8. HAFTA
KITA SAHANLIĞI
• Hukuken kıta sahanlığı kavramı 1945 yılında
Truman Bildirisi ile ABD tarafından ortaya atılmıştır.
• 1958 Sözleşmesi, m. 1
- 200 metre derinlik
- 200 metre derinlikten sonra işletilebilen alan
KITA SAHANLIĞI
- 1969 Kuzey Denizi Kıta Sahanlığı Davası
– Kara ülkesinin deniz altında süren doğal uzantısı – ab initio ve ipso facto
– Uluslararası örf ve adet hukuku kuralı
KITA SAHANLIĞI
• BMDHS, m. 76: Kıta sahanlığı bir doğal haktır.
– Kara ülkesinin doğal uzantısı boyunca... kıta kenarının dış sınırına kadar uzanan
– Kıta kenarının dış sınırının 200 mile kadar ulaşmadığı yerlerde, karasularının ölçülmeye
başladığı esas hatlardan itibaren 200 deniz miline kadar uzanan
deniz yatağı ve toprak altıdır.
KITA SAHANLIĞI
• Kıta kenarının dış sınırının 200 milden fazla olduğu hallerde, esas hatlardan itibaren en fazla 350 mile kadar kıta sahanlığı olabilir.
• Üzerinde bulunduğu su tabakasını kapsamaz.
KITA SAHANLIĞININ HUKUKİ REJİMİ
• Kıyı devletinin deniz tabanı ve toprak altında bulunan doğal kaynaklardan yararlanma hakkı
• Üçüncü devletlerin seyrüsefer serbestisi, uçma serbestisi ile kablo ve boru döşeme serbestisi halel görmez.
Madenler ve öteki cansız kaynaklar Madenler ve öteki cansız kaynaklar
Deniz yatağı ve toprak altı ile sürekli temas halindeki canlılar Deniz yatağı ve toprak altı ile sürekli temas halindeki canlılar
KITA SAHANLIĞININ SINIRLANDIRILMASI
• BMDHS, m. 83
Sahilleri bitişik veya karşı karşıya bulunan devletler arasında kıta sahanlığının sınırlandırılması, hakkaniyete uygun bir çözüme ulaşmak amacıyla, UAD Statüsü’nün 38.
maddesinde belirtildiği şekilde, uluslararası hukuka uygun olarak, anlaşma ile yapılacaktır.
• Hakça ilkelere göre sınırlandırma
– coğrafi öğeler
– yerbilimsel öğeler
– saptanmış başka sınırların varlığı – devletlerin yaşamsal çıkarları
– tarihsel haklar vs.
