AFRİKA ÜLKELER COĞRAFYASI
COĞ.303 ÜLKELER COĞRAFYASI -III
13 . HAFTA
EKONOMİ
• Ülkeden ülkeye değişiklikler göstermekle birlikte Afrika ekonomisinin ortak özelliği geçmişte bir sömürge ekonomisi oluşudur.
• Sömürgeci ülkeye hammadde sağlayan ve bu ülkenin işlenmiş mallarına zorunlu pazar olan ülkelerde gelir çok az sayıdaki üründen elde edilirdi. Bağımsızlığına kavuşan ülkelerin hemen hepsi bu durumdan kurtulmaya, ürünlerini çeşitlendirmeye çalışmaktadır.
Ancak sanayileşme ve kalkınma büyük ölçüde sermaye birikimine bağlı olduğundan, gerekli parasal kaynakların sağlanması önemli bir sorun olarak ortaya çıkmaktadır. Hızla dış borçlanmaya başvuran ülkelerin büyük bölümü, Nijerya gibi borçlarını ödeyemez duruma
düşmektedir.
EKONOMİ
• Kıtanın ekonomisi ise, doğal koşullar ile gelişmişlik düzeyi arasında büyük zıtlık görülür. Ham madde ve tarım ürünleri yönünden zengindir. Dünyada en fazla elmas ve altın Güney Afrika cumhuriyetlerinde bulunmaktadır. Atlas ülkelerinden olan Fas, Cezayir ve Tunus dünyanın en zengin fosfat yataklarına sahip ülkelerdir. Bununla birlikte kıtanın çeşitli yerlerinde petrol, bakır, çinko, demir ve uranyum çıkarılmaktadır.
• Kıtanın bu doğal olanaklarına karşın geri kalmasının nedeni yüzyıllar boyunca sömürge olarak kullanılmasıdır.
EKONOMİ
• Afrika ülkelerinden pek çoğunun ekonomisi, çağdaş teknolojiden yoksun araç, gereç ve yöntemlerle yapılan tarımsal üretime dayanır.
Her 100 Afrika'dan 80'i, 15 ile 20 kulübeden oluşan köylerde yaşar.
Kıta topraklarının ancak yüzde 10'u ekilebilmektedir. Bu nedenle Afrika ülkelerinin ekonomik kalkınma hızı çok düşüktür (1970-79 arasında ulusal gelirlerin ortalama yıllık büyüme hızı yüzde 1 'in altındaydı).
• Afrika'da "geçimlik" ve "ticari" olmak üzere iki tür üretim yapılır.
Afrikahlar‘ın geleneksel geçim kaynakları olan avcılık, yabani bitkileri toplama, tarım ve hayvancılık halkın geçimini ancak karşılar.
Nüfusun "ticari üretim" yapan bölümü ise pazarda satmak üzere ürün yetiştirir ya da imalat ve madencilik alanında çalışır.
Bugün Afrika dış ticaretinin yaklaşık yüzde 75'i Avrupa, ABD ve Japonya arasında bölüşülmüştür.
EKONOMİK YAŞAM
• Genel Olarak Geçim tipi tarım ve
hayvancılık
– Tarım dar bölgelerde
• kuzeyde (Nil vadisi)
• güneyde(Cap bölgesi) – Hayvancılık :
• N. Atlas Dğl:
yamaçlarında koyun keçi
• Güney Afr. Koyun ve Domuz besiciliği
• Savanlarda-Çeçe sineği olumsuz etkiliyor
• Madencilik: Her türlü maden var – Demir ,Bakır, Kurşun,
Manganez Krom, – Kobalt(%77), – Fosfat( %50), – Altın (%70),
– Elmas( Pırlanta Ür. %90)
Enerji kaynakları
Elektrik En. Beyaz kömür : Petrol, Doğal gaz,
Ulaşım :
yeni gelişme sürecinde Turizm :
doğal, tarihi ve kültürel değerleri zengin
Ticaret.
Ham madde ve tarım ürünleri satar,
mamul maddeler,gıda, kimya, giyim, ulaşım araçları alır.
Ticaret: Genellikle eski
sömürgesi olduğu ülkeler ile
SANAYİ
• Afrika'daki sömürge yönetimlerinin temel uygulaması kıtanın hammaddelerini dış ülkelere satmaktı.
• Bağımsız Afrika ülkeleri kendi imalat sanayilerini geliştirerek sömürge tipi ekonomi modelini kırmaya yöneldiler. Bugün gelişmekte olan imalat sanayilerinin bir bölümü, yerel olarak üretilen tarım ürünlerini işlemeye, bir bölümü de iç tüketim mallarını üretmeye yöneliktir.
• Afrika'nın en sanayileşmiş ülkesi olan Güney Afrika Cumhuriyeti'nin ekonomisi zengin maden kaynaklarına ve ucuz Afrikalı işgücüne dayanır.
Afrika'nın güneyindeki öbür ülkelerden Zimbabve, Zambia ve Zaire daha az sanayileşmiştir.
• Kuzey Afrika'daki Mısır Arap Cumhuriyeti, Tunus, Cezayir ve Fas'ta ağır sanayi ile tüketim malları sanayisi gelişmiştir. Afrika'nın doğusunda ve batısında sanayi genellikle başkentlerin çevresinde yoğunlaşır.
