Anılarla Okul Müdürlüğü. Erdal TOPRAKÇI Esen ALTUNAY Ebru KARATAŞ ACER

(1)

Anılarla Okul Müdürlüğü

Erdal TOPRAKÇI

Esen ALTUNAY

Ebru KARATAŞ ACER

(2)

Erdal TOPRAKÇI, Esen ALTUNAY, Ebru KARATAŞ ACER ANILARLA OKUL MÜDÜRLÜĞÜ

ISBN 978-605-80114-9-6 DOI 10.14527/9786058011496 Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

Bu kitabın basım, yayım ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic.

A.Ş’ye aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle ço- ğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz.

Pegem Akademi Yayıncılık, 1998 yılından bugüne uluslararası düzeyde düzenli faa- liyet yürüten uluslararası akademik bir yayınevidir. Yayımladığı kitaplar; Yükse- köğretim Kurulunca tanınan yükseköğretim kurumlarının kataloglarında yer almak- tadır. Dünyadaki en büyük çevrimiçi kamu erişim kataloğu olan WorldCat ve ayrıca Türkiye’de kurulan Turcademy.com ve Pegemindeks.net tarafından yayınları taranmaktadır, indekslenmektedir. Aynı alanda farklı yazarlara ait 1000’in üzerinde yayını bulunmaktadır. Pegem Akademi Yayınları ile ilgili detaylı bilgilere http://pegem.

net adresinden ulaşılabilmektedir.

1. Baskı: Aralık 2019, Ankara Yayın-Proje: Şehriban Türlüdür Dizgi-Grafik Tasarım: Tuğba Kaplan

Kapak Tasarımı: Pegem Akademi

Baskı: Salmat Basım Yayıncılık Ambalaj Sanayi Tic. Ltd. Şti.

Büyük Sanayi 1. Cadde 95/1 İskitler/ANKARA Tel: 0312-3411020 Faks: 0312-3413050 Yayıncı Sertifika No: 36306 Matbaa Sertifika No: 26062

İletişim

Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51 Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08 Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60

İnternet: www.pegem.net E-ileti: pegem@pegem.net WhatsApp Hattı: 0538 594 92 40

(3)

Erdal TOPRAKÇI

Malatya’nın Hekimhan ilçesinde doğdu. İlk ve orta öğrenimi- ni Bitlis’te tamamladı. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Psikolojik Danışma ve Rehberlik Bölümü’nü bitirdi. Yüksek lisansını aynı üni- versitede, Doktorasını ise Hacettepe Üniversitesi’nde, Eğitim Yöne- timi ve Denetimi alanında tamamladı. Şimdilerde evli ve meleklerim dediği iki çocuğu olan yazar; Ankara, Bartın, Bolu ve Malatya’da reh- ber öğretmen olarak çalıştı. 1994 yılında İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde araştırma görevlisi oldu. 2000-2011 yılları arasında Cum- huriyet Üniversitesi’nde Yardımcı Doçent ve Doçent olarak çalışmayı sürdürdü. Halen Ege Üniversitesi Eğitim Yönetimi, Teftişi, Ekonomisi ve Planlaması Anabilim Dalı’nda Profesör olarak çalışmaktadır. Yazarın,

“Sınıf Örgütünün Yönetimi” “Sınıfa Dayalı Yönetim” “Sınıf Yönetimi” ve editörlüğünü yaptığı “Eğitim Üzerine” ve “Eğitbilime Giriş” adlı olmak üzere kitapları, çok sayıda makale ve bildirisi, ulusal ve uluslararası proje, kongre, konferans vb. gibi faaliyetleri ile birlikte “Yerliyaban” isimli Ütopya Yayınevinden çıkan bir de şiir kitabı bulunmaktadır.

Esen ALTUNAY

Hatay’ın Antakya ilçesinde doğdu. İlk ve orta öğrenimini Ha-tay’da tamamladı. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmen- liği Bölümü’nü bitirdi. Yüksek lisansını aynı üniversitede Eğitim Yöne- timi ve Denetimi alanında, Doktorasını ise Ege Üniversitesi’nde, Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi alanında tamamladı. 2014 yılından itibaren Ege Üniversitesi’nde Yardımcı Doçent olarak çalışma- ya başladı. Halen Ege Üniversitesi Eğitim Yönetimi, Teftişi, Ekonomisi ve Planlaması Anabilim Dalı’nda Doçent Doktor olarak çalışmaktadır.

Yazarın, “Anılarla Öğretmenlik” adlı ortak yazarlı kitabı ve “Eğitbilime Giriş” adlı bölüm yazarlığı olan kitapları, Okul Yönetimi, Değişim Yöne- timi, Okul Geliştirme, Avrupa Birliği Kimliği ve Denetim konularında ulusal ve uluslararası makale ve bildiri vb. gibi faaliyetleri ile bulunmak- tadır.

(4)

Ebru KARATAŞ ACER

Uşak’ın Ulubey ilçesinde doğdu. İlk ve orta öğrenimini Uşak’ta tamamladı. Selçuk Üniversitesi Eğitim Fakültesi İngilizce Öğretmen- liği Bölümü’nü bitirdi. Yüksek lisansını Uşak Üniversitesi Eğitim Yö- netimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi alanında, Doktorasını ise Gazi Üniversitesi Eğitim Yönetimi ve Denetimi alanında tamamladı.

Doktora sırasında YÖK bursu ile bir yıl süreliğine Amerika’da Albany Üniversitesi’nde ziyaretçi araştırmacı olarak çalışmıştır. Meslek haya- tına Uşak Ulubey ilçesinde İngilizce öğretmeni olarak başlayan yazar 2008-2015 yılları arasında Uşak Üniversitesi Eğitim Yönetimi, Teftişi, Ekonomisi ve Planlaması Anabilim Dalı’nda araştırma görevlisi olarak, 2015-2018 yılları arasında da Yardımcı Doçent olarak çalışmıştır. Daha sonra Belçika’ya yerleşen yazar şu an Gent Üniversitesi İşletme Fakültesi Örgütsel Davranış Bölümünde ikinci doktora yapmaktadır. Ayrıca Gent Üniversite’si Mütercim Tercümanlık ve İletişim Bölümü’nde de öğretim görevlisi olarak derslere girmektedir. Yazarın, “Sınıf Yönetimi” ve “Uyu- yan Devi Uyandırmak” adlı kitaplarda bölüm yazarlığı, Yükseköğretim, Türkiye’de yükseköğretim politikaları ve uygulama alanları, Devlet Üni- versiteleri, Kurumsallaşma, Yeni Kurumsal Teori konularında ulusal ve uluslararası makale ve bildiri vb. gibi faaliyetleri bulunmaktadır.

(5)

ÖN SÖZ

Eğitbilim alanyazınında teori ve uygulamanın birbirine yak- laştırılması için yeni çalışmalara gereksinim duyulmaktadır. Eğitim sürecinin geliştirilebilmesi amacıyla yöneticilerin yaşamlarının derin- lemesine incelenmesi, okul ortamında bireyin ve toplumsal ilişkilerinin gözlemlenmesi, bireyin etkileşiminin incelenmesi bu ihtiyacı karşılama- ya bir katkı olabilir. Bu katkıyı somutlayabilecek bir faaliyet öykü (anla- tı) araştırmaları olabilir. Bu anlamda otobiyografi, anı, öykü, hikâye vb.

adı hangisi olursa olsun eğitimin içindeki insanların yaşadıklarını içe- ren metin veya anlatılar, onları okuyanlar için öğrenilebilecek çok şeyi içlerinde barındırmaktadırlar.

Okul yöneticilerinin anıları, eğitim deneyimleri ile ilgili olarak okul alanı içinde veya dışında yaşanan olaylara ilişkin yöneticilerin an- lattığı öykülerdir. Anılar okul, yöneticinin yaşamı, bireysel ve kolektif deneyimler ile yönetim süreci hakkında önemli bilgiler içermektedir.

Anıları dinlemek veya okumak deneyimlerin paylaşılması ile uzmanlık bilgisini şekillendiren olaylara bir içgörü sağlayarak yöneticilerin dene- yimlerine nasıl anlam verdiği ve bireysel deneyime dayalı bilgi ile nasıl birleştirildiğinin anlaşılmasını sağlar. Yöneticiler arasında anıların pay- laşılması toplumsal bağı ve topluluk hissini güçlendirip ve yöneticinin yalnızlık hissini azaltabilir. Öyküler yönetici adaylarının, öğretmenin, velinin ve öğrencinin dâhil olduğu ya da olacağı herhangi bir okulun, personelini, öğrencisini, velisini ve çevresini tanımasına, okula uyum sağlamasına, bir eğitim materyali olarak kullanılmasına, deneyimlerin paylaşılmasına, okul yöneticisinin okulu daha etkili yönetmesine, okulun bütünleşmesine ve yeni araştırmalara ilham olmasına katkı sağla- yabilir. Bu katkı özellikle anıların bilimsel bir metodla analizi suretiyle daha etkili bir hale getirilebilir. Elinizdeki bu kitap bu amacı gerçekleş- tirebilmek için yazılmıştır.

Kitabımızın birinci bölümünde: kitabın/çalışmanın teorik bir çer- çevesi çizilmeye çalışılmış, ikinci bölümünde yöntemi açıklanmış, bu kapsamda anıların nasıl toplandığından nasıl analiz edildiğine ve elde edilen sonuçların nasıl sunulduğuna yer verilmiştir. Üçüncü bölümün- de okul yöneticilerinin anılarının analizi sonucunda elde edilen bulgu-

(6)

vi Anılarla Okul Müdürlüğü

lar ve bu bulguların yorumuna, anılardan yer yer alıntılar da yaparak yer verilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın bulguları sunulurken, okuyucula- ra katkı getirmesi adına, anı içindeki bütün kimlikler gizlenerek öykü- lerin tam metinlerine de yer verilmiştir. Dördüncü bölüm araştırmanın sonucunu genel hatlarıyla ortaya koymak ve buna bağlı birkaç öneriye yer vermek çabasındadır. Son olarak ek kısmında ise, kitabın bir eğitim aracı olarak kullanılmasına katkıda bulunmak adına analizde kullanıl- mış ancak isimlendirilip, gruplandırılmamış ham anılara yer verilmiştir.

Anıların toplanması oldukça uzun zaman alan meşaggatli bir sü- reçtti, çok kişinin katkısı oldu. Bu nedenle aslında anılarını bizimle pay- laşan bütün yöneticiler, yöneticilere ulaşmak suretiyle onlardan anıları dinleyen ve yazan ya da yazılı olarak alan Ege Üniversitesi Eğitim Fakül- tesi ve Formasyon öğrencileri bu kitabın birer isimsiz yazarıdır. Onlara ve doğrudan ya da dolaylı emeği geçen bütün diğer insanlara teşekkür ederiz.

Erdal Toprakçı

(7)

İÇİNDEKİLER

Ön Söz ��v BÖLÜM I: GİRİŞ ��1

BÖLÜM II: YÖNTEM ��13 Veri Toplama Aracı ��13 Verilerin Analizi ��15 Verilerin Sunumu ��16

BÖLÜM III: BULGULAR VE YORUM ��19 1� Okul Yöneticilerinin Bireysel Yeterliğine İlişkin Anıları��20 1�1� Okul Yöneticilerinin Fiziksel Yeterliğine İlişkin Anılar ��22 1�2� Okul Yöneticilerinin Duygusal Yeterliğine İlişkin Anılar ��27 1�3� Okul Yöneticilerinin Zihinsel Yeterliğine İlişkin Anılar ��39 2� Yöneticilerin Toplumsal Yeterliğine İlişkin Anıları ��45 3� Okul Yöneticilerinin Ekonomik Yeterliğine İlişkin Anılar ��113 4� Okul Yöneticilerinin Teknolojik Yeterliğine İlişkin Anılar ��125 5� Okul Yöneticisinin Yasal Yeterliliğine İlişkin Anılar ��133 6� Okul Yöneticilerinin Eğitimsel Yeterliğine İlişkin Anılar ��150 6�1� Okul Yöneticisinin Yetişmesi İle İlgili Anılar ��154 6�1�1� Okul Yöneticisinin Hizmet Öncesi Yetişmesi ��155 6�1�1�1� Okul Yöneticisi Adayını Seçme İle İlgili Anılar ��156 6�1�1�2� Okul Yöneticisi Adayını Yetiştirme

İle İlgili Anılar ��158 6�1�1�3� Okul Yöneticisini Atama İle İlgili Anılar ��163 6�1�2� Okul Yöneticisinin Hizmet İçi Yetiştirilmesi ��166 6�2� Okul Yöneticiliği İşinin Meslekleşmesi İle İlgili Anılar ��169

6�2�1� Okul Yöneticiliği İşinin Etik Kuralları

İle İlgili Anılar ��172

(8)

viii Anılarla Okul Müdürlüğü

6.2.2. Okul Yöneticisinin Yaptığı İşe Dair Bilgisi

İle İlgili Anılar ...186

6.2.3. Tanınır ve Yaygın Bir İş Alanı Olma İle İlgili Anılar ...208

BÖLÜM IV: SONUÇ VE ÖNERİLER ...261

1. Okul Yöneticilerinin Yeterlikleri Açısından Anıların Önemi...271

2. Ek: Anı Anlamlandırma Çalışmaları İçin Gruplandırılmamış Anılar ...276

Kaynakça ...347

(9)

BÖLÜM I GİRİŞ

Toplum, belirli bir coğrafyada ortak bir geçmişten, kurallara dayalı ilişki, işbirliği ve dayanışma içerisinde ortak bir geleceğe yol alan insanların oluşturduğu büyük örgüt ya da yapıdır. Top-‐

lum davranışları düzenlemek, eylem ve ilişkileri belli kurallara bağlamak suretiyle insanları bir arada tutar. Bunu yaparken oluş-‐

turduğu biricik yapılar da kurum olarak isimlendirilir. Toplumu meydana getiren sağlık, aile, eğitim, bilim, siyaset (yönetim), hukuk, din vb. gibi kurumlar vardır (Toprakçı, 2017: 54).

Toplumu oluşturan en önemli toplumsal kurumlardan biri de eğitim kurumudur. Eğitim kapsamlı, çok boyutlu, sürekli, di-‐

namik, bilimsel araştırma ve bulgularla desteklenmesi gereken, ulusal ve uluslararası yönleri olan, insana özgü, yaşantılarla ger-‐

çekleşen, olumluya dönük, bütünleyici, mekân yönünden sınırlandırılamayıp her yerde oluşan, milli kalkınma ile doğrudan ilgili, kültürle iç içe, kültürü oluşturan, geliştiren ve kültürden etkilenen (Âdem, 1997) karmaşık bir süreçtir. Bu süreçle toplum-‐

lar geleceklerini rastlantıya bırakmadan, yetiştirecekleri nesillerle sağlamlaştırmaya ve sürdürmeye çalışırlar. Eğitim kurumuna gelen çocuklar buradan edindikleriyle toplumun geleceğini biçim-‐

lendirirler. Eğitim ile diğer toplumsal kurumlar arasında organik bir ilişki söz konusudur. Eğitim kurumundan geçen insanlar diğer toplumsal kurumlarda hizmet ya da mal üretirler. Aynı zamanda o kurumlardan hizmet ya da mal alırlar. Her ikisini de biçimleme özelliği eğitim kurumunu diğer kurumlardan ayrır ve daha bir önemli hale getirir. Bireylerin, toplumların değişen ihtiyaçlara cevap verebilecek bilgi ve becerilerle yetiştirilmesi eğitim örgüt-‐

lerine önemli rol ve sorumluluklar yüklemektedir. Bu rol ve so-‐

rumlulukların başarılabilmesinde eğitimin bir bütün olarak kalite-‐

si önemli yer tutmaktadır (Taş, 2000; Yenel, Çolakoğlu ve Demir, 2008). İçinde yaşanılan yüzyılın küresel niteliği göz önüne alındığında, eğitime artık toplumsalın da ötesinde bir anlamı

(10)

Anılarla Okul Müdürlüğü 2

katmak gerektiği açıktır. Bu temelde Toprakçı (2008) eğitimi,

“çocuğun, bireysel özellikleri ve eldeki ortam, koşul ve olanaklar bağlamında başta kendisi, sonra içinde bulunduğu toplum/ulus ve en sonra dâhil olduğu evrensel yapının etkin bir üyesi haline getirilmesi süreci” olarak tanımlamaktadır.

Toplumsal kurumlardan bir diğeri de, bu kitabın konusu ge-‐

reği özellikle vurgulanması gereken yönüyle ve yukarıda da belir-‐

tildiği üzere, siyaset ya da yönetim kurumudur. Siyaset kelimesi-‐

ne yüklenen anlam hem çok hem de çeşitlidir. Ancak bu kitabı ilgilendiren yönüyle bir tanım yapmak gerekirse, siyaset, örgütte alınacak kararlara ve yapılacak eylemlere yön vermek amacıyla konulmuş ilkelerdir (Bursalıoğlu 2002). Bu ilkeleri koyan kişiler de siyasetçi ya da örgütbilim (yönetimbilim) açısından yönetici ola-‐

rak isimlendirilir. Yönetim kurumu, genel anlamda toplumun özel anlamda onu meydana getiren kurumların (örgütlerin) yönetilme ihtiyacından doğar. Toplum (örgütlerden) kurumlardan meydana gelen büyük örgüt (kurum), örgüt ise bir ya da bir takım amaçları gerçekleştirmek için el ele vermiş bireylerin oluşturduğu yapı olarak tarif edilebilir. Kurumların tümünün toplum amacına ulaşmak üzere eşgüdümlü hale getirilmesi siyaset, kurumların herbirinin içindeki bireylerin eylemlerinin o kurumun amacına yönlendirilmesi ise yönetimdir. Görüldüğü gibi yönetim ve siya-‐

set aslında aynı anlama gelmektedir. Buna göre yapılan iş aslında aynı olduğundan siyasete “tepe yönetim” de denilebilir.

Yukarıda vurgulanan anlamları itibariyle, eğitim ve yönetim kurumlarının hem toplumun diğer kurumlarıyla hem de birbirle-‐

riyle ilişkisi vardır. Bu yüzden kurum ve kuruluşlar arasında uyumlu bir beraberliğin olması gerekmektedir. Uyum olmadığı takdirde başlangıçta kurum ve kuruluşlar sonra bütün toplum bundan zarar görebilir. Bu anlamda genel olarak örneğin yöne-‐

tim/siyaset kurumunun özel anlamda eğitim ve bilim kurumunun işleyişinin birbirlerinden ve diğer kurumlardan bağımsız olama-‐

yacağı açıktır. Daha somutlamak gerekirse eğitim ve bilim kuru-‐

mundaki bir aksama (örneğin; bilimsel bilgiye dayalı yönetici yetiştiril/e/memesi) toplumun yöneticisiz kalmasına ya da nite-‐

(11)

Anılarla Okul Müdürlüğü 3 liksiz yöneticilerle yönetilmesine yol açabilir. Diğer yandan yöne-‐

tim kurumundaki bir aksama ise eğitim kurumlarının sorunlu yönetilmesine veya hiç yönetilememesine neden olabilir. Yine de bir öncelik vermek gerekirse eğitim ve bilim kurumlarının diğer kurumların anahtarı olduğu söylenebilir (Toprakçı, 2017: 54). Zira bütün kurumların tepeden tırnağa çalışanları ile o kurumdan yararlanların tümü eğitim kurumundan geçmektedir.

Eğitim Yönetimi

Yönetim kurumu ve eğitim kurumunun birleşmesinden oluşan bir örgüt (kuruluş-‐kurum) olarak eğitim kurumunun yönetimi toplumdaki bireylerin eğitim gereksinimlerini karşılamak üzere kurulan eğitim kurumunu, önceden belirlenen amaçları gerçekleştirmek için, etkili işletme, geliştirme ve yaşatma süreci olarak ifade edilebilir (Toprakçı, 2013). Buna göre eğitim yönetimi, eğitimle ilgili kuruluş ve okulların amaçlarına ulaşabilmeleri için insan, para ve araç-‐gereçlerin en etkili ve verimli bir biçimde yerleştirilmesini ya da kullanılmasını sağlamaktır (Ilgar, 2005). Eğitim yöneticileri toplumun eğitim gereksinimini karşılamak amacıyla devleti yöneten merkezi yapı tarafından ulusal ve yerel düzeyde görevlendirilen memurlardan oluşmaktadır.

Eğitim kurumu soyut bir kavramdır, onu somutlayan kuru-‐

luşlarıdır. Bu kuruluşlardan en önemlisi okuldur. Okul örgütü, bulunulan bölgenin gereksinimlerini de dikkate alarak, eğitimin amaçlarını gerçekleştirmek üzere sınıf denilen daha küçük birim-‐

lerde bir araya gelen öğrenci, öğretmen, diğer personel ve araç gereçlerden oluşan bir yapı olarak tanımlanabilir (Toprakçı, 2017:

12). Eğitimin informal yanının aksine formal yanı okullarda planlı olarak önceden belirlenmiş amaçlara göre bireye belirli dav-‐

ranışlar kazandırılmaya çalışılarak yapılır (Şimşek, 2010). Okullar-‐

da formal olarak gerçekleşen eğitim ve öğretim çoğu kez aynı anlamda kullanılmaktadır. Oysa okulun birincil amacı formal eğitim kapsamında üzerine aldığı öğretim düzeyinin gereklerin-‐

(12)

den oluşan bir öğretimi gerçekleştirmektir. Örneğin bir ilkokul formal eğitimin amaçlarından biri olan iyi vatandaş yetiştirmek amacına okuma yazma öğreterek katkıda bulunur. Okuma yazma bilen bir insanın daha nitelikli bir vatandaş olacağı açıktır. Okul, öğretimi yaparken formal eğitimin amaçlarından uzaklaşamaz.

Uzaklaşırsa yapılan öğretim formal değil informal eğitimin bir parçası olur. Bu yüzden, okuldaki herhangi bir şeyin önemi, ancak onun öğretime (formal eğitime dayalı bir öğretime) olan katkı derecesi kadardır. Okuldaki öğretim, sınıf ortamında öğretmenin yönetimi ya da koordinasyonu altında öğretmen-‐öğrenci etkile-‐

şimi ile gerçekleştirilmektedir. Öğretmenden beklenen öğrencile-‐

rin, saptanan amaçlara optimum düzeyde ulaşabilmelerini sağ-‐

lamaktır. Ancak süreci etkileyen birçok değişken olması nedeniy-‐

le öğretmen kendisinden bekleneni yüzde yüz karşılayamamaktadır (Balcı, 1993: 30). Süreçteki bütün değişken-‐

lerin saptanması ve etkilerinin kontrol altına alınabilmesi, çoğun-‐

lukla okulun nitel ve nicel yeterliğine bağlıdır (Kaya, 2009). Nice-‐

linin bir parçası öğretmen ya da personel sayısı olabilirken niteli-‐

nin ekseni onların yeterliği olmaktadır. Buna göre, bir okulun başarılı olmasında çalışan her bireyin ayrı bir önemi bulunmak-‐

tadır.

Okul örgütünde çalışan öğretmen, yardımcı personel ve memurlar aynı amaca yönelmiş (eğitim-‐öğretim) farklı işleri ya-‐

pan (temizlik, yazışma, ders yapma vb.) insangücü olarak görüle-‐

bilirler. Kaya’ya (2009) göre, örgütlerin amaçlarına ulaşabilme-‐

sinde en önemli unsur insangücü öğesidir. Örgütlerde, insangü-‐

cünü bir araya getirmek, belirli bir amacı gerçekleştirmek için etkinlikleri örgütlemek ve kontrol etmek ise yönetimin görevidir.

Bu anlamda okulun tüm üyeleri büyük önem taşımakta ve özel-‐

likle yönetimi önemli bir etken olarak öne çıkmaktadır. Çünkü okulun her üyesi çok önemli iken okulun yönetiminin kendi önemliliği dışında diğer üyelerin etkili olmasını sağlama sorumlu-‐

luğu da bulunmaktadır.

(13)

Okul Yönetimi

Okul yönetimi okulu önceden belirlenmiş amaçlara ulaştırmak için eldeki tüm madde ve insan kaynağının katkılarını bütünleştirmek, etkili biçimde kullanmak, amaçlara dönük politika ve kararları uygulamaktır (Toprakçı, 2013). Okul yöneticisinin görevi, kültürel özelliklerin bilincinde olarak okul içinde ve dışında iletişim çatışmalarını ve farklılıkları yönetmektir (Şişman, 1998).

Geleneksel toplumdan uzaklaşma, kentleşme, küreselleşme, modernleşme, teknolojik gelişmeler, nüfus artışı, eğitime yönelik talebin artması gibi etmenler eğitim yöneticilerinin önceki yöne-‐

tim bilgi ve becerilerine yenilerini ekleme zorunluluğunu ortaya çıkarmaktadır (Aslanargun ve Bozkurt, 2012). Bir eğitim yönetici-‐

si olarak okul müdürlerinin de gelişen dünyaya ayak uydurmak ve talepleri karşılayabilmek adına rol ve sorumluluklarını, bilgi ve becerilerini değiştirip geliştirmeleri gerekmektedir. Ancak bu değişim ve gelişimin bir takım sorunları da beraberinde getirmesi kaçınılmazdır. Turan, Yıldırım ve Aydoğdu (2012) yaptıkları bir çalışmada, okul müdürlerinin en sık karşılaştığı sorunlardan biri-‐

sinin meslek-‐görev karmaşası olduğunu belirtmişlerdir. Okul yöneticileri; yöneticiliklerinin bir tanımlamasının olmaması, ek bir görev olması ve meslek olmaması, yetki verilmemesine rağ-‐

men aşırı sorumluluk yüklenmesi, yöneticiliğin statü olarak gere-‐

ğinden fazla önemsenmesi, yönetici yetiştirmenin önemsenme-‐

mesi, yönetici seçilme ölçütlerinin olmaması gibi sorunları olduk-‐

larını belirtmişlerdir. Örgütsel eylemlerin her aşamasında ince-‐

leme ve araştırma çalışmalarının yapılması; örgütsel eylemlere bilinçli ve verilere dayalı olarak yaklaşılması insan kaynağının etkili bir şekilde kullanılmasını sağlayabilir (Can, 2013). Cemaloğ-‐

lu'na (2005) göre okul yöneticisi zorunlu olarak sorunları çözmek-‐

le yükümlüdür. Okul yöneticilerinin hizmet öncesinde ya da baş-‐

ladıktan sonra problem çözme teknikleri konusunda yeterli dü-‐

zeyde bilgi ve beceri kazanması gerekmektedir. Çünkü okulların ortak özellikleri olsa da birbirinden farklı özellikleri bulunmak-‐

tadır. Okul yöneticilerinin okulun kendine özgülüklerinin farkında