ELLE TAŞIMA İŞLERİNDE GÜVENLİK MESLEKİ BEL AĞRISI

ELLE TAŞIMA İŞLERİNDE

GÜVENLİK

MESLEKİ

BEL AĞRISI

ERGONOMĠ

 Sanayide, makineleĢme ve otomasyon giderek artmaktadır. Bu durumda; insan - makine ve

insan – malzeme iliĢkileri ile otomasyona bağlı rutin çalıĢma Ģekilleri ortaya çıkmaktadır.

 ÇalıĢılan makinenin ergonomik olmayan yapısı, iĢçinin kas ve iskelet sistemini oldukça

zorlamaktadır.

 Bant sistemi tarzındaki çalıĢmalar da;

antiergonomik tezgahlar, üretim bantları, masa ve sandalyeler yüzünden, giderek daha fazla

sayıda iĢçi sırt ağrılarından, boyun ağrılarından, el bileği, kol ve bacak ağrılarından ve göz

yorgunluğundan Ģikayetçi olmaktadır.

ERGONOMĠ

 Ergonomik olmayan makine ve çevre donanımları nedeniyle sık sık bedensel ve zihinsel Ģikayetler yaĢayan iĢçilerin iĢ tempoları ve verimleri hızla düĢmektedir.

 Çoğunlukla da iĢçiler, bu durumun ergonomik bir sorundan kaynaklandığının farkında değildirler.

 Bu iĢçiler daha sık viziteye çıkmakta, çoğu basit gibi görünen bu rahatsızlıklar nedeniyle daha fazla istirahat almaktadırlar.

 Tüm bu sağlık sorunlarının ortadan kaldırılması ve iĢçilerin performanslarının arttırılması için mutlaka Ergonomi Biliminden faydalanılmalıdır.

Çok rastlanan ve ergonomik olmayan çalıĢma Ģekilleri

 Özellikle büro çalıĢanlarında görülen rahatsız oturma Ģekilleri

 Kollar uzatılarak ya da baĢın üzerinde tutularak çalıĢılması,

 Eğilerek çalıĢılması,

 Ağır yüklerin kaldırılması ya da itilmesi.

 Kaya delgisi gibi titreĢimli aletlerin ya da teçhizatın uzun süre tekrarlanarak kullanılması;

 Çoğu makine ustasının yaptığı iĢ gibi, elin ya da eklemlerin bükme hareketi yapmasını gerektiren aletler ve iĢler,

 Rahatsız bir pozisyonda kuvvet uygulanması,

 Elin, sırtın, el bileklerinin ya da eklemlerin bir bölümüne aĢırı basınç uygulanması,

Rahatsızlığın geliĢimi

 Kötü tasarlanmıĢ ya da uygun olmayan aletlerin ve çalıĢma yerlerinin neden olduğu zedelenmeler ve hastalıklar çoğu zaman aylar ya da yıllar süren bir dönem içinde yavaĢ bir hızda geliĢir.

 Ancak, iĢçi, bir Ģeylerin iyi gitmediğini gösteren bazı iĢaretleri ve belirtileri genellikle uzun bir süre taĢır.

 Örneğin, çalıĢırken kendini rahatsız hissedebilir ya da iĢten evde döndüğünde kaslarda ya da

eklemlerde ağrı hissedebilir.

 Buna ek olarak, bir süre önemsiz kas incinmelerinden Ģikayet edebilir.

 Bu tür sorunları incelemek önemlidir; çünkü

rahatsızlık duygusu biçiminde baĢlayan bir sorun bazı durumlarda iĢçiyi çalıĢamaz hale getiren ciddi bir zedelenmeye ya da hastalığa dönüĢebilir.

Bel ağrısının sık olarak gözlendiği çalıĢma alanları:

- Ağır vasıta sürücüleri,

- HemĢire ve hasta bakıcılar, - Çöp toplayıcılar,

- Depocular,

- Mekanik iĢlerinde çalıĢanlar.

Bel ağrısı;

Lumbosakral bölgede akut veya kronik ağrı ve rahatsızlıkla karakterize durum.

Konuyla ilgili epidemiyolojik

çalıĢmalarda genelde belirli bir etken saptanamaz ve mesleki bel ağrısı,

idiopatik (nedeni belli olmayan) bel

ağrısı olarak sınıflandırılır.

Rahatsızlığın geliĢimi

 Çok tekrarlı iĢler, kas-iskelet zedelenmelerine (ve stres ile ilgili zedelenmelere) ve hastalıklara yol açan yaygın bir nedendir.

 Çok tekrarlı iĢlerin neden olduğu zedelenmelere genellikle “Tekrarlamalı Zorlanma Zedelenmeleri”

(TZZ) adı verilir.

 TZZ çok acı verir ve sürekli sakatlığa dönüĢebilir.

 TZZ'nin erken dönemlerinde iĢçi vardiya bitiminde yalnızca ağrı ve yorgunluk hisseder.

 Ancak durum kötüleĢtikçe, vücudun etkilenen bölgesinde aĢırı acı ve zayıflık ortaya çıkabilir.

 Bu durum kalıcılık kazanabilir ve iĢçinin artık iĢini yapamayacağı noktaya kadar ilerleyebilir.

En sık bel ağrısı .

nedenleri

Sık olmayan bel ağrısı nedenleri

Kas sıkıĢması ve spazm Disk incinmesi veya dıĢa kayması

Diskin fıtıklaĢması Akut incinmeler ve burkulmalar

Kronik incinmeler ve burkulmalar

Eklem sertliği

Osteoartroz(kireçlenme)

Doğum efektleri

1. Metabolik

değiĢiklikler veya problemler

2. Enfeksiyon

3. Tümör

4. Psikosomatik problemler

Stres,dengesiz ve

hatalı beslenme,sigara var olan bel

problemlerini daha kötü hale getirir.

BEL AĞRISI

Omurganın 3 temel görevi;

1. Bedenin yapısını korumak ve hareket kabiliyetine izin vermek

2. Omuriliği (spinal kord) korumak

3. Darbeleri hafifletici etki göstermek.

BEL AĞRISI

Vertebra ve faset eklemler;

Kemikler (vertebralar) asıl yapıyı oluĢturur.

Faset eklemler,

hareket yönünün ve derecesinin

kontrolünü sağlar.

Ligamentler;

Ligamentler sıkı ve non-elastik bantlardır.

Kemikleri bir arada tutarlar.

Diskler;

Diskler esnekliliği sağlar ve darbe emici gibi çalıĢır.

Disklerin ortası pelte kıvamındadır.

Çevresi kemiklere bitiĢik kauçuk gibi bantlarla çevrilidir.

Disk Ġncinmesi Veya DıĢa

Kayması

BEL AĞRISI

Nedenleri tam olarak anlaĢılamaz

Kesin tedavi planları YOK

BEL AĞRISI

ÇalıĢmaktan alıkoyan durumlarda

iki haftalık yatak istirahatı +

ağrı kesici

çalıĢma ortamına geri dönüĢ

Tedavi



Bazı sanayileĢmiĢ ülkelerde TZZ çoğu zaman ameliyatla tedavi edilmektedir.



Ancak, bir sorunu tedavi etmenin, o sorunu daha baĢından önlemek ile aynı Ģey

olmadığını akılda tutmak önemlidir.



Özellikle TZZ (Tekrarlamalı Zorlanma

Zedelenmeleri) durumunda ameliyatlar sıkça kötü sonuç verdiğinden ve iĢçi, sorunu

yaratan iĢine geri döndüğünde ameliyat

sonrasında bile belirtiler çoğu zaman tekrar

ortaya çıkabildiğinden, birinci amaç önlemek

olmalıdır.

BEL AĞRISI

EndüstrileĢmiĢ ülkelerdeki en sık ve tedavisi en pahalı hastalıklardan

ABD’de maddi kaybın en yüksek olduğu mesleki sağlık sorunu

ÇalıĢma yaĢamı boyunca en az bir kez bel ağrısı Ģikayeti:

Ġskandinav ülkelerinde

yetiĢkinlerin yaklaĢık %80’i

Bir Amerikan uçak üretim Ģirketinde

erkeklerin %60’ında, bayanların %55’inde

ABD’de her yıl çalıĢanların %2-5’inin bel ağrısı

nedeniyle bir süre iĢ ortamından uzaklaĢtığı tahmin edilmektedir.

ABD’nde 1990 yılında sadece bel ağrısı nedeniyle meydana gelen maddi kayıp (tedavi masrafları ve üretim kaybı):

> 24 milyar $

Tazminat ve diğer dolaylı ödemelerle birlikte

> 50 milyar $

Bel ağrısı geliĢimiyle iliĢkili mesleki risk faktörleri:

(1) Malzemelerin elle tutulması sırasında yapılan zorlayıcı hareketler: ağır yükleri kaldırma, itme veya çekme gibi.

(2) Kötü postür (duruĢ) : fleksiyon (öne doğru bükülme),

lateral (yan) bükülme, aksiyal dönme (ayaklar ile değil bel ile dönme), uzun süreli sabit bir pozisyonda durma gibi.

(3) Tüm vücut vibrasyonu: vibrasyon üreten bir platformda veya ortamda uzun süre kalma.

(4) Ġlk üç risk faktörüne tekrarlar Ģekilde ve uzun süreli maruz kalma

(5) ĠĢle iliĢkili psikolojik veya psikososyal stres (6) Kayma ve düĢmeler *

Bel ağrısı geliĢimiyle iliĢkili mesleki risk faktörleri:

ĠġLE ĠLGĠLĠ

(1) Malzemelerin elle tutulması sırasında yapılan zorlayıcı hareketler:

Ağır yükleri kaldırma, itme veya çekme gibi.

AĢırı kuvvet

Bel ağrısı geliĢimiyle iliĢkili mesleki risk faktörleri:

ĠġLE ĠLGĠLĠ- Kötü postür (duruĢ):

-fleksiyon (öne doğru bükülme), -lateral bükülme (yan bükülme),

-aksiyal dönme (elde yük var ikenayaklar ile değil bel ile dönme),

-uzun süreli sabit bir pozisyonda durma gibi.

Yinelenen ya da sürekli yapılan iĢ

YÜKLERĠN KALDIRILMASI

BEL ĠNCĠNMELERĠ

OMURGA ANATOMİSİ

BEL KAYMASI

BEL FITIĞI

UYGUN BĠÇĠMDE KALDIRMA VE TAġIMA

YÜKLERĠN KALDIRILMASI BEL ĠNCĠNMELERĠ



Yük kaldırırken bacaklarınızı

kullanın. Bunun için bacaklarınızı yükün iki tarafına yaklaĢtırın.



Ayaklardan birini yükün diğer yanına diğerini de

arkasına koyun.

YÜKLERĠN KALDIRILMASI BEL ĠNCĠNMELERĠ



Oturma

pozisyonuna girin ve

sırtınızı düz tutun.



Çenenizi içeri çekik

tutun.

YÜKLERĠN KALDIRILMASI BEL ĠNCĠNMELERĠ



Böylece

sırtınızı düz tutmanın

yararını

devam ettirir, omuriliği

sağlam ve düz tutmuĢ

olursunuz.

YÜKLERĠN KALDIRILMASI BEL ĠNCĠNMELERĠ



Kaldıracağınız nesnenin

köĢesine avucunuzu dayayıp

parmaklarınız ve elinizle kavrayın.

Yükü vücuda

yaklaĢtırın. Kol ve

dirsekleri vücuda

bitiĢtirin.

YÜKLERĠN KALDIRILMASI

BEL ĠNCĠNMELERĠ

.



Bacakların pozisyonu

Nesneye yakın durun. Nesneye ne kadar YaklaĢabilirseniz onu o kadar güvenli bir ġekilde kaldırabilirsiniz.

Dengenizi iyi koruyabilmek için Ayaklarınızı açık tutun.

Sırtın ve bacakların pozisyonu

Nesneyi vücudunuza yakın olacak Ģekilde kaldırın; aksi takdirde

sırt kasları ve bağlar gerilir ve omurgalar arası diskler üzerinde basınç artar.

Kaldırma sırasında sırtınızın aynı pozisyonda kalması için karın ve sırt kaslarınızı gerin

Kolların ve tutuĢ pozisyonu

Nesneyi, ellerinizin tamamını kullanarak ve Omuzlarınızla dik açı oluĢturacak Ģekilde tutarak sıkıca kavramaya çalıĢın. Yalnızca Parmaklarınızı kullanarak sıkıca tutamazsınız.

Mümkünse her iki elle birden kaldırın.

YÜKLERĠN KALDIRILMASI

BEL ĠNCĠNMELERĠ

YÜKLERĠN KALDIRILMASI BEL ĠNCĠNMELERĠ



Yükü iki kiĢi birlikte taĢıyorsanız, birlikte

kaldırdığınızdan emin olun.



Ağırlık tek kiĢiye

yüklenmemelidir.

YÜKLERĠN KALDIRILMASI BEL ĠNCĠNMELERĠ



DOĞRU

YÜKLERĠN KALDIRILMASI BEL ĠNCĠNMELERĠ

 YANLIġ

YÜK ELĠNĠZDE ĠKEN

SAĞA YA DA SOLA DÖNMENĠZ GEREKĠYORSA;

BELĠNĠZLE DEĞĠL, AYAKLARINIZIN YERĠNĠ DEĞĠġTĠREREK DÖNÜNÜZ.

AĞIR BĠR YÜKÜ ÇEKEREK YA DA ĠTEREK TAġIMAYINIZ.

YANLIŞ DOĞRU

KESKİN KÖŞELERDE ELDİVEN KORUR !..

YÜKÜ HER ĠKĠ TARAFINIZA SĠMETRĠK OLARAK

PAYLAġTIRARAK TAġIYINIZ.

YANLIŞ DOĞRU DOĞRU AĞIR BİR YÜKÜ KALDIRMAYI

DENEMEYİNİZ, ZORUNLU İSENİZ

BAŞKASINDAN YARDIM İSTEYİNİZ YA DA ALET VE ARAÇLARDAN YARARLANINIZ.

AĞIR YÜKLERĠN TAġINMASINDA

ARAÇLARDAN YARARLANINIZ.

HAFİF DAHİ OLSA

BİR YÜKÜ YERDEN ALIRKEN EĞİLMEYİNİZ.

DİZLERİNİZİ BÜKEREK ÇÖMELEREK ALINIZ.

YÜKÜ BELİNİZLE DEĞİL

BACAKLARINIZLA

KALDIRINIZ.

YÜKÜ TAŞIRKEN BEDENİNİZE YAKIN

TUTUNUZ.

İKİ KİŞİ BİR YÜKÜ UÇLARINDAN TUTARAK TAŞIYORSANIZ

ASLA BİRBİRİNİZE HABER VERMEDEN BIRAKMAYINIZ.

YÜK TAŞIYAN ELLERİNİZİN AYNI HİZADA OLMASINA DİKKAT EDİNİZ.

YÜKÜN AĞIRLIĞINI BİLMİYORSANIZ YOKLAYARAK AĞIRLIĞI TAHMİN ETMEYE

ÇALIŞINIZ.

AĞIR BİR YÜKÜ

BELİNİZDEN YUKARIYA

KESİNLİKLE KALDIRMAYINIZ.

BAŞINIZIN ÜZERİNE İSE ASLA.

AYAKTA İKEN

BELİNİZİ SAĞA YA DA SOLA ÇEVİREREK YERDEN BİR YÜK ALMAYINIZ.

Mühendislik Önlemleri (en etkili yöntem):

1. Kaldırılan cisimlerin ağırlığının azaltılması.

2. Eğer yükün ağırlığı azaltılamıyorsa iĢçinin uyguladığı kuvveti azaltacak biçimde mekanik yardım sağlanması.

3. Kaldırılacak cisimleri, kaldıracak kiĢinin dizi hizasına veya üzerine taĢıyarak yerden kaldırma mesafesinin azaltılması.

4. ĠĢçinin yüke mümkün olduğu kadar ve önden yaklaĢmasını sağlayacak biçimde düzenleme yapılması.

5. ÇalıĢma istasyonu düzenini değiĢtirerek veya mekanik donanım ekleyerek taĢıma mesafesinin azaltılması.

Yönetimsel Önlemler

Rotasyon sistemi.

1. ĠĢçi seçme testleri (sınırlı sayıda iĢ için kuvvet testleri veya aerobik kapasiteler kullanılabilir

2. Sırt kemerleri (Uyum düĢük, kemerden vazgeçenlerin bel ağrısı oranı bu kemerleri kullanmayanlarınkinden yüksek).

ENERJİ NAKİL HATTINA DİKKAT !..

ENERJİ NAKİL HATTINA DİKKAT !..

YANLIŞ

DOĞRU

YANLIŞ DOĞRU

YÜKLERĠN KALDIRILMASI VE TAġINMASI

BEL ĠNCĠNMELERĠ

YÜKLERĠN KALDIRILMASI VE TAġINMASI

BEL ĠNCĠNMELERĠ

YÜKLERĠN KALDIRILMASI VE TAġINMASI

BEL ĠNCĠNMELERĠ

YÜKLERĠN KALDIRILMASI VE TAġINMASI

BEL ĠNCĠNMELERĠ

YÜKLERĠN KALDIRILMASIVE TAġINMASI

BEL ĠNCĠNMELERĠ

YÜKLERĠN KALDIRILMASI VE TAġINMASI

BEL ĠNCĠNMELERĠ

YÜKLERĠN KALDIRILMASI VE TAġINMASI

BEL ĠNCĠNMELERĠ

. ELLE TAġIMA

Tek baĢına ya da baĢka bir iĢin bir parçası olarak yükün, bir veya daha fazla kiĢi tarafından elle veya beden gücü kullanılarak

kaldırılması indirilmesi

çekilmesi itilmesi

taĢınması veya hareket ettirilmesi

gibi taĢıma iĢleri.

MEVZUAT

127 SAYILI SÖZLEġME (1967- kabul tarihi: 1974) Tek iĢçinin taĢıyabileceği yükün azami ağırlığı hakkında

127 sayılı sözleĢme;

 Yüklerin devamlı olarak bedenen taĢınması

 Eğitim ve talimat

 Yüklerin bedenen taĢınması uygun teknik araçlarla sınırlandırılması

 Hafif olmayan ağır yüklerin kadın ve çocuklar tarafından taĢınmasına sınırlama getirilmesi, yüklerin taĢınması durumunda erkek iĢçiler için kabul edilen ağırlıktan bariz bir Ģekilde az olması

ELLE TAġIMA

ULUSLAR ARASI ÇALIġMA ÖRGÜTÜ (ILO)

128 SAYILI TAVSĠYE KARARI:



Erkek iĢçiler için azami yük ağırlığı: 55 kg

Avrupa Birliği’nin elle taĢıma iĢleri ile ilgili olarak özel bir direktifi bulunmaktadır.

90/269/EEC: ÇalıĢanların özellikle sırt incinmelerine neden olabilecek el ile yükleme ve boĢaltma iĢlerinde asgari sağlık ve güvenlik koĢulları hakkında 29 Mayıs 1990 tarihli Konsey Direktifi (89/391/EEC sayılı direktifin 16.maddesi 1.

Paragrafı kapsamında dördüncü direktif)

ELLE TAġIMA

AVRUPA BĠRLĠĞĠ

90/269/EEC Konsey Direktifi

 TANIM (Yüklerin elle taĢınması)

 ĠġVERENĠN YÜKÜMLÜLÜKLERĠ



Genel Kural



Risk değerlendirmesi



ĠĢ ve ĠĢin yapıldığı yerin Organizasyonu



Eğitim



ĠĢçiler ve temsilcileriyle istiĢare

 EK-I : Elle TaĢınacak Yükle Ġlgili Özellikler

 EK-II: KiĢisel risk faktörleri

ELLE TAġIMA

ĠNSAN

 ĠġÇĠLERĠN YETENEK VE FĠZĠKSEL ÖZELLĠKLERĠNĠN YAPTIKLARI ĠġE UYGUNLUĞU

 SAĞLIK DURUMLARININ TESBĠTĠ

 EĞĠTĠM

 ĠġYERĠ ORGANĠZASYON EKSĠKLĠĞĠ

 ĠġE UYGUN ELBĠSE, KKD

 KENDĠ BAġINA ÇALIġMA

 SAĞLIK VE GÜVENLĠK KAVRAMINA ĠLGĠSĠZLĠK

 AġIRI YORGUNLUK VE DĠKKATĠN DAĞILMASI

ELLE TAġIMA

GÖREV (YAPILAN Ġġ)

 OLDUKÇA FAZLA YATAY/DĠKEY UZANIMLAR

 OMUZLARIN ÜSTÜNDE YADA KALÇA HĠZASINDAN AġAĞIYA UZANMA

 KISA MESAFELERE ELLE TAġIMA

 ARA VERMEKSĠZĠN YADA ÇOK AZ ARA ĠLE BĠRBĠRĠNĠ TEKRARLAYAN HAREKETLER

 RAHATSIZ EDĠCĠ BÜKÜLMELĠ, KIVRILMALI HAREKET DURUġ

 HAREKET SERBESTLĠĞĠ SINIRLANDIRILMIġ

ELLE TAġIMA

GÖREV (YAPILAN Ġġ)

 ÖNCEDEN KESTĠRĠLEMEZ, HIZLI YADA BEKLENMEYEN HAREKETLER

 KONTROL EDĠLEMEYEN / DEĞĠġMEZ Ġġ YÜKÜ

 DEVAMLI AYAKTA DURMA

 ÇÖMELME, DĠZ ÇÖKME YADA BÜZÜLME

 ELLE TAġIMA ĠġĠNĠN BAZEN ĠKĠ KĠġĠ GEREKTĠRMESĠ

 MEKANĠK ELLE TAġIMA ALETLERĠNĠN EĞĠTĠM ALMAKSIZIN KULLANILMASI

ELLE TAġIMA

 YETERSĠZ DĠNLENME ARALIKLARI

 YEMEKLERĠN ÇALIġANLAR TARAFINDAN YAPILMASI

 ĠġÇĠLERLE ĠSTĠġARE EKSĠKLĠĞĠ

 SAĞLIK VE GÜVENLĠK KAVRAMINA ĠLGĠSĠZLĠK- POLĠTĠKA EKSĠKLĠĞĠ

 KAZALARIN NEDENLERĠNĠN ARAġTIRILMAMASI

 SAĞLIK VE GÜVENLĠĞE YETERLĠ FĠNANS SAĞLANMAMASI

İKİ KİŞİ BİR YÜKÜ UÇLARINDAN TUTARAK TAŞIYORSANIZ

ASLA BİRBİRİNİZE HABER VERMEDEN BIRAKMAYINIZ.

YÜK TAŞIYAN ELLERİNİZİN AYNI HİZADA OLMASINA DİKKAT EDİNİZ.

PAKETLEME

HASTALIK VÜCUT HAREKETĠ TĠPĠK ĠġLER, MESLEKLER

Boyun gerilim sendromu

Boyun, omuz ve kolun uzun

süreli statik

duruĢu, omuzda ya da elde uzun süreli yükler

taĢınması

Bant montajı Küçük parça montajı,

Paketleme Elde ya da

omuz üstünde

yük taĢıma

PAKETLEME

HASTALIK VÜCUT HAREKETĠ TĠPĠK ĠġLER, MESLEKLER

Omuz kirişleri yangısı,

rotator

kaf(omuzda bulunan

kaslar)

sendromu

Kol gerilmiĢ, dirsekten 60 dereceden fazla

bükülmüĢken

omuzdan kaldırma ve çekme hareketi,

sürekli dirsekten

kaldırma, omuz hizası yukarısında elle

yapılan iĢler, omuzda taĢıma, fırlatma

hareketi

Zımba pres

operatörleri, baĢ hizasının üstünde yapılan montaj, kaynak, boya, araba tamiri gibi iĢler, bant montajı, paketleme,

yükleme, eriĢme hareketi, kaldırma iĢi