YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültes i
Ekonomi Bölümü
Behiye Çavuşoğlu
BY 401
Bilgi Ekonomisi
Yeni ekonomik düzeni tanımlayan ‘bilgi
ekonomisi’kavramı Amerikalı sosyal bilimci Peter Ferdinand Drucker 1969 yılında ilk defa literatüre kazandırmıştır.
Bilgi ekonomisi kavramı özellikle üretimdeki verimi artırması sebebiyle ön plana çıkmıştır.
Bilgi Ekonomisi
Bilgi Ekonomisi: ekonomi aktörlerinin startejik kapasitelerini belirgin olarak ulaşabilecekleri ve
kullanabilecekleri bilginin öne çıktığı ekonomi olarak görülmektedir.
Bilgi Tabanlı Ekonomi: doğrudan bilginin üretimi,
dağıtımı ve kullanımına dayanan ekonomiler olarak
tanımlanmaktadır.
Literatürde bilgi ekonomisine yönelik farklı
perspektifler içeren tanımlara erişebilmek mümkündür;
Entellektüel Sermaye
Bilgi Ekonomisi
Bilgiye Tabanlı Ekonomi
Bilgi Teknolojisi Devrimi
Dijital Ekonomi
Avrupa Merkez Bankasının yayınladığı rapora göre;
enformasyon ve bilgi teknolojileri yeni ekonomik
sistemin temel aktörleridir.
1. AR-GE için fon bulabilen piyasa işleyişi vardır.
2. Yeni ekonomide piyasa giriş engeli yoktur.
3. Girişimcilik öne çıkar.
4. Yeniliklere açıktır.
5. Müşteri odaklı bir üretim süreci vardır.
6. Bilgi işçileri öne çıkar.
7. Şirketlerin değeri organizasyonun entellektüel birikimi, bigi işçisine verdiği önem ile ölçülür.
Bilgi Temelli Ekonomilerin En Belirgin Özellikleri:
Bilgi enformasyonun en zor türüdür.
Kişiye ve duruma özgüdür.
Yalnızca teknik değil kurumsal ve organizasyonel know-how gibi kısımları da içerir.
Bilgi, enformasynun ve verinin işletmeler için
ekonomik büyümeyi sağlayacak yararlı uygulamalara dönüştürülmesi şeklinde ifade edilmektedir.
Bilgi, strateji ve pazardan elde edilen enformasyonu kullanabilme kapasitesi olarak tanımlanmaktadır.
Bilginin Kavramsal Çerçevesi:
1. Bilgi: ‘veri’ en alt basamak, işlenmemiş ham bili anlamındadır.
2. Enformasyon: orta düzeyde yer alan ve herhangi bir biçimde işlenmiş veriler anlamına gelmektedir
3. Üst Bilgi: akıl süzgecinden geçmiş, kişisel algı, duygu, sezgi, deneyim, gözlem ve değerler ile birleştirilmiş, iş süreçlerinde kullanılmaya
hazır’bilgiden’ bahseder.
Bilginin Hiyerarşik Anlamda Tanımı:
1.
Açık Bilgi:
Kelimeler ve rakamlardan meydana gelmektedir.
Toplanan depolanan, dağıtılan, birincil olarak elektronik yada kağıt dökümanlar halinde paylaşılan bilgidir.
2. Örtük Bilgi:
Erişilmesi mümkün olmayan daha özel bir bilgidir.
Paylaşılması zordur. Örtük bilgi bilinçaltında kavranmakta ve uygulanmaktadır. Açıkça ifade edilmesi zordur. Teknik Bilgi(ustalık, beceri vs...) ve Bilişsel Bilgi(inançlar, idealler ve değerler) olarak ikiye ayrılır.
Bilginin Türleri
Bilgi dinamik bir sreçtir, değişime ve gelişime açıktır.
Bilginin ölçeğe göre artan getiri özelliği vardır
Bilgi kapsamlıdır
Bilginin satın alınması güçtür.
Erişilebilir, nitelikli ve güvenilir olması gerekir
Bilginin Özellikleri:
Rekabe edebilmek için bilginin elde edilmesi, öğrenilmesi ve arttırılması ile ilgili strateji ve
yötemlerdir
Bilgi Yönetimi
Bilgi yönetimi; bilgi faktörünü üretken hale getirerek kurumları hedeflerine ulaştıran bir yönetim olarak
tanımlanmaktadır.
Örgütün çevresinde meydana gelen bilimsel ve teknolojik yeniliklerile kavramsal gelişmelerden zamanında haberdar olmasıdır.
Kruma artı değer kazandırmaktadır.
Örgütün değişen koşullara uymasına ve yeteneklerini artırmasına olanak sağlayacak bilgi kaynaklarından en üst düzeyde yararlanmasını sağlamaktadır.
Hizmet kalitesini, bilgi kullanımını ve kaynaklara erişmeyi artırır
Rekabet avantajı elde etmeyi amaçlar
Bilgi Yönetiminin Amacı:
Bilginin ortaya çıkarılmsı
Toplanması
Düzenlenmesi
Değerlendirilmesi
Çalışanlarla paylaşılması
Paylaşılan bilginin verimli kullanılması
Verimlilikten doğan bilginin yeniden bilgi havuzunda toplanması
Bilgi yönetim sürecinin evreleri:
‘Bilginin yönetilmesi, gelecek vaat eden fırsatların oluşturulması, ele geçirimesi ve mevcut kurumsal
performansın zenginleştirilmesi için şarttır’
Nasseri(2008);
Bilgi ekonomisinde işe yarayan mal bilgi’dir.
