Zonguldak Dereköy Keçi Vadisi Projesi Ön Fizibilite Raporu

2 GİRİŞ 4-5 1.MEVCUT DURUM 5

1.1. Konum 5

1.1.1. İlin Konumu 6-7

1.1.2. Proje Yapılacak Yerin Konumu 7

1.2. Nüfus 8

1.3. İlin Tarımsal Verileri 8-12

1.4. Proje Uygulanacak İlçenin Meteorolojik Verileri 12-16 1.5. Proje Alanı Nüfus, Demografik Yapı, Tarımsal Üretim ve Coğrafik Yapı 17-18

2. PROJE YAPISI 19-20

3. PROJE UYGULANACAK TÜR VE ÖZELLİKLERİ 21

3.1. Keçi Yetiştiriciliği 21

3.1.1. Saanen Keçi Yetiştiriciliği 22-27

3.1.1.1. Verim Özellikleri 27-28

3.1.2. Keçi Çiftliği Yerleşim Planı ve Özellikleri 28

3.1.2.1. Keçi Ağılı 29-30

3.1.2.2. Gübre Çukuru 30

3.1.2.3. Kaba ve Kesif Yem Deposu 31

3.1.2.4. İdari Bina 31-32

3.1.2.5. Makina ve Ekipmanlar 32-38

3.2. Proje İhtiyaçları 39

3.2.1. Su İhtiyacı 39-40

3.2.2. Elektrik İhtiyacı 40

3.2.3. Yem İhtiyacı 41-42

3.2.4. Atık Yönetimi 42-43

3.3. Keçi Sütü Özellikleri 43

3.4. Keçi Sütüyle İkincil Ürün Üretimi 43-44

4. MALİ DEĞERLENDİRME 45-51

5. SWOT ANALİZİ 52

6. PROJE YASAL BAŞVURU AŞAMALARI 53 7. TEŞVİK VE DESTEKLER 53

7. SONUÇ 54-55

3 TABLOLAR DİZİNİ:

Tablo 1: Zonguldak İli Genel Bilgileri Tablo 2: Zonguldak İli Üretici Kaydı Tablo 3: Zonguldak İli Arazi Dağılımı Tablo 4- Zonguldak İli Tarla Bitkileri Verileri Tablo 5: Zonguldak İli Hayvan Sayıları

Tablo 6,7: Zonguldak İli Hayvansal Üretim Verileri Tablo 8: Zonguldak Aylık Açık Gün Sayısı

Tablo 9: Zonguldak Aylık Donlu Gün Sayısı

Tablo 10: Zonguldak Aylık Ortalama Maksimum Nispi Nem Tablo 11: Zonguldak Aylık Ortalama Maksimum Sıcaklık(°C) Tablo 12: Zonguldak Aylık Ortalama Minimum Nispi Nem Tablo 13: Zonguldak Aylık Ortalama Minimum Sıcaklık Tablo 14: Zonguldak Aylık Ortalama Nispi Nem

Tablo 15: Zonguldak Aylık Ortalama Rüzgar Hızı(m/sn) Tablo 16: Zonguldak Aylık Ortalama Sıcaklık(°C)

Tablo 17: Zonguldak Aylık Toplam Güneşlenme Süresi(saat) Tablo 18: Zonguldak Aylık Toplam Yağış(Manuel)

Tablo 19: Zonguldak Aylık Toplam Yağış (OMGİ) Tablo 20: Bir Keçiden Elde Edilen Sütün Verileri

Tablo 21: 250 Sağmal Kapasiteli Keçi Çiftliği Sürü Projeksiyonu Tablo 22: 250 Sağmal Kapasiteli Keçi Çiftliği Yıllık Yem İhtiyaçları Tablo 23: 250 Sağmal Kapasiteli Keçi Çiftliği Bakım ve Onarım Giderleri Tablo 24: 250 Sağmal Kapasiteli Keçi Çiftliği Personel Giderleri

Tablo 25: 250 Sağmal Kapasiteli Keçi Çiftliği Amortisman Giderleri Tablosu Tablo 26: 250 Sağmal Kapasiteli Keçi Çiftliği Giderler Toplamı Tablosu Tablo 27: 250 Sağmal Kapasiteli Keçi Çiftliği Gelirler Tablosu

Tablo 28: 250 Sağmal Kapasiteli Keçi Çiftliği Toplam Yatırım Tutarı Tablosu Tablo 29: 250 Sağmal Kapasiteli Keçi Çiftliği Yıllık Gelir-Gider Tablosu

Tablo 30: 250 Sağmal Kapasiteli Keçi Çiftliği Toplam Finansman İhtiyacı Tablosu Tablo 31: 250 Sağmal Kapasiteli Keçi Çiftliği Yıllık Nakit Akış Tablosu

Tablo 33: Farklı Yatırım Alternatiflerinde Yıllık Kar ve Yatırım Geri Dönüş Süreleri GRAFİKLER DİZİNİ:

Grafik 1- Zonguldak İli Arazi Dağılımı

Grafik 2- Dereköy Yıllara Göre Nüfus ve Cinsiyet Dağılımı

4 GİRİŞ

Bölgesel kalkınma konusu illerin zaman içerisinde stratejik planları içinde yer alan önemli bir alandır. Stratejik planlamalar yapılırken bölgesel kalkınmayı arttırıcı sektörler zaman içerisinde değişiklik göstermektedir. Zonguldak geçmiş yıllar itibari ile öncelikli sektörü kömür madeni iken son yıllarda bu sektör etkinliğini kaybetmiştir. Bununla birlikte il yeni bir endüstriyel yapılanmaya ihtiyaç duymaya başlamıştır. Bu iş alanı ile ilgili yapılan çalışmalardan birisi de tarımsal kalkınma ve kırsal endüstri potansiyelidir.

Kırsal kalkınma çalışmaları; günümüzde bütün ülkenin ortak sorunu ve çözüm odaklı çalışma yaptığı alternatif kalkınma modelidir. Ülkede tarımsal ürün üretimi geçmiş yıllarda talebi karşılarken, son yıllarda açık vermekte ve bu açığı ithalatla karşılamaktadır.

Hayvancılıkta da, özellikle et ve kaliteli ekolojik süt üretimi yönünden büyük sıkıntılar yaşanmaktadır.

Türkiye coğrafik yapısı ve iklim özellikleri sebebiyle birçok tarımsal metodun kullanıldığı ülkelerden birisidir. Zonguldak ili ise ormanlık bitki örtüsü ve dağlık arazi yapısından dolayı tarım arazileri sınırlı bölgelerimizden bir tanesidir. Bölge yapısına uygun sistem yüksek eğim koşullarında yayılım gösterecek bir hayvancılık modelidir. Bu coğrafik koşullarda yapılabilecek en uygun hayvancılık faaliyetlerinden biri de keçi yetiştiriciliğidir.

Keçi yetiştiriciliği sistemi kurulurken süt verimi yüksek ve yayılım kabiliyeti iyi olan bir ırk öngörülmelidir. Bu raporun çalışma konusu olan Dereköy keçi vadisi için öngörülen hayvan ırkı saanen keçisidir. Bu hayvanlar İsviçre’nin Saanen vadisinde geliştirilmiş ve dünyada en çok tanınan sütçü keçilerden birisidir. Dağlık bir bölgede ve sert iklim koşulları altında geliştirilmiş olduğundan, sağlam konstitüsyonlu bir hayvandır. Adaptasyon kabiliyeti yüksektir. Anavatanı olan İsviçre’nin dışında A.B.D.; İngiltere, Almanya; Fransa, İsrail, Yeni Zelanda, Avustralya ve bir çok ülkede de yetiştirilmektedir. Büyük populasyonlar halinde entansif bakım ve besleme koşullarında da yetiştirilmektedir.

Saanen keçileri uysal hayvanlardır ve alıştıkları hareketleri yapmaktan hoşlanırlar. Bu nedenle de sağım makineleriyle sütlerinin sağılmasına çabuk uyum sağlarlar. Değişik etkilere de hızlı bir şekilde yanıt verirler.

Çift sağım çift emdirme yöntemle, oğlakların 1-2 gün süreyle ağız sütü emmelerine

izin verilir. Daha sonra keçiler sabah ve akşam sağılırlar. Sağımı takiben kalıntı sütü emmek

üzere oğlaklar analarının yanına 20-30 dakika süreyle bırakılarak oğlakların gerekli süt

gereksinimleri karşılanmaktadır.

5 Projede keçi sütü veriminden ziyade elde edilecek ürün üzerine çalışmalar yapılmaktadır. Sistemsel olarak keçi sütü, keçi peyniri ve bebek maması yapımı için uygun bir hammaddedir. Bölge, gerek iklim özellikleri gerekse coğrafi koşullarından dolayı ekolojik üretim için uygundur.

Burada amaçlanan yapı, öncelikle bölge insanını üretim sürecine dahil edecek şekilde bir üretim modelini yerleştirmektir. Bu modelden verim alınmasına istinaden bu üretim modelini destekleyici ikincil üretim modeline başlanacaktır. Burada hedef karlı başlayan yatırımı daha verimli ve katma değeri yüksek yatırım haline getirmektir.

1. MEVCUT DURUM 1.1. Konum

1.1.1. İlin Konumu

Zonguldak, Batı Karadeniz Bölgesi'nde, Karadeniz'e batı ve kuzeyden kıyısı olan bir ildir.3.310 km²lik yüzölçümüyle Türkiye topraklarının binde altısını kaplar. Karadeniz kıyılarından başlayan il toprakları, kuzeyden Karadeniz, kuzeydoğudan Bartın, doğudan Karabük, güneyden Bolu, batıda Düzce illeriyle çevrilidir. Zonguldak yönetsel anlamda Merkez İlçe, Alaplı, Çaycuma, Devrek, Gökçebey ve Kdz.Ereğli, Kilimli ve Kozlu ilçelerinden oluşmuştur.

Resim 1. Zonguldak İli Coğrafik haritası

6 Zonguldak konumu itibari ile bütün ulaşım yollarını kullanabilmektedir.

Denizyolu : 1866 yılında inşa edilen ilk liman yerine, 1953’de bugünkü liman yapıldı.

1970’li yıllara dek yolcu taşımacılığına açık olan Zonguldak limanından, yalnızca yük taşımacılığı yapılmaktadır. 46 deniz mili kıyı uzunluğu olan ilde, Zonguldak ve Kdz.Ereğli limanları bulunmakta ve her iki liman da deniz sınır kapısı özelliği taşımaktadır. Bu iki limanda 1993 yılında faaliyete başlayan RO-RO seferleri Rusya, Ukrayna gibi komşu ülkeler ile ticari ve ekonomik ilişkilerin gelişmesini sağlamıştır. Zonguldak ve Ereğli Limanlarının her ikisi de şehir merkezinde bulunmaktadır. Ayrıca yatırım planlamasına alınan Filyos Vadisi Projesi ile büyük bir limana kavuşacak ve deniz taşımacılığını çok daha olanaklı olarak kullanabileceği öngörülmektedir.

Demiryolu : İlde demiryolu 1934-1937 yıllarında yapılmış olup, 29.10.1937 tarihinde işletmeye açılmıştır. İlin Ankara ve Karabük illeri ile demiryolu bağlantısı mevcuttur.

Zonguldak garına ulaşım taksi, dolmuş ya da belediye otobüsleri sağlanmakta olup, kent merkezine uzaklığı yaklaşık 1 km’dir.

Karayolu : Zonguldak ülkemiz karayolu güzergahlarında bir geçiş yolu üzerinde değildir. İstanbul yönünden gelenler Düzce sapağından girip, kıyı şeridini izleyerek, Ankara yönünden girenler ise Yeniçağa sapağından başlamak üzere il merkezine ulaşırlar. Zonguldak- Devrek-Ankara karayolu ile Zonguldak-Kdz.Ereğli-İstanbul karayolu devlet yolu, il içi bağlantıları sağlayan diğer yollar ise il yolu statüsündedir. İl sınırları içinden geçen otoyol bulunmamaktadır. Zonguldak-Ankara : 260 km (3 saat 43 dakika) Zonguldak-İstanbul: 332 km (4 saat 34 dakika) dir.

Havayolu : İlk olarak 1946 yılında askeri amaçla yapılan Saltukova havaalanı, 1959

yılında kısa bir dönem sivil trafiğine açıldı. 1993 yılında yeniden inşasına başlanan ve

1999’da hizmete açılan havaalanı stol tipi olup, 1830 x 30 metre pist uzunluğuna ve 2500 m²

lik aprona sahiptir. Çaycuma Havaalanı 2007 yılı itibariyle hizmete hazır hale getirilmiş ve

havaalanı Uluslararası NOTAM sistemine dahil edilerek hava trafiğine açılmıştır. Havaalanı

2007 yılı sonunda İçişleri Bakanlığınca hava hudut kapısı haline getirilmiştir. Yurtiçi ve

yurtdışı hava ulaşımına uygun hale getirilen havaalanından, şu anda karşılıklı olarak

Zonguldak-Almanya (Duseldorf ve Dortmund) seferleri yapılmaktadır. Havaalanı Zonguldak

İl Merkezine Uzaklığı 55,2 km olup araçla 59 dk'dır.

7 Tarımsal ürünlerin pazarlamasında önemli olan bir konu da ürünün dış pazarlara kolay ulaşabilme imkanıdır. Zonguldak 4 saatlik mesafe ile ülke nüfusunun yarısına ulaşabilecek bir güzergahta olması en büyük avantajıdır.

1.1.2. Proje Yapılacak Yerin Konumu

Proje uygulanacak Dereköy, Zonguldak merkeze 32,5 km mesafede Kozlu ilçesine bağlı bir köydür. Fakat dağlık arazi yapısı ulaşım süresini 1 saate kadar çıkarmaktadır. Bu dezavantaj olarak gözükse de dış çevreler kapalı konumu ekolojik üretim için avantaj olarak öngörülmektedir. Proje planlanan alandan, İstanbul’a dört saat, Ankara’ya üç saat içinde ulaşılabilmektedir.

Resim 2. Dereköy Köyü Ulaşım Haritası

8 Zonguldak ili aşağıdaki tabloda görüldüğü üzere biri merkez ilçe olmak üzere 8 ilçe; 25 Belediye, 380 köyden oluşmaktadır.İlin toplam yüzölçümü 331.000 ha olup; nüfusu 597.524 kişidir. İstatistiksel verilere bakıldığında köy nüfusu 229.896 kişi olarak kayıt altına alınmıştır.

İlçe 8 ( 1 Merkez İlçe )

Belediye 25

Köy 380

Yüzölçümü 331.000 Ha

Nüfusu 597.524 kişi

Köy Nüfusu 229.896 kişi

Kent Nüfusu 367.628 kişi

Tablo 1- Zonguldak İli Genel Bilgileri (Zonguldak İl Tarım ve Orman Müdürlüğü 2017)

1.3.İLİN TARIMSAL VERİLERİ Sıra

No Kayıt Sistemi Türü

Üretici Sayısı ( 2016 )

Üretici Sayısı ( 2017 )

1 Çks (Çiftçi Kayıt Sistemi) 20.489 21.596

2 TÜRK-VET Sistemi 21.284 18.544

3 OTBİS (Organik Tarım) 863 1.029

4 AKS (Arıcılık Kayıt Sistemi) 361 500

5 Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri 7.358 8.050

6 Su Ürünleri Kooperatifleri 413 446

7 Üretici Birlikleri 450 536

8 Tarımsal Yayım Desteklemesi Alan 760 580

Tablo 2- Zonguldak İli Üretici Kaydı(Zonguldak İl Tarım ve Orman Müdürlüğü 2017)

9 Tablo 3- Zonguldak İli Arazi Dağılımı(Zonguldak İl Tarım ve Orman Müdürlüğü 2017)

Yukarıda verilen tablo incelendiğinde ilin toplam alanının 331.000 ha olduğu görülmekte olup, tarım arazisi olarak bakıldığında ilin yaklaşık % 28 ‘inin tarım arazisi olduğu anlaşılmaktadır. % 13 kadar ki kısmı tarım dışı alan ve % 59 ‘luk kısmı ise orman ve fundalık alandan oluşmaktadır.

Grafik 1- Zonguldak İli Arazi Dağılımı(Zonguldak İl Tarım ve Orman Müdürlüğü 2017) İlde büyükbaş,küçükbaş hayvancılık başta olmak üzere Arıcılık,Broiler ve Balıkçılık faaliyetleri ön plandadır.İlde 2017 yılı itibariyle toplam 43.427 adet küçükbaş hayvan bulunmaktadır. Bunlardan 24.493’ü koyun, 18.934 tanesi keçidir. İl Tarım ve Orman Müdürlüğü verilerine göre 2017 yılında anaç koyun keçi desteği alan kişi sayısı 152’dir. 152 kişiye 9.580 anaç koyun keçi verilmiş olup destek tutarı 239.500,00 TL’dir. Proje kapsamında alınan başvurular neticesinde 49 üreticiye %25 hibeli, %75 devlet destekli koç, teke dağıtımı yapılmıştır. Tarla bitkileri olarak Buğday, Arpa, Dane mısır üretimi sırasıyla söylenebilir.

Tarım Arazisi 28%

Ormanlık - Fundalık 59%

Tarım Dışı Alan 13%

Tarım Arazisi Ormanlık - Fundalık Tarım Dışı Alan

Tarım Arazisi 93.029 Ha

Ormanlık - Fundalık 194.075 Ha

Tarım Dışı Alan 43.896 Ha

TOPLAM 331.000 Ha

10

Arpa 3.900 724

Ayçiçeği 314 47

Bakla (Yemeklik, kuru ) 1.443 148

Buğday 96.024 16.914

Fasulye (Kuru) 3.030 420

Fiğ (Yeşil ot) 732 986

Mısır Dane

(1.ekiliş)

41.776 7.186

Silajlık (1.ekiliş)

7.041 16.777 79.526

Hasıl (1.ekiliş)

46.550 55.563

Patates 401 293

Korunga 195 296

Yonca (Yeşil ot) 14.442 39.935

Yulaf Dane 3.541 492

Yeşil ot 15.130 19.332 19.824

TOPLAM 234.519 159.113

Tablo 4- Zonguldak İli Tarla Bitkileri Verileri(Zonguldak İl Tarım ve Orman Müdürlüğü

2017)

11

Tür Baş / Adet Toplam

Sığır

Kültür 41.556

K.Melez 27.736

Yerli 5.764 75.056

Manda 1.153 1.153

Büyükbaş Toplamı 76.209

Koyun 23.124

Keçi Kıl Keçisi 9.640 9.642

Tiftik Keçisi 2

Küçükbaş Toplamı 32.766

At 45

Eşek 54

Katır 185

Tek Tırnaklılar Toplamı 284

Tavuk Broiler (Devre/Adet) 6.229.592

Yumurtacı 74.298 6.303.890

Ördek 1621 1.621 Kaz 773 773 Hindi 1759 1.759

Kümes Hayvan Toplamı 6.308.043

Arı Kovanı 38.296

TOPLAM 6.455.598

Tablo 5- Zonguldak İli Hayvan Sayıları(Zonguldak İl Tarım ve Orman Müdürlüğü 2017)

Zonguldak engebeli arazi yapısı ve bitki örtüsü sebebiyle keçi yetiştiriciliğine uygun

olmasına rağmen ildeki keçi sayısı oldukça düşüktür. Bölgedeki arazilerin birçoğu da eğim ve

miras bölünmeleri yüzünden ekilemediğinden uygun yaylak alanlarına dönüşmüştür.

12 Tablo 6, 7- Zonguldak İli Hayvansal Üretim Verileri(Zonguldak İl Tarım ve Orman Müdürlüğü 2017)

Zonguldak ilinde süt üretimi tablodan da görüldüğü üzere her yıl düşmektedir. Ayrıca bu sütün büyük kısmı büyükbaş hayvan sütüdür. Küçükbaş hayvan sütü miktarı oldukça azdır.

Bölgenin bu alanlarını değerlendirmek için keçi yetiştiriciliğini teşvik ederek ekolojik süt üretimini arttırmak gerekir. Bu nedenle projenin verimliliği diğer yapılması muhtemel projeler için örnek olacaktır.

1.4.PROJE UYGULANACAK İLÇENİN METEROLOJİK VERİLERİ

Zonguldak ilinde Karadeniz iklimi hüküm sürer. Balkanlar üzerinden gelen soğuk hava akımlarına karşı açık olduğundan Doğu Karadeniz bölgesine nazaran kışlar daha soğuk geçer.

Ortalama senelik yağış miktarı 1250 mm’dir. Her mevsim yağışlıdır. Kıyıdan içlere gidildikçe yağış azalır. Karadeniz’in en serin bölgesidir. Sıcaklık -8°C ile +40,5°C arasında seyreder. Hayvancılık faaliyetlerinin yapılacağı yerde hava şartları önemli bir faktördür. Keçi Vadisi Projesi kapsamında kurulum yeri olarak planlanan Zonguldak ili için Zonguldak Meteoroloji Müdürlüğü’nden alınan veriler aşağıdaki tablolarda gösterilmiştir.

2016 Yılı Verileri Ürün Çeşidi Üretim

(ton)

Et (Kırmızı) 1.301

Süt 105.600

Yapağı 20

Bal 380

Bal Mumu 16

Yumurta (Ad.) 23.892.750

2017 Yılı Verileri

Ürün Çeşidi Üretim

(ton)

Et (Kırmızı) 1.966

Süt 99.505

Yapağı 20

Bal 300

Bal Mumu 16

Yumurta (Ad.) 23.892.750

13

Yıl/ay            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

Tablo 8- Zonguldak Aylık Açık Gün Sayısı(Zonguldak Meteoroloji Müdürlüğü-2018)

Yıl/ay            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

Tablo 9- Zonguldak Aylık Donlu Gün Sayısı(Zonguldak Meteoroloji Müdürlüğü-2018)

Yıl/ay            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

Tablo 10: Zonguldak Aylık Ortalama Maksimum Nispi Nem(Zonguldak Meteoroloji

Müdürlüğü-2018)

14

Yıl/ay            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

Tablo 11: Zonguldak Aylık Ortalama Maksimum Sıcaklık(°C)(Zonguldak Meteoroloji Müdürlüğü-2018)

Yıl/ay            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

Tablo 12: Zonguldak Aylık Ortalama Minimum Nispi Nem(Zonguldak Meteoroloji Müdürlüğü-2018)

Yıl/ay            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

Tablo 13: Zonguldak Aylık Ortalama Minimum Sıcaklık(°C)(Zonguldak Meteoroloji

Müdürlüğü-2018)

15

Yıl/ay            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

Tablo 14: Zonguldak Aylık Ortalama Nispi Nem(Zonguldak Meteoroloji Müdürlüğü-2018)

Yıl/ay            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

Tablo 15: Zonguldak Aylık Ortalama Rüzgar Hızı(m/sn)(Zonguldak Meteoroloji Müdürlüğü- 2018)

Yıl/ay            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

Tablo 16: Zonguldak Aylık Ortalama Sıcaklık(°C)(Zonguldak Meteoroloji Müdürlüğü-2018)

16

Yıl/ay            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

Tablo 17: Zonguldak Aylık Toplam Güneşlenme Süresi(saat)(Zonguldak Meteoroloji Müdürlüğü-2018)

Yıl/ay            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

Tablo 18: Zonguldak Aylık Toplam Yağış(Manuel)(Zonguldak Meteoroloji Müdürlüğü-2018)

Yıl/ay            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

            

Tablo 19: Zonguldak Aylık Toplam Yağış (OMGİ)(Zonguldak Meteoroloji Müdürlüğü-2018)

Dereköy köyü İçin iklim verileri incelenirken proje alanının yakınında istasyon

bulunmadığı için Zonguldak İl verileri baz alınmıştır. Dereköy köyü ikim olarak Zonguldak

merkeze göre yıllık sıcaklık ortalaması 4 -5 °C daha düşük sıcaklıktadır. Yağışlı gün sayı

17 daha fazladır. Zonguldak merkezde tipik Karadeniz iklimi hüküm sürerken Dereköy de Karadeniz geçiş iklimi görülmektedir.

1.5.PROJE ALANI NÜFUS, DEMOGRAFİK YAPI, TARIMSAL ÜRETİM VE COĞRAFİK YAPI

Proje alanı olan Zonguldak İli Kozlu ilçesi Dereköy köyü 2017 nufüs verilerine göre 121 kişi nüfusa sahiptir. Bu nüfusun 58’i erkek , 63 tanesi kadın nüfustur. Nüfusun

%60’ından fazlası 40 yaş üzeri ve emeklilerdir. Köyde Kozlu İlçe Tarım Ve Orman Müdürlüğü 2017 verilerine göre ÇKS’ne kayıtlı 5 kişi çiftçilikle uğraşmaktadır. Ekilen tarım alanı 83 dekardır. Köyde 32 adet büyükbaş hayvan ve 60 adet arı kovanı vardır. Proje ile ilgili alan ziyareti esnasında tarım arazilerinin küçük arazilerden oluştuğu ve engebeli olduğu tespit edilmiştir. Köyün etrafı dağlık ve ormanlıktır. Arazilerinin tamamına yakını ekilmemiş durumdadır. Dereköy Kozlu ilçe merkezine 33 km mesafededir. Sınır komşusu köyleri Zonguldak merkeze bağlı Taşçılar, Karapınar, Saraycık, Ayvatlar ve Kozlu ilçesine bağlı Bozca, Sivriler ve Futa köyleridir. Bu köylerle yol mesafesi 2.5 km ile 13.6 km arasında değişmektedir. Köy İlkbahar, Kış ve Sonbahar aylarında sakin Yaz aylarında ise nispeten daha kalabalıktır. Köyün iklimi Zonguldak merkeze göre daha sert ve sıcaklık verileri daha düşüktür. Köy ahalisi genellikle evlerinin bahçesinde sebze üretimi yapan ve 1-5 hayvanı olan emekli insanlardır. Ortalama yıllık gelirleri 2.000-5.000 TL arasında değişmektedir.

Dereköy’ün kendine has doğa güzellikleri oldukça etkileyicidir. Özellikle hava kalitesi, nem oranı ve oksijen dengesi oldukça iyidir. Köy nüfusu 10 yıl içerisinde %50 oranında azalmıştır.

Bunun sebebi köy yaşantısında yüksek gelir imkanının azlığı, sosyal imkanların kıtlığı ve

genç nüfusun şehir hayatını tercih etmesidir.

18 Grafik 2: Dereköy Yıllara Göre Nüfus ve Cinsiyet Dağılımı

Resim 3: Proje Alanı Coğrafi Yapısı

19 Resim 4: Dereköy Köyü Görünümü

2. PROJE YAPISI

Keçi vadisi projesinin Zonguldak ili Kozlu ilçesi Dereköy’ de uygulanması planlanmaktadır. Proje ilk planlandığında Dereköy halkının doğrudan projeye dahil edilmesi öngörülmüştür. Fakat proje için yapılan saha ziyaretlerinde ve köy muhtarıyla yapılan görüşmelerde köy halkının hem mali gücünün olmaması hem de bu projeye gönüllü olmamasının anlaşılmasından dolayı bu düşüceden vazgeçilmiştir. Proje ilk başta 1.000 başlık olarak dört ayrı noktada özel, bir veya birden fazla dış yatırımcıyla yapılmasını daha faydalı olacağı öngörüldü. Bu sebeple tespit edilecek dört farklı noktada 250 sağmal kapasiteli keçi çiftlikleri kurulacak ve yatırımcılar bu çiftliklerde üretime başlayacaklardır. Proje hayata geçtği yıldan itibaren ilk yıl yatırım yılı olarak planlanmaktadır. 2. yıl ve 5. yıl arası keçi yetiştiriciğinin daha ön planda olduğu verimliliği artıcı faaliyetlerin yapıldığı yıllar olacaktır.

Bu dönemde elde edilen keçi sütleri rayiç bedelleri üzerinden satılacak ve ikincil üretim

yapılmayacaktır. 5.yıldan itibaren ikincil üretime geçilecek ve peynir veya bebek maması

üretimi yapılacaktır. Keçi vadisi projesinin tam manası ile faaliyetlerinde başarılı olması

durumunda Dereköy ve çevre köylerde isteyen katılımcılara damızlık anaç keçiler dağıtılarak;

20 projede üretimin başarılı olması bölge insanının ilgisini çekerek üretim modellerinin şeklini belirleyecektir. Eğer hedeflenen üretime ulaşılırsa bölgesel kırsal kalkınma açısından önemli bir örnek olacaktır. Burada esas hedeflenen bu sürenin daha kısa olmasıdır. Üretime 1.000 baş sağmal hayvan kapasitesi ile başlanacaktır. İlk yıl hedeflenen süt miktarı 773 tondur. İlk yıl için beklenen süt geliri 2.390.000 TL dir. Bu rakamların proje başarısına bağlı olarak yıllık % 15-25 oranında artış göstermesi hedeflenmektedir. 5. yılın sonunda günlük 20 ton süt kapasitesine ulaşılması beklenilmektedir. Bu rakama ulaşıldıktan sonra yapılması gereken ikincil ürün üretimine geçmektir. Peynir veya çocuk devam sütü üretimi ikincil üretimde planlanan teknolojilerdir. Keçi vadisi projesi planlanırken bölgenin diğer ürünlerini de aktif hale getirip olası kırsal turizm faaliyetleri için ürün yelpazesini genişletmekte önemlidir.

Bununla birlikte diğer önemli konu ise bölge halkının projeye katılımıdır.

Bölge insanlarının karlılığı yüksek olan sektöre katılımı hem bölgesel kalkınmayı arttıracak hem de diğer tarıma dayalı sektörlerin bölgede uygulanmasını kolaylaştıracaktır.

Dereköy’ e komşu köylerde Kozlu İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü 2017 verilerine göre, ÇKS’ne kayıtlı kişi sayısı 148’dir. Ekilen tarım arazisi miktarı 1.030 dekardır.

Yetiştirilen büyükbaş hayvan adeti 2.277 adettir. Yetiştirilen küçükbaş hayvan sayısı 1.679’dur. Dereköy ile birlikte komşu köylerde ÇKS’ne kayıtlı arı kovanı sayısı 304’tür. Proje sadece Dereköy köyü için planlanmamaktadır. İlerleyen yıllarda diğer köyler de projenin içerisine katılacaklardır. Çevre köylerle birlikte yaklaşık 73.000 dekarlık keçi çiftliğiyle alakalı otlatma alanı bölgede mevcuttur. Bu alanlar engebeli dağlık arazilerle kaplı olmasına rağmen hayvancılık için uygun kullanma kapasitesi mevcuttur.

Proje faaliyete geçmeden önce, proje sahasında yapılacak çalışmalarla Milli Emlak

Müdürlüğü’ne bağlı araziler tespit edilerek otlatma veya yem bitikileri ekimi için

kiralanacaktır. Ayrıca bölge halkıyla yapılan toplantılarla kiraya verilecek tarım arazileri

belirlenecek ve sözleşmeyle kiralanacaktır. Bununla birlikte bölge halkından yem bitkisi

ekimi yapmak isteyenlerle sözleşme imzalanarak sözleşmeli modelle yem bitkisi üretimi

yaptırılacaktır. Böylelikle bölge halkının projeye katılımı sağlanacaktır.

21 3. PROJE UYGULANACAK TÜR VE ÖZELLİKLERİ

3.1.KEÇİ YETİŞTİRİCİLİĞİ

Türkiye’de kıl ve tiftik keçisi dışında, sayıları az olmakla birlikte, daha çok Batı Anadolu kıyı şeridinde Malta ve melezlerinin, Kilis ve çevresinde ise Kilis melezlerinin yetiştiriciliği yapılmaktadır. Son yıllarda Ege ve Marmara Bölgelerinde Saanen melezi keçi yetiştiriciliği de gelişme göstermiştir. Kırsal kesimde daha çok aile tüketimine yönelik olarak üretilen keçi sütü ürünleri (peynir, tereyağ, yoğurt), tüketicilerin sağlığa uygun gıdalar tercih etmeye başlamasıyla lezzet, aroma ve kalitesiyle kentsel alanda da giderek önemli hale gelmiş ve marketlerde satılmaya başlamıştır.

Keçi ürünlerinin önem kazanması ve alternatif bir gelir kaynağı olabileceğinin ortaya çıkmasıyla birlikte, Türkiye’nin farklı bölgelerinde keçiciliğin geliştirilmesi konusunda çeşitli kurumlarca projeler oluşturulmuş ve uygulamaya aktarılmıştır. Keçi işletmelerinden topladıkları sütleri entegre tesislerde işleyen firmaların sayısı da günden güne artmaktadır.

Son dönemde keçi yetiştiriciliğine yatırım yapan girişimciler, Avusturya'dan Boer, İsviçre ve Amerika'dan Saanen ve Togenburg, Suriye'den de Damascus keçisi ithal edip, kurdukları işletmelerle 850 milyon TL'lık yeni bir pazar oluşturmuşlardır. Yatırım maliyetinin küçük ve keçi sütü fiyatının inek sütü fiyatına göre iki buçuk kat fazla olması, keçi işletmelerinin yatırımcılarına 3-6 yılda yatırımın geri dönmesi fırsatını yaratmaktadır.

Keçi yetiştiriciliği ve keçi sütünün giderek ekonomik değer kazanmasıyla birlikte, bu yöndeki çalışmalar daha çok ilgi görmekte ve dikkate alınmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’de süt keçisi yetiştiriciliğinin ekonomik yönleri analiz edilerek, kırsal kesimde üreticiler ve girişimciler için alternatif bir yatırım alanı olma koşul ve olanakları değerlendirilmiştir.

TUİK 2017 verilerine göre keçi varlığımız 10.634.672 adettir. 2017 yılı verilerine göre

sağılan keçi sayımız 4.963.581 adettir. Keçi sütü üretimimiz 523.395 tondur. Yıllık keçi

başına süt üretim miktarımız 105 kgdır. Yıllık keçi eti üretimi ise 37.525 tondur. Bakanlık

2018 yılı küçükbaş süt teşviği ise kilogramda 20 kuruştur. Serbest piyasada keçi sütü

kalitesine göre 3-6 liradan satılmaktadır.

22 Saanen keçileri İsviçre kökenli süt ve döl verimi yüksek hayvanlardır.Bu keçinin en önemli özelliklerinden birisi farklı iklim ve çevre koşullarına uyabilmesidir.İşte bu özelliğinden dolayı gerek Avrupa ülkelerinde, gerekse diğer bir çok ülkede yerli keçiler ile melezlenerek yüksek verimli yerli keçi tipleri elde edilmiştir.

Saanen keçisi sakin yaratılışlı keçilerdir. Saanen süt keçilerinin en büyük özelliği sağım yeteneği ve sütcü karekterleridir, ayrıca doğurgan hayvanlardır. Canlı ve sürü uyumları çok iyidir. Saanen keçileri zeki karekterli,sağlam yapılı ve dirençli hayvanlardır. Sarp yerlere tırmanma ve hafif yükleri taşıma yetenekleri nedeniyle yer yer dağcılar tarafından malzeme taşımada kulanılmaktadır. Saanen keçileri kolay idare edilebilir,çok uyumlu keçilerdir.

İnsanlara çok düşkündür. Sahibinden komut çağrıları almayı sever. Ot yemekle beraber çalı yaprak yemeyi sever. Saanen keçi yetiştiriçiliğinde gölgelik oluşturmak gerekmektedir.

Saanen keçiler güneş ışınlarına karşı duyarlıdır. Serin iklimlerde saanen süt keçileri daha yüksek verim vermektedir. Saanen keçi yetiştiriçiliğinde kahverengi deri tercih edilmektedir.

Deri üzende küçük lekeler olabilir. Omurga ve uyluk üzerinde çoğu zaman bir saçak mevcuttur. Memeler çok iyi gelişmiştir. Tekelerde kuvvetli sakal vardır. Saanen süt keçilerinin erkek ve dişileri genelde boynuzsuzdur. Göğüs uzun ve yuvarlak, sırt çizgisi düzdür. Sağrı iyi gelişmiştir. Ön ve arka ayaklar düzgün duruşlu, uzun yürüşler için uygundur.

Kaburgalar yuvarlak yapılıdır. Saanen keçiler kısa kıllara sahiptir. Soğuk ve sert iklimlerin

hakim olduğu ülkelerde nispeten kılları biraz uzun olabilir.

23 Resim 5: Proje de Kullanılması Planlanan Saanen Keçileri

Keçilerin Beslenmesi ve Önemli Yetiştirme İşleri

Ağılda besleme durumunda ergin bir keçi (14-15 aylık): Süt verme durumuna göre günde 1-1.5 kg kaliteli kuru ot, 300-900 gr kesif yem verilmelidir. 0.5 kg kuru ot yerine 1 kg silaj yemi vermek daha uygundur. Silaj yemi sağımdan hemen sonra verilmelidir. Böylelikle silajın tadı ve kokusu süte geçmemiş olur. 50 kg canlı ağırlığında günde 3-4 kg süt veren keçiye aşağıdaki yem reçeteleri verilebilir.

a) b) c)

1 kg kuru yonca 1.5 kg kuru ot 3-4 kg yeşil çayırotu 0.5 kg saman 1.5 kg kepek 0.5 kg kesif yem karması 0.5 kg arpa kırması 3-4 kg yeşil ot

0.5 kg kepek

2 kg hayvan pancarı

Ek yemlerde katılacak tuz oranı hayvanların durumuna göre değişmektedir. Tuz miktarı keçilerin su bulmak için yürüyebildiği mesafeye göre değişmektedir. Örneğin;

yemlikle su kaynağı arası 1.5-2 km ise kesif yem karışımlarına katılacak tuz oranı yaklaşık

24 3 kısım dane yem olmalıdır, Keçiler için en uygun saman yulaf samanıdır. Patates süt salgısını arttırır. Lahana, bezelye, yulaf, arpa, mısır en uygun yemlerdir. Yeşil yemler mutlaka soldurularak yemlenmelidir.

Oğlakların Beslenmesi: Oğlak büyütme 2 nedenden yapılır. Damızlık yetiştirmek veya kullanmak ve bakmak amacıyla. Oğlaklar doğal ve sun’i yolla emzirme yapılır.

Doğal Emzirme: Anayı emdirilerek yapılır.

Sun’i Emzirme : Anayı 2-3 gün emdirilerek, ağız sütü alınarak yapılır. 2-3 gün sonrası elde süt varsa emdirme yapılmalıdır. 3-4 gün sonrası kaliteli kuru ot veya kesif yem verilmelidir.

Süt verme dönemi oğlakların gelişmelerine göre 10-12 haftadır. Oğlakların rumenleri gelişene kadar silajla beslenmelidir. Aksi halde sindirim bozuklukları yapar.

Tekelerin Beslenmesi: Dişilere nazaran daha kuvvetli beslemek gerekir. İyi kaliteli kuru ot, yulaf, arpa kırması, veya kesif yem verilmelidir. Normal zamanlarda 0,5-1 kg , aşım zamanında 1-1,5 kg kesif yem verilmelidir. Aşım dönemlerinde yemlerin içine yumurta sarısı karıştırılabilir. Ayrıca karmalara vitamin, kireç ve tuz konmalıdır. Ergin bir hayvan günde 10 lt. su içer. Yemlemeden yarım saat önce ve sonra su verilmelidir. Tekeler aşım zamanında zayıf veya şişman olmamalıdır. Boynuzsuz ana ile boynuzsuz baba kesinlikle çiftleştirilmemelidir. (Boynuzsuzluk dominanttır.) Bunlardan olan dişiler infertildir (kısır).

Damızlık Seçimi ve Damızlıkta Kullanma Yaşı

Tekelerde: Vücut yapısı sağlam ve kuvvetli olmalıdır. Duruşu düzgün yumurtalıkları büyük, yuvarlak ve düzgün olması gerekir.9-10 aylıkken damızlıkta kullanılabilir. Başlangıçta az aşım yaptırılmalıdır. Damızlıkta kullanma yaşı 5-6 yaş kabul edilir.

Keçilerde : Vücudu uzun, başı dar ve dişilik karakteri göstermesi istenir. Memenin şeklinin yuvarlak, karın altına giren memenin damarlarının şişkin olması istenir. Damızlık seçiminde yalnız dişilerin süt ve yağ verimleri değil, damızlığa ayrılacak tekelerin ana ve yakın akrabaların süt verimleri de göz önünde bulundurulmalıdır.

Dişiler 8-9 aylıkken tekeye gösterilebilir. Geç gelişen ırklarda 15-18 aylıkken tekeye verilmelidir. Damızlıkta kullanma yaşı keçiler için 7-8 yaştır.

Süt keçiciliği geliştirmenin esası melezleme çalışmalarına dayanmaktadır. Ancak

melezleme çalışmalarının da başarısı için ana babaların seçiminde titiz davranmak yani

sağlıklı ve yüksek verim veren hayvanları damızlık olarak seçmek gerekir.

25 Keçilere Teke Katma İşlemleri

Serbest katım: Teke katım mevsimine göre 30-35 keçiye bir ergin teke, teke genç ise 15 keçiye bir genç teke hesabı ile yapılır.

Elde katım: Hangi dişinin hangi tekeye verileceği bilinir. Arama tekesi ile kızgın keçiler saptanır. Böylece tekeler fazla yorulmayacağı için bir mevsimde 60-70 keçiyi aşabilir.

Bu yöntemle kayıt tutma yolu ile iyi özellikteki hayvanların belirlenerek seçilmesi ve sürünün devamlı verimce iyileştirilmesi mümkündür.

Teke katımı: Mevsime ve bölgeye göre değişmekle beraber Zonguldak ili için Ağustos- Eylül ayıdır. Aşım mevsimi öncesi keçilerin ve tekelerin Flusking dediğimiz özel yemlerle beslenmesi gerekir. Bu ek yemleme ile kısırlığın azalmasına, kızgınlık belirtilerinin kolayca ortaya çıkmasına ve çoğul doğumların artmasına yardımcı olunur.Aşım sonrası 2 aylık dönem hayvanların en az besin maddesine ihtiyaç duydukları dönemdir. Keçilerin gebelik süresi 145-155 gündür. Gebeliğin son 1-1,5 ayında anaya çok iyi bakım, besleme uygulamak gerekir. Çünkü bu devrede yavrunun gelişimi çok hızlı olacaktır. Doğuma yakın dönemde ana ayrı bölüme alınmalıdır. Tabana bol altlık serilmelidir. Doğumdan sonra yavru 3-5 gün mutlaka ağız sütünü almalıdır. Genelde oğlaklar anaları ilk iki ay emerler.Fazla süt varsa sağılmalı, sağımda meme bakımı ve temizliğine önem verilmelidir.

Keçi Ağılları

Keçi ağılı yapımında aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir;

1. Ağıl kış aylarında sıcak, yazın serin olmalıdır.

2. Yapı içinde ani sıcaklık değişimleri önlenmelidir.

3. Yapıyı oluşturan çatı, duvar gibi yapı alanlarında nem yoğuşmasının önüne geçilmelidir.

4. İç ortamda oransal nem, belirli limitlerde tutulmalı, fazla nem ve amonyak havalandırma sistemi yardımı ile barınak içinden dışarı atılmalıdır.

5. Havalandırma sırasında hayvanlar üzerinde oluşabilecek zararlı hava akımları önlenmelidir.

6. Yapı içinde üretim için optimum olan sıcaklık değerleri korunmalı, yeterli ışık ve havalandırma ile bol oksijenli hava sağlanabilmelidir. Barınak iç ortamı ile dış ortam sıcaklıkları arasındaki fark 5-7 ⁰ C den az olmamalıdır.

Hava bacalarının düzenlenmesinde aşağıdaki koşullara uyulmalıdır,

26 2. Ağıl taban alanının her 100 m ² si için bir havalandırma bacası düşünülmelidir.

3. Baca etkili yüksekliği en az 4 m, bacanın çatı mahyasından yüksekliği ise en az 0.50 m olmalıdır.

Birden fazla baca gereksinimi olan ağıllarda, baca kesit ve yüksekliklerinin aynı olması sağlanmalıdır.

Keçilerin alan gereksinimleri: Ağıllarda keçiler için ayrılacak alan hayvanların yaş ve yetiştirme şekline göre değişir. Ergin bir keçi için kapalı alanda 0,75-1 m ² yer yeterlidir.

Oğlaklı keçiler için gereksinim duyulan alan 1,25-1,50 m ² dir. Tekeler aynı bölümlerde barındırılmalıdır. Tekelerin alan ihtiyacı 3-4 m ² dir. Doğum yapacak hayvanlara 1,5 m ² alan düşünülmelidir. Ağıl için hesaplanan alanın yaklaşık olarak iki katı kadar bir alan gezinti alanı olarak ayrılmalıdır.

Yukarıda verilen alanlar servis yolu ve yemliklerin kapladığı alanı içermemektedir. Bu nedenle ihtiyaç duyulan toplam alanlar belirlenirken servis yolu yemlikler ve gerekli diğer bölmeler için ayrılacak alanlar göz önüne alınmalıdır.

Yemlik ve yem gereksinimleri: Yemleme yerinde her bir ergin hayvan için 40 cm, oğlaklar için 30 cm uzunluğunda yemlik ayrılmalıdır. Yemlik taban genişliği 50-60 cm olabilir. İki yönden yemleme yapılacak yemliklerde yemlik genişliği 75 cm olmalıdır. Yem deposu hacmini belirlemede meradan yararlanma göz önünde bulundurulur. Kaba yem deposu hacmini hesaplamada yıllık gereksinim 350 kg olduğu varsayılabilir. Kesif yem gereksiniminin 100 kg/yıl olduğu düşünülebilir. Keçilerin yıllık yataklık gereksinimi 50 kg/yıl alınabilir. Kuru ot deposu ağıl kapalı alanı içinde düşünülebilir. Bu tip bir planlamanın yangın tehlikesini arttırdığı unutulmamalıdır. Ot yemliklerinin çıtaları hayvanların kafalarını sokmadan ot yiyebileceği düşünülürse 8-10 cm aralıklı olmalıdır. Hayvanların ot bulunan yemlik bölmesine başlarını sokmaları durumunda, baş sıkışmalarını önlemek için çıta aralıkları 20-25 cm olmalıdır.

Ağılda yeterli su bulunmalıdır. Ergin hayvanlar için günlük su gereksinim miktarı 10

litredir. Sulamalar mümkün olduğu oranlarda gezinti alanlarında yapılmalı, suluklar dondan

korunmalı çevrede yeterli drenaj sağlanmalıdır.

27 3.1.1.1.Verim Özellikleri

Saanen keçisi süt üretimi yönüyle özelleşmiş bir keçi ırkıdır. Laktasyon süresi 250–

300 gün arasında değişmekte olup ortalama 280 gündür. Laktasyon süt verimi ise 700–1000 kg arasında değişmekte olup ortalama 850 kg’dır. İyi bakım ve besleme koşullarında bu verim 1000 kg üzerine çıkabilmektedir. Dünya ortalamaları bu şekilde olsa da, işletmemizde günlük bir keçiden 3 lt süt üretimi ve 280 gün laktasyon hesabından yıllık 840 lt süt elde edilmesi planlanmaktadır.

Sütteki yağ oranı %3-4 dür. Saanen keçileri hızlı bir gelişim gösterirler ve erken çağda (5–7 ay) eşeysel olgunluğa erişirler. Genel olarak iyi bakım ve besleme koşullarında ergin çağ canlı ağırlığının % 70-75’ine ulaştığı 7–8 aylık yaşta tohumlanabilir. Keçiler genellikle mevsime bağlı kızgınlık gösteren poliöstrik hayvanlardır.

Teke katımı bölgelere göre değişmekle birlikte günlerin kısalmaya başladığı ve kızgınlığın yoğun olarak ortaya çıktığı sonbahar aylarında olur. Proje kapsamında ülkemizde de en yaygın olarak kullanılan serbest aşım yöntemi kullanılması planlanmaktadır. Bu yüzden yeteri kadar teke sürünün içinde bulundurulacak olup bu sayı 20 adet keçiye 1 teke şeklinde hesaplanmıştır. Tekeler en fazla 2 ay sürüde kalacak olup doğumları bir döneme toplayarak bakım besleme ve işçilik gibi konularda maliyetler düşürülecektir. Bunu mütakip bir örnek oğlak satışı sağlanmış olacaktır. Kızgınlık siklusu uzunluğu 18–22 gün olup ortalama 21 gündür. Kızgınlık süresi ortalama 22 saattir. Saanen keçilerde döl verimi yüksek olup bir batındaki oğlak sayısı ortalama 1.8–2.0 arasında değişmektedir. Gebelik süresi ırka, yaşa, doğum tipi ve oğlağın cinsiyetine göre değişmekle birlikte 144 gün ile 157 gün arasındadır.

Bu süre ortalama olarak 5 ay kabul edilir.

Keçiler yıl boyunca eksansif (merada otlamaya dayalı besleme) besi yapılacak olup meraya çıkacaktır.

Oğlakların beslenmesinde ilk 2 ay süt verilebilirken doğumunu takiben 2. haftadan itibaren kaliteli kuru ot ve kuru yonca verilmeye başlanarak süt miktarı da azaltılır. Sütten kesilinceye kadar bu süre içinde 1 yavruya (oğlak) verilecek süt miktarı 26 Lt civarında olmaktadır. Hayvanların aşılamaları özelliklede Brucella ve şap aşıları rutin olarak yaptırılacak olup veterinerlik hizmetleri hizmet alımı şeklinde anlaşılacaktır.

Ahır temizliği yılda 2 defa olmak üzere traktör arkasına takılan çekiciler yardımıyla

yapılacaktır.

28

Süt Lt/Fiyat 3 TL

1 Keçi Süt verimi gün/lt 3 lt

Laktasyon süresi 280 gün

1 laktasyon süt verimi 840 lt

1 Yavru için gerekli süt miktarı 26 lt

Toplam satılan süt miktarı 814

1 keçi 1 laktasyon süt geliri 2.442,00 TL

Tablo 20: Bir keçiden Elde Edilen Sütün Verileri

Sağmal Kadro 1000 Keçi Irkı Saanen Doğum Oranı

(%) 95 950 Doğum

İkizlik Oranı

(%) 70 1615 İkizlerle birlikte

Ölüm Oranı

(%) 5 1534

Doğan oğlakların % 5'ü; sürü ölüm ortalaması olarak kabul edilmiştir.

Yıllık Süt

Verimi (kg) 814 773,3 Ton Yıllık Yapağı

Verimi (kg) 0

- Kg Reforme Oranı

(%) 10 100 Adet

3.1.2. Keçi Çiftliği Yerleşim Planı ve Özellikleri

Proje kapsamında yapılacak keçi yetiştiriciliği 1.000 baş sağmal kapasitede olacaktır.

Fakat keçilerin otlama ve sürü yönetimi özelliklerinden dolayı 250’şer baş sağmal hayvan

olacak şekilde dört gruba ayrılacaktır. Dört farklı noktada keçi çiftliği kurulacaktır. Bu

çiftlikler için yaklaşık 20’şer dekar araziye ihtiyaç vardır. Buralarda kurulacak keçi çiftlikleri

içerisinde 1 adet keçi ağılı, sağımhane, gübre çukuru, 1 adet yem deposu, idari bina ve çoban

evi bulunacaktır.

29 3.1.2.1. Keçi Ağılı

Proje kapsamında yapılacak keçi ağılı C16/20 betondan temel ve perde betonu dökülerek yapılacaktır. Tavan çelik konstriksiyondan ısı yalıtımlı saç panelle kaplanacaktır.

Keçi ağılı 2.516.58 m² alana sahiptir. Ağıl yarı açık, konstriksiyonlu, yalıtımlı modelde olacaktır.

Çatı üstü havalandırması mevcuttur. Avrupa Birliği normlarına uygundur. Ağılda 2x12’lik bir sağım ünitesi, çoban odası, makine odası, süt tankı, 50 adet 2.16 m²’lik revir ve doğumhane 250 adetlik sağmal ünitesi, 600 adetlik yavru oğlak ünitesi, 250 adetlik 6-12 aylık dişi ve erkek çebiç ünitesi mevcuttur. Ayrıca bir adet 626,98m² ve 1 adet 985,67m² gezinti alanı mevcuttur. Ağılların içerisinde sıcak mevsimlerde kullanılmak üzere belirli ölçülerde soğutucu fanlar kullanılacaktır. Ağılların içerisinde yemleme otomatik sistemle yapılacak, aynı zamanda 1 adet bakıcı yolu bulunacaktır. Ağıllara soğuk havalarda kapatılmak üzere çadır brandalar takılacaktır.

Resim 6: Keçi Ağılı Vaziyet Planı