XIX. Yüzyıl Sosyal Muhalefet Hareketleri

XIX. Yüzyıl Sosyal Muhalefet Hareketleri

11.SıNıF TARIH DERSI 4.ÜNITE DEVRIMLER ÇAĞıNDA DEĞIġEN DEVLET TOPLUM

ĠLIġKILERI

TARİH ÖĞRETMENİ ÖZTÜRK GÜL

1830 IHTILALLERI NEDENLERI:

 Napolyon'dan sonra Fransa'da yine monarşik bir yönetim kuruldu.

 Kral olan X. Şarl’ın özgürlükleri kısıtlayacak bazı önlemler aldı.

 Özellikle de basın özgürlüğünü kısıtlaması

 Viyana Kongresi kararlarını uygulamaları çalışması

DİKKAT: 1830 ihtilalları, MİLLİYETÇİ

nitelikli ihtilallardır

Sonuçları:

•Fransa'da kısıtlanan haklar geri verildi.

•İngiltere'de yapılan seçimleri liberaller kazandı.

•Belçika, Hollanda'dan ayrılarak bağımsız oldu.

•İsveç ve Norveç ayrılarak bağımsız devletler haline geldiler.

•Avrupa'da orta sınıf bazı haklar elde etmeye başladı.

•1830 ihtilalleri Avrupa'da milliyetçi ve liberal akımların güçlenmesini sağlamıştır.

NOT: Liberal, özgürlükçü, serbestlikten yana diyebiliriz.

1848 İhtilalları

Sebepleri

•Sanayi İnkılâbı'ndan sonra ortaya çıkan işçi sınıfının haklarını savunmak üzere kurulan sendika ve sosyalist partilerin güçlenmesi

•Bazı Avrupa ülkelerinde milliyetçi hareketlerin güç kazanması.

•Siyasi haklara sahip olamayan burjuva sınıfının, eşitlik ve özgürlük isteyen işçi sınıfına destek

vermesi.

DİKKAT: 1848 İhtilalları, İşçi sınıfı kaynaklı SOSYALİST nitelikli ihtilallardır^.

Sonuçları

•Fransa'da ölüm cezası kaldırıldı ve esir ticareti yasaklandı.

•Avusturya'da toprak köleliği yasaklandı.

•Avrupa'da sosyalist akımlar ön plana çıkarken, işçi hakları iyileşmeye başladı.

• Almanya ve İtalya'nın siyasi birliklerini sağlamalarına zemin hazırladı.

•Avrupa ülkelerinde sosyal hukuk devleti anlayışı güçlenmeye başladı.

•Fransa'da cumhuriyet ilan edildi ve sosyal demokrasi anlayışı benimsenmeye başlanırken, siyasi haklar

konusunda eşitlik kabullenildi^.

MODERN SĠYASAL ĠDEOLOJĠLER

İdeoloji:

Siyasal veya toplumsal bir öğreti oluşturan ve bir hükûmetin, bir partinin, bir grubun

davranışlarına yön veren politik, hukuki, bilimsel, felsefi, dinî, moral ve estetik düşünceler bütününe denir.

1815 Viyana Kongresi’nin getirdiği yeni düzen, birtakım modern fikir akımlarının da ortaya

çıkmasına neden olmuĢtur. Bu akımlar…

LĠBERALĠZM:

İnsanların özgürlüğünü savunan bir düşünce sistemidir

Tarihsel kökeni XVII. yüzyılın başlarına kadar giden sosyal bir doktrin (öğreti) ve felsefedir.

KAPĠTALĠZM: Serbest piyasa ekonomisi

 Özel teĢebbüse (giriĢim) ve piyasa serbestliğine dayalı olan bir üretim sistemidir.

 Sermayenin arz-talep dengesini pazar yolu ile dengeleme sistemidir.

 Tarım ekonomisine dayanan feodalizmin

çöküĢünden sonra Sanayi Devrimi ile kapitalizm ortaya çıkmıĢtır.

 Bankacılık, sermaye birikimi, Ġngiliz kumaĢ sanayi, bilim, zengin tüccar sınıfı arttı.

 Büyük sanayi Ģehirleri oluĢtu

 Dünya Savaşı kapitalizmin gelişimini güçlendirdi,

 Altın standardının yerini ulusal para birimleri aldı,

 Bankacılık hegemonyası Avrupa’dan ABD’ye geçti

 Dünya Ekonomik Krizi (1929) ile kapitalizm kendini yeniledi güçlendi,

SOSYALĠZM:

Kapitalizme bir tepki olarak doğdu. Temsilcisi Karl Marx

Karl Marx, kendi sosyalist sistemini işçi sınıfına

dayandırdı ve bütün dünya işçilerinin örgütlenmesine çalıştı.

Servet ve refah farklarını ortadan kaldırma,

Üretim araçlarını toplumun mülkiyetine geçirme, Özel mülkiyet yerine kollektif mülkiyeti oluşturma,

Toplumda sınıf farklılıklarını ortadan kaldırma fikirlerini savundu.

Kapitalist üretim, işçi sınıfını örgütlü siyasi bir güce dönüştürdü

Liberalizm ve kapitalizmin karşısında işçi

sınıfının ideolojileri olan Sosyalizm ve Marksizm

doğdu.

Sekülerizm (Dünyacılık):