SOSYAL REHABİLİTASYON
Yaşlılarda Yalnızlık ve Yalnızlıkla Başa
Çıkma Becerileri-devamı
• Birçok yaşlı için yalnızlık yaygın ve rahatsız edici bir durumdur ve çeşitli etmenlerden etkilenmektedir.
• Bunlar:
1. Demografik özellikler 2. Sosyal etmenler
3. Sağlık etmenleri
1. Demografik Özellikler
• Yaş: 75+ yalnızlık duygusu daha yaygın.
• Cinsiyet: Yaşlı kadınlarda yalnızlık deneyimi daha fazla (daha uzun yaşıyorlar.) ancak erkeklerde yalnızlık hissinin daha çok olduğu ile ilgili araştırmalar mevcut.
– Sizce neden?
• Medeni durum: Dulluk! (sosyal ağın
çökmesine neden olabilir, ya da tam tersi)
• Çocuklu ya da çocuksuz olma: Çelişkili sonuçlar var.
– Siz ne düşünüyorsunuz?
• Yalnız yaşamak: Yalnızlığa maruz kalma olasılıkları yüksek.
• Gelir düzeyi: Araştırmalar genellikle varlıklı
yaşlıların yalnızlık düzeylerinde azalma olduğu
yönünde (?)
• Eğitim, yaşam koşullarından hoşnutsuzluk ve
kurumsal bakım: Yalnızlık, eğitim düzeyinin
düşük olması, yaşam koşullarından hoşnut
olmama ve kurumsal tesislerde ikamet ile
ilişkilendirilmektedir.
2. Sosyal Etmenler
• Sosyal etkileşimin az olması:
– Sosyal ağın boyutu önemli ancak niteliği daha önemli!
• Arkadaş eksikliği:
– Arkadaş, komşu..
– Yaşlı bireyler arkadaşlık ilişkileri kurarak sevgi, şefkat, güven, anlayış ve bağlılık gibi birçok olumlu duyguyu yaşama fırsatı bulabilir (Herkes gibi ).
– Yaşlı insanlar aynı tarihsel geçmişi, benzer değerleri ve yaşam deneyimlerini paylaştığında, farklı yaşam deneyimlerine sahip genç insanlara göre daha derin ve duygusal ilişkiler kurabilirler.
• Sizce kırsal ve kentsel alanda yaşamak yaşlılarda yalnızlık açısından fark yaratır mı?
• Hangi grup daha fazla yalnız hissediyor
olabilir?
3. Sağlık Etmenleri
• Yalnızlık ve depresyon arasında sıkı bir ilişki var.
• Sağlığı bozuk olan yaşlılar sağlıklı olanlara göre yalnızlıktan daha fazla şikayet etmektedirler.
• Sağlık sorunlarının artması kısıtlı sosyal temasa bu da yalnızlık düzeyinin yükselmesine neden olabilir.
• Yalnız insanlar başkaları ile birlikte yaşayanlara göre daha fazla sakinleştirici, uyku ilacı ve alkol kullanmaktadır.
• Ayrıca yalnızlık zayıf görme, işitme kaybı ve uyku sorunları ile ilişkili bulunmuştur.
YAŞLILARDA YALNIZLIKLA BAŞA ÇIKMA BECERİLERİ
• Emeklilik ve yaşlılık bir kişinin aile içindeki ve dışındaki etkin rolünü değiştirmektedir.
• Bu değişen koşullar bireyin sorunlarla nasıl başa çıkabileceğini de etkilemektedir.
• Yapılan çalışmalara göre genel olarak
– toplumsal farklılıklar, – kişilerarası etkileşimler,
– Çeşitli ülkelerde ve kültürlerde bireylerin yararlanabileceği destek ağları,
yalnızlıkla başa çıkma biçimlerini etkilemektedir.
• Yalnızlıkla başa çıkma stratejileri bireyin;
– yaşı,
– yaşam deneyimi, – kültürel geçmişi,
– yalnızlığı hafifletme yöntemlerinin varlığından
etkilenmektedir.
Yalnızlıkla başa çıkma müdahaleleri
• Terapiler
– Grup terapisi, evde hayvan besleme terapisi
• Sosyal destek ağının önemi
– Aile hayatı!
• Arkadaşlık ilişkileri
– Bazı durumlarda aile desteğinden daha önemli olabilir.
– Arkadaş seçebildiğimiz kardeştir.
– Arkadaşlık ilişkilerinin geliştirilebileceği dernek, vakıf organizasyonlarına katılım, dini etkinliklerde yer alma, konferanslara katılma gibi…
