TEMMUZ AYI MECLİSİ 9 Temmuz 2014
Sayın Başkan, Meclisimizin Değerli Üyeleri,
Temmuz ayı Meclis Toplantısına hoş geldiniz diyor ve Yönetim Kurulumuz adına sizleri saygıyla selamlıyorum.
Bugün Meclisimizin değerli konukları; Sayın Ali Koç’a, Cenk Çimen’e ve Ahmet Çimenoğlu’na hoş geldiniz diyor, katılımları için tekrar teşekkür ediyorum.
EKONOMİYİ DEĞERLENDİRME
TUİK DIŞ TİCARET - Mayıs
Mayıs ayı
İhracat → 13,8 milyar dolar (yüzde 3,6 arttı) İthalat → 20,9 milyar dolar (yüzde 10,3 azaldı) Yıllık ihracatın 156,5 milyar dolara ulaştı.
Dış ticaret açığı yılın ilk 5 ayında yüzde 25 geriledi.
Haziran ayından itibaren ithalattaki azalışın baz etkisinden dolayı yavaşlayacağını düşünüyoruz.
TİM İHRACAT – Haziran
TİM Haziran ayı ihracat → 12,5 milyar dolar (% 6,6 artış)
Haziran ayında ihracattaki Mayıs’a göre gerilemenin nedeni → en büyük ikinci ihracat pazarımız olan Irak’ta yaşanan sıkıntılar.
Haziran ayında Irak’a olan ihracat yüzde 21 geriledi.
Avrupa’daki iyileşme istediğimiz hızda olmamasına rağmen umarız Avrupa pazarı ile bu açığımızı kapatırız.
Kalan aylarda 14 milyar doların üzerinde ihracat yapılması halinde Orta Vadeli Programda (166,5 milyar dolar) hedeflenen ihracata ulaşabiliriz.
KOCAELİ DIŞ TİCARET - Haziran;
2014 Haziran ayı;
İhracat → 1,6 milyar dolar İthalat → 4,3 milyar dolar
İlk altı ayda
İhracatta → % 4 artış İthalatta → % 4,3 azalış oldu
Haziran ayında bölgemiz ihracatındaki gelişme ülke geneline çok benzer.
İhracatta bir evvelki aya göre gerileme olmakla birlikte, geçen yıla göre artış gerçekleşti.
Yıllık bazda → ihracat 18,8 milyar dolara ulaşırken, ithalat 50,4 milyar dolara geriledi.
BÜTÇE - Mayıs
Mayıs ayında bütçe → 1,5 milyar TL fazla verdi.
İlk beş ayda bütçe → 2,8 milyar TL açık verdi.
Mayıs ayında bütçe gelirlerinde yüzde 7,6 ve harcamalarda 18,9 artış oldu.
Mayıs ayında faiz harcamalarındaki yüzde 100 artış bütçe giderlerinin artmasında etkili oldu.
Ayrıca personel harcamaları (%17) enflasyon üzerinde.
Vergi gelirlerindeki artış ne yazık ki zayıf bir görünüm sergiliyor. Bunu ithalattaki gerilemeye bağlayabiliriz.
İlk beş ayda bütçe giderleri enflasyon (% 9) kadar artsaydı → 6,7 milyar TL fazla verirdik.
Biz denk bütçe hedeflensin derken; gelirlerin azalıp, harcamaların hızlı bir şekilde artması, mali disiplinden taviz verdiğimizi gösteriyor.
Bütçenin uygun şekilde revizyonu gerekiyor.
Bütçede personel harcamaları çok dikkat çekici.
Burada yapılacak tasarrufun altyapı yatırımına harcanabileceğini ve özel sektörü özendirecek sermaye desteği sağlayabileceğini düşünüyoruz.
Özel sektörün tasarruf oranı konuşulurken kamudaki tasarrufu göz ardı etmemeliyiz.
Geliri karşılamada iyiyiz. Hep giderleri karşılamak için geliri fazla elde etmek zorunda kalıyoruz.
Giderin uygun şekilde disipline edilememesi durumunda makro ekonomi açısından gelirin daha da fazla toplanması ve hatta alışılmış olan dolaylı vergilerle toplanması yönüne gidiliyor.
2000 yılından bu yana vergi gelirlerinin GSYH’daki payı artarak → yüzde 21’e ulaşmıştır.
Oysa bütçe giderlerinde yapılacak tasarrufla → bu oranı yüzde 16’lara çekebileceğimizi düşünüyoruz.
Dünya Bankasının istatistiklerine göre;
Avrupa ülkelerinde Almanya ve İspanya hariç bu oran yüzde 19 ile 34 arası değişirken;
Çin → % 10,5 Japonya → % 9,8 Kanada → % 11,6 ABD → % 9,7’dir.
Almanya → % 11,7 İspanya → % 9,6
Bu durum ekonomimizde en önemli tuzak diyebileceğimiz dışlama etkisi (crowding-out) sorunu ile karşılaşmamıza neden oluyor. Yani özel kesimin yatırım imkanı daralıyor.
Direkt yabancı sermaye gelmiyor.
ENFLASYON - Haziran
Yıllık enflasyon Haziran ayında;
TÜFE → % 9,16 ÜFE → % 9,75 Aylık değişim;
TÜFE → % 0,31
Enflasyon zirvesini tamamladı.
Baz etkisi nedeniyle yıllık enflasyon düşmeye başladı.
Önümüzdeki ay → ÜFE’de baz etkisi nedeniyle düşüş beklerken, TÜFE’de bir değişiklik beklemiyoruz.
FAİZ
Merkez Bankasının 24 Haziran tarihli Para Politikası Kurulu Toplantısında faizlerde 75 baz puanlık indirime gitti.
Beklentimiz 100 baz puan yönündeydi. Ama o zaman İŞİD yoktu. Avrupa Birliği’ndeki ekonomik genişlemeyi bir fırsat olarak görürken, Irak ve Suriye’yi ise ciddi bir tehdit olarak algılıyoruz.
Faizde konutta yıllık yüze 12’nin üzerindeyiz. Ticari kredide daha da yukarıdayız.
Bu anlamda faizlerin daha da düşürülebileceği imkanı bulunduğuna inanıyoruz.
Ve aynı anda dövizi yüksek tutarak ihracata dayalı büyüme modelini yakalama fırsatı olduğunu düşünüyoruz.
Reel Efektif Döviz Kuru
Oca.14 101,74
Şub.14 102,19
Mar.14 102,21
Nis.14 107,70
May.14 110,05
Haz.14 109,56
Haziran ayında → TL bir evvelki aya göre reel olarak binde 4 değer kaybetti.
Seçimin etkisi ile aşağı yönlü çok sert düşemiyor.
Temmuz ayında 108,5 olma ihtimali var.
Merkez bankası 110’un altını sağlıklı görmüyor.
Şuan doların 2,13 mertebesi Merkez Bankası tarafından kabaca üst seviye olarak görülüyor.
Dolar 2,13’ün altına gerilerse reel kur değeri artmış olacak. Bu da 110’un üzerine çıkması anlamına gelir.
100 olması → Doların 2,32 olması demek.
Ama dolardaki yüzde 55 kayıp ile → 3,600 TL Son 10 yılda TL’nin değerli kaldığını görüyoruz.
Bu da ihracatı azaltıyor. Cari açığı artırıyor.
İŞSİZLİK – Mart / 2013 yılı
Mart ayında işsizlik oranı, yüzde 9,7 olarak açıklandı.
Tahminlerimiz çerçevesinde işsizlik sezonsal olarak inişe başladı.
İşsizliğin önümüzdeki aylarda gerilmeye devam edeceğini bekliyoruz.
Kocaeli’de işsizlik oranı → % 10,1 ile Türkiye ortalamasının üzerinde.
Bunu yoğun göçe ve tarımsal işletme sayısının azlığına bağlıyoruz.
UMEM Uzmanlaşmış Meslek Edindirme Projesi kapsamında istihdamda Kocaeli Türkiye birincisi Ancak meslek edindirme kurslarına mesleksiz insan bulmakta zorluk çekiyoruz.
KAPASİTELER - Haziran
Kapasiteleri → sanayi sektörüne ilişkin öncü gösterge olarak görüyoruz.
Türkiye → % 75,3 (Bir önceki yılın aynı ayına göre aynı kaldı ve bir önceki aya göre 0,9 puan arttı) Kocaeli → % 71,5 (geçen yılın aynı ayına göre 0,3 puan azaldı ve bir evvelki aya göre 0,1 puan arttı)
SANAYİ ÜRETİMİ – Mayıs
Sanayi Üretim Endeksi (Mayıs) → 122,4 Yıllık artış → % 3,3
Sanayi üretiminde artışının yavaşladığını görüyoruz.
Temelinde; ihracattaki yavaşlama ve komşu ülkelerdeki durumdan kaynaklanıyor.
Bu veri büyümenin ikinci çeyrekte bir kademe gerileyeceğini gösteriyor.
Mayıs ayında aylık bazda sermaye malı imalatındaki gerilemeden, yatırım eğiliminin zayıfladığını anlıyoruz.
Sayın Koç,
Kocaeli Türkiye imalat sanayinin → yüzde 13’ünü sağlayan “sanayi ve liman kenti”
İlimizin ülkemiz dış ticaretine yaptığı katkı → yüzde 17,3
2013 yılı Türkiye ihracatının → %12,1’i (18,4 milyar dolar) Kocaeli’den sağlandı Kocaeli’nin en çok gelişen ve ihracatta lider sektörü → otomotiv ve yan sanayi
Bununla birlikte → Kimya, Makine ve Metal sanayi de gelişen İlimizin önde gelen diğer sektörleri Kocaeli’nin öne çıktığı bir başka önemli gösterge → toplanan vergilerdir.
Toplanan tüm vergilerin → %12,4’ünü karşılayan İlimizde kişi başı ödenen vergi → 24.219 TL ile Türkiye birincisiyiz
Tabii 2013 yılında toplanan yaklaşık 41 milyar TL verginin 21 milyarı petrol ithalatından alınan özel tüketim vergisidir.
Petrolden alınan ÖTV’den büyükşehir payı da yok. Dolayısıyla bu gelir ilimizin zenginliğine yansımamaktadır.
21 milyar TL’yi söylemek kolay, ama unutulmamalıdır ki Bursa’nın topladığı toplam vergi 6,8 milyar TL iken, sadece bir işletmenin bu vergiyi ödemesi son derece çarpıcıdır.
Bu ödenen vergi miktarı 61 ilimizin ödediği vergi toplamı kadardır.
İlimizden toplanan gelir ve kurumlar vergisinin toplam vergi içerisindeki payı ise → sadece yüzde 6,5’dur.
Bunun nedeni 350 üyemiz işletmemizin merkezlerinin İstanbul’da olmasından kaynaklanmaktadır.
Bu da ilimizi rekabet edebilirlik endeksinde 4’üncü sıraya oturtmaktadır.
Sayın Koç,
Kocaeli Türkiye’nin en büyük 5 sanayi kuruluşunun birinin yerleşik olduğu bir il.
Geçen ay açıklanan 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesinde 87 işletme Odamızın üyesi. (İSO – 34) İlk 10 en büyük işletme içerisinde 3 üyemiz bulunuyor.
Üçü de Koç grubunun firmaları: TÜPRAŞ (1), Ford (2) ve Aygaz (10)
Türkiye’nin en büyük işletmesi TÜPRAŞ ve ikinci büyük işletmesi Ford ile birlikte onuncu sıradaki Aygaz son üç yıldır konumunu koruyan firmalarımız
Sayın Koç, bu başarıdan ötürü sizi kutluyoruz.
Yeri gelmişken; Odamız üyesi 87 işletmenin yer aldığı yeni listedeki firmaların 15’i Odamızın meclisinde temsil ediliyor.
Meslek Komitesi üyeleri çerçevesinde bakıldığında 25 meslek komitesi üyemiz bulunuyor.
Odalar içerisinde; temsili en güçlü meclisini oluşturduk.
Listede yer alan 14 üyemiz olan işletmelerimiz son üç yılda sıralarını yukarı taşıdılar.
Ayrıca merkezleri Kocaeli’de olan iki firmamız da ilk defa 500 büyük listesine girdiler:
*Ravago Petrokimya Üretim A.Ş.
* Erdemir Çelik Servis Merkezi San. ve Tic. A.Ş.
Bu iki işletmemizi de ayrıca kutluyoruz.
Kocaeli firmalarına baktığımızda; bir evvelki yıla göre bölge firmalarının;
*net aktiflerinde yüzde 24,8
*çalışan sayısında yüzde 5,4.
*toplam satışlarda yüzde 8,5
*brüt katma değerde yüzde 8,3 artış var.
2013 yılında; Satışların artmış olmasına rağmen bölgemizdeki firmalar finansman ihtiyaçlarını kredi ile karşıladıkları için faiz artışları firmalarımızın karlılıklarını, Türkiye gibi olumsuz etkilediğini görüyoruz.
500 büyük içerisinde Kocaeli firmalarının paylarına bakarsak;
2013 yılında toplam ihracatın yüzde 27,5’u Kocaeli firmaları tarafından gerçekleştirildi.
Ayrıca;
Üretimden satışların → % 29,9’u Toplam satış hasılatının → % 34,1’i ve
Brüt katma değerin → % 31,8’i üyemiz firmalar tarafından gerçekleştirildi.
2013 yılında 87 işletmenin 37’sini yabancı sermayeli kuruluşlar oluşturuyor.
Ülkemizin en büyük işletmeleri kulvarında yer alan sanayi kuruluşlarının sayısının her geçen gün artmasını çok önemsiyoruz.
İşletmelerimizin ölçekleri büyüdükçe rekabet güçleri de artıyor.
Güçlü bir Türkiye ekonomisi, reel sektörün temsilcileri olarak bizlerin ortak arzusudur.
Ümit ediyoruz ki, İlimizdeki yeni yatırımlar ve büyüyen KOBİ’lerimiz, önümüzdeki yıllarda 500 büyüğün içerisinde yerlerini almasıdır.
Sayın Üyeler,
Son olarak 25-28 Eylül tarihlerinde düzenleyeceğimiz “Sanayi ve Teknoloji Fuarını”nı tekrar hatırlatmak isterim.
Fuarda deniz kuvvetleri komutanlığı da stant açacak.
Biliyorsunuz bu yıl fuarı Tesis Yönetimi Konferansı ile birleştiriyoruz.
Bölge ekonomisine büyük katkısı olan fuara katılımlarınızı bekliyoruz.
Sözlerime son verirken, Yönetim Kurulumuz adına sizleri saygıyla selamlıyor, şimdiden Ramazan Bayramınızı kutluyorum.
