Gümrük Borcunun Tahsili ile Gümrük Vergilerinin Geri Verilmesi/Kaldırılması Mevzuatının AB Mevzuatı ile Uyumlu Hale Getirilmesi

(1)

Bu proje Türkiye ve Avrupa Birliği tarafından fonlanmaktadır

This is a Twinning Partnership between Turkey and Spain Bu proje Türkiye ve İspanya işbirliğinde yürütülen bir AB Eşleştirme Projesidir

Gümrük Borcunun Tahsili ile Gümrük Vergilerinin Geri Verilmesi/Kaldırılması Mevzuatının AB Mevzuatı ile Uyumlu

Hale Getirilmesi

KISA SÜRELİ EŞLEŞTİRME PROJESİ

YÜKÜMLÜ

(2)

GÜMRÜK YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Kanuna Uygun Şekilde Gümrük Yükümlülüğü;

İthalat vergilerine tabi eşyanın serbest dolaşıma girişi veya ithalat vergilerinden kısmi muafiyet suretiyle geçici ithali ile doğar.

Kanuna Aykırı Olarak Gümrük Yükümlülüğü, İthalat Vergilerine Tabi Eşyanın ;

Gümrük Kanununa aykırı şekilde Türkiye Gümrük Bölgesine girmesi

Serbest bölgeden Gümrük Kanununa aykırı olarak Gümrük Bölgesinin başka bir yerine gitmesi veya tüketilmesi veya kullanılması

Gümrük gözetiminden kanuna aykırı olarak çıkarılması

(3)

GÜMRÜK YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Geçici depolanmasından veya tabi tutulmuş olduğu gümrük rejiminin uygulanmasından doğan yükümlülüklerden birinin yerine getirilmemesi durumunda doğar.

Ya da eşyanın tabi tutulduğu gümrük rejimi veya nihai kullanımı nedeniyle indirimli yahut sıfır ithalat vergi oranı uygulandığı durumda gümrük yükümlülüğü;

İndirimli yahut sıfır ithalat vergisi uygulanmasına ilişkin koşullardan birine uyulmaması ve bu fiillerin geçici depolamanın veya ilgili gümrük rejiminin yanlış uygulanması sonucunu yarattığının tespit edilmesi

durumunda ithalat nedeniyle doğar.

(4)

GÜMRÜK YÜKÜMLÜLÜĞÜ

İhracatta Kanuna Uygun Şekilde Gümrük Yükümlülüğü;

İhracat vergilerine tabi eşyanın bir gümrük beyannamesi kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesi dışına ihraç edilmesi ile doğar.

İhracatta Kanuna Aykırı Olarak Gümrük Yükümlülüğü;

İhracat vergilerine tabi eşyanın gümrük beyanında bulunulmaksızın Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkartılması

Ya da;

Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışına ihracat vergilerinden tam veya kısmi muafiyete tabi tutularak çıkmasına ilişkin hükümlere uyulmaması Hallerinde doğar.

(5)

YÜKÜMLÜ

Beyan Sahibi

Dolaylı temsil durumunda, hesabına beyanda bulunulan kişi

Eşyanın serbest dolaşıma girişi veya kısmi muafiyet suretiyle geçici ithali için yapılan beyanda kullanılan yanlış verileri sağlayan kişi

Eşyanın geçici depolanmasından veya tabi tutulduğu gümrük rejiminin uygulanmasından doğan yükümlülükleri yerine getirmesi gereken kişi ya da söz konusu rejime tabi tutulması için konulmuş koşullara uyması gereken kişi

(6)

YÜKÜMLÜ

Eşyayı tüketen veya kullanan, buna iştirak eden ve tüketimin veya kullanımın bu Kanuna aykırı olduğunu bilen veya normal olarak bilmesi gereken kişiler

Eşyanın kanuna aykırı olarak girişini gerçekleştiren veya eşyayı gümrük gözetiminde çıkaran kişiler

Eşyanın kanuna aykırı girişine veya gözetimden çıkarılmasına

iştirak eden ve bunu bilen veya normal olarak bilmesi gereken

kişiler

(7)

YÜKÜMLÜ

Söz konusu eşyayı elde eden veya elinde bulunduran ve bu eşyayı elde ettiği veya aldığı sırada eşyanın kanuna aykırı olarak girdiğini veya gümrük gözetiminden çıkarıldığını bilen veya normal olarak bilmesi gereken kişiler,

Eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkaran, bu fiile iştirak

eden, beyanda bulunulması gerektiğini bildiği veya bilmesi

gerektiği halde bulunmayan kişiler

(8)

BİRLİK GÜMRÜK KODU’nda YÜKÜMLÜLÜK

BGK’da eşyanın kanuna uygun veya aykırı olarak girişi ile doğan yükümlülük 3 başlık altında toplanmıştır;

Serbest dolaşıma giriş veya ithalat vergilerinden kısmi muafiyet suretiyle geçici ithal

Menşeli olmayan eşyalara ilişkin özel hükümler

Kanuna aykırılık nedeniyle doğan gümrük yükümlülüğü

(9)

BİRLİK GÜMRÜK KODU’nda YÜKÜMLÜLÜK

Serbest dolaşıma giriş veya kısmi muafiyet suretiyle geçici ithal serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın;

Nihai kullanım hükümleri de dahil, serbest dolaşıma giriş rejimine veya

İthalat vergisinden kısmi muafiyet suretiyle geçici kabul rejimine tabi tutulması halinde doğar.

Menşeli olmayan eşyalara ilişkin özel hükümler;

DİR kapsamında işlenmiş ürünün menşe ispat belgesi eşliğinde tercihli tarife anlaşması imzalanan ülkelere yeniden ihraç edilmek istenmesi durumunda, geri ödeme yasağı olan veya ithalat vergisinden muafiyet uygulanan menşeli olmayan ürünlere ilişkin olarak vergi yükümlülüğü doğar.

(10)

BİRLİK GÜMRÜK KODU’nda YÜKÜMLÜLÜK

Kanuna aykırılık nedeniyle doğan gümrük yükümlülüğü;

Serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın Birlik gümrük bölgesine getirilmesi, gümrük gözetimi dışına çıkarılması veya bu bölge içinde taşınması, işlenmesi, depolanması, geçici kabulü veya kullanılması ile ilgili yükümlülüklerin yerine getirilmemesi;

Birlik gümrük bölgesindeki eşyanın nihai kullanımı ile ilgili yükümlülüklere uyulmaması;

Serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın bir gümrük rejimine tabi tutulmasına ilişkin koşulun veya nihai kullanımı nedeniyle sıfır veya indirimli oranda ithalat vergisi uygulanan eşyaya ilişkin koşullardan birinin yerine getirilmemesi

Hallerinde doğar.

(11)

YÜKÜMLÜ

 Serbest Dolaşıma Girişte ve Geçici İthalatta Yükümlü;

•Beyan sahibi veya hesabına beyanda bulunulan kişi

•Beyannamenin düzenlenmesi için yanlış bilgi sağlayan kişi

Beyan sahibi” deyimi, kendi adına beyanda bulunan kişiyi veya adına beyanda bulunulan kişiyi ifade eder.

Gümrük temsilcisi, bir kişinin gümrük mevzuatı kapsamında gümrük idaresi ile yürüttüğü işlerde, işlem ve formaliteleri gerçekleştirmesi üzere vekil tayin edilen kişidir.

(12)

YÜKÜMLÜ

 İki tür gümrük temsili vardır;

•Doğrudan temsil

•Dolaylı temsil

DOLAYLI TEMSİLCİ BEYAN SAHİBİR = YÜKÜMLÜDÜR

Hatalı bilgi sağlayan herkes, dolaylı veya doğrudan temsilci de dahil, yükümlüdür.

(13)

YÜKÜMLÜ

Örnek. Clothes&more, Ltd.'nin dolaylı temsilciliğini yapmak için yetkilendirilmiş gümrük temsilcisi Bay Demir tarafından serbest dolaşıma giriş beyanında bulunulur. Bu beyannameden doğan vergi borcu 10.000 Türk Lirası’dır. Şirket, Bay Demir’e, bu tutarın çok yüksek olduğunu ve geçen hafta en büyük müşterisinin iflas açıkladığını ve Clothes&more Ltd.'nin bu yükümlülüğü zamanında ödeyemeyeceğini ve kısa vadede bankadan da finansal kaynak bulmanın zor olduğunu söyler.

Bay Demir, söz konusu şirketin ticaretine katılmasa da, hatta doğru bir beyanname verse de, (Birlik Gümrük Kodunun 84'üncü maddesine göre) ithalatçıyla birlikte Birlik Gümrük Kodunun 77.3'ncü maddesi gereği gümrük yükümlüsü olarak kabul edilir. Bu nedenle, gümrük idaresi, borcun zamanında ödenmemesi durumunda, borç toplam miktarının onun tarafından ödenmesini isteyebilir.

(14)

YÜKÜMLÜ

Örnek. Dolaylı temsilci Sn. Yılmaz kimyasal ürünlerin serbest dolaşımı için verdiği beyannamede, özel bir laboratuar tarafından yapılan analizin sonucuna göre tarife beyanında bulunmuştur. Ancak, gümrük laboratuarı tarafından yapılan analiz sonucunda ise eşyanın farklı bir tarifede sınıflandırılması gerektiği ve özel laboratuarın sonuçlarında bir yanlışlık olduğu görülür.

Bu durumda, üç yükümlü mevcuttur:

•Beyan sahibi olarak dolaylı temsilci

•Hesabına gümrük beyanında bulunulan kişi olarak ithalatçı

•Beyanın yapılabilmesi için bu verileri veren ve bu verilerin yanlış olduğunu bilen veya bilmesi gereken kişi olarak özel laboratuar.

(15)

YÜKÜMLÜ

 Menşeli olmayan eşyalara ilişkin özel hükümler bağlamında yükümlü;

•Beyan sahibi veya hesabına gümrük beyanı yapılan kişi

•Yeniden ihraç beyanını veren kişi

Örnek. 1 Şubat 2016 tarihinde Rockens Toys şirketi, DİR kapsamında bisiklet imalat yapmak ve sonra da bitmiş ürünü Şili’ye göndermek için Çin’den bazı bisiklet parçaları getirtmiştir. Türk Gümrük İdaresinin izni ile bisikletin yeniden ihracatı Games& James şirketi tarafından yapılacaktır. İhracat için bir menşe ispat belgesi kullanıldığı için ve Şili ile yapılan tercihli tarife anlaşmasında geri ödeme maddesi mevcut olmadığından, yeniden ihracat sırasında bir gümrük yükümlülüğü doğacaktır.

Bu durumda yükümlü, ithalatçı Rockens Toys şirketi değil, ihracatçı Games&

James şirketi olacaktır.

(16)

YÜKÜMLÜ

 Kanuna aykırılık nedeniyle doğan yükümlülükte yükümlü;

•Yükümlülükleri yerine getirmesi gereken kişi

•Yükümlülüklerin yerine getirilmediğini bilen veya bilmesi gereken ve yükümlükleri yerine getirmesi gereken kişi hesabına hareket eden veya yükümlülüklerin yerine getirilmemesine yol açan fiile iştirak eden kişi

(17)

YÜKÜMLÜ

Örnek: Genel Depolama Hizmetleri Ltd. Şti.ye ait geçici depolama yerinde bulunan ve ilgili beyannamesi üzerinde 1000 adet olarak beyan edilen eşya sayım sonucunda 800 adet gömlek olarak tespit edilir. Geriye kalan 200 adet gömlek, serbest dolaşıma girişe dair herhangi bir izin olmaksızın antrepo müdürü tarafından eşya sahibine teslim edilmiştir.

Bu durumda, üç yükümlü tanımlayabiliriz:

•Genel Depolama Hizmetleri Ltd. Şti.

•Genel Depolama Hizmetleri Ltd. Şti hesabına hareket eden antrepo müdürü

•Eşya sahibi

(18)

YÜKÜMLÜ

 Kanuna aykırılık nedeniyle doğan yükümlülükte yükümlü;

•Söz konusu eşyayı elde eden veya elinde bulunduran ve bu eşyayı elde ettiği veya aldığı tarihte yükümlülüklerin yerine getirilmediğini bilen veya bilmesi gereken kişi

•Eşyanın tabi tutulduğu gümrük rejiminin veya vergi muafiyeti uygulamasının veya nihai kullanımın şartlarını yerine getirmesi gereken kişi

•Kanunen alınması gereken verginin tamamen veya kısmen alınamamasına sebep olacak şekilde beyanın hatalı yapılmasına yol açan bilgiyi veren ve bu bilgilerin yanlış olduğunu bilen veya bilmesi gereken kişi

(19)

YÜKÜMLÜ

Örnek: Green Pean DİR kapsamında sebze suyu yapmak için üçüncü ülkeden getirdiği ve yurt içinden temin ettiği hammaddeleri Genel Depolama Hizmetleri Ltd. Şirketinin antreposunda depolamak için izin almıştır. Bu iznin ön şartı, üçüncü ülke menşeli eşya ile yurtiçinden temin edilen eşyanın ayrı yerde depolanmasıdır. Fakat, Türkiye’den ve üçüncü ülkeden gelen eşyalar aynı yerde birlikte depolanmıştır. Sonradan gümrük idaresince yapılan incelemede, bu izin için sunulmuş olan belgelerde ve depolama tesisinin planlarında bu tesisin gerçek yapısının yanlış bir biçimde yansıtıldığını ve tesisin eşyaların ayrı olarak depolanmasına uygun olmadığını tespit edilmiştir.

Bu durumda iki yükümlü mevcuttur:

- Green Pean Şirketi

- Genel Depolama Hizmetleri Ltd. Şti.

(20)

GÜMRÜK TEMSİLCİSİNİN YÜKÜMLÜLÜĞÜ VE SORUMLULUĞU

 Dolaylı temsilciler, beyan sahibi olarak serbest dolaşıma giriş veya geçici ithalat beyannamesi sunduğunda yükümlüdürler.

 Yukarıda bahsdilen durumda, doğrudan temsilciler yükümlü değildirler.

 Dolaylı ya da doğrudan temsilci olsun;

• Beyan için gerekli bilgileri temin eden ve bu bilgilerin yanlış olduğunu bilen veya bilmesi gereken HERKES yükümlüdür.

(21)

GÜMRÜK TEMSİLCİSİNİN YÜKÜMLÜLÜĞÜ VE SORUMLULUĞU

 Dolaylı ya da doğrudan temsilci olsun herkes; ,

• Beyan için gerekli bilginin doğruluk ve eksiksizliğinden

• İspatlayıcı belgelerin gerçeklik, doğruluk ve geçerliliğinden

• Gümrük prosedürlerinden veya izin verilen işlemlerden kaynaklanan yükümlülüklere uymaktan

Sorumludur.

(22)

GÜMRÜK TEMSİLCİSİNİN YÜKÜMLÜLÜĞÜ VE SORUMLULUĞU

Örnek: Eşyanın teslim sonrası kontrolünde Gümrük İdaresi, anti damping vergisine tabi eşyanın hatalı tarife pozisyonunda sınıflandırılması nedeniyle daha az gümrük vergisi ödendiğini fark eder.

Aşağıdaki durumlarda bu yeni maddede belirtildiği gibi gümrük temsilcisi sorumlu kabul edilebilir mi? Doğrudan veya dolaylı temsil türüne bağlı olarak herhangi bir sorumluluk farkı olur mu?

•Fatura ve diğer dokümanlarda eşyanın tanımı doğruydu ve gümrük temsilcisi eşyaları doğru tarifede sınıflandırmak için yeterli bilgiye sahipti.

•Belgeler sahteydi ancak gümrük temsilcisine verilen bilgi ve belgelerin doğruluk ve hakikiliğinden şüphelenmesini gerektirecek herhangi bir kanıt yoktu.

(23)

YETKİLENDİRMENİN İSPAT ZORUNLULUĞU

 Temsilci gümrük idarelerine temsil edilen kişi hesabına hareket ettiğini beyan etmek ve temsilin doğrudan veya dolaylı olduğunu belirtmek zorundadır.

 Bir başka kişi adına veya hesabına hareket ettiğini beyan etmeyen ya da bir temsil yetkisine sahip olmadığı halde, başka bir kişi adına ya da hesabına hareket eden kişi, kendi adına ve hesabına hareket ediyor sayılır.

(24)

YETKİLENDİRMENİN İSPAT ZORUNLULUĞU

 Gümrük idareleri temsilcilerden, temsil edilen kişi tarafından verilen vekaletnameyi isteyebilirler. Özel durumlarda gümrük idareleri böyle bir vekaletnameyi istemeyebilirler.

 Gümrük idareleri temsilci olarak hareket eden, tasarrufları ve prosedürü düzenli bir şekilde yerine getiren kişilerden talep üzerine böyle bir vekaletnameyi ibraz edecek konumda olmaları koşuluyla, vekaletname istemezler.

(25)

YETKİLENDİRMENİN İSPAT ZORUNLULUĞU

Örnek 1: Gümrük müşaviri olan Bay Doğan, yeni müşterisi adına serbest dolaşıma giriş rejimine ilişkin gümrük beyanında bulunur.

Müşteri, beyan ile ilgili tüm belgeleri Bay Doğan’a verir ancak onun gümrük temsilcisi olarak faaliyet göstermesi için gerekli yetkilendirme belgesini (vekaletname) göndermeyi unutur. Gümrük işlemleri tamamlanmadan önce, gümrük memuru Bay Doğan’dan vekaletnamesini göstermesini ister. Bay Doğan, müşterisine ulaşmaya çalışır, ancak müşteri kaybolmuştur ve kimse telefona cevap vermez.

(26)

YETKİLENDİRMENİN İSPAT ZORUNLULUĞU

Örnek 2

Gümrük müşaviri Bayan Avcı, İpek Ltd. Şti. 31 Aralık 2015 tarihinde biten bir temsil sözleşmesi imzalamıştır. 2 Ocak 2016 tarihinde, müşterisi adına bir beyanname sunar. Bayan Avcı, 2016 yılı için yeni bir sözleşme almaya çalışırken, İpek şirketinin başka bir gümrük temsilcisi ile anlaştığını öğrenir. Bu durumda Bayan Avcı, sözleşmenin bitim tarihinden sonra sunduğu beyannamelerden doğan vergi konusunda tek yükümlü olacaktır.

(27)

ANKET SONUÇLARI

Dolaylı temsilcinin sorumluluğunun, GK 181/2 ve Tahsilat İşlemleri GGT Seri No:2’nin 6. maddesi uyarınca tespiti oldukça karmaşık bir iştir ve bu konuda sıkıntı yaşanmaktadır.

oEvet : 54.5%

oHayır : 44.6%

 Dolaylı temsilci hangi sıklıkla borçlu olarak değerlendirilir?

o Hiçbir durumda: 16.1%

o Düzenlenen ek tahakkuk kararlarının %25’ inde: 51.7%

o Düzenlenen ek tahakkuk kararlarının %50’ sinde: 12.7%

o Düzenlenen ek tahakkuk kararlarının %75’ inde: 4.2%

o Düzenlenen ek tahakkuk kararlarının %100’ ünde: 15.3%

(28)

ANKET SONUÇLARI

Bir gümrük müşaviri, yeni bir müşterisinden, serbest dolaşıma giriş beyanı sunması için bir talimat alır. Müşteri, gümrük müşavirine fatura da dâhil tüm belgeleri verir. Belgelerde eşyanın tarife pozisyonu da yer almaktadır. Buna göre aşağıda verilen ifadelerden hangisi sizce doğrudur?

oTemsilci bu ilave borçtan sorumlu tutulamaz: 9.1%

oGümrük İdaresi, temsilcinin beyanda kullanılan bilginin yanlış olduğunu bildiği veya görevi icabı mutat olarak bilmesi gerektiğini ispatlarsa, borçlu sayılabilir 44.1%

oGümrük müşaviri eşyanın doğru tarife pozisyonunda sınıflandırıldığından emin olmalıdır : 46.7%

(29)

İLGİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDİYORUM

This is a Twinning Partnership between Turkey and Spain Bu proje Türkiye ve İspanya işbirliğinde yürütülen bir AB Eşleştirme Projesidir