İÇİNDEKİLER
ÖN SÖZ ... V İÇİNDEKİLER ... VII KISALTMALAR ... XV GRAFİK LİSTESİ ... XXIII
GİRİŞ ... 1
0.1. Tarama Sözlüğü Hakkında ... 1
0.2. Konu ... 2
0.3. Yöntem ... 2
0.4. Kapsam ve sınırlılıklar ... 3
BİRİNCİ BÖLÜM ... 5
I.1. Söz Varlığı ... 5
I.1.1. Terimler ... 7
I.2. Tarama Sözlüğü Üzerine Yapılan Çalışmalar ... 8
İkinci Bölüm: (İNCELEME) ... 9
II.1. Akrabalık Adları ... 9
II.2. Alet Terimleri ... 13
II.2.1. Balık tutma aletleri ... 13
II.2.2. Çalgı aletleri ... 13
II.2.3. Genel olarak hayvancılık alanında kullanılan âletler ... 15
II.2.4. Fırıncılık alanında kullanılan âletler ... 19
II.2.5. İnşaat alanında kullanılan araç ve âletler ... 20
II.2.6. Kesici âletler ... 21
II.2.7. Marangozluk âletleri ... 22
II.2.8. Oyun âletleri ... 23
VIII
II.2.9. Savaş âletleri ... 24
II.2.10. Okçulukla ilgili âletler ve okçuluk terimleri ... 28
II.2.11. Tarımla ilgili âletler ... 30
II.2.12.Terzilikle ilgili âletler ... 33
II.2.13. Yemek âletleri ... 33
II.3. Bayram Adları ... 34
II.4. Bebek ve Çocukla İlgili Terimler ... 34
II.4.1 Bebekle ilgili vücut terimi ... 34
II.4.2. Bebek ve çocukla ilgili eşya adları... 34
II.4.3. Bebekle ilgili adlandırmalar ... 35
II.4.4. Bebekle ilgili diğer sözvarlığı ... 36
II.4.5. Çocukla ilgili adlandırmalar ... 36
II.5. Bitki Adları ... 38
II.5.1. Çiçek açmamış bitki adları ... 38
I.5.2. Tedavi edici ve ilaç olarak kullanılan bitki adları ... 39
II.5.3. Yiyecek ve içecek adı olarak kullanılan bitki adları ... 43
II.5.4. Boya, zamk gibi her nevi madde elde etmek için kullanılan ot .... 48
II.5.5. Çiçek adları ... 49
II.5.6. Ağaç adları ... 53
II.5.7. Diğer bitki kökleri ve adları ... 56
II.5.8. Bitki ve ağaç yetiştirilen yerler ... 58
II.6. Denizcilik Alanında Terimler ... 59
II.6.1. Gemi ve deniz mürettebatı adları ... 59
II.6.2. Gemi, deniz, liman ile ilgili terimler ve eşya adları ... 59
II.7. Dînî Terimler ... 61
II.7.1. Allah, Peygamber, Melekler vb. diğer söz varlığı... 61
IX
II.7.2. Diğer dînî görevliler ... 64
II.7.3. Din, inanç ve ibadetle ilgili diğer terimler ... 65
II.7.4. Dinle ilgili dua niteliği taşıyan sözler ile diğer sözler ... 66
II.7.5. İbadet edilen yerler ile dînî içerikli diğer yerler ... 67
II.7.6. Mübarek günler ve dînî bayramlar ... 70
II.7.7. Namazla ilgili adlandırmalar ... 70
II.7.8. Namazla ilgili eşya adları ... 71
II.8. Dokumacılık terimleri ... 71
II.8.1. Dokumacılıkta kullanılan iplik, pamuk, yün, kıl adları... 71
II.8.2.Dokumacılıkta kullanılan boya, bez, kumaş, kumaş desenleri, kilim adları ... 72
II.8.3. Dokumacılıkta kişi adları ... 75
II.8.4. Dokumacılıkta kullanılan âlet ve malzeme adları ... 75
II.8.5. Dokumacılıkta yapılan uygulamalar ... 76
II.9. Eşya Adları ... 77
II.9.1. Ağaçtan yapılmış yaşlıların kullandığı eşyalar ... 77
II.9.2.Çeyizlik eşyalar ... 77
II.9.3. Ev eşyaları ... 78
II.9.4. Giyim eşyaları ... 79
II.9.4.1. Ayağa giyilenler ... 79
II.9.4.2. Başa takılanlar ... 80
II.9.4.3. Dize takılanlar ... 81
II.9.4.4. Ele takılanlar ... 82
II.9.4.5.Boyuna takılanlar ... 82
II.9.4.6. Bütün vücudu kaplayan giysiler ... 82
II.9.4.7. Vücudun üst bölümüne giyilenler ... 85
II.9.4.8. Vücudun alt bölümüne giyilenler ... 87
X
II.9.5. Göç eşyaları... 88
II.9.6. Hayvancılıkla ilgili eşyalar ... 89
II.9.6.1. Atcılıkla ilgili eşyalar ... 89
II.9.7.Mutfak eşyaları ... 91
II.9.8. Kadın süs eşyaları ... 98
II.9.9. Temizlik Eşyaları ... 101
II.9.10. Yazı Gereçleri ... 102
II.10. Ev, Evin Bölümü, Ev halkı, Evle İlgili Kullanılan Terimler ... 102
II.11. Göç ve yolculuk terimleri ... 104
II.12. Gök, Hava, Hava Olayları, Yağış Türü, Gök Cisimleri, Gök Cisimlerinin Yaydığı Işıkla İlgili Terimler ... 106
II.12.1. Gök, hava, hava olayları, yağış türü terimleri ... 106
II.12.2. Gök cisimleri ve gök cisimlerinin yaydığı ışıkla ilgili terimler 110 II.13. Hasta, hastalık, ağrı, tedavi edici krem adları ... 113
II.13.1. Hasta ve hastayla ilgili terimler... 113
II.13.2. Hastalık, ağrı adları ve terimleri ... 114
II.13.3. Tedavi Edici Krem Adları ... 122
II.14. Hayvanlarla İlgili Terimler ... 122
II.14.1. Hayvan Adları ... 122
II.14.1.1. Suda veya denizde yaşayan hayvan adları ... 122
II.14.1.2. Uçan hayvan adları ... 124
II.14.2. Hayvanın organı, diğer kısımları, hayvanla ilgili malzemeleri ifade eden terimler ... 133
II.14.3. Hayvan yemi ve hayvanın beslendiği, kaldığı yeri ifade eden terimler ... 137 II.14.4. Hayvan hastalıkları, hayvanlarla ilgili kullanılan diğer terimler137
XI
II.15. Hediye ve bahşiş terimleri ... 138
II.16. İnsana Ait Özelliklerle İlgili Söz Varlığı ... 139
II.16.1.İnsanın dış görünüşü, fizikî ve bedenî yönüyle ilgili adlandırmalar ... 139
II.16.2. İnsanın maddî olanakları ile ilgili adlandırmalar ... 143
II.16.3. İnsanın manevî-ruhî yönü ve durumuyla ilgili adlandırmalar ... 144
II.16.4.İnsanın karakter özelliklerini ifade eden ve insana yüklenen sıfatlarla ilgili adlandırmalar ... 145
II.17. İnşaat Terimleri ... 151
II.18. Kadın Adlandırmaları ve Kadınla İlgili Diğer Terimler ... 152
II.19. Kutlama, Tören ve Toplantı ile İlgili Terimler ... 154
II.19.1. Kutlama, tören ve toplantı adlandırmaları ... 154
II.19.2. Kutlama, tören ve toplantıda kullanılan malzemeler ve diğer eşyalar ... 155
II.20. Maden Terimleri ... 155
II.21. Meslek Adları ... 156
II.21.1. Ayakkabıcılıkla ilgili meslek adları ... 156
II.21.2. Bakıcılıkla ilgili meslek adları ... 156
II.21.3. Büyü, sihir, fal ile ilgilenenler... 156
II.21.4. Dış ilişkilerle ilgili meslek adı ... 157
II.21.5. Fırıncılıkla ilgili meslek adları ... 157
II.21.6. Güvenlikle ilgili meslek adları ... 157
II.21.7.Hayvancılıkla İlgili Meslek Adları... 159
II.21.7.1. Atcılıkla ilgili meslek adları ... 159
II.21.7.2. Diğer hayvancılıkla ilgili meslek adları ... 159
II.21.8. Hukukla, diğer taşra teşkilatı ile ilgili meslek adları ... 160
II.21.9.Müzikle ilgili meslek adları ... 161
XII
II.21.10.Okçulukla ilgili meslek adları ... 161
II.21.11. Tarımla ilgili meslek adı ... 162
II.21.12.Tekstille ilgili meslek adı ... 162
II.21.13. Terzilikle ilgili meslek adları ... 162
II.21.14. Tıpla ilgili meslek adları ... 162
II.21.15. Ticaretle ilgili meslek adları... 163
II.21.16. Vakıf ve temizlik meslek adı... 164
II.21.17. Vasıfsız meslek adları ... 164
II.22. Mevsim Adları ... 165
II.23. Millet, Boy, Irk Adları ... 165
II.24. Müzik Alanında Terimler ... 166
II.24.1. Beste adları ... 166
II.24.2. Çalgı aletinin kısımları ve aksesuarları ... 167
II.25. Oyun Adları ... 167
II.26. Oyuncak Adları ... 168
II.27. Ölümle İlgili Terimler ... 169
II.28. Renk Adları ... 170
II.29. Sanat Eserleri Terimleri ... 174
II.30. Savaşla İlgili Terimler ... 174
II.30.1.Savaş veya savaş yapan kişiyi ifade eden terimler ... 174
II.30.2. Savaşta ele geçirilenler ... 174
II.30.3. Savaşta giyilen giysiler ... 176
II.30.4. Savaşla ilgili yer adları ... 176
II.31. Sayı Adları ... 178
II.32. Sporla ilgili terimler ... 180
II.32.1. Güreş sporuyla ilgili terimler ... 180
XIII
II.32.1.1. Güreş ve güreş yapana ilişkin adlandırmalar ... 180
II.32.1.2. Güreşte kullanılan taktiklere ilişkin terimler ... 180
II.32.1.3. Güreşte kullanılan eşyalara ilişkin terimler ... 180
II.32.2. Koşu sporuyla ilgili terimler ... 181
II.32.3. Tekvando sporuyla ilgili terimler ... 181
II.33. Terzilikle İlgili Terimler ... 181
II.34. Ticari Alanda Kullanılan Terimler ... 182
II.34.1. Vergiler ... 182
II.34.2.Para Birimleri ... 183
II.34.3. Ölçü- ağırlık birimleri ve âletleri ... 184
II.34.4. Diğer Ticari Alanda Kullanılan Terimler ... 186
II.35. Toprak Terimleri ... 186
II.36. Unvan ve Saygı Sözleri ... 187
II.36.1. Askerlikle ilgili unvanlar ... 187
II.36.2. Askerlikle ilgili diğer terimler ... 188
II.36.3. Saygı sözleri ... 191
II.37. Vücut ve Organ Terimleri ... 192
II.37.1. Ağızla İlgili Terimler ... 192
II.37.2. Baş, Baş Çevresi, Baş Çevresindeki Duyu ve Diğer Organlarla İlgili Terimler ... 193
II.37.3. Gözle İlgili Terimler ... 195
II.37.3.1. Gözün bölümleri ve gözle ilgili diğer terimler ... 195
II.37.3.2. Göz renkleriyle ilgili adlandırmalar ... 196
II.37.3.3. Gözle ilgili kalıp ifadeler ... 197
II.37.4. Vücudun Üst Bölümüyle İlgili Terimler ... 197
II.37.5. Vücudun Alt Bölümüyle İlgili Terimler ... 202
II.37.6. Vücudun Genel Bölümü İle İlgili Terimler ... 204
XIV
II.37.7.Yüz, Yüzün Şekli ve Görüntüsüyle İlgili Adlandırmalar ... 205
II.38. Yer Adları ... 205
II.38.1.Coğrafî yer adları ... 205
II.38.2. Tedavî, Sağlık Amaçlı Kullanılan Yer Adları ... 209
II.38.3. Savunma ve Dînî Amaçlı Kullanılan Yer Adları ... 210
II.38.4. Mesken, İş, Gezinti, Seyir, Ambar, Temizlik ve Çeşitli Amaçlarla Kullanılan Yer Adları ... 210
II.38.5. Memleket, Köy, Kasaba Anlamında Diğer Yer Adları ... 213
II.39. Yiyecek ve İçecek Adları ... 214
II.39.1. Yiyecek adları ... 214
II.39.1.1.Hayvansal gıdalar ... 214
II.39.1.2. Kuruyemişler... 216
II.39.1.3. Meyve adları ve diğer yemişler ... 217
II.39.1.4. Sebzeler ... 218
II.39.1.5. Süt ve süt ürünleri içeren yiyecek adları ... 219
II.39.1.6. Tatlı türü yiyecekler ... 220
II.39.1.7.Unlu gıdalar ve hububatlar ... 221
II.39.1.8. Yemek ve yiyecek adları ... 224
II.39.2. İçecek Adları ... 225
II.40. Zamanla İlgili Terimler ve Zaman İçeren İfadeler ... 226
II.40.1. Ay adları ... 226
II.40.2. Gün adları ve zaman ifade edenler ... 227
II.40.3 Yıl adları ... 238
III. SONUÇ ... 239
IV. SÖZ VARLIĞINA İLİŞKİN TABLOLAR ... 247
KAYNAKLAR ... 267