cirrhosa

Najadaceae Najadaceae

 Yarıbatık olarak tatlı Yarıbatık olarak tatlı ve acı sularda

ve acı sularda

yaşayan 1 veya 2 yaşayan 1 veya 2

evcikli otsular.

evcikli otsular.

 1 cinsi (Najas) vardır 1 cinsi (Najas) vardır Ülkemizde 4 türü

Ülkemizde 4 türü vardır

vardır

 Balıklar için iyi bir Balıklar için iyi bir

yiyecektir. Yeşil gübre yiyecektir. Yeşil gübre

olarak kullanılır.

olarak kullanılır.

Najas marina Najas marina

Najas minör Najas minör

Najas graminea Najas graminea

Zannicheliaceae Zannicheliaceae

 Yarıbatık olarak Yarıbatık olarak acı veya tatlı

acı veya tatlı sularda

sularda yaşayan yaşayan

monoik veya monoik veya

dioik, ince dioik, ince

yapılı, yapılı,

sürünücü sürünücü

gövdeli çok gövdeli çok yıllık otsular.

yıllık otsular.

 Ülkemizde 2 cinsi vardır.Ülkemizde 2 cinsi vardır.

 Zannichelia ve Althenia. Zannichelia ve Althenia.

 Zannichelia palustrisZannichelia palustris

Althenia filiformis:

Althenia filiformis: Bazı türleri kirlenmiş Bazı türleri kirlenmiş suların temizlenmesinde kullanılır.

suların temizlenmesinde kullanılır.

(biyolojik arıtma) (biyolojik arıtma)

Posidoniaceae Posidoniaceae

 Denizlerde yaşayan Denizlerde yaşayan rizomlu sürünücü rizomlu sürünücü

gövdeli çok yıllık otsular.

gövdeli çok yıllık otsular.

 Posidonia oceanica.Posidonia oceanica. Yalnız Akdeniz ve Yalnız Akdeniz ve

ülkemizin marmara, Ege ve Akdeniz kıyıları ülkemizin marmara, Ege ve Akdeniz kıyıları

 Lifleri yün ile karıştırılarak tekstil Lifleri yün ile karıştırılarak tekstil sanayinde kullanılır.

sanayinde kullanılır.

Zosteraceae Zosteraceae

 Yarıbatık olarak Yarıbatık olarak

denizlerde yaşayan denizlerde yaşayan

sürünücü gövdeli, sürünücü gövdeli,

rizomlu otsular.

rizomlu otsular.

 Ilıman denizlerde Ilıman denizlerde yayılış gösterir.

yayılış gösterir.

 Kuru yaprakları Kuru yaprakları çimento ile

çimento ile

karıştırılarak sıva karıştırılarak sıva malzemesi olarak malzemesi olarak

kullanılır.

kullanılır.

Zostera marina, Zostera Nolttii- Batı ve Güney kıyılarımızda.

Zostera marina, Zostera Nolttii- Batı ve Güney kıyılarımızda.

Arecidae Arecidae

 Otsu, çalı,ağaç ve Otsu, çalı,ağaç ve sarılıcı bitkiler

sarılıcı bitkiler

 Çiçekler çok sayıda Çiçekler çok sayıda ve genellikle

ve genellikle spadiks’te spadiks’te toplanmış.

toplanmış.

 PP₃₊₃₃₊₃AA_1-1-∞∞GG₍₃₎₍₃₎

 Meyve üzümsü Meyve üzümsü

veya etli veya kuru veya etli veya kuru

drupa

drupa

ARECALES ARECALES

Tek familya Tek familya

içerir.Tropik ve içerir.Tropik ve

subtropik subtropik

bölgelerde bölgelerde

yetişen odunlu yetişen odunlu

bitkilerdir. Çiçek bitkilerdir. Çiçek

durumları durumları

büyük.

büyük.

Arecaceae- Palmae Arecaceae- Palmae

Palmiyegiller Palmiyegiller

 Tropik ve subtropik Tropik ve subtropik bölgelerde yetişen, bölgelerde yetişen, monoik,odunlu

monoik,odunlu bitkilerdir.

bitkilerdir.

 Gövde dallanmamış Gövde dallanmamış ve silindirik, bazen ince ve silindirik, bazen ince ve tırmanıcı ve bazen ve tırmanıcı ve bazen dikotom dallanmış.

dikotom dallanmış.

 Yapraklar ağaçsı Yapraklar ağaçsı türlerde gövdenin türlerde gövdenin tepesinde, palmat tepesinde, palmat veya pinnat parçalı.

veya pinnat parçalı.

 Çiçekler tek eşeyli, çok Çiçekler tek eşeyli, çok dallanmış büyük durumlu dallanmış büyük durumlu

 KK3₃ C C3₃ A A6₆ G G(₍1-31-3))

 Meyve bakka veya drupaMeyve bakka veya drupa

 Ekonomik açıdan önemli Ekonomik açıdan önemli bir familyadır.Nişasta, bir familyadır.Nişasta,

yağ veren bitkiler, şekerli yağ veren bitkiler, şekerli meyveleri gıda olarak

meyveleri gıda olarak kullanılan,tıp ve

kullanılan,tıp ve eczacılıkta önemli eczacılıkta önemli kullanımları olan kullanımları olan bitkilerdir.

bitkilerdir.

Cocos nucifera:

Hindistan cevizi

Tropik Asya. Tüm tropik kıyılarda yetiştirilir.

Meyvelerı çok büyük drupa. Tohumun esmer bir testası ve 1-2 cm kalınlığında etli bir endosperması vardır.

Endosperması yağ içerir ve ticarette kopra ismiyle tanınır. Bunun içinde

embriyoya besin olan sütsü sıvıyla dolu bir boşluk bulunur.

Mesokarptan elde edilen lif Koir adını alır.

Cocos nucifera

Cocos nucifera

Cocos nucifera

Phoenix

Tropik ve subtropik

Afrika'dan Hindistan'a dek ve Formoza.

Phoenix dactylifera:

Hurma ağacı

Kuzey Afrika ve Güneybatı Asya.

10-20 m. yüksekliğinde bir ağaçtır.

Meyve:

Perikarpı çok miktarda şeker içeren bakka

(hurma).

Phoenix canariensis Phoenix canariensis

süs bitkisi süs bitkisi

 Areca catechu –Arek ceviziAreca catechu –Arek cevizi

 Güneydoğu asyaGüneydoğu asya

 Gövdesi enine paralel Gövdesi enine paralel halkalı pennat yapraklı halkalı pennat yapraklı

büyük ağaç büyük ağaç

 Elaeis guinensisElaeis guinensis – – ^{Yağ Yağ}

palmiyesi

palmiyesi - -Batı Batı

Afrikanın tropical Afrikanın tropical

bölgeleri.

bölgeleri.

 Meyveler erik Meyveler erik

büyüklüğünde ve çok büyüklüğünde ve çok

sayıdadır. Tohumlar sayıdadır. Tohumlar

yağ bakımından yağ bakımından

zengindir

zengindir. . Gıda olarak Gıda olarak ,sabun ve kozmetik ,sabun ve kozmetik sanayiinde kullanılır.

sanayiinde kullanılır.

Copernicia cerifera Copernicia cerifera Brezilyada yetişen, Brezilyada yetişen, palmat yapraklı palmat yapraklı yüksek ağaçlar.

yüksek ağaçlar.

Yaprakları kalın bir Yaprakları kalın bir mum tabakası ile mum tabakası ile örtülüdür. Bu örtülüdür. Bu tabakayı kaynar su tabakayı kaynar su içine atmak suretiyle içine atmak suretiyle elde edilen mum, elde edilen mum, Carnauba mumu Carnauba mumu adını taşır.Önemli bir adını taşır.Önemli bir bitkisel mumdur ve bitkisel mumdur ve cilacılıkta kullanılır.

cilacılıkta kullanılır.

Raphia ruffia Raphia ruffia Madagaskarda yetişen Madagaskarda yetişen bir palmiyedir.

bir palmiyedir.

Genç yaprakların üst Genç yaprakların üst epiderması 3 cm epiderması 3 cm genişlikte uzun şeritler genişlikte uzun şeritler halinde çıkarılır.

halinde çıkarılır.

Doğal rafya elde edilir.

Doğal rafya elde edilir.

Calamus draco-Kardeş Calamus draco-Kardeş kanı kanı Tropikal Asyada yetişen Tropikal Asyada yetişen tırmanıcı palmiyelerdir.

tırmanıcı palmiyelerdir.

Meyvelerinin üzeri pullu ve Meyvelerinin üzeri pullu ve kalın bir reçine tabakası ile kalın bir reçine tabakası ile kaplıdır.

kaplıdır.

Bu reçine

Bu reçine Sanguis Sanguis draconis

draconis : Kardeş kanı : Kardeş kanı drogunu verir. Kan dindirici drogunu verir. Kan dindirici olarak ve diş macunlarını olarak ve diş macunlarını terkibinde kullanılır.

terkibinde kullanılır.

Washingtonia Washingtonia

filifera

filifera Akdeniz Akdeniz ikliminde ve

ikliminde ve

Güney Anadolu’da Güney Anadolu’da

yetişen palmat yetişen palmat

yapraklı, uzun yapraklı, uzun

boylu bir boylu bir

palmiyedir palmiyedir..

Chamaerops Chamaerops

humilis, humilis,

Chamaerops Chamaerops

excelsa.

excelsa.

Palmat yapraklı Palmat yapraklı palmiyelerdir.

palmiyelerdir.

Her iki türün Her iki türün

gövdesi at gövdesi at

kılına benzeyen kılına benzeyen

liflerle liflerle

örtülüdür. Bu örtülüdür. Bu

lifler

lifler bitkisel atbitkisel at kılıkılı adını alır. adını alır.

Arales - Spathiflorae Arales - Spathiflorae

Çiçek durumu Çiçek durumu bir spadiks ve bir spadiks ve

Spadiksin Spadiksin

tabanı tabanı

spatalıdır.

spatalıdır.

Araceae

Araceae YıIanyastığıgilIerYıIanyastığıgilIer

 Rizomları veya Rizomları veya

yumruları bulunan otsu yumruları bulunan otsu

bitkiler veya bitkiler veya

epifitlerdir. Yapraklar epifitlerdir. Yapraklar

saplı,damarlanma saplı,damarlanma

paralel veya palmat, paralel veya palmat,

pennat, pedattır.

pennat, pedattır.

Çiçekler hermafrodit Çiçekler hermafrodit

veya diklin, küçük, veya diklin, küçük,

periantsız veya periantsız veya

periantlı. Spadiksin periantlı. Spadiksin

tabanındaki spata tabanındaki spata

büyük ve renkli büyük ve renkli

 Meyva: Çoğunluk Meyva: Çoğunluk bakka

bakka

Arum : Dana ayağı

Orta Avrupa ve Akdeniz Ülkeleri'nden İran'a dek.

Tazeyken tüm kısımları zehirli olan bitkilerdir.

Çiçekler, erkekler üstte, dişiler altta olmak üzere iki grup halinde, spadiksin alt kısmında dizilirler.

Ayrıca ikisi arasında verimsiz, kıl şeklindeki engel çiçekleri bulunur.

Spadiksin üst yanı çıplaktır ve uzun, şişkin bir topuzu (apcndiks) oluşturur.

Tüm çiçek durumu, tozlaşma yapan Tüm çiçek durumu, tozlaşma yapan

böceklere etkin bir kapan ödevini böceklere etkin bir kapan ödevini görmek üzere, ortada boğumlu ve görmek üzere, ortada boğumlu ve

altta genişlemiş bir spata ile altta genişlemiş bir spata ile

çevrilmiştir. Apendiks ağır bir dışkı çevrilmiştir. Apendiks ağır bir dışkı

kokusu meydana getirir. Kokuya kokusu meydana getirir. Kokuya gelerek spatanın çok düz olan iç gelerek spatanın çok düz olan iç

yüzeyine konan küçük böcekler yüzeyine konan küçük böcekler

aşağıya kayarak geniş taban kısmına aşağıya kayarak geniş taban kısmına

düşerler, burada başka çiçeklerden düşerler, burada başka çiçeklerden

getirdikleri polenle dişi çiçekleri getirdikleri polenle dişi çiçekleri

tozlarlar, daha sonra engel tozlarlar, daha sonra engel

çiçeklerinin aşağıya doğru kıvrık kılları çiçeklerinin aşağıya doğru kıvrık kılları

yüzünden dışarıya çıkamazlar. Bir yüzünden dışarıya çıkamazlar. Bir

süre sonra erkek çiçekler polenlerini süre sonra erkek çiçekler polenlerini dökerler (protogin çiçek-dişi çiçekler dökerler (protogin çiçek-dişi çiçekler

erkek çiçeklerden önce olgunlaşır), erkek çiçeklerden önce olgunlaşır),

aynı zamanda engel kılları da buruşur aynı zamanda engel kılları da buruşur

ve spatanın iç epiderması pürüzlü ve spatanın iç epiderması pürüzlü

duruma gelir. Böylece yeni polenleri duruma gelir. Böylece yeni polenleri alan böcekler dışarıya çıkarak başka alan böcekler dışarıya çıkarak başka

çiçek durumlarına gidebilirler çiçek durumlarına gidebilirler. .

Arum titan

Dracunculus vulgaris

Dracunculus vulgaris -Yılan yastığı -Yılan yastığı

 Acorus calamus:Acorus calamus:

Azak eğeri Azak eğeri

 Rizomlu güzel kokulu Rizomlu güzel kokulu bir bataklık bitkisidir.

bir bataklık bitkisidir.

 Rizomları aromatik ve Rizomları aromatik ve tonik olarak kullanılır.

tonik olarak kullanılır.

Colcasia esculenta-

Colcasia esculenta- Kolakaz,göleğez Kolakaz,göleğez

(Mersin-Anamur yöresi, Yumruları nişastaca (Mersin-Anamur yöresi, Yumruları nişastaca

zengin haşlandıktan sonra yenir.) zengin haşlandıktan sonra yenir.)

 Araceae familyasında sera ve salonlarda yetiştirilen süs Araceae familyasında sera ve salonlarda yetiştirilen süs bitkileri vardır.

bitkileri vardır.

 Caladium - Kala, Caladium - Kala,

Monstera- deve tabanı Monstera- deve tabanı

Potos Potos

Scindapsus

Anthurium- Filamingo çiçeği Anthurium- Filamingo çiçeği

• Su yaşamına son derece uymuş ve vejetatif organları çok indirgenmiş bitkilerdir.

• Tüm bitki yaprağımsı yeşil

kısımlardan oluşmuştur. Vejetatif

üremeleri, kısımların tomurcuklanması ve ana bitkiden ayrılmasıyla olur.

• Çiçekdurumları, yalnız 1 ovaryumdan oluşan bir dişi ve bir stamenden oluşan 1 -2 erkek çiçekten meydana gelmiştir.

Her ikisi de çok küçük, belirsiz bir spatayla örtülüdür. 4 cins ve 25 tür içerir.

Lemnaceae: Sumercimeğigiller

Lemnaceae

Lemna minör: Sumercimeği Kozmopolit.

Commelinidae Commelinidae

 Yapraklar sarmal, bazen Yapraklar sarmal, bazen hepsi tabanda,paralel hepsi tabanda,paralel

damarlı, çoğunluk açık damarlı, çoğunluk açık veya kapalı basal kınlı.

veya kapalı basal kınlı.

 Çiçeklerde, periant Çiçeklerde, periant üçlü,sepal-petal üçlü,sepal-petal

farklılaşması var.

farklılaşması var.

Gelişmiş familyalarda Gelişmiş familyalarda

indirgenmiş.

indirgenmiş.

 Türlerinin yarıdan çoğu Türlerinin yarıdan çoğu Poaceae (Gramineae) Poaceae (Gramineae)

familyasında familyasında

toplanmıştır.

toplanmıştır.

Commelinales Commelinales

 Karasal, nadiren Karasal, nadiren sucul otsular.

sucul otsular.

 KK3 ₃ CC3₃ A A3-6 _3-6 G G 1-3 _1-3

 4 familyası vardır4 familyası vardır

Commelinaceae

Gövdeleri yapraklı ve belirgin nodlu otsu bitkilerdir.

Çiçekler hermafrodit, aktinomorf veya zigomorftur.

Meyve: Kapsül.

40 cins ve 600 kadar tür içerir

Setcreasea purpurea- Telgraf çiçeği

Zebrina pendula- Telgraf çiçeği

Tradescantia fluminensis

T.virginiana Telgrafçiçeği

Kuzey Amerika. Süs bitkisi

Juncales: Sazlar

Yapraklar tabanda ve basit

Juncaceae: Sazgiller Juncaceae: Sazgiller

 Çayır otlarını andıran ve Çayır otlarını andıran ve nemli yerlerde yetişen nemli yerlerde yetişen bitkilerdir.

bitkilerdir.

Çiçekdurumları Çiçekdurumları

kapitulum, umbella veya kapitulum, umbella veya panikula şeklindedir.

panikula şeklindedir.

Çiçekler çoğunluk Çiçekler çoğunluk aktinomorftur.

aktinomorftur.

 PP_3-63-6 A A_3-63-6 G G _1-31-3

 Meyva: Lokulusid kapsül. Meyva: Lokulusid kapsül.

8 cins ve 300 tür içerir.

8 cins ve 300 tür içerir.

 Ülkemizde 2 cins ve 45 Ülkemizde 2 cins ve 45 türü bulunur

türü bulunur

 Juncus- Hasır otu, Kofa Juncus- Hasır otu, Kofa

 LuzulaLuzula

Juncaceae

Juncus: Saz

Ilıman ve soğuk bölgeler.

Yaprak ile gövde sılindiriktir ve yapılarında iyi gelişmiş bir

havalandırma sistemi göze çarpar.

Yapraklar genellikle tabanda ve nodyumlarda tektir.

Sepal ve petal farklılaşması göstermez.

Cyperales

Özellikle nemli, bataklık bölgelerde

yetişen rizomlu, bazan çimenleri andıran otsu bitkilerdir.

Gövdeleri 3 köşeli , çoğunlukla yapraksız ve nodyumsuzdur

Yapraklar tabanda, üçlü dizilişli, vaginası kapalı ve ligulasız Çiçekler aktinomorf, hermaftodit veya diklindir, kuru

braktelerin (gluma) koltuklarında spika veya başçıklarda toplanmıştır.

Periant pulsu, kılsı veya körelmiştir.

P_0-6 A _1-6 G _1-3

Meyva: Nuks. 90 cins ve 4000 tür içerir.

Ülkemizde 21 cins 135 kadar türü bulunur Gövdeleri ve yaprakları hasır, sepet

yapımında kağıt/selüloz sanayiinde kullanılır.

Cyperaceae - Papirusgiller

Cyperus (600): papirus

Tropik, subtropik ve ılıman bölgeler.

C. papyrus: Papirus

Tropik Afrika. Eski Mısırlılar gövdesinin özünü kâğıt

yapımında kullanmışlardır.

Carex diluta - yaygın

Rizomlu çok yıllık otsular