KEMOTERAPİ KEMOTERAPİ

KEMOTERAPİ KEMOTERAPİ

Prof. Dr. Ayhan GÜRBÜZ

Prof. Dr. Ayhan GÜRBÜZ

TÜMÖR TEDAVİSİ



Kemoterapi

 Radyoterapi

 İmmünoterapi

 Krioterapi

 Elektrokoagülasyon

 Cerrahi yaklaşımlar

KEMOTERAPİ KEMOTERAPİ

• Hastalıklı olmayan konakçı dokuyu Hastalıklı olmayan konakçı dokuyu

etkilemeden, hastalıklı dokulardaki hücrelerin etkilemeden, hastalıklı dokulardaki hücrelerin vital mekenizmalarını etkileyen ve bozan

vital mekenizmalarını etkileyen ve bozan ilaçların kullanımıdır.

ilaçların kullanımıdır.

• Radyoterapinin kesin tesir gösteremediği veya Radyoterapinin kesin tesir gösteremediği veya metastaz görülen vakalarda, kötü yan tesirlerine metastaz görülen vakalarda, kötü yan tesirlerine rağmen habis tümörlerde geniş cerrahi

rağmen habis tümörlerde geniş cerrahi operasyonun yanında kullanılır.

operasyonun yanında kullanılır.

KOMBİNE TERAPİDE TÜMÖR KOMBİNE TERAPİDE TÜMÖR HÜCRELERİNİN;

HÜCRELERİNİN;

Radyasyona cevabı: 1 Radyasyona cevabı: 1 Kemoterapiye cevabı: 2 Kemoterapiye cevabı: 2

İmmünite ise: 3 ile kodlanır.

İmmünite ise: 3 ile kodlanır.

YAYGIN OLARAK KULLANILAN YAYGIN OLARAK KULLANILAN

İLAÇLAR İLAÇLAR

• Methotroxate Methotroxate İmmunosupresyon İmmunosupresyon

• 5-Fluorouracil (5-Fu) “ 5-Fluorouracil (5-Fu) “

• Hydroxyurea Mukozitis Hydroxyurea Mukozitis

• Bleomycin Pulmoner fibrozis Bleomycin Pulmoner fibrozis

• Ciplantin Renal yetmezlik Ciplantin Renal yetmezlik

KEMOTERAPİ BANYOSU KEMOTERAPİ BANYOSU

• Lokal kemoterapi uygulanmasıdır Lokal kemoterapi uygulanmasıdır

• Yalnızca tümörlü organlara enjekte edilir Yalnızca tümörlü organlara enjekte edilir

• 60 dakika sürer ve daha fazla ilaç verilir 60 dakika sürer ve daha fazla ilaç verilir

• Organ, vücudun geri kalanıyla yeniden Organ, vücudun geri kalanıyla yeniden bağlantıya geçmeden kanı temizlenir

bağlantıya geçmeden kanı temizlenir

KEMOTERAPİ KEMOTERAPİ

KOMPLİKASYONLARI KOMPLİKASYONLARI

• Mukozal hasar Mukozal hasar

• İmmunosupresyon İmmunosupresyon

AKUT KOMPLİKASYONLAR AKUT KOMPLİKASYONLAR

• Mukozitis Mukozitis

• Hematopoetik komplikasyonlar Hematopoetik komplikasyonlar

• Enfeksiyon Enfeksiyon

• Candidiazis Candidiazis

• Bulantı – kusma Bulantı – kusma

• Tükrük bezi disf.- xerostomia Tükrük bezi disf.- xerostomia

• Diğer organ komplikasyonları Diğer organ komplikasyonları

• Çürük insidansında artma Çürük insidansında artma

MUKOZİTİS MUKOZİTİS

• Maling ve normal hücreleri ayırdedemezlerMaling ve normal hücreleri ayırdedemezler

• Ağız ve özefagus epiteli etkilenir (% 65)Ağız ve özefagus epiteli etkilenir (% 65)

• KT den 24 saat sonra başlarKT den 24 saat sonra başlar

• Spontan ülserasyonlarSpontan ülserasyonlar

• Travma ve enfeksiyona hassasiyet, hemorajiTravma ve enfeksiyona hassasiyet, hemoraji

• Xerostomia (2.günde)Xerostomia (2.günde)

• Beslenme bozukluğuBeslenme bozukluğu

• Arzu edilmeyen hücre büyümesiArzu edilmeyen hücre büyümesi

• Kontrol edilemeyen bakteriyel enfeksiyonlar Kontrol edilemeyen bakteriyel enfeksiyonlar

Tedavi: Tedavi: Palyatif. Komplikasyonlar 24 saat sonra başlayıp kemoterapi Palyatif. Komplikasyonlar 24 saat sonra başlayıp kemoterapi bitimini takiben 2-3 hafta içinde kaybolur

bitimini takiben 2-3 hafta içinde kaybolur

ORAL MUKOZİT İNDEKSİ ORAL MUKOZİT İNDEKSİ

Grade 0:

Grade 0: Değişiklik yok Değişiklik yok Grade 1:

Grade 1: Eritem ve ağrı Eritem ve ağrı Grade 2:

Grade 2: Eritem, ülserasyon ve katı gıda Eritem, ülserasyon ve katı gıda

tüketilemiyor tüketilemiyor Grade 3:

Grade 3: Ülserler ve sadece sıvı gıda tüketiliyor Ülserler ve sadece sıvı gıda tüketiliyor Grade 4:

Grade 4: Beslenemiyor Beslenemiyor

HEMATOPOETİK HEMATOPOETİK

KOMPLİKASYONLAR KOMPLİKASYONLAR

•

•

•

•

•

•

•

Tedavi: Hemoraji plakları, kan sayımı, kanHemoraji plakları, kan sayımı, kan

transfüzyonutransfüzyonu

BULANTI - KUSMA BULANTI - KUSMA

• Birkaç saat içinde başlar Birkaç saat içinde başlar

• Birkaç gün sürer Birkaç gün sürer

• Dentin demineralizasyonunda artma Dentin demineralizasyonunda artma

• Dişlerde sıcak-soğuk ve tatlara karşı aşırı Dişlerde sıcak-soğuk ve tatlara karşı aşırı hassasiyet

hassasiyet

• Kusma, diare, stomatit ve nörotoksisite Kusma, diare, stomatit ve nörotoksisite nedeniyle beslenme bozukluğu-KAŞEKSİ nedeniyle beslenme bozukluğu-KAŞEKSİ

• Serumla beslenme, vitamin takviyesi Serumla beslenme, vitamin takviyesi

DİĞER ORGAN DİĞER ORGAN

KOMPLİKASYONLARI KOMPLİKASYONLARI

• ^{Böbrekler Böbrekler}

• ^{Karaciğer Karaciğer}

• Kemik iliğinde ciddi toksik olaylar Kemik iliğinde ciddi toksik olaylar

KEMOTERAPİ ÖNCESİNDE KEMOTERAPİ ÖNCESİNDE

ALINMASI GEREKEN ALINMASI GEREKEN

ÖNLEMLER ÖNLEMLER

• Muayene ve radyografi (KT öncesi-sonrası) Muayene ve radyografi (KT öncesi-sonrası)

• Kanama durdurucu plaklar Kanama durdurucu plaklar

• Keskin pro. kenarları yuvarlatılmalı Keskin pro. kenarları yuvarlatılmalı

• Protezin uyumu sağlanmalı Protezin uyumu sağlanmalı

• Aktif enfeksiyonlu ve prog. şüpheli dişler Aktif enfeksiyonlu ve prog. şüpheli dişler çekilmeli, çürükler tedavi edilmeli

çekilmeli, çürükler tedavi edilmeli

• Diş taşları temizlenmeli Diş taşları temizlenmeli

• Uygulamalı oral hijyen eğitimi verilmeli Uygulamalı oral hijyen eğitimi verilmeli

AĞIZ DOKULARININ AĞIZ DOKULARININ

KORUNMASI KORUNMASI

•

•

- Koruyucu başlık - Koruyucu başlık

- Ağız koruyucusu - Ağız koruyucusu

•

•

•

•