B. Örgütleme Fonksiyonu

Bölüm 3: Yönetim Fonksiyonları

Yönetim ve Organizasyon

B.

Örgütleme Fonksiyonu

Yönetim ve Organizasyon, Melih Topaloğlu – Hakan Koç, Seçkin Yayıncılık

İçindekiler

Örgütleme nedir?

Bölümlendirme (Departmantasyon)

İşlevlere Göre Bölümlendirme

Ürüne Göre Bölümlendirme

Coğrafi Bölümlendirme

Müşterilere Göre Bölümlendirme

Süreç ve Kullanılan Araçlara Göre Bölümlendirme

Zamana Göre Bölümlendirme

Karma Model (Matriks) Bölümlendirme

Örgüt Şemaları

Örgüt Şeması Tipleri

Örgütlenme Süreci Nedir?

Örgütlenme nedir?

“Planlama sürecinde neler yapılacağına karar verilirken, örgütleme sürecinde ise belirlenen planların nasıl

yapılacağına karar verilir”.

Örgütleme, planlama süreci dahilinde belirlenen hedeflere ulaşabilmek için gerçekleştirilen eleman ve kaynak atama sürecidir. Bu sürecin içeriği, genel anlamıyla, eylem planının başarıya ulaşabilmesi için doğru yerde, doğru zamanda kalifiye elemanlar ve kaynaklar bulundurmaktır.

Örgütlenme

Örgütleme sürecinin temel amacı,

örgütsel başarı için gerekli öğeleri etkili ve verimli bir biçimde uyum içinde bir araya getirmektir. İyi bir

örgütlenmenin bulunmayışı, amaçları başarmak bir yana, karışıklık ve

kargaşanın ortaya çıkmasına neden olur. Örgütleme işlevi etkili bir biçimde yerine getirilirken, çalışanlar

kendisinden beklenen rol ve işlevleri anlayacağı gibi örgütün amacını da anlamış olacaktır. Üstelik çalışanların her biri görevlerinin örgütün diğer bölümlerinde çalışanların görevleriyle olan ilişkilerini anlayacağı gibi, kime rapor ve hesap verip,

sorumluluklarının ne olacağını da görecektir.

Formula 1 arabalarının pit alanına girerek lastik değiştirme, yağ değiştirme, benzin alma gibi gereksinimleri genel olarak 10 saniyenin altındadır.

Bkn:https://www.youtube.com/watch?

v=aHSUp7msCIE

Bölümlendirme (Departmantasyon)

Örgütler amaçlarının ve yapacakları işlerin türüne, niteliğine göre bünyesinde bulunan elemanları çeşitli gruplara ayırırlar.

Bu gruplama işlemine

“bölümlendirme”

adı verilir.

Bölümlendirme işlemini yaparken; birbiriyle ilişkili işlevlerin ya da temel faaliyetlerin bir arada olmasına özen gösterilir.

Bölümlendirme sonucunda ortaya çıkan her bölüm, yaptığı işler konusunda yöneticisine yetki ve sorumluluk verilen bağımsız ünitelerdir.

İşlevlerine Göre Bölümlendirme

Ürüne Göre Bölümlendirme

Coğrafi Bölümlendirme

Müşterilere Göre Bölümlendirme

Süreç ve Kulanılan Araçlara Göre Bölümlendirme

Zamana Göre Bölümlendirme

Karma Model Bölümlendirme

Örgüt Şemaları

Şemalar, örgüt yapılarını, bölümlerini ve bu bölümlerin nitelik ve özelliklerini gösteren şekillerdir. Genellikle şemalar, temel birim olan bir işlevle başlar ve bu işlev dikdörtgen bir kutuda şekillendirilir.

Her bir kutu bir işlevi gösterir. İkinci aşamada bu kutular, bölüm ve

kısım şeklinde

birbirleriyle birleştirilir.

Örgüt Şemaları Çizme Esasları

1. Şema açık ve basit olmalıdır.

2. Şemada denge ve simetri bulunmalıdır.

3. Eşit çizgideki birimler aynı yatay çizgi üzerinde bulunmalıdır.

4. Her şemanın bir başlığı bulunmalıdır.

5. Şemada hazırlandığı tarih ve yerini belirten bilgiler bulunmalıdır.

6. Örgüt şemaları hiyerarşiye göre çizilir ve hiyerarşik durum gösterilir.

7. Birimler dikdörtgenle veya daire ile gösterilir.

8. Danışılan birimleri ile yürütme birimleri kolaylıkla birbirinden ayırt edilebilmelidir.

9. Danışma birimleri kesik çizgi veya noktalarla ve çoğu kez yürütme birimin yanında, emir ve kumanda çizgisinin dışında gösterilir.

10. Makamla, makama dahil yöneticilerin yetki durumları belirtilecek biçimde çizilir.

11. Aynı statüdeki birimler rastgele sıralanmamalıdır.

12. Şema onaylanmış olmalıdır.

Şema Tipleri

Dikey Şemalar Yatay Şemalar Daire Biçiminde Şemalar

Örgütlenme Süreci

Görülecek İşlerin Belirlenmesi

İşlerin Gruplara Ayrılması

Çalışanların Belirlenip Atanması

Yetki ve Sorumlulukların Belirlenmesi

Yer, Araç ve Yöntemlerin Belirlenmesi

Bölüm 3: Yönetim Fonksiyonları

Yönetim ve Organizasyon

C.

Koordinasyon Fonksiyonu

Yönetim ve Organizasyon, Melih Topaloğlu – Hakan Koç, Seçkin Yayıncılık

İçindekiler

 Koordinasyonun Tanımı

 Koordinasyonun Önemi

 Koordinasyon İlkeleri

 Koordinasyon Teknikleri

 Koordinasyon Çeşitleri

 Koordinasyonun Yararları

Koordinasyonun Tanımı

Koordinasyon en kısa biçimde, bir işbirliği sistem ve mekanizma olarak tanımlanabilir.

Başka bir değişle koordinasyon, bir işletmenin düzenli ve sürekli çalışabilmesi için, amaçlar, faaliyetler, organlar ve bireyler arasında uyum ve işbirliğinin sağlanmasıdır.

Kürek yarışı, koordinasyon kelimenin anlam bulduğu belki de en belirgin organizasyondur. Kürekçilerden biri bile, diğerlerine uyum sağlayamaması yada işbirliği içerisinde olmaması, başarısızlık için yeterlidir.

Koordinasyonun Önemi

Koordinasyon fonksiyonunun yerine getirilmesinde yöneticilere büyük görevler düşer. Bu nedenle yöneticilik koordinatörlük olarak da tanımlanabilir.

Koordinasyon

İşletmelerde meydana genel karışıklıkların önlenmesi, belirlenen amaç ve hedeflere ulaşmak için

uygulanacak planlardan sapma olmaksızın

uygulanması, çalışanlar arasında ilişkilerin

geliştirilmesi ve

sorunların çözülmesinde önemli bir fonksiyondur.

Koordinasyonun İlkeleri

1. Sorumlu kişiler arasında direkt görüşme ile koordinasyon sağlanmalıdır.

2. Planlama yapılırken ve politikalar kararlaştırılırken koordinasyon temin edilmelidir.

3. Bir sorun ile ilgili bütün etkenlerin karşılıklı olarak birbirleri üzerinde olan etkileri göz önüne alınarak koordinasyon yapılmalıdır.

4. Koordinasyon sürekli bir işlem olarak düşünülmelidir.

Koordinasyon Teknikleri

a) İyi ve Basit Bir Organizasyon Yapısının Kurulması b) Plan ve Programların Uyumlaştırılması

c) Gönüllü Koordinasyonun Özendirilmesi d) İşbirliği Anlayışının Geliştirilmesi

e) İyi Bir İletişim Düzenini Kurma

Koordinasyonun Yararları

1. Yeni fikirlerin oluşmasına, yayılmasına ve gelişmesine ortam hazırlar.

2. Problemler hangi kademede ve kime ait olursa olsun, başkaları tarafından da gerçek yönüyle anlaşılır.

3. Meydana gelen ve gelmesi muhtemel karışıklıklar, kargaşalar ve tekrarlar önlenir.

4. Mevcut planlar, politikalar ve prensipler gerçek yönüyle anlaşılır.

5. Yapılacak işlerin düzenli bir biçimde yapılmasını ve çalışanların azmini artırır.

6. Planlar daha iyi uygulanır.

 Can, Halil; Ö.A. Azizoğlu, E.M. Aydın; Organizasyon ve Yönetim, Siyasal Kitabevi, 8. Baskı, 2011 AnkaraEşya Hukuku, Jale G. Akipek, Turgut Akıntürk, Beta Yayınları, İstanbul, 2009.

 Koçel, Tamer; İşletme Yöneticiliği, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., 12.baskı, İstanbul, 2010

 Topaloğlu, Melih; Koç, Hakan; Yönetim ve Organizasyon, Seçkin Akademi ve Mesleki Yayınları, Ankara, 2017.

Kaynaklar