25.02.2022
MESLEKİ EĞİTİM MERKEZLERİ 2022
Cihan ENGİN & Birgül SARIOĞLU
1
MESLEKİ EĞİTİM MERKEZLERİ
Ülkemizin nitelikli iş gücü ihtiyacı çerçevesinde öğrencilerin; ilgi, istek, yetenek ve kişilik özelliklerinin ortaya çıkarılması, başarılı ve mutlu olabilecekleri bir mesleği seçmeleri için meslekler hakkında bilgilendirilmeleri, eğitim sistemi ile çalışma hayatı arasındaki ilişkinin güçlendirilmesi ülkemiz insan kaynağının geliştirilmesi açısından büyük önem arz etmektedir. Bu kapsamda Mesleki eğitim merkezleri, ülkemizin meslek sahibi insan ihtiyacını karşılayabilmek adına çalışmalarını sürdürmektedir.
09.12.2016 tarihli 29913 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan 6764 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununda değişiklik yapılarak çıraklık eğitimi örgün ve zorunlu eğitim kapsamına alınarak mesleki eğitim merkezleri Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğüne bağlanmıştır. Çıraklık eğitiminin örgün ve zorunlu eğitim kapsamına alınması ile ekonomimizin temel yapı taşı olan işletmelerin çırak ihtiyacının karşılanması ve çırak öğrencilerimizin ahilik kültüründen gelen usta çırak ilişkisiyle mesleklerini işbaşında öğrenmeleri amaçlanmıştır.
1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu'nun 26'ncı maddesine göre: Ortaöğretim;
ilköğretime dayalı dört yıllık zorunlu örgün veya yaygın öğrenim veren genel, mesleki ve teknik öğretim kurumları ile mesleki eğitim merkezlerinin tümünü kapsar. Bu okul ve kurumları bitirenlere bitirdikleri programın özelliğine göre diploma verilir. Ancak; mesleki eğitim merkezi öğrencilerinin diploma alabilmeleri için Millî Eğitim Bakanlığınca belirlenen fark derslerini tamamlamaları gerekmektedir. (Bkz. 9. Diploma Fark Dersleri, s. 6)
1. Mesleki eğitim merkezlerine kimler başvurabilir?
Mesleki eğitim merkezi öğrencileri haftada 1 gün okulda teorik eğitim, 4 gün işletmelerde pratik eğitim alır. Bu doğrultuda mesleki eğitim merkezlerine kayıt olma şartları:
En az ortaokul veya imam hatip ortaokulunu bitirmiş olmak.
2
Sağlık durumu ilgili mesleğin öğrenimine elverişli olmak. Bu durum gerektiğinde sağlık/sağlık kurulu raporuyla belgelendirilir.
Kayıt olacağı meslek dalı ile ilgili bir iş yeriyle sözleşme imzalamak (Sözleşme imzalanacak iş yerinde "Usta Öğreticilik Belgesine" sahip bir usta bulunması gerekir).
Kayıt için yaş sınırı yoktur.
Öğrenci kayıtları yıl boyu devam eder.
Başvuru şartlarını taşımak koşuluyla, mevcutta bir işletmede çalışanlar veya işletmede çalışmayıp mesleki eğitim almak isteyen adaylar kimlik bilgileriyle birlikte en yakın mesleki eğitim merkezine veya mesleki ve teknik Anadolu lisesine bizzat müracaat edebilir.
Herhangi bir işletmede çalışmayanlar; mesleki eğitim merkezleri tarafından meslek seçimi ve işletme bulma konusunda rehberlik ve yönlendirme hizmeti alabilirler.
Mesleki eğitim merkezine kayıt; okul, işletme ve öğrenci/veli arasında “işletmelerde mesleki eğitim sözleşmesinin” imzalanmasıyla başlar.
Öğrenci e-MESEM sistemine okul tarafından kaydedilir.
Öğrenci kayıt olduğu andan itibaren meslek hastalıkları, iş kazalarına karşı sigortası ile maaşı başlar, öğrenim süresi boyunca devam eder.
2. Mesleki eğitim merkezlerine başvuru süreci ve aşamaları
Mesleki eğitim merkezleri tüm illerde bulunmaktadır. (Bkz. 10. İstanbul / Şişli İlçesi Mesleki Eğitim Merkezleri ve Alanları, s. 7)
En az ortaokul mezunu olan adaylar yıl boyunca kayıt yaptırabilir.
181 farklı dalda başvuru yapılabilmektedir.
Haftada 1 gün okulda teorik, 4 gün ise işletmelerde beceri eğitimi verilmektedir.
Çıraklık eğitimi 3 yıl, kalfalık eğitimi 1 yıl sürmektedir.
Mesleki eğitim merkezine devam eden 9., 10. ve 11. sınıf öğrencileri asgari ücretin en az %30'unu, 12. Sınıf öğrencileri asgari ücretin en az yarısı kadar maaş alırlar.
Mesleki eğitim merkezi mezunları “Ustalık Belgesi” ile “Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi diploması” alarak kendi iş yerlerini açabilirler.
Ustalık belgesine sahip olanlar çırak öğrenci istihdamı için “İş pedagojisi eğitimi”
ile “Usta Öğretici” belgesine sahip olurlar.
3 3. Mesleki eğitim merkezine nakil işlemleri
9. sınıf öğrencileri ile ara sınıflarda olup aynı alandan mesleki eğitim merkezi programına nakil ve geçiş yapmak isteyen öğrenciler, bulundukları sınıf seviyesinden zamana bağlı olmaksızın ve dönem kaybetmeden nakil ve geçiş yapabilecek,
Farklı bir alandan veya diğer okul türlerinden nakil ve geçiş yapmak isteyen 10., 11. ve 12. sınıf öğrencileri ise ikinci dönemin başlangıcına kadar nakil ve geçiş yapmış olmaları halinde 10. sınıf seviyesinden eğitime devam edebilecek. İkinci dönemin başlangıcından sonra nakil ve geçiş yapmak isteyen öğrencilerin mesleki eğitime hazırlık amacıyla yalnız işletmede mesleki eğitim almak üzere kayıtları yapılacak ve bu öğrenciler de ilgili okulun toplam öğrenci sayısına dâhil edilecek.
Bu öğrencilerin nakil ve geçiş işlemleri e-Okul sisteminden, Ortaöğretim Kurum İşlemleri / Bilgi Giriş İşlemleri / MESEM Öğrenci Aday Kayıt sayfasından yapılacak.
Başvurular ve meslekî eğitim merkezi irtibat numarası sayfamızda yer alıyor.
4. Mesleki eğitim merkezleri ne gibi avantajlar sağlıyor?
33 Alan ve 181 farklı dalda mesleki eğitim imkânı
Ortaokulu bitirenlere zorunlu lise eğitimini mesleki eğitim merkezlerinde tamamlayabilme fırsatı
9. sınıftan itibaren iş kazaları, meslek hastalıklarına karşı sigorta
9, 10 ve 11. sınıf öğrencilerine asgari ücretin en az %30'u,
12. sınıftaki kalfalara asgari ücretin en az yarısı kadar maaş imkânı
Ustalık belgesi, Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi diploması ve kendi iş yerini açma fırsatı
Mezun olduğu alanda %88 istihdam oranı
5. Devlet Desteği
İşletmede beceri eğitimi ve staj faaliyetlerinin niteliğini artırmak ve işletmelerin bu anlamda mali yükümlülüklerini azaltmak amacıyla 2016 yılında 3308 sayılı kanuna eklenen geçici madde ile işletmelerin öğrencilere ödeyeceği ücrete devlet desteği getirilmiştir. İlgili kanun maddesine göre 5 yıl boyunca işletmeler tarafından öğrencilere ödenen asgari ücretin en az %30’unun 20 ve üzeri personel çalıştıran işletmelerde 1/3’ü, 20
4
altı personel çalıştıran işletmelerde ise 2/3’ü devlet desteği olarak ödenecektir. Bu kapsam ilgili altyapı çalışmaları yapılmış ve devlet desteği düzenli olarak ödenmeye devam etmektedir.
6. Özel Okul Teşviki
Özel mesleki ve teknik ortaöğretimi teşvik etmek, özellikle organize sanayi bölgelerinde (OSB) mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları açarak mesleki eğitim – sektör işbirliğini üst seviyeye taşımak ve sektörün talep ettiği nitelikli işgücünü kendi atölyelerinde yetiştirmesine imkân sağlamak amacıyla 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununun 12 maddesi gereğince 2012-2013 eğitim öğretim yılından başlamak üzere organize sanayi bölgelerinde açılan mesleki ve teknik eğitim okullarında öğrenim gören her bir öğrenci için resmî okullarda öğrenim gören bir öğrencinin okul türüne göre Devlete maliyetinin bir buçuk katını geçmemek üzere devlet desteği yapılmaktadır. Destek verilecek alanlar ve tutarlar her eğitim öğretim yılı itibarıyla Maliye Bakanlığı ile Bakanlık tarafından müştereken belirlenerek, Bakanlık bütçesine bu amaçla konulan ödenekten karşılanmaktadır.
Uygulamadan alınan olumlu sonuçlar ve sektör talepleri doğrultusunda ilgili kanunun aynı maddesi gereğince 2017-2018 eğitim ve öğretim yılından itibaren OSB dışında bulunan mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarına da öğrenci başına devlet desteği verilmeye başlanmıştır.
7. Kadın, Genç ve Mesleki Yeterlilik Belgesi Olanların Teşviki
31.12.2020 yılına kadar işsiz olan kişileri istihdam eden özel sektör işverenlerin prime esas kazanç üst sınırına kadarki sosyal güvenlik primi işveren payları (524,47 TL ila 3.933,54 TL) İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanmaktadır.
Faydalanma şartları:
Kişinin son 6 aydır işsiz olması
Kişinin istihdam edildiği tarihten önceki son 6 ayın ortalama sigortalı çalışan sayısına ilave olarak istihdam edilmesi
Özel sektör işvereni olması Faydalanma süresi:
18 yaş ve üzeri kadınları istihdam eden işverenlere 24 ila 54 ay,
5
18-29 yaş arası erkekleri istihdam eden işverenleri istihdam eden işverenlere 12 ila 54 ay,
29 yaş ve üzeri erkekleri istihdam eden işverenlere 6 ila 30 ay,
Çalışmakta iken; 01.03.2011 tarihten sonra mesleki yeterlik belgesi alanlar, mesleki ve teknik eğitimi tamamlayanlar veya işgücü yetiştirme kurslarını bitirenleri istihdam eden işverenlere 12 ay süreyle destek sağlanmaktadır. İŞKUR'a kayıtlı olmayı teşvik etmek amacıyla kişinin İŞKUR'a kayıtlı olması durumunda destek süresine 6 ay eklenilmesi yönünde hüküm getirilmiştir.
İşverenlerce; aylık prim ve hizmet belgesinin yasal süresi içerisinde SGK'ya verilmesi ve primlerin yasal süresi içerisinde ödenmesi gerekmektedir.
8. İşbaşı Eğitimi
Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Genel Müdürlüğünce Kuruma kayıtlı işsizlerin mesleki deneyim edinmeleri ve teorik eğitimini aldıkları mesleklerde uygulamayı görmesi, çalışma ortamına uyumunun sağlanması amacıyla düzenlenen programlardır. İşsizlerin mesleki yeterliklerini geliştirebilecekleri ve tecrübe edinecekleri bir programdır. Programa katılmak isteyenler işbaşı eğitimi yapacağı işyerini kendileri bulabileceği gibi İŞKUR il müdürlüklerinden kendilerine işyeri bulunmasını talep edebilirler. Ayrıca işverenler de istedikleri vasıftaki katılımcı adayını kendileri bulabilecekleri gibi kendilerine katılımcı adayı bulunmasını İŞKUR’dan da talep edebilirler.
Mesleki ve teknik Anadolu liselerinde öğrenim gören öğrenciler yaz tatillerini fırsata çevirerek mesleki bilgi, birikim ve becerilerini geliştirmek, ders yılı içerisinde gördüğü teorik bilgilerini iş ortamında uygulama fırsatı yakalamak amacıyla İşbaşı eğitim programlarına başvurabilirler. İşbaşı eğitim programlarında öğrencilere İŞKUR tarafından belirlenen ücretler verilmekte, öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primleri ile genel sağlık sigortası primleri karşılanmaktadır.
6 9. Diploma Fark Dersleri
Sınıf Düzeyi Dersler
9. Sınıf Tarih Dil Kültürü ve
Ahlak Bilgisi 10. Sınıf T.C. İnkılap Tarihi
ve Atatürkçülük Dil Kültürü ve Ahlak Bilgisi 11. Sınıf Türk Dili ve
Edebiyatı Matematik Dil Kültürü ve Ahlak Bilgisi 12. Sınıf Türk Dili ve
Edebiyatı Matematik Dil Kültürü ve Ahlak Bilgisi
7
10. İstanbul / Şişli İlçesi Mesleki Eğitim Merkezleri ve Alanları
REFERANSLAR
https://mtegm.meb.gov.tr/
http://meslek.eba.gov.tr/?
https://meslegimhayatim.meb.gov.tr/
http://www.megep.meb.gov.tr/Default.aspx https://sisli.meb.gov.tr/
Sr.
No. Okul Alan
1. Ahi Evran MTAL Konaklama ve Seyahat Hizmetleri
2. Hamidiye Etfal MTAL Sağlık Hizmetleri
Bilişim Teknolojileri
Elektrik- Elektronik Teknolojisi Elektrik- Elektronik Teknolojisi Radyo ve Televizyon
Yiyecek İçecek Hizmetleri
Güzellik ve Saç Bakım Hizmetleri Büro Yönetimi
Moda Tasarım Teknolojileri Konaklama ve Seyahat Hizmetleri Yiyecek İçecek Hizmetleri
Motorlu Araçlar Tekn.Alanı Elektrik - Elektronik Alanı Metal Teknolojisi Alanı İnşaat Teknolojisi Tesisat Teknolojisi Bilişim Teknolojileri
Elektrik- Elektronik Teknolojisi Güzellik ve Saç Bakım Hizmetleri İnşaat Teknolojisi
Metal Teknolojisi
Moda Tasarım Teknolojileri Motorlu Araçlar Teknolojisi Muhasebe Ve Finansman
Tesisat Teknolojisi Ve İklimlendirme Yiyecek İçecek Hizmetleri
Mobilya Teknolojisi 5. Nişantaşı Rüştü Uzel MTAL
ŞİŞLİ İLÇESİ MESLEKİ EĞİTİM MERKEZLERİ VE ALANLARI
3. Halil Rıfat Paşa MTAL
4. Maçka MTAL
9. Şişli Hamza Saruhan Mesleki Eğitim Merkezi
6. Şişli Kervansaray Çok Programlı Anadolu Lisesi
7. Şişli Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
8. Zincirlikuyu ISOV MTAL
