ARKITEKJ AYLIK MİMARLIK. ŞEHİRCİLİK VE SÜSLEME SANATLARI DERGİSİ

ARKITEKJ

A Y L I K M İ M A R L I K . Ş E H İ R C İ L İ K V E S Ü S L E M E S A N A T L A R I D E R G İ S İ

I I "

— İstanbul Adalet Sarayı proje müsabakası — Tarsus orta okulu. Y. Mimar Ertuğrul Menteşe — Sümer ilk okulu — Bursada eski bir ev. Prof. Süheyl Ünver — Kararların bo- zulma sebebi. Y. M. Naci Meltem — Adıyaman imar plânı.

Y. M. Asım Kömürcüoğlu — Kâbenin tamirleri. Tahsin Oz — Mesken inşaatı. Mimar A. Chitty — Britanya mimarlarının meslekî durumu, A. Montegü — Gelecekte mimarinin rolü, Paul Zucher — Geçmişten aldığımız ders. Çeviren; E. Men- teşe — Umumî hastaneler — Britanyada memur mimarlar

— Haberler — Piyasa cetveli. —

J

X V I I inci Y ı l . 1 9 4 7 İ s t a n b u l

L ' A R C H I T E C T E :

R E V U E M E N S U E L L E D ' A R C H I T E C T U R E D ' U R B A N I S M E e t d e D E C O R A T I O N

Publiee par: Abidin Mortaş et Zeki Sayâr, Architectes S O M M A I R E

No: 5 - G — 1947

— Le concours du projet du Palais de Justlce d'Istanbu)

les 12 projets mentiones 103

— Le bâtiment d'une eeole secondaire â Tarsus 117 Arch. E. Menteşe

— Le bâtiment d^:une ecole primaire â İzmit 118

— Une maison du vieux style â Bursa 120 Pıof. Süheyl Ünver

— Les causes de corruption des planchers en carreaux 123 Arch. Naci Meltem

— Le projet d'amenagement du village Adiyaman 126 Y. Mimar Asım Könıürcüoğlu

— Les reparations du temple de la Mecque «Kâbe» . . . 129 Tahsin Öz

— Une conference sur la construction des habitations 131 Arch. A. Chitty

— La situation professionnelle des architectes a la

Gı-ande Bı-etagne 135 A. Montegü

Traduit Par. S. Biktimir

— Le röle de l'architecture sur la civilisation future 136 Paul Zucher Traduit Par B. Toygar

— Ce que nous apprenons du passs 138 H Trezzini

Traduit Par E. Menteşe

— Les hopiteaux gsneraux 144 Traduit par Allan Baltacıoğlu

— Les architectes employ^s 148 C. Penn

Traduit Par Ali Berkol

— Les nouvelles 150

— La liste des prix des materiaux de construction ..-.

T H E A R C H I T E C T :

M O N T H L Y P U B L I C A T I O N O N A R C H I T E C T U R E , C I T Y P L A N N I N G A N D D E C O R A T I O N

Published by Abidin Mortaj and Zeki Sayâr, Arch.

C O N T E N T S No: 5 - 6 — 1947

— İstanbul Palace of Justice. design competition 12

mentions 103

— Tarsus secondary school building 117 Ertuğrul Menteşe, Arch.

— Sümer primâry school at İzmit 118 Sümer Bank

— An old house at Bursa 120 Prof. Süheyl Ünver

— Causes of deterioration of stone floors, 123 Naci Meltem, Arch.

— Town planning of the village «Adıyaman,) 126 Asım Kömiircüoğlu, Aıeiı.

— Repairs of the Kabaa 129

Tahsin Öz

— Home construction 131 a lecture by A. Chitty, Arch.

— Professional situation of the British Arcitects 135 A. Montegü

Trans, by S. Biktimir

— The part of Arcniteıture in future civilizatioıı 136 Paul Zucher

Trans, by B. Toygar

— Lessons from the past 138 H. Trezzini

Trans. by E. Menteşe

— Public hospitals 144 trans. by Altaıı Baltacıoğlu

Assistant arehiteets

— News

— Prices of the market

148 C. Penn Trans, by Ali Berkol

150

EN İYİ KAHVE, KAKAO ve SALEP

KURU K A H V E C İ M E H M E T EFENDİ M A H D U M L A R I

İSTANBUL

}

ANKARA

S İ G O R T A Ş İ R K E T İ

Sermayç, ve ihtiyatı : 1.240.500 T. L.

Mallarınızı her türlü afetlere karşı en yeni kombinezonlar ve en ehven şartlarla koruyacak millî bir müessesedir.

Y A N G I N : İ N F Î L A K , Y I L D I R I M , Z E L Z E L E ve sair âfetleri

N A K L İ Y E : E M T İ A , T E K N E , âdî ve lıarp ve sair sigortları,

H A Y A T : H E R T Ü R L Ü K O M B İ N E Z O N L A R

K A Z A : O T O M O B İ L , IŞ K A Z A L A R I , M A L I M E S ' U L l Y E T vesaire.

istanbul, Yeni Postahane karşısı Erzurum Han.

( Servisler : 20541

:

( Müdüriyet: 23883 Telefon

J

T ü r k i y e m ü m e s s i l i : Y . M ü h e n d i s Y U S U F R A Z İ B E L K ı z ı L e y l â H a y r e d e n

Nuruosmaniye

Şeref sokağı N o . 4 0 T e l e f o n : 2 0 6 9 0 Telgraf EVERSEAL, İstanbul

II

Taraçalar, temelle-, duvarlar, Bodrumlar su hazneleri için:

EVERSEAL

P R İ M E R , L İ K İ D , P L A S T İ K

Eski ve akan taraçalar E V E R S E A L ile defhal tamir edilir.

NIAGRATITE Çimentoya katılarak su geçirmez sivalar vücude

getirir.

N O T : EVERSEAL Primer, Likid, Plastik, isıiılmaz, içine hiy bir şey k a t ı l m a m a l ı olduğu gibi kullanılır.

S u r e t i i s t i m a l i n i g ö s t e r e n b r o ş u l e r i i s t e y i n i z .

r ^{— — - — ^}

İLLER BANKASI

K a p i t a l : 1 0 0 . 0 0 0 . 0 0 0 . - T . L . İdare M e r k e z i : A n k a r a

1 — B A N K A İ Ş L E M L E R İ : B a n k a Ö z e l k a n u n u n u n yetki v e r d i ğ i b a n k c a ı l ı k iş- lemlerini y a p a r .

R e s m î dairelere k ı y m e t m u k a b i l i te- m i n a t m e k t u b u verir.

2 _ H A R İ T A , P L A N v e E T Ü D L E R : K ö y , K a s a b a v e şehirlerin imarları için g e - reken harita, plân, p r o j e , keşif v e etüdleri y a p a r .

3 _ Y A P I İ Ş L E R İ : Ö z e l idarelerle, B e l e d i y e v e K ö y idarelerinin v e b u i d a r e - lerin kuracakları birliklerin v e kurumların tesis v e yapılarını y a p a r .

4 _ F E N N İ N E Z A R E T v e D E N E T - L E M E : B a n k a d a n alınan k r e d i l e r l e girişi- len işlerin f e n n î n e z a r e t v e d e n e t l e m e s i n i üzerine alır.

5 — M A K İ N E v e A L E T L E R T E M İ N İ Y u k a r ı d a yazılı İdare v e K u r u m l a r c a m a k i - ne, âletler v e e d e v a t , g e r e ç v e e ş y a d a n te- m i n e d e b i l d i k l e r i n i satar v e y a kiralar.

6 — A R A Ç v e O R T A K L I K : Y u k a - rıda yazılt işlere ait gerekli tesisleri d o ğ r u - d a n d o ğ r u y a v e y a ortaklık suretiyle v ü c u d e getirir.

7 — S İ G O R T A İ Ş L E R İ : Bu i d a r e v e K u r u m l a r ı n m e n k u l v e gayri m e n k u l m a l - larını s i g o r t a ettirir.

G Ü V E N S İ G O R T A

Bütün emlâk sahiplerinin ve iş adamlarının güven kaynağıdır.

İş Merkezi:

Galata, Sümerbank binası.

Telg: Türkgüven Müdüriyet: 40630 Teli: Santral, 44966 - 44969

Ö D Ü N Ç P A R A VÂKIF P A R A L A R

İDARESİ

Her türlü kolaylıkla, ehven ve müsait şart.

larla kârgir binalara, Bitmemiş inşaat ve kıymetli arsalara ödünç para v»^rir.

VAKIF PARALAR İDARESİ

Sıkıntılı zamanınızda en kısa yoldan yardımınıza koşan müessesedir.

ADRES: Yenipostane karşısında, Valide Han birinci kat — İSTANBUL

TELEFON: 23654

İSTANBUL

EMNİYET SANDIĞI

Kuruluşu: 1888

MERKEZİ: Cağaloğlu

ŞUBELERİ: Ankara, Beşiktaş, Kadıköy, Eminönü

Halı - Kilim Mücevher Tahvil Emlâk

Karşılığında ödünç verir.

Para yatıranlara: En elverişli ve eşsiz kolaylıklar.

İstanbuldaki emlâkin Ankaradan ve Ankaradaki- lerin buradan ipoteği yapılır.

ÇEUK-BOYA

T. A. Ş.

C İ B A A . Ş. Türkiye Mümessili

S E R M A Y E S İ : T A M A M E N Ö D E N M İ Ş 500.000 T L.

O B o y a l a r : İ N Ş A A T D E N İ Z

M E T A L M U H A F A Z A S I H U S U S Î

Y A R D I M C I M A D D E L E R

# S I N A Î B O Y A L A R v e Y A R D I M C I K İ M Y E V Î M A D D E L E R

0 METALLER

# A D Î v e H U S U S Î Ç E L İ K L E R 0 M O T O R v e T E Z G Â H L A R

İ D A R E M E R K E Z İ : A N K A R A H A N . B A N K A L A R C A D D E S İ — G A L A T A İ S T . P O S T A K U T U S U : 1251 G A L A T A , İ S T . T E L G R A F A D R : Ç E L B O Y T E L E F O N : 44122

BANYO LEVAZIMI

LAVABOLAR 46 X 63 42 X 56 39 X 49 31 X 58 BANYOLAR

KIRMIZI, BEYAZ, SİYAH S E R A M İ K K A R O

10 X 10

RUBEDOİT TECRİT LEVHASI İNGİLİZ YALE SİSTEMİ

KAPI KİLİTLERİ G E L M İ Ş T İ R

GEREÇ

TİCARET Ltd. ORTAKLIĞI ANADOLU HAN No. 27 - EMİNÖNÜ

TELEFON: 21529

TELGRAF : GEREÇ. İstanbul

MARŞA T. A. ş.

I - ' .

M a r a n g o z T e z g â h l a r ı , M a t k a p M a k i n e l e r i , K o m p r e s ö r Ç e k i ç l e r i . L â s t i k Ç i z m e v e s a i r e .

G a l a t a T ü n e l C a d . No. 18

EMÜLZER - E : Tecrit ve elâstikî döşemeler için spesyal bitüm emülsyonu.

EMULZER - F : Sıva ilâcı. Çimento ve kireç harcına katılıp su ve rutubetin geçmesine kat'iyyen mâni olur.

EMÜLZER - S : Anî sertleşme ilâcı. Çimento haremi 4 dakikada dondurur ve seıtleştirir.

EMÜLZER - C : Elyaflı bitümlü izolasyon maddesi.

Tecrübeli ve emniyetli bir malzeme- dir.

EMÜLZER - M: Haricî sıvaların muhafazası için renksiz mücerrit.

Mutahassıs Işcl ekiplerimii vardır. Deruhte ettijjimiz işçilikler garanti edilir.

S a t ı ş y e r l e r i :

İstanbul Ankara A s f a l t E v i Nadir Nail Keçili

Galata, Mahmudiye C. 77 Kınacı Han No. 12 Telf. 3243 Tel.: 41988—Telg. Astaltevi. Telg: Nadir

SOĞUK TUTKAL

( S Ü T E R K A L ) İle: T a y y a r e , G e m i l e r a k s a m ı n a , A r a b a l a r a , K a r o s e r i . V a g o n l a r a . M o b i l y a l a r a , K a p l a m a l a r a , B a h ç e M o b i l y a - l a r ı n a , T a h t a , D e m i r , C a m , P o r s e l e n , T a ş ; B e t o n , M a n t a r , D e r i , M u ş a m b a , K â ğ ı t v e b i l c ü m l e d o ğ r a m a i ş l e r i n i y a p ı ş t ı r ı r .

S u y a k a r ş ı g ö r ü l m e m i ş b i r m e t a n e t , y ü k s e k b i r y a p ı ş t ı r m a h a s s a s ı e n t a s a r r u f - l u v e k u l l a n ı l m a s ı v e h a z ı r l a n m a s ı e n k o l a y b i r m a d d e . S ı c a ğ a m u h t a ç d e ğ i l d i r . A ç ı k t a k u l l a n ı l a b i l i r . T a h t a l a r ı y a p ı ş t ı r m a d a n e v v e l ı s ı t m a k l â z ı m d e ğ i l d i r .

Emsalinden Daha Mükemmel ve Daha Ucuzdur.

Bursa Süttozu Fabrikası Kollektif Şirketi Kimyevi' Sanayi Şubesi « S Ü T E R K A L » Soğuk Tutkal

Telgraf : SÜT — BURSA. Telefon : 2222

2223

S e n e l e r d e n b e r i M e m l e k e t i m i z i n m a h r u m k a l d ı ğ ı

ÇELOTEKS ÇELOTEKS ÇELOTEKS ÇELOTEKS ÇELOTEKS

Tecrid Levhalarımız Gelmiştir.

H e r n e v i b i n a l a r ı k ı ş ı n s o ğ u k , y a z ı n s ı c a k h a v a l a r a v e r ü t u b e t e k a r ş ı m u h a f a z a e d e r .

K ı ş ı n k ö m ü r ü n % 4 0 n i s b e t i n d e s a r f i y a t ı n ı a z a l t ı r .

İ k a m e t g â h l a r d a S E S v e G Ü R Ü L T Ü N Ü N k a t t a n k a t a , d a h i l d e n h a r i c e , h a r i c d e n d a h i l e n a k l i n e m â n i o l u r .

S İ N E M A , T İ Y A T R O . K O N F E R A N S s a l o n l a r ı . G A R A J , B U Z H A N E v e b ü y ü k k ü ç ü k i n ş a a t l a r d a k u l l a n ı l ı r .

D i ğ e r b e n z e r l e r i n e K A L İ T E i t i b a r i l e ü s t ü n d ü r .

Türkiye M ü m e s s i l i :

S E R E T T A R İ t h a l â t - i h r a c a t T . A. Ş.

S ' r k e c i , K a v s e r i h a n 5 - 6 - 7 , T e l e f o n : 2 1 7 1 9 S A T I Ş D E P O S U

SER*1TAR T. A. Ş. M u ı r . h a n e c a d d e s i N o . 100, T e l e f o n : 42699

Y E N t S İ S T E M

AĞIRLIKSIZ, İPSİZ O L A R A K AYDINLIK ELEKTRİK EVİ kullanılan

HALİL İBRAHİM ERK

P E N C E R E M A K A R A L A R I HALİL İBRAHİM ERK

A V R U P A M A M U L Â T I Elektrik Tesisat Müteahhidi K A P I ve P E N C E R E

T A K I M L A R ! G E L M İ Ş T İ R

H E R N E V İ E L E K T R İ K , E L E K T R İ K P R O J E v e M A L Z E M E S İ H E S A B A T I T A N Z İ M İ

K M A L H A S

^-

H 1R D A VAT M A Ğ A Z A S I

B e y a z ı t Ü n i v e r s i t e C a d . N o . 15.

TERSANE CADDESİ No. 19 İstanbul.

Telefon : 41404

ta

T e l g r :

Aydınlık - İstanbul. Telef: 21125

K O N T R A L I T

DUVAR TAHTASI

D o ğ r a m a c ı , M a r a n g o z , i n ş a a t ç ı l a r a v e d e k o r a t ö r l e r e h a r a r e t l e t a v s i y e o l u n u r .

L o k a n t a s a l o n l a r ı n d a k o l a y l ı k l a i ş l e n i r , b o y a , cila t u t a r .

E b a t l a r ı : K a l ı n l ı k , 4, 5, n / m . E n i : 122 cm.

B o y u : 244, 2T5, 305, 366

K o n t r p l a k d a n d a y a n ı k l ı s u y a , t u r u b e t e m u k a v i m

mammak

B e t o n i ş l e r i n d e d ü z g ü n s a t ı h l a r s a ğ l a^r

Ç i f l i k l e d e S a t ı ş y e r i : EK S İ Y A N M Ü E S S E S E h l 22 K a l a f a t y e r i 2?, G A L A T A

T e l e f o n • 4 2 2 4 3 T e l g r a f : T O M R U K - G a l a t a

r

M e r k e z i : A N K A R A U l u s M e y d a n ı T e l g r a f a d r e s i : K O Ç

P o a t a k u t u s u ' : 72 T e l e f o n : 3450

K ©

Ticaret Türk Anonim Sirkeli

Ş u b e s i : İ S T A N B U L F e r m e n e c i l e r N o . 90

G A L A T A T e l e f o n : 44769

44762

S I H H İ T E S İ S A T

KALORİFER TESİSATI İ N Ş A A T

DEMİR C A M

M A L Z E M E L E R İ

T İ C A R E T H A N E S İ

r —

ANADOLU

S İ G O R T A Ş İ R K E T İ

TÜRKİYE CUMHURİYE 1 i ZİRAAT VE TÜRKİYE İŞ BANKALARININ KURUMUDUR

Sermaye ve ihtiyatları: 5 . 8 3 2 . 0 0 0 Liradır Tesis tarihi olan

1925

senesinden beri yaptığı sigortalar:

K A R A D A : Yangın - kiracı, şagil, mal sahibi ve komşu mes'uliyeti - kira za- rarları - yıldırım - zelzele - infilâk - havagazi iştiali - makina ka- zası ve motör iştiali - kara nakliyatı harp sigortaları.

D E N İ Z D E : Bütün deniz tehlikelerine karşı deniz nakliyatı - gemi ve motör tekneleri - mayın - torpil - alelûmum deniz harr. sigortaları.

H A V A O A : Tayyare sigortaları - tayyare seferlerinde pilot ve yolcuların si- gortaları.

K A Z A D A : insanın maruz kalabileceği her türlü kaza - iş kazaları - otomo- bil - kazaları - malî mes'uliyet - makine kırılması sigortaları.

H A Y A T T A : Temettülü veya temettüsüz olarak ölüm tehlikesiyle beraber:

Tasarruf için: «M u h t e 1 i t» ve «T a m m u h t e l i t » - aile istik- balini temin için: î r a 111 a i 1 e» - kızlar için: «C i h a z» - çocuk- lar için: « T a h s i l v e t e r b i y e» - ihtiyarlık için: «I r a t » - hastalık veya kaza neticesinde malûl kalmaya karşı: « M a l û l » sigortaları.

İ ş S A H A S I N D A : Atölyeler, fabrikalar, maden ocakları gibi iş yerlerinde ve tica- rethane, bankalarda ve meslekî teşekküllerle birliklerde çalışan- ların hayat, ölüm ve kazalarını temin eden grup sigortaları.

İstanbul, Yenipostahane Jcarşısı, Büyük Kınacıyan Han. Telefon: 24294. Hayat Kısmı: 20541.

r ^

 ü K Î î £ K T M I M A R L I K ' Ş E H İ R C İ L İ K V E S Ü S L E M E S A N A T L A R I D E R G İ S İ

İ M T İ Y A Z S A H İ B İ ; Z E K İ S A Y Â R U. N E Ş R İ Y A T MÜDÜRÜ, A B İ D İ N M O R T A Ş A D R E S : A N A D O L U H A N N O : 33 E M İ N Ö N Ü İ S T A N B U L T E L : 2 1 3 0 7

S A Y I : 1 8 5 - 1 8 6 « S E R İ : IV. • Y I L : 1947

V J

Y. Mimar Harbi Hotan projesi

İ S T A N B U L A D A L E T S A R A Y I P R O J E M Ü S A B A K A S I J Ü R İ R A P O R U

İ s t a n b u l d a S u l t a n a h m e t m e y d a n ı ile B i n b i r d i r e k a r a s ı n - d a k i s a h a d a v e İ b r a h i m P a ş a s a r a y ı b i t i ş i ğ i n d e y a p ı l m a s ı k a r a r l a ş t ı r ı l m ı ş o l a n İ s t a n b u l A d al 21 S a r a y ı p r o j e m ü s a - b a k a s ı için t a y i n e d i l e n s ü r e i ç i n d e B a y ı n d ı r l ı k E a k a n l ı ğ m a

(2S) p r o j e g e l m i ş v e b u n l a r k a p a l ı k o l i l e r h a l i n d e h e y e t i m i z t a r a f ı n d a n t e s e l l ü m e d i l e r e k A n k a r a Ü n i v e r s i t e n Dil, T a r i h v e C o ğ r a f y a F a k ü l t e s i n d e b u işe t a h s i s e d i l e n s a l o n d a akıl- m ı ş v e e v v e l c e h a z ı r l a n m ı ş o l a n p a n o l a r a a s ı l m ı ş t ı r .

J ü r i m e s a i s i n e 9/4/1947 g ü n ü b a ş l a m ı ş v e s ü r e k l i ç a l ı ş - m a k s u r e t i y l e 18/4/1947 t a r i h i n d e t a m a m l a n m ı ş t ı r .

J ü r i b ü t ü n p r o j e l e r ü z e r i n d e y a p t ı ğ ı i l k v e u m u m î t e t - k i k t e :

S ı r a n u m a r a s ı

11

15 16 18 23 28

H ü v i y e t n u m a r a s ı 22356 99999 33516 90006 12321 23632 N u m a r a l ı (6) p r o j e n i n d i ğ e r p r c j e l e ı l e m u k a y e s e e d i - k m i y e c e ğ i n i i t t i f a k l a k a b u l e t m i ş o l d u ğ u n d a n b u n l a r ı n m ü - s a b a k a d ı ş ı n d a b ı r a k ı l m a l a r ı k a r a r l a ş t ı r ı l m ı ş t ı r . Ş u k a d a r k i (15) s ı r a v e (99939) h ü v i y e t n u m a r a s m ı t a ş ı y a n p r o j e n i n m ü s a b a k a d a n ç ı k a r ı l m a s ı İ b r a h i m P a ş a s a r a y ı n ı n b i r k ı s m ı -

/>wm-. T.CU2

,

ı

Rumuz : 71042 Y. Mimar Harbi Hotan

n ı y ı k m a k s u r e t i y l e m ü s a b a k a ş a r t l a ı ı n a r i a y e t s i z l i ğ i n d e n i l e ı i g e l m i ş t i r .

B u n d a n s o n r a g e r i y e k a l a n (22) p r o j e i k i n c i b i r i n c e l e - m e y e t â b i t u t u l m u ş v e b u n l a r ı n h e r b i r i h a k k ı n d a k i j ü r i n i n n a k t a i n a z a r ı b u r a p o r u n e k k ı s m ı n d a a ç ı k l a n m ı ş t ı r .

B u n l a r a r a s ı n d a a ş a ğ ı d a n u m a r a l a r ı y a z ı l ı o l a n d ö r t p r o j e , i k i n c i e l e m e s o n u n d a ç ı k a r ı l m ı ş t ı r .

S ı r a n u m a r a s ı H ü v i y e t n u m a r a s ı

4 87356 7 74974 9 84321 27 81351 M ü t e a k i b e n , ü ç ü n c ü d e r e c e d e y a p ı l a n d a h a s ı k ı b i r i n -

c e k ı r . e s o n u c u n d a d a h a i k i p r o j e n i n t a s f i y e e . i i l m e s i m u v a - f ı k g ö r ü l m ü ş t ü r . B u p r o j e l e r ş u n l a r d ı r :

S ı r a n u m a r a s ı H ü v i y e t n u m a r a s ı

2 83947 5 37757 D ö n d ü n c ü v e s o n u n c u e l e m e d e p r o j e l e r d a h a k a t ' î b i r

s u r e t t e e l e n d i k t e n s o n r a n e t i c e d e :

s ı r a n u m a r a s ı 6 10 20 24

H ü v i y e t n u m a r a s ı 23579 76511 56831 20517 P r o j e l e r i n m ü s a b a k a d a m e v k i k a z a n a m ı y a c a k l a r ı a n l a - ş ı l a r a k ç ı k a r ı l m a l a r ı k a r a r l a ş t ı r ı l m ı ş t ı r .

B u d ö r t e l e m a n m d e r e c e d e r e c e ç ı k a r ı l m a l a r ı k a r a r l a ş a n p r o j e l e r h a k k ı n d a j ü r i m i z d a i m a i t t i f a k e t m i ş t i r .

B u s u r e t l e e l e n e n (16) p r c j e d e n s o n r a g e r i y e k a l a n (12) p r o j e e n u f a k d e t a y l a r ı n a k a d a r b i r e r b i r e r g ö z d e n g e ç i r i l - m i ş v e h e r b i r i n i n i y i v e f e n a t a r a f l a r ı k a y ı t v e b i r b i r i y l e m u k a y e s e e d i l m i ş t i r . B u p r o j e l e r i n b i r b i r i n e n a z a r a n b a r i z b i r t e f e v v u k u o l m a d ı ğ ı g i b i m e v k i i n a z a m e t v e e h e m m i y e - t i y l e n i s b e t k a b u l e d e b i l e c e k v a s ı f l a r ı h a i z b u l u n m a d ı ğ ı v e b u h a l i y l e i n ş a e d i l m e l e r i n i n i m k â n s ı z b u l u n d u ğ u n e t i c e - s i n e v a r ı l d ı ğ ı n d a n h i ç b i r i m ü k â f a t a l â y ı k g ö r ü l m s y i p b u n - l a : ın o n i k i s i n e d e s a d e c e b i r e r m a n s i y o n v e r i l m e s i n e i t t i - f a k l a k a r a r v e r i l m i ş t i r . Ş u k a d a r k i b ü t ü n m ü s a b a k a p r o - j e l e r i n i n v e b i l h a s s a m a n s i y o n a a y r ı l a n (12) p r o j e n i n ç o k

Rumuz : 31347 Y. Mimar Doçent H. K. Söylemezoğlu, Gazanfer Erim

b ü y ü k v e k ı y m e t l i ç a l ı ş m a l a r ı n m a h s u l ü o l d u ğ u n u g ö z ö n ü - n e a l a r a k v e m ü s a b a k a ş a r t n a m e s i n i n 13 ü n c ü m a d d e s i n e d a y a n a r a k b u (12) m a n s i y o n p r o j e n i n h e r b i r i n e m ü s a v a t e n i k i ş e r b i n l i r a n ı n v e r i l m e s i n i j ü r i m i z m ü t t e f i k a n t a s v i p e t - m i ş t i r .

M a n s i y o n , k a z a n a n (12) p r o j e B a k a n l ı ğ a g e l i ş v e k a y - d e d i l i ş s ı r a n u m a r a s ı n a g ö r e ş u n l a r d ı r :

19

21 22

25 26

31347 94511 27447 12121 93339

S ı r a n u m a r a s ı

1

3

8 12

13 14 17

H ü v i y e t n u m a r a s ı 71042 86568 25946

22161

19765 75412 10087

B u m ü s a b a k a d a h e y e t i m i z , h e r ns k a d a r m ü k â f a t a m ü s - t a h a k p r o j e g ö r m e m i ş ise d e m ü s a b a k a n ı n ç o k i s t i f a d e l i o l - d u ğ u n u v e m ü s a b ı k l a r ı n h e m e n h e p s i n i n t a k d i r e l â y ı k g a y - r e t l e r s a r f i y l e o r t a y a k o y d u k l a r ı e s e r l e r i n k ı y m e t v e e h e m - m i y e t i n i t e b a r ü z e t t i r m e ğ i d e b i r b o r ç b i l m e k t e d i r . M ü s a - b a k a n ı n n e t i c e b a k ı m ı n d a n m u v a f f a k o l a m a m a s ı m e v z u u n m ü t e a d d i t y ö n l e r d e n g a y e t m ü ş k ü l o l m a s ı n d a n v e m ü s a b ı k - l a r ı n b i r ç o k z o r l u k l a r ı y e n m e k m e c b u r i y e t i k a r ş ı s ı n d a k a l - m ı ş o l m a l a r ı n d a n i l e r i g e l m e k t e d i r . B u z o r l u k l a r ı n e n ö n e m - l i l e r i ş u n l a r d ı r :

İSTANBUL

ADALET SARAYI

31347

m i I ^ ^ Z J L J T j l L

• — t f T L . „

'JUTÂH

j J E j t B f a i r T T B ]

Ujrs f i p i t ] i ^ p i h • - d LJ n t e L i j ö ; i J n - Ö f H 3 M

mel İM,

s ı z ı . . r s s ± t j ± r q

B \ T İ T T T T T T T T ^

( o . i l k i u i l . l . j . l . g j ^

M

• * • BP" "I

• M m fil

m n r.j—fin ^

• hl

l - j - - - L.

J—V- r- r" p• •

+ -

a £3 o c

İ S T A N B U L A D A L E T SARAYI P R O j C M Ü S A B A K A S I

R. &SS»

Rumuz : 86568 Y. Mimar: Bedri Uçar, Selim Benar, Dündar Eilmez

1) T a r i h î ç e r ç e v e y e u y m a k ,

2) i b r a h i m P a ş a s a r a y ı n ı n b i t i ş i ğ i n d e b u l u n m a k , 3) A r s a n ı n g a y r i m u n t a z a m ş e k i l d e o l m a s ı v e b ü y ü k b i r

k ı s m ı n ı n İ b r a h i m P a ş a s a r a y ı a r k a s ı n a r a s t l a m a s ı , 4) D i v a n y o l u c i h e t i n d e k i y a n k ı s m ı n ö n c e p h e y e n a z a r a n

ç a p r a z o l u ş u ,

5) A r s a n ı n ö n c e p h e s i ü e a r k a c e p h e s i a r a s ı n d a 15 m e t r e l i k b i r n i v o f a r k ı n ı n b u l u n u ş u ,

6) S u l t a n a h m e t m e y d a n ı m i h v e r i n i n b i n a c e p h e s i n e m u - v a z i o l m a m a s ı v e m i h v e r d e k i r a k ı m ı n c e p h e i s t i k a m e - t i n d e k i r a k ı m d a n a ş a ğ ı d a b u l u n m a s ı .

Y u k a r ı d a k i s e b e p l e r y ü z ü n d e n k a t ' î b i r n e t i c e e l d e e d i - l e m e m i ş ise d e b u m ü s a b a k a f a y d a s ı z s a y ı l a m a z . Z i r a m ü - s a b ı k l a r ı n ç a l ı ş m a l a r ı s o n u n d a e l d e e d i l e n n e t i c e l e r k o n u - n u n z o r l u k l a r ı n ı a ç ı k b i r s u r e t t e m e y d a n a k o y m u ş v e h a l l i

g e r e k l i m e s e l e l e r i a ç ı k l a m ı ş o l m a s ı d o l a y ı s i y l e i k i n c i b i r m ü s a b a k a d a k a t ' î v e i n ş a y a l â y ı k b i r p r o j e n i n e l d e e d i l e b i l - m e s i i m k â n l a r ı h a z ı r l a n m ı ş b u l u n m a k t a d ı r .

B u m ü s a b a k a j ü r i m i z i n i n c e l e m e l e r i s o n u n d a e l d e ettiği k a n a a t e g ö r e y e n i a ç ı l a c a k m ü s a b a k a d a m ü s a b ı k l a r ı n a ş a - ğ ı d a k i h u s u l a n g ö z ö n ü n d e b u l u n d u r m a l a r ı f a y d a l ı g ö r ü l - m ü ş t ü r :

1 — Y e n i y a p ı l a c a k k ı m m S u l t a n a h m e t m a y d a n ı n a n a - zır c e p h e s i İ b r a h i m P a ş a s a r a y ı i r t i f a ı n ı g e ç m e m e l i d i r .

2 — M e v c u t b i n a l a r l a t e ş k i l i g e r e k l i o l a n a h e n k b u b i - n a l a r ı n a y n e n t a k l i d i v e y a t e k r a r ı ile değil, b i l â k i s a n l a y ı ş l ı v e k a v r a y ı ş l ı b i r k o n t r a s t ile e l d e edilebilir. E s k i s a r a y m s o k l v e k o r n i ş l e r i n i n b i r a z b ü y ü t ü l m ü ş b i l e olsa p e n c e r e l s r i n i n y e n i k ı s m ı n c e p h e s i n d e t e k r a r l a n m a s ı iyi n e t i c e v e r e m i y e - ceği gibi e s k i e s e r i n k ı y m e t i n i d e b o z a r .

İ S T A N B U L ADALET SARAYİ P R O j E M Ü S A B A K A S I

106

^{P l â n}

Rumuz: 22161 Y. Mimar Doçent Eyüp Kömürcüoğlu, Tevfik Kömürcüoğlu

3 — İ b r a h i m P a ş a s a r a y ı n ı n s a ğ y a n t a r a f ı b i r c e p h e d e n z i y a d e b i r h a c i m i f a d e e d e r . B u s e b e p l e ç o k k a r a k t e r i s t i k o l a n b u p e n c e r e s i z y a n t a r a f ı n k ı s m e n o l s u n g ö r ü l m e s i n i s a ğ l ı y a c a k ş e k i l d e y e n i k ı s m ı n t e r t i p l e n m e s i .

4 — B ü t ü n z o r l u k l a r a r a ğ m e n b u m e v k i d e m u h t e ş e m b i r A d a l e t S a r a y ı n ı n t e s i s i i m k â n s ı z d e ğ i l d i r . Ş u k a d a r k i i s t e n i l e n a z a m e t v e i h t i ş a m m u t l a k a b ü y ü k b i r i r t i f a y a h u t m u a z z a m t a ş m e r d i v e n l e r v e y a a ğ ı r b i r m i m a r î ile e l d e e d i - l e m e z . D ı ş m i m a r î a h e n k l i v e m o n ü m a n t a l o l m a k l a b a r a b e r b i n a n m i ç i n d e l ü z u m l u y e r l e r d e a z a m e t l i v e h e y b e t l i h o l l e r tesisi ile A d a l e t S a r a y ı y a p m a k k a b i l d i r .

5 — A ğ ı r c e z a s a l o n l a r ı d a r k o r i d o r l a r ı n ü z e r i n d e g e l i - ş i g ü z e l tesis e d i l m e y i p b u n l a r ı n e h e m m i y e t i y l e m ü t e n a s i p v e s ü b ü l l e r e n a z ı r v e h a l k t a r a f ı n d a n k o l a y c a b u l u n a b i l e c e k m ü h i m n o k t a l a r a y e r l e ş t i r i l m e l i d i r

6 — S u l t a n a h m e t m e y d a n ı ile B i n b i r d i r e k m e y d a n m ı b i r b i r i n e b a ğ l a m a k m a k s a d i y l e İ b r a h i m P a ş a s a r a y m m i k i b l o k u a r a s ı n d a n g e ç m e k ü z e r e b i r g e ç i d i n t e s i s i y e r i n d e o l u r ,

M u h t e l i f d e v i r l e r d e y a ş a m ı ş o l a n e s l â f ı a u z ı n v ü c u d e g e -

t i r d i ğ i m u h t e ş e m â b i d e l e r l e s ü s l e n m i ş b u l u n a n v e ö n e m i t i - b a r i y l e d ü n y a n ı n s a y ı l ı m e v k i l e r i n d e n b i r i o l a n b u y e r d e y a p ı l a c a k A d a l e t s a r a y m m d e v r i m i z i n t e k n i k v e m i m a r î t e - k e m m ü l ü n ü n b i r n ü m u n e s i v e b i l h a s s a C u m h u r i y e t d e v r i n i n t a r i h b o y u n c a y a ş ı y a c a k ö l m e z b i r â b i d e s i o l m a s ı a r z u e d i l - m e k t e o l d u ğ u n d a n b u m ü s a b a k a d a n e l d e e d i l e n t e c r ü b e l e r v e y u k a r ı d a k ı s a c a a r z e d i l e n h u s u s l a r g ö z ö n ü n d e t u t u l m a k ş a r t i y l e y e n i v e u m u m î b i r m ü s a b a k a n ı n a ç ı l m a s ı m e v z u u n e h e m m i y e t i b a k ı m ı n d a n ş a y a n ı t a v s i y e g ö r ü l m ü ş t ü r

B a ş k a n R a p o r t ö r T . Y . M ü h . B i r l i ğ i a d ı n a B a y ı n d ı r l ı k B a k a n l ı ğ ı a d ı n a

M u h l i s S e r t e l H ü s e y i n K a r a A d a l e t B a k a n l ı ğ ı a d ı n a M i l l î Eği. B a k a n l ı ğ ı a d ı n a İ s t a n b u l C u m h u r i y e t s a v c ı s ı Y ü k s e k M i m a r

İ h s a n K ö k n e l S a i m Ü l g e n B a y ı n d ı r l ı k B a k a n l ı ğ ı a d ı n a B a y ı n d ı r l ı k B a k a n l ı ğ ı a d ı n a

P r o f e s ö r G . Ö e l s n e r P r o f e s ö r P . B o n a t z İ s t a n b u l İli a d ı n a

Y . M i m a r R ü k n e t t i n G ü n e y

T . Y . M i m a r l a r B i r l i ğ i a d ı n a Y . M i m a r R e c a i A k ç a y

İSTANBUL ADALET SARAYI öte la. t

Plân 107

Rumuz: 27447 Y. Mimar Doçent Leman Tomsu ve Enver Tokay

İ S T A N B U L A D A L E T S A R A Y I P R O J E M Ü S A B A K A S I N A A İ T J Ü R İ R A P O R U N A E K T İ R .

1 — 71042 R ü m u z l u p r o j e p l â n ı n ı n i k i e s a s a k s ü z e r i n e t e r t i p e d i l m e s i g ü z e l d i r . B i n a n ı n D i v a n y o l u n a b a k a n t a r a - f ı n ı y o l a p a r a l e l y a p m a k k a y g u s u n d a n d o ğ a n ç a r p ı k k ı s ı m - l a r l a m ü t e a d d i t k ü ç ü k a v l u l a r ı n b u l u n m a s ı i y i d e ğ i l d i r . E s a s g i r i ş t e k i m e r d i v e n i n ü ç k ı s ı m d a n m ü r e k k e p v e d a r o l m a - s ı m a h z u r l u d u r . İ k i a ğ ı r c e z a s a l o n u n u n e s a s h o l a k s ı ü z e - r i n d e b u l u n m a s ı m u v a f ı k g ö r ü l m e m i ş t i r . C e p h e d e t a k l i t o l a - r a k İ b r a h i m P a ş a s a r a y ı n ı n t e k e r r ü r ü v e o r t a k ı s m a k o n u - l a n y a b a n c ı m i m a r î e s k i ile y e n i y i i y i b i r ş e k i l d e b i r l e ş t i r -

m e m e k t e v e o r t a k ı s ı m d a k i a ğ ı r m i m a r î i l e y a n l a r ı n d a k i k ı - s ı m l a r a r a s ı n d a a h e n k b u l u n m a m a k t a d ı r . S u l t a n a h m e t m e y - d a n ı ile b i n a a r a s ı n d a k a l a n k ı s m ı n s u r e t i h a l l i ç o k ş e m a - t i k t i r . S i n a n a a i t k ü ç ü k g i r i ş k a p ı s ı n ı n y ı k ı l m a s ı h a t a l ı d ı r .

2 — 83947 R ü m u z l u p r o j e d e D i v a n y o l u ile F ü r ü z a ğ a c a - m i i k ö ş e s i n d e y a p ı l a n y e n i m e y d a n h a t a l ı d ı r . B u b i n a d a u m u m i y e t l e d e k o r a t i f b i r m i m a r î t a t b i k e d i l m i ş v e e s a s c e p - h e n i n b u l u n m a s ı l â z ı m g e l e n m e y d a n a p e k d a r b i r b l o k k o - n u l m u ş t u r . P l â n d a i y i e t ü d l ü o l m a y ı p ş e m a t i k t i r .

Y. Mimar Hüseyin Güngör Rumuz : 25946

3 — 86568 R u m u z l u p r o j e d e m e r k e z i v e a r k a t l ı 51X43 e b ' a d m d a k i b ü y ü k a v l u a ç ı k o l a r a k D i v a n y o l u r . a b a ğ l a n - m ı ş t ı r . B u s u r e t l e e s a s c e p h e d e k i g i r i ş l e r l e a y n i e h e m m i y e t t e i k i k ı s ı m t e ş e k k ü l e t m i ş o l u y o r . E s a s m e t h a l d e k i m e r d i v e - n i n g a y e t d a r b i r s a h a i ç i n d e g a r d r o p l a r l a k a r ş ı l a ş m a s ı i y i o l m a m a k l a b e r a b e r p l â n ı n u m u m î h a t l a r ı v a z ı h v e iyi t e r t i p e d i l m i ş b u l u n m a k t a d ı r .

M a h k e m e l e r a r a s ı n d a 300 m e t r e g e n i ş l i ğ i n d e k i a v l u l a r ü ç k a t için k i f a y e t s i z g ö r ü l m ü ş t ü r . S a n ı k l a r ı n m a h k e m e y e g e l i ş l e r i h a l l e d i l m e m i ş v e u m u m i y e t l e i s t e n i l e n ö l ç ü l e r k ü - ç ü k t u t u l m u ş t u r . E s a s c e p h e e s k i b i n a n ı n s a ğ t a r a f t a t e k r a r ı ile y e n i b i r o r t a k ı s ı m d a n i b a r e t t i r . B u s u r e t l e m e y d a n a g e - l e n u z u n c e p h e , e s k i e s e r l e r e h â k i m o l m a k i d d i a s i y l e m u - v a z e n e y i b o z m u ş t u r .

4 — 87356 R ü m u z l u p r o j e d e e s a s g i r i ş m e r d i v e n l e r i n i n i b r a h i m P a ş a s a r a y ı içimde t e r t i p e d i l i ş i h a t a l ı v e g i r i ş ş e k - li k a b i l i t a t b i k o l m a y ı p i y i c e e t ü d e d i l m e m i ş b i r h a l d e d i r .

5 — 87757 R ü m u z l u p r o j e n i n p l â n l a r ı e t ü d l ü o l m a s ı n a

r a ğ m e n ö n ü n d e b u l u n a n 11.00 m e t r e y ü k s e k l i k t e k i m e r d i - v e n l e r l e 32.00 m e t r e y ü k s e k l i ğ i n d e o l a n c e p h e önünde".;i t a - r i h i b i n a l a r ı e z e c e ğ i n d e n b u ö n e m l i m e v k i d e i n ş a s ı m ü m - k ü n g ö r ü l m e m i ş t i r .

6 — 23579 R ü m u z l u p r o j e d e y e n i b i n a n ı n e s k i e s e r l e r - d e n a y r ı l m a s ı v e m e y d a n c e p h e s i n d e k i b i n a n ı n i b r a h i m P a - ş a s a r a y ı n a b a ğ l a n ı ş ı i y i o l m a k l a b e r a b e r a r a d a k i y ü k s e k k ı - s ı m a h e n g i b o z m a k t a d ı r . E s a s a k s d a k i m e r d i v e n> g e ç i d i k a - p a m a k t a d ı r . Ü s t k a t t a k i g a l e r i d e ç o k d a r d ı r . P r o j e d e e s a s g i r i ş m i h v e r i ile d i ğ e r k ı s ı m l a r a r a s ı n d a k i i r t i b a t h a l l e d i l - m e m i ş t i r .

7 — 74S74 R ü m u z l u p r o j e d e k o r i d o r v e h o l l e r d a r v e k a r ı ş ı k ç a d ı r . İ y i e t ü d e d i l m i ş b i r p r e j e s a y ı l a m a z .

8 — 25946 R ü m u z l u p r o j e d e g i r i ş h o l ü n ü n ışık s o k a ğ ı n a k a d a r b i r a k s ü z e r i n e k o n m a s ı i y i d i r . K o r i d o r l a r l a h o l b r a y d ı n l ı k v e i y i t e r t i p e d i l m i ş o l m a s ı n a r a ğ m e n a ğ ı r c e z a m a h k e m e l e r i n i n y e r l e r i m u v a f ı k d e ğ i l d i r . B ü r o l a r l a m a h - k e m e s a l o n l a r ı n ı n i r t i b a t ı v e p l â n d a ç a p r a z k ı s ı m l a r ı n b u -

1VH72 , Ö.İMJ

Rumuz: 93339 Y. Mimar S. Erkoğlu, N. Erol ve İ. Aydınoğlu

I l ı n m a m a s ı i y i g ö r ü l m ü ş t ü r . B u n a m u k a b i l y ü k s e k v e a z a - m e t l i o l a n e s a s c e p h e n i n d e t a y l a r ı ç o k k ü ç ü k t ü r .

9 — 84321 R ü m u z l u p r o j e d e e s a s g i r i ş l e r i n F ü r u z a ğ a c a - m i i a r k a s ı n a k o n u ş u h a t a l ı v e p l â n t e r t i b i k i f a y e t s i z d i r .

10 — 76511 R ü m u z l u p r o j e d e e s a s g i r i ş i n a ç ı k b i r a v l u h a l i n d e t e r t i b i i y i o l m a k l a b e r a b e r a v l u n u n n i h a y e t i n d e h a - sıl o l a n 24.00 m e t r e l i k b i n a y ü k s e k l i ğ i p e k f a z l a d ı r . P l â n ı n u m u m î h a t l a r ı i y i d i r . B ü t ü n c e p h e l e r f a z l a m o n o t o n v e p e n - c e r e l e r p e k k ü ç ü k t ü r . E s a s c e p h e d e k i k e m e r l i g a l e r i l e r İ b - r a h i m P a ş a s a r a y m d a k i l e r e n a z a r a n ç e l i m s i z v e z a y ı f t ı r .

12 — 22161 R ü m u z l u p r o j e d e p l â n o r g a n i z a s y o n u v a z ı h v e i y i d i r . A v l u l a r b ü y ü k v e a y d ı n l ı k t ı r . B u n a r a ğ m e n m a h - k e m e s a l o n l a r ı n ı n h a l k g i r i ş l e r i v e a y d ı n l ı k l a r ı i y i t e r t i p e d i l m e m i ş t i r . A r k a c e p h e d e m o n ü m a n t a l g i r i ş g e r i s i n d e b u -

l u n a n b i r b o ş l u ğ a i s a b e t e t m e k t e d i r . E s a s c e p h e n i n e s k i b i n a l a r ile b i r l e ş t i r i l e r e k ç o k u z u n b i r c e p h e h a l i n e k o n u l - m a s ı a ğ ı r b i r t e s i r y a r a t m a k t a d ı r . C e p h e a k s ı n d a b u l u n a n g i r i ş ile s a ğ t a r a f t a k i l o c a l a r b i n a d a a h e n k s i z l i k v e m u v a - z e n e s i z l i k y a r a t m a k t a d ı r .

13 — 19765 R ü m u z l u p r o j e d e e s a s c e p h e m o n ü m a n t a l - d i r . B u a r k a t l ı g i r i ş a r k a s ı n d a c e p h e ile m ü t e n a s i p o l m a y a n i n k i ş a f e d e m e m i ş v e n i h a y e t l e n e a ı e m i ş b i r h o l b u l u n m a k - t a d ı r . B u h o l ü n d i ğ e r k ı s ı m l a r ı ile i r t i b a t ı v a z ı l ı v e k u v v e t l i d e ğ i l d i r . İ s t i n a f m a h k e m e l e r i n i n a l t k a t t a o l m a s ı v e b a z ı s a v - cılık b ü r o l a r ı n ı n e s k i b i n a i ç i n e k o n m a s ı m u v a f ı k d e ğ i l s e d e m a h k e m e s a l o n l a r ı n ı n g r u p l a n d ı r ı l m a s ı v e g e n i ş k o r i d o r l a r ü z e r i n d e t o p l a n m a s ı i y i d i r .

Ö n c s p h e d e e s k i m i m a r î ile y e n i m i m a r i n i n a h e n k l i b i r

•

J 5 T A N B V L A D A L E T S A R A Y I

7341J m»

W

tr'r'r*— -

P f * H l H f g i i r s a

" M Ö

pfnn

¹

â r - i

Rumuz : 75412 Y. Mimar Mahmut Bilen, Cihat Burak

ş e k i l d e a y r ı l a r a k i f a d e e d i l m e s i iyi b u l u n m u ş t u r . A r k a c e p - h e d e k i k a p ı m o t i f i n i n d i ğ e r u n s u r l a r l a a h e n k s i z l i ğ i göze b a t m a k t a d ı r .

14 — 75412 R ü m u z l u p r e j e d e esas giriş m e r d i v e n l e r i n i n b i r b i r i n e y a k ı n o l u ş u , d a r k o r i d o r v e k ı s ı m l a r d a n t e ş e k k ü l ü iyi d e ğ i l d i r . A ğ ı r ceza m a h k e m e l e r i ö n ü n d e k i p a p e r d ü g ü - zeldir. A s l i y e h u k u k m a h k e m e l e r i d a ğ ı n ı k v e p l â n ı n u m u - m î h a t l a r ı k a r ı ş ı k ç a d ı r . P l â n d a ç a p r a z k ı s ı m l a r f a z l a d ı r . S a v - cılık b ü r o l a r ı n ı n m a h k e m e l e r d e n u z a k o l u ş u h a t a l ı d ı r .

Esas cephedeki sokl kısmının eski bina ile birleşmesi ve giriş kısmında yükselmesi ve monoton şekilde devam eden küçük pencereler iyi olmamakla beraber cephenin umumî ahengi zararsızdır.

17 — 10087 R ü m u z l u p r o j e d e b i n a n ı n S u l t a n a h m e t m e y - d a n ı n d a n F ü r ü z a ğ a c a m i i i s t i k a m e t i n d e n k ı r ı l a r a k g e r i y e d o ğ - r u a ç ı l m a s ı m e y d a n ı n u m u m î v e t a r i h î k a r a k t e r i n i b o z m a k - t a d ı r .

P l â n t e r t i b i v a z ı h v e a y d ı n l ı k t ı r . F a k a t ağır ceza m a h - k e m e l e r i n i n y e r l e r i m a h z u r l u d u r . C e p h e d e k i m o n ü m a ı ı t a l k a p ı n ı n •binanın d i ğ e r a k s a m ı n ı e z e n b i r n i s b e t t e o l d u ğ u g ö r ü l m e k t e d i r .

19 — 31347 R ü m u z l u p r o j e d e i b r a h i m P a ş a s a r a y ı ile y e n i b i n a n ı n a y r ı l ı ş ı v e y e k d i ğ e r i n e t a l î v e k ü j ü k b i r e l e m a n - la b a ğ l a n ı ş ı v e eski s a r a y ı n p e n c e r e s i z s a ğ ı r d u v a r ı n ı n m e y - d a n a ç ı k a r ı l m a s ı i y i b i r ş e k i l d e h a l l e d i l m i ş t i r .

E s a s girişin iç v e dış a k s l a r ı a r a s ı n d a k i i r t i b a t iyi d e -

} 5 T A N B V L A D A L E T S A R A Y » !

Rumuz : 10087 Y. Mimar Doçent Orhan Sefa. Kemal Ahmet, Gündüz Özdeş, Ali Kızıltan, Abdullah Sarı

f i l d i r . A ğ ı r c e z a s a l o n l a r ı n a ç ı k a n m e r d i v e n l e r i n ç i f t v e ç o k g e n i ş p a p e r d ü i l e i r t i b a t ı n ı n p e k d a r o l m a s ı m e r d i v e n - l e r i n e h e m m i y e t i i l e t e z a t t e ş k i l e t m e k t e d i r .

Ü ç g u r u b a a y r ı l m ı ş o l a n a s l i y e h u k u k m a h k e m e l e r i n i n a r a s ı n d a h a l k a m a h s u s g e n i ş i r t i b a t l a r ı n v e b i r b i r i n e p a r a - lel g i r i ş a k s l a r ı a r a s ı n d a s a ğ l a m b a ğ l a n t ı l a r ı n o l m a m a s ı m a h - z u r l u d u r .

C e p h e d e k i y e n i b i n a n ı n e s k i s i n e n a z a r a n y ü k s e k o l u ş u v e a r k a d a k i b i n a n m u z u n v e d a h a h â k i m b u l u n u ş u m u v a f ı k d e ğ i l d i r .

E s a s c e p h e d e k i b ü y ü k p a p e r d ü n ü n m e y d a n a v e M a r m a - r a y a a ç ı k o l u ş u v e p l â n d a ç a p r a z h a t l a r ı n b u l u n m a y ı ş ı i y i - d i r .

20 — 36831 R ü m u z l u p r o j e d e b i n a n m k ı s ı m l a r a , b a h ç e

v e a v l u l a r a b ö l ü n m e s i v e a r a l a r ı n d a i r t i b 3 t b u l u n m a m a s ı i y i d e ğ i l d i r . M i m a r i s i a ğ ı r d ı r .

21 — 94511 R ü m u z l u p r o j e n i n u m u m î o r g a n i z a s y o n u i y i d i r .

11.00X07.00 m e t r e ö l ç ü s ü n d e k i p a p e r d ü e t r a f m a t o p l a n a n m a h k e m e l e r i y i t e r t i p o l u n m u ş t u r . E s a s a k s i s t i k a m e t i n d e k i a v l u l a r ı n k a p a l ı o l m a y ı ş ı m a h z u r l u d u r . M a h k e m e b ü r o l a r ı - n a a i t k o r i d o r l a r k a r a n l ı k t ı r .

A ç ı k a v l u d a k i m i m a r î i y i d e ğ i l d i r .

E s a s c e p h e n i n 21.00 m e t r e l i k y ü k s e k l i ğ i v e m u h t e l i f k ı - s ı m l a r d a n t e - e k k ü l e t m e s i d ı ş m i m a r i d e k i b i r l i ğ i b o z m a k t a - d ı r .

22 — 27447 R ü m u z l u p r o j e k l â s i k v e m o n ü m a n t a l b i r a n - l a y ı ş l a d ü z e n l e n e n p l â n d a k i g a l e r i l i p r p ; r d ü n ü n e s a s a k s ı

i 5. T AN ) » l ADALET SAMİ I PR.OJE MÜSABAKASI • i •• 20O

Rumuz : 19765 Y. Mimar Prof. M. Gökdoğan, Eyüp Kömürcüoğlu, Lâmi Eser, Sermet Gürel

t e ş k i l e d i ş i i y i d i r . B u n a r a ğ m e n t a r i h î b i n a i ç i n e y e n i b i r m a h k e m e s a l o n u t e r t i p e d i l m e s i v e t a r i h î b i n a n ı n t a k l i d i n i m ü t e n a z ı r o l a r a k t e k r a r l a n m a s ı v e m a h k e m e l e r a r a s ı n d a k i a y d ı n l ı k a v l u l a r ı n ç o k d a r o l u ş u i y i d e ğ i l d i r . B a r o i ç i n a y - r ı l a n k ı s ı m ç o k f a n t e z i b u l u n m u ş t u r . Ü s t k a t t a k i m a h k e m e - l e r i n ç o k d a r b i r g a l e r i ü z e r i n d e t o p l a n m a s ı m a h z u r l u d u r . P r o g r a m d a i s t e n i l e n b a z ı ö n e m l i b ü r o v e m ü ş t e m i l â t e k s i k - t i r . Y e n i b i n a m i m a r i s i ile e s k i b i n a y a b a n c ı k a l m a k t a v e e s k i k ı s m a a i t b i r p a r ç a n ı n y e n i d e n s a ğ t a r a f t a a y n e n t e k - r a r ı i s a b e t s i z b u l u n m a k t a d ı r . C e p h e d e k i 70.00 m e t r e u z u n - l u ğ u n d a v e 6.00 m e t r e y ü k s e k l i ğ i n d e k i m e r d i v e n l e r m i m a r î b i r l i k i ç i n d e n i s b e t s i z l i k y a r a t m a k t a d ı r .

24 — 20517 R ü m u z l u p r o j e d e b i n a e i a s m i h v e r i n i n b ü -

k ü l m e s i v e i n t i z a m s ı z a v l u l a r ı n m e y d a n a g e l m e s i i y i b u - l u n m a m ı ş t ı r .

E s k i v e y e n i b i n a c e p h e l e r i a r a s ı n d a a h e n k t e s i s e d i l e - m e m i ş t i r .

25 — 12121 n u m a r a l ı p r o j e d e e s a s g i r i ş m i h v e r i i y i i n - t i h a p e d i l m i ş o l m a k l a b e r a b e r a ç ı k a v l u l a r l a , h o l l e r i n b i r - b i r i n i t a k i p e t m e s i m a h z u r l u d u r .

U m u m î p l â n o r g a n i z a s y o n u k a r ı ş ı k o l u p 30 t a n e k ü ç ü k a y d ı n l ı k a v l u s u b u k a r ı ş ı k l ı ğ ı a r t t ı r m a k t a d ı r .

E s a s c e p h e d e k i a y r ı l m a i y i v e n i s b e t l i o l m a k l a b e r a b e r a r k a t l a r a ğ ı r v e l o ş t u r . E s a s g i r i ş l e a r k a t l a r a r a s ı n d a n i s - b e t s i z l i k v a r d ı r .

26 — 93339 R ü m u z l u p r o j e e s a s o r g a n i z a s y o n u ile m i h -

§ v ISTAMBVL ADALET SARAYİ

.MVSABAKA • PKCİESİ • ZEMİN KAT PLANI • ÖLÇEK-1 2 0 0

7 a

L i . . . ,

p M ' - < - > « ' i p p d n J r j t r r f e T

^-

" T

^-

: ~ r ~ n

i: T T T7 ' H1 I- u . 1 . !.

k f

jr.rv Hm*

M - - H 3

B "

S - - * 8 * - H f a s m a N

zi^d

r - • •

't™ i i

¹

1 ' c r r ı m — | j — F 1 1 7 3 j - - • \

^ - - - - L j : j - : • f " T "

¹

S t u n L . J . . C J p a L L L

x

a

İ~d^"™"™ Jlll 1 • • 1 . . . . t . . . • 4 . . . . «I

• - i=a u j r k r s ı f z E L , -

v e r l e r i a r a s ı n d a k i b a ğ l ı l ı ğ ı k o r i d o r v e g a l e r i l e r i n g e n i ş l i k v e i r t i b a t ı , a v l u l a r ı n ı n a z v e a y d ı n l ı k o l u ş u v e p r o g r a m d a i s - t e n i l e n l e r e i n t i b a k b a k ı m ı n d a n i y i b i r p l â n a s a h i p t i r . A ğ ı r c e z a s a l o n l a r ı n ı n a y d ı n l a t ı l m a s ı ş e k l i i s e k a r ı ş ı k v e m a h - z u r l u d u r .

Esas cephe hattının eski bina cephesini devamlı olarak a- /mması, ağır arkatlar ve küçük pencerelerle meydana geltn

m i m a r î S u l t a n a h m e t m e y d a n ı n ı n e h e m m i y e t i y l e m ü t e n a s i p g ö r ü l m e m i ş t i r .

27 — 81351 R ü m u z l u p r o j e d e e s a s g i r i ş a k s ı n ı n u z u n l a - m a s ı n a t e r t i p l e n e n b i r b a h ç e h a l i n d e o l m a s ı v e b i n a n ı n ü ç k ı s m a a y r ı l m a s ı g e n e l i r t i b a t ı z a y ı f l a t m a k t a d ı r . B i n a n ı n e s a s c e p h e s i n d e b e r a b e r l i k o l m a d ı ğ ı g i b i A d a l e t s a r a y ı i f a d e s i n - d e n d e m a h r u m d u r .

İ S T A N B U L A D A L E T S A R A Y I

! l_LL_i_l_l_IJ T f l f f g ^ f j p

M Ü S A B A k A ' P R O J E S İ

Rumuz : 94511 Y. Mimar Rahmi Bediz, Vahdet Dobra

B A Y I N D I R L I K B A K A N L I Ğ I N I N B İ R M E K T U B U

Arkitekt Mecmuası

A n a d o l u h a n İ s t a n b u l i s t a n b u l ' d a S u l t a n a h m e t m e y d a n ı n d a y a p ı l a c a k A d a l e t S a r a y ı i ç i n a ç ı l m ı ş o l a n p r c j e m ü s a b a k a s ı s o n u n d a B a k a n - l ı ğ ı m ı z a v e r i l m i ş o l a n 28 p r o j e y i i n c e l e m i ş b u l u n a n j ü r i n i n v e r d i ğ i r a p o r u n b i r s u r e t i ilişik s u n u l m u ş t u r .

B u r a p o r a n a z a r a n j ü r i m ü s a b a k a p r o j e l e r i n i n h e m a n h e p s i n i n t a k d i r e l â y ı k g a y r e t l e r s a r f i y l e o r t a y a k o n m u ş e s e r l e r o l d u ğ u n u v e b u e s e r l e r i n k ı y m e t v e ö n e m i n i t e b a r ü z

e t t i r m e k l e b e r a b e r m e v k i i n b ü y ü k l ü ğ ü v e y a k i n i n d e k i t a r i h î â b i d e l e r i n a z a m e t i y l e m ü t e n a s i p a h e n k l i b i r p r o j e y e r a s t - l a n a m a d ı ğ ı n d a n p r o j e l e r i n h i ç b i r i s i n i n m ü k â f a t a l â y ı k g ö r ü - l e m e d i ğ i n i , y a l n ı z 12 s i n e m a n s i y o n v e r i l m e s i n i n u y ^ u n o l a - c a ğ ı n ı t e s b i t e t m i ş b u l u n m a k t a d ı r .

B u v a z i y e t k a r ş ı s ı n d a m u h t s l i f d e v i r l e r d e y a ş a m ı ş o l a n e s l â f ı m ı z m v ü c u d e g e t i r d i ğ i m u h t e ş e m â b i d e l e r l e s ü s l e n m i ş b u l u n a n v e ö n e m i t i b a r i y l e d ü n y a n ı n s a y ı l ı m e v k i l a r i n d e n b i r i o l a n S u l t a n a h m e t m e y d a n ı n d a y a p ı l a c a k A d a l e t S a r a - y m m , d e v r i m i z i n t e k n i k v e m i m a r î t e k e m m ü l ü n ü n b i r n ü -

• m u n e s i v e b i l h a s s a C u m h u r i y e t d e v l i n i n t a r i h b o y u n c a y a - ş ı y a c a k ö l m e z b i r â b i d e s i o l m a s ı B a k a n l ı ğ ı m ı z c a a r z u e d i l - m e k t e o l d u ğ u n d a n b u m ü s a b a k a d a n e l d e e d i l e n t e c r ü b e l e r v e jlüri r a p o r u n d a b i l d i r i l e n h u s u s l a r g ö z ö n ü n d e t u t u l m a k ş a r t i y l e T ü r k s a n a t k â r l a r ı a r a s ı n d a y e n i b i r m ü s a b a k a n ı n a ç ı l m a s ı m e v z u u n e h e m m i y e t i b a k ı m ı n d a n u y g u n g ö r ü l - m ü ş t ü r . Y e n i a ç ı l a c a k m ü s a b a k a a y r ı c a i l â n e d i l e c e k t i r .

M ü s a b a k a y a k a t ı l m ı ş o l a n p r o j e l e r A n k a r a Ü n i v e r s i t e s i s a l o n l a r ı n d a t e ş h i r e d i l d i ğ i g i b i a y r ı c a I s t a n b u l d a d a t e ş h i r e d i l e c e k t i r .

K e y f i y e t t e n bilgi a l ı n m a s ı n ı s a y g ı l a r ı m l a r i c a e d e r i m . B a y m d ı k l ı k B a k a n ı Cevdet K e r i m İneedayı

A n k a r a : 1 8 / I V / 1 9 4 7 i s t a n b u l A d a l e t S a r a y ı p r o j e m ü s a b a k a s ı n a i ş t i r a k e d e n - l e r d e n ilişik j ü r i r a p o r u n a g ö r e m a n s i y o n k a z a n m ı ş o l a n 12 p r o j e n i n h ü v i y e t z a r f l a r ı b u g ü n A d a l e t v e B a y ı n d ı r l ı k B a - k a n l a r ı n ı n y ü k s e k h u z u r l a r i y l e t o p l a n a n j ü r i t a r a f ı n d a n a - ç ı l m ı ş v e b u p r o j e s a h i p l e r i n i n i s i m l e r i a ş a ğ ı d a s ı r a v e h ü - v i y e t n u m a r a l a r ı n ı n h i z a l a r ı n d a g ö s t e r i l m i ş t i r .

Sı. N o . H ü . N o . P r o j e s a h i b i 1 71042 Y . M i m a r H a r b i H o t a n

3 86568 Y . M i m a r B e d r i U ç a r , Y . M i m a r S e l i m B e n a r v e Y . M i m a r D ü n d a r E ğ i l m e z .

8 25946 Y . M ü h e n d i s - M i m a r H ü s e y i n G ü n g ö r .

12 22161 Y . M i m a r E y ü p K ö m ü r c ü o ğ l u , Y . M i m a r T e v f i k K ö m ü r c ü o ğ l u .

13 19765 P r o f . D r . Y . M i m a r M u k b i l G ö k d o ğ a n , Y . M i m a r E y ü p K ö m ü r c ü o ğ l u , A s i s t a n Y . M i m a r - M ü h e n - d i s L â m i E s e r , A s i s t a n Y . M i m a r S e r m e t G ü r e l . 14 75412 Y . M i m a r M a h m u t B i l e n , Y . M i m a r C i h a t B u r a k . 17 10087 D o ç e n t Y . M i m a r O r h a n S a f a , D o ç e n t Y . M i m a r K e m a l A h m e t A r u , Y . M i m a r - M ü h e n d i s G ü n - d ü z Ö z d e ş , Y. M ü h e n d i s A l i K ı z ı l t a n , Y . M ü h e n - d i s - M i m a r A b d u l l a h S a r ı .

19 31347 Y . M i m a r H â m i t S ö y l e m e z c ğ l u , Y . M i m a r H a r i - k a K e m a l i S ö y l e m e z o ğ l u , Y . M i m a r G a z a n f e r E r i m . 2 1 95511 Y . M i m a r R a h m i B e d i z , Y . M i m a r V a h d e t D o b r a . 22 27447 Y . M i m a r L e m a n T o m s u , Y . M i m a r - M ü h e n d i s

E n v e r T o k a y .

25 12121 Y . M i m a r T u r g u t C a n s e v e r .

26 93339 Y . M i m a r S e d a t E r k o ğ l u , Y . M i m a r N e v z a t E r o l , Y . M i m a r İ z z e t A y d ı n o ğ l u .

J ü r i h e y e t i i m z a l a r ı

A Ç I L I R K A P A N I R Y E M E K M A S A S I Küçük ekonomik evlerde kullanılan sahanın beyhude işğâl edilmemesi matlûptur. Resim hem oturma hemde yemek odası olarak kullanılan bir yerde, açılır kapanır tarzda bir yemek masasını göstermektedir.

(Architectural Forum) dan

Masa icabında beş kişinin yemek yiyebileceği bir bü- yüklükte olup iki tarafında 4 kişinin oturabileceği sıra- lar vardır.

Duvarda gayet az bir derinlik içinde toplanan masa

ve sıraları dışarıdan zarif bir dolap manzarası gösteren iki

kanat saklamaktadır.

T A R S U S O R T A O K U L U Proje: Y. Mimar Ertuğrul Menteşe

VAZIYET PLANI:

Vaziyet plânı arazi, cihet ve İmar plânma uygun ola- rak tertiplenerek bir koridor üzerine amut sınıf blokları tarakvari bir şekilde tanzim edilmiş, birinci katta giriş cephesi tarafmda ve koridor boyunca idare ve öğrenci te- şekkülleri odalarıyla kütüphane salonu (antre üstünde) sıralanmıştır. Jimnistikhane - Müsamere salonu bina- nın esas cephesine müvazi yolun birden kıvrıldığını his- settirecek bir şekilde oturtulmuştur.

PROJE :

Verilen programa göre 17 sınıf, 3 lâboratuvar, bir kü- tüphane iki taleb teşekkülü odası, ders âletleri, idare odaları, koridor, giriş holleri ve jimnastikhanesiyle bera- ber iki katı cem'an 5500 metre karelik bu projenin 4420 metre karesi mahallî Maarif Cemiyeti ve halkın yardı- mıyla bu harp içinde inşa edilmiştir. Geri kalan jimnas- tikhane müsamere bloku bilâhare yapılacaktn-. Cephe re- simlerinden anlaşıldı,ı gibi pencere nisbetlerinde, saçak-

ta, havalandırma deliklerinde cenuba yakışır bir üslûp aranmıştır. İki kat arasındaki taş silme dahi cumba tesiri vermektedir. Sınıfların ebatları normal sınıf ebatı değil- dir. Bunun sebebi, o zaman çimento darlığından ötürü döşemelerin ahşap olması isteğidir. Talebeler zemin katta her koridor ucundan okul bahçesine kolayca çıkabilmek-

tedirler.

İNŞAAT :

Çimento satışı serbest bırakıldıktan sonra inşaat mo- loz taş duvar üzerine betonarme döşeme olarak yapıl- mıştır. On cephe birinci kat döşemesine kadar ince yö- nüdür, koridor ve sınıf döşemeleri mozayıktır. Bütün taş profilleri, merdiven, pencere detayları kolay işlenen yumuşak Mersin kalker taşına göre hazırlanmış ve ye- rinde basarı ile tatbik edilmiştir.

Arka cephe ve vaziyet plânı

»sınır | |İ«OMTU<

I i I t H ) SINIF I

f • «OL . |

» \

h » 4 JİMNASTİK. £ ' J

SAHHL. — j

f•I» I'

Cepheden iki görünüş ve

kat plânı

SÜMER OKULU «ÎZMİT»

Proje: Sümer Bank Fen Kurulu

Sümer Bank tarafından İzmit Kâğıt Fabrikası a- mele mahallesinde yaptırılan bu ilk okul basit ve maksa- da uygun bir yapıdır. Bir koridor üzerinde dizilmiş olan dershaneler oryantasyon nazarı dikkate alınarak tertip- lenmiştir. Bir giriş holü ve yanda kat merdiveni vardır.

Bina beton arme, duvarları karkasdır.

I '

Giriş cephesi ve kat plânları

Bursada hoşuma giden eski ismi ile Muradiye kö- yünde, şimdiki adiyle Muradiye de camiin ve medrese- nin önündeki meydana nâzıı- bir eski ev vardır. Benim tahminim ile ve tezyinatından okuduğum dil ile en çok 250 senedenberi ayak üstünde bittabi bir çok tahkimler-

Bursa müzesinin malı olan bu ev pek eski ve güzel bir Bursa evi nümunesi olmasından yıkılmaması için alt

kısmı betona çevrilmiştir.

le durabilen kıymetli bir eserimizdir. Bursa müzesi te- şebbüsiyle bu evde güya Fatih Sultan Mehmed doğ- muştur, rivayetiyle satın alınmıştır. Bunu, iyi tetkik et- miyenler arasında, ikinci Murada ve hattâ Birinci Mu- rada kadar götürenler bile vardır. Bundan 17 sene önce B U R S A D A M U R A D İ Y E D E E S K İ

B İ R E V İ N İ Ç S Ü S L E M E L E R İ H A K K I N D A

Prof. Dr. A. Süheyl ÜNVER

Mezkûr evin alçı pencereleri ve tuğlaların zarif bir Meydanla o ev arasından geçen ve Muradiye hamamına surette bağdadiler arasına yerleştirilmesi giden yol solundaki mezkûr ev. Altındaki eski evin

ü s t ü yıktırılmıştır.

Bursada Muradiye Camii önündeki meydana bakan iki buçuk asırlık evin yirmi beş sene önceki durumu 1930 da hocalarım Profesör Akil Muhtar Özden ve Pro-

fesör Marcel Labbe ile gezmiştik. Titiz bir sakini vardı.

Her tarafı temiz tutuyordu, hattâ ayakkaplarımızı çıkar- tarak dolaşmamızı rica etti. Biz de o temizliğe riayet et- mek mecburiyetinde kaldık. Yani bizim, sanki sokakla- rımız temizmiş gibi garplılık hevesiyle yaşadığımız ev-

lere ayakkabı ile girmek saygısızlığım yapmıyarak ço-

raplarımızla dolaştık. Buna katlanmak istemiyen ve ya-

nımızda tesadüfen bulunan yabancı bir iki kişi de bu

ayakkabı çıkarmağı gerililik saydığmdan bıraktığımız

yerde kaldılar. Bu ilerilikleri onları ebediyyen bu zevk-

ten mahrum bıraktı.

Mezkûr evin süslü odalarından birisinin içinden hücre, dolapların

ve üstlerindeki rafların görünüşü.

Ev Bursada rast gelinen eski evler tarzındadır. Bu yazımda mimarî durumu üzerinde inceleme yapmıya- cağım. Bilhassa süsleri üzerinde İsrarla duracağım. Tez- yinatımızın bir dili olduğunu eskiden beri söylerim. Bu asırlar seyrince farklar gösterir. Meselâ X V inci asır tezyinatını diğer asırlardan ayırt etmek kabildir. Tezyi- natın bir dili olduğuna dikkat edilmediği içindir ki bel- ki Fatih burada doğdu denmekle satın alınmasında ha- yırlı bir tesiri olmuştur. Fatihin burada doğmasına im- kân yoktur. Hattâ bu havadis gazetelere bile aksetti.

Bir defa mahalle arasmda bugün orta bir ailenin bile sığamıyacağı dar bir ev nasıl olurda bir hükümdarın Sofadaki nakışlar arasında

sarayl sayllabİllr?

zarif ve klâsik bir bordür

B i r m a h a l l e

arasında dar bir yerde bir ev nasıl o - lurda böyle bir zanna vesile olur?

Bir defa Fatih 385 (1431) de yani bundan 516 sene

önce Bursada değil Edimede. oranın Fatihi, dedesi Bi-

rinci Murad'ın sarayında doğmuştur. Bursada sa-

(Arkası sahifa 128 de)

K A R O L A R I N A Y R I L M A S I V E KALKMASININ SEBEPLERİ Y. Mimar

Y a z a n : N a c i M e l t e m

D. Deniz Yolları İnşaat Kurulu Mimarı Son zamanlarda muhtelif cins döşemeler üze-

rine, bilhassa betonarme ve putrel arası, beton dö- şemeler üzerine döşenmiş olan karoların, kalktı- ğı ve ayrıldığı kesretle görülmektedir.

Bu olay karolar döşenir döşenmez, değil, yapı- lan işin üzerinden epey bir müddet geçtikten son- ra hâsıl olmaktadır. Karoların ayrılıp kabarması, birdenbire vukua gelmektedir, karolar oldukça bü- yük bir yüzey dahilinde muhaddep şekilde kaba- rarak, âdeta bir patlayıcı madde sesi çıkarmak su- retile kalkmaktadırlar. Mevzu : Bu hâdiseler döşe- melerin üzerlerinin karo ile kaplanmasını mah- zurlu göstermekte olduğundan, bu işlerle alâkadar olanların nazarı dikkatini çekerek, hâdisenin se- beplerini aramak ve bu sebepler bulununca da, bahsettiğimiz mahzurların önüne geçecek tedbir- leri ittihaz etmektedir.

A y r ı l m a v e k a b a r m a n ı n s e b e b - 1 e r i :

Bu gibi hâdiselerdeki müşahedat ve tecrübe- ler, kabarma hâdisesine aşağıda yazılı sebeplerin âmil olduğunu meydana koymuştur:

1 — Karo ferşi için kullanılan harcin çimento dozajının fazla olması veya çok sulu olması.

2 — Harem çok kaim olması,

3 — Harem suyunun döşeme betonu tarafın- dan emilerek harem kuru kalması,

4 — Karoların harca kâfi derecede iltisak kesbetmemesi,

5 — Karolar ile döşeme arasında, inbisat mik- tarlarının ayni olmaması,

6 — Döşemelerin inhinası,

7 — İnşaatta hâsıl olan umumî hareketler, ö — Kullanılan harem alçılı olması,

9 — Harem alçılı su ile yapılmış olması, 10 — Gayri kâfi derecede faslı müşterekler bırakılması,

11 — Karoların asitli mahlûller ile yıkanması- 12 — Fazla inbisat eder cins curuflu harç kul- lanılması,

13 — Yüksek dozajlı çimentoyu havi îıarç veya cok sulu hare kullanılması..

Karoların tatbik edileceği zeminin betonuna veya döşeme betonarmesi dozajına nazaran yüksek dozajlı olan harç alt yatak satıhlarına fena yapışır.

Böyle bir harç inbisat ederken hem karodan hem de döşemeden birden ayrılır, çok sulu bir harcın suyu ise karolar mesamî değil ise yalnız döşeme ta- rafından, karolar mesamî cinsten ise hem döşeme hem de karolar tarafından massedileceğinden, böy- le bir harç suyunu çabuk kaybeder.

Bu suretle, harem bağlamak kudreti çok aza- lır. Bunun neticesi olarak da takabbuz eder ki, bu olay gerek döşemeden, gerek karodan harcın ay- rılmasını mucip olur.

2 H a r c ı n ç o k k a l ı n o l m a s ı : 3 ilâ 4 santimetre ve daha ziyade kalınlıkta- ki, bir harç tabakası tekabbuz ederken ya kendi kendine oturur ve karodan ayrılır, yahut da karoya iltisakını muhafaza ederek oturur, birinci şekilde karolar ve betona yapışmamış olacağından oynar ve kalkarlar ikinci şekilde ise karolar terazisini kaybederek döşeme salâbetine muzır olan çirkin ve dalgalı satıhlar husule getirir.

3 — H a r ç s u y u n u n d ö ş e m e t a - r a f ı n d a n e m i l e r e k h a r c ı n k u r u k a l m a s ı :

Bu takdirde, bilhassa çok sulu bir harç kul- lanıldığı ve döşeme betonunun sulanmasına dik- kat edilmediği zaman vukua gelir. Hâdise bilhassa mesamî olmıyan veya az mesamî olan karolar isti- malinde göze çarpar, harcın suyunun kuruyarak yapıştırma hassasının kaybolmasını mucip olur, me-

samî olan karolar istimalinde göze çarpan harem suyunun kuruyarak yapıştırma hassasının kaybol- masını mucip olur. Mesamî olan karolar istimali halinde, sulu harç istimalinin mesamî olmıyan ka- rolarda olduğu kadar bir mahzur göstermediği müşahede edilmiştir. Şu halde bilhassa mesamî olmıyan karoların döşemesinde döşeme betonunun sulanmasına ve harem sulu olmamasına dikkat et-

mek lâzımdır. ,

4 — K a r o l a r l a h a r c ı n k â f i d e-