İ 9 3 5 deki f a a l i y e t miktarı ancak 81 m i l y o n f l o r i n l e i f a -de edilmektedir. 1918 -denberi en az f a a l i y e t e sahne o l a n se-ne 1935 olmuştur.
N O R V E Ç
Ucuz evleri nasıl yapmalı?
N o r v e ç l i mühendis (Sandsbeck) İn ucuz evlerin ne suretle yapılabileceği hakkındaki mütalaalarını mühendis ( E l -narsen) i n yazısından aşağıya hulâsa ediyoruz:
M ü h e n d i s (Sandsbeck) in tetkiklerine göre ( O s l o ) şeh-rindeki binaların % 75 i 1900 senesinden evvel yapılmıştır. B u n l a r d a n m a a d a 700 aded yeraltı odası, 364 aded de b a r a -k a mevcuttur.
S ı h h a t b a k ı m ı n d a n muzır olan bu gibi binaların hükü-m e t ve belediyeler t a r a f ı n d a n t a hükü-m a hükü-m e n ihükü-mhası lâzıhükü-mdır. B u n l a r ı n yerlerine yeniden yaptırılacak ucuz i k a m e t g â h l a r hakkında mühendis (Sandsbeck) bazı nisbetler tesbit e t m i ş -tir. Bu nisbetlere g ö r e m ü t e a h h i t l e r i n kazançlarından u f a k tenzilât yapılmaktadır. Bu nisbetleri aşağıya dercediyoruz:
Hali hazırda (Oslo) şehrindeki rayiçlere göre: A r s a % 8 M a l z e m e % 33,5 İşçilik, sigorta, ilh.. % 40 M ü t e a h h i d i n m a s a r i f i umumiyesi % 2
» inşaat esnasında
vaz'ettiği sermayenin faizi % 2 Vergiler % 1 M i m a r l ı k hakkı % 2 T e k n i k müşaviri, kontrol hakkı % 1,5 M ü t e a h h i d i n kâr nisbeti % 10
1 0 0
M ü h e n d i s (Sandsbeck) e nazaran:
M u k a y e s e yapılabilmek gayesile net 72 m2 lik bir saha üzerinde inşa edilip te 15,000 krona malolan üç piyesli m o -dern bir yapının yüzde nisbetini alalım:
A r s a (komisyonile beraber
%
8M a l z e m e
%
33İşçilik, sigorta, ilh..
%
41M ü t e a h h i d i n m a s a r i f i umumiyesi
%
3İ n ş a sermayesinin f a i z i
%
2V e r g i l e r
%
1M i m a r l ı k hakkı
%
3T e k n i k müşavir, kontrol hakkı
%
o M ü t e a h h i d i n kâr nisbeti%
7100
B u iki tabloyu mukayese neticesinde görülüyor k i : m ü -t e a h h i d i n kazanç nisbe-tinin % 10 dan % 7 y e düşmesinde işçilik ve m a l z e m e yüzdelerinin bir tesir olmıyor, f a k a t m i -marlık ücreti ile teknik müşavirlik ücretleri yüzdesi v e bir de m ü t e a h h i d i n umumî m a s r a f l a r ı yüzdesi m ü t e a h h i d i n k â r ı -nı a z a l t m a ğ a sebebiyet veriyor.
Arsa f i a t l a r m d a tenzilât y a p m a k İmkânı yoktur. F a k a t inşa sermayesinin f a i z i n i halk arasında mütekabil y a r d ı m ı t e m i n etmek suretile, h e m e n hiçe indirmek kabildir. M a l z e me f i a t l a r ı n a gelince: y a p ı n ı n selâmet v e selâbeti b a k ı m ı n -dan bu hususta tenzilât y a p m a k doğıu olmaz. B i n a e n a l e y h piyasa f i a t l a r ı n a tâbi o l m a k mecburiyeti vardır. İşçilik keza. V e r g i nisbeti k a n u n e n tesbit edilmiş olduğundan bunda da tadilât yapılamaz. M i m a r l ı k ve kontrol yüzdesinin çoğaltılması y a p ı n ı n m u v a f f a k i y e t i bakımından faidelidir. Buna m u kabil m ü t e a h h i d i n kârının azalması yapı adedinin ç o ğ a l m a -sile t e l â f i edilebilir. Esasen g a y e de yapı adedini ç o ğ a l t m a k v e bu suretle h e m halkı g a y r i sıhhî evlerden kurtarmak h e m de memleketteki işsizliği giderebilmektir.
B i b l i o g r a p h i e :
B e t o n a r m e
S e y f i G ü r ç a y
( N a f ı a F e n M e k t e b i M e z u n l a r ı B i r i l ğ i ) t a r a f ı n d a n bastırılmış olan ( B e t o n a r m e ) nin satışa çıkarıldığını m e m n u -niyetle öğrendik. İ k i cild halinde h a z ı r l a n a n kitabın henüz tabı i k m a l edilen birinci cildi h a k k ı n d a okuyucularımıza aşa-ğıdaki m a l û m a t ı v e r m e ğ i f a y d a l ı gördük:
482 s a h i f e d e n ibaret olan birinci cild sekiz kısma a y r ı l -mıştır.
1 inci kısım: 157 sahifedir. Çimento, kum, çakıl v e kır taş, harç ve betonun hassalarından uzun uzadıya bahsedil-mektedir. Bu hassalara ait 37 cetvel, 39 g r a f i k ve şekil, 12 mesele halli vardu-.
2 inci kısım: 11 sahifedir. D e m i r ve işlenmesinden b a h -sedilmektedir.
3 üncü kısım: 72 s a h i f e d i r : Bu kısımda m i h v e r i t a z y i k v e cerre maruz sütunların hesabatı gösterilmiştir. Y i n e bu k ı -sımda sütun h e s a b a t m a ait 15 g r a f i k ve şekil, 8 cetvel, 20 mesele halli bulunmaktadır.
4 üncü kısım: 104 sahifedir. E ğ i l m e y e maruz kirişlerden bahsetmekte olup 47 şekil, 18 cetvel, 35 mesele halli v a r d ı r .
5 inci kısım: 60 sahifedir. Haricülmerkez tazyik ve ç e r den bahsetmektedir. 17 şekil, 11 cetvel, 17 mesele halli v a r -dır.
6 m c ı kısım: 52 sahifedir. K a t ı a ve zelk m u k a v e m e t i n -den bahsetmektedir. 47 şekil, 2 cetvel, 4 mesele halli vardır.
7 inci kısım: B sahifedir. Burulma tesiratmdan bahset-mektedir.
8 inci kısım: 10 sahifedir. Beton armede hususi g e r i l m e -lerden bahsetmektedir.
Bu 8 kısma ait ( 3 3 6 ) düstur vardır. K i t a b ı n tab ve cil-di çok temizdü-. Birinci cild Gehler, Löser, O t t o G r a f , M ö r s c h , Foerster, Saligeı- gibi mütehassısların eserlerinden t e r c ü m e edilmiştir.
Okuyucularımıza kitabın kıymeti hakkında bir f i k i r v e -rebilmek için f i h r i s t hulâsasını yukarıya yazdık.
c i l d i n i n de a y n i m u v a f f a k i y e t l e b a ş a r ı l a c a ğ ı n d a n e m i n b u -l u n u y o r u z . B i r n c i c i l d d ö r t l i r a y a s a t ı l m a k t a d ı r . K i t a p y a l n ı z ( B i r -l i k ) t a r a f ı n d a n s a t ı -l d ı ğ ı için a -l m a k i s t i y e n -l e r i n şu a d r e s e m e k t u p l a m ü r a c a a t l a r ı l â z ı m d ı r : N a f ı a R e n M e k t e b i M e z u n l a r ı B i r l i ğ i B a ş k a n l ı ğ ı n a . A n k a r a D ö r t l i r a y ı bu a d r e s e g ö n d e r e n l e r e k i t a p d e r h a l g ö n d e -r i l m e k t e d i -r . H e -r o k u y u c u m u z a k i t a b ı t a v s i y e e d e -r k e n , b ö y l e m ü k e m m e l b i r eseri b a ş a r d ı ğ ı n d a n d o l a y ı B i r l i k i d a -r e h e y e t i n i t e b -r i k ede-r, b a s t ı -r a c a ğ ı y e n i k i t a p l a -r i ç i n d e a y n i m u v a f f a k i y e t l e r i t e m e n n i ederiz.
D
u
y
u
İ s t a n b u l d a h a f r i y a t : P r o f e s ö r B a k s t e r b i r m ü d d e t s o n r a ; S u l t a n a h m e d d e e s -k i İ p o d r u m u n y e r i n d e h a f r i y a t a t e -k r a r b a ş l ı y a c a -k t ı r . G ü z e l san'atler Akademisinde k o n f e r a n s : A k a d e m i d e B e y o ğ l u V a k ı f l a r d i r e k t ö r ü H a l i m B a k i t a r a f ı n d a n , ( E g e ) m ı n t a k a s ı n d a ( T ü r k s a n ' a t i ) h a k k ı n d a g ü -zel b i r k o n f e r a n s v e r i l m i ş t i r . Sergiler: M a t b u a t U m u m M ü d ü r l ü ğ ü t a r a f ı n d a n y u r d u m u z a a i t b i r f o t o ğ r a f sergisi a ç ı l m ı ş t ı r . B u s e r g i üç k ı s ı m d a n i b a r e t t i r . B i r i n c i k ı s ı m t a b i î güzellikleri, i k i n c i k ı s ı m s a n a y i h a y a t ı n ı , ü ç ü n c ü k ı s ı m s a n ' a t v e t a r i h b a k ı m ı n d a n , bir ç o k g ü z e l f o -t o ğ r a f l a r ı i h -t i v a e -t m e k -t e d i r . —• 1937 d e P a r i s t e a ç ı l a c a k o l a n m i l l e t l e r a r a s ı sergisine i ş t i r a k i m i z k a r a r l a ş t ı r ı l m ı ş t ı r . — P i l i s t i n d e ( T e l a v i v ) d e k i s e r g i y e iştirak e d i l e c e k t i r . M i m a r l a r ı n 1936 yılı m a k t u kazanç vergisi:V e r g i n i n t a r h ı n a esas o l m a k üzere, T ü r k M i m a r l a r c e m i y e t i n d e bir k o m i s y o n f a a l i y e t e b a ş l a m ı ş t ı r . K o m i s y o n ü y e l e r i m i m a r S ı r r ı B i l e n , Z e k i S a y a r , V . A d a m a n , J a n T ü l b e n d -ci v e A v a d i s S a r a f t a n ibarettü-.
Güzel san'atler Akademisinin 55 inci yıl d ö n ü m ü m i i n a -sebetile: 3 M a r t salı a k ş a m ı A k a d e m i s a l o n l a r ı n d a bir b a l o v e r i l m i ş t i r . B a l o d a b i r çok s a n ' a t k â r l a r v e s a n ' a t s e v e r l e r b u l u n -m u ş t u r . P r o f e s ö r Egll'nin istifası: A l t ı n c ı y ı l d a n b e r i A k a d e m i n i n M i m a r î ş u b e s i n i n b a ş ı n -d a b u l u n m u ş v e ı s l a h e t m i ş o l a n M i m a r D o k t o r p r o f e s ö r E g l l i s t i f a e t m i ş , i s t i f a s ı K ü l t ü r B a k a n l ı ğ ı t a r a f ı n d a n k a b u l e d i l -m i ş t i r . Ö ğ r e n d i ğ m i i z e g ö r e i s t i f a y a sebep p r o f e s ö r t a r a f ı n d a n bir k a ç s e n e d e n b e r i M i m a r i şubesinin ı s l a h ı için v e r m i ş o l -duğu p r o g r a m ı n k a b u l o l u n m ı y a r a k M i m a r i şubesine l â z ı m o l a n t a h s i s a t ı n v e r i l m e m i ş v e i c r a a t ı n y a p ı l m a m ı ş o l m a s ı d ı r . B u i s t i f a y ı teessürle k a r ş ı l a r ı z . A t a ı ı m a a l r : — S ı h h i y e B a k a n l ı ğ ı M i m a r i şubesi ş e f l i ğ i n e ( 3 0 0 ) l i r a ü c r e t l e bir m i m a r a l ı n a c a k t ı r . İ s t e k l i l e r a r a s ı n d a s e ç m e y a -p ı l a c a k t ı r . — E s k i ş e h i r B e l e d i y e m i m a r ı İ z z e t B a y s a l A n k a r a İ m a r d i r e k t ö r l ü ğ ü F e n h e y e t i n e t a y i n e d i l m i ş t i r . — T a r s u s B e l e d i y e m i m a r l ı ğ ı açıktır. A y l ı k ü c r e t i ( 1 6 0 ) l i r a d ı r . İ s t e k l i o l a n l a r ı n İ s t a n b u l T ü r k M i m a r l a r C e m i y e t i m e r k e z i n e m ü r a c a a t l a r ı l â z ı m d ı r .
64
m I a r
— Ş e h i r m i m a r ı B u r h a n A r i f N a f ı a B a k a n l ı ğ ı Ş e h i r c i l i k ş u b e s i n d e n v a z i f e s i n i n S a m s u n a ç e v r i l m e s i n d e n d o l a y ı i s t i f a e t m i ş t i r . — M i m a r H ü s n ü S ü m e r B a n k F e n m ü f e t t i ş l i ğ i n e , M i m a r S a b r i S ü m e r B a n k F e n h e y e t i n e t a y i n e d i l m i ş l e r d i r . — D e n i z l i V i l â y e t m i m a r ı F e r r u h N a f ı a B a k a n l ı ğ ı ş e h i r -cilik şubesi m i m a r l ı ğ ı n a a t a n m ı ş t ı r . M i m a r R ı z a D u n a N a f ı a B a k a n l ı ğ ı Y a p ı işleri M ü d ü r ü U m u m î M u a v i n l i ğ i n e , M i m a r E m i n N e c i p İ n h i s a r l a r İdaresi S i v a s k o n t r o l m i m a r l ı ğ ı n a , M i m a r K e m a l F u a d İ n h i s a r l a r idaresi U z u n k ö p r ü k o n t r o l m i m a r l ı ğ ı n a , M i m a r N u r e d d i n İ s t a n b u l K u m a n d a n l ı ğ ı n a , M i m a r M a z h a r A l t a n T r a k y a B i r i n -ci M ü f e t t i ş l i k m i m a r l ı ğ ı n a a t a n m ı ş l a r d ı r .Celotes hakkında bazı malûmat . .;
B u g ü n k ü i l e r l e m e n i n m e y d a n a g e t i r d i ğ i y a p ı m e t o d l a r ı a r a s ı n d a dış tesirata karşı gelecek, h a f i f v e az yer k a p l ı y a r t bir i z o l a s y o n v a s ı t a s ı o l a r a k y a p ı l a n ( C e l o t e x ) b i n a l a r ı s o ğ u k t a n , s ı c a k t a n v e g ü r ü l t ü d e n k o r u m a k i ç i n d u v a r l a r a , b ö l -m e l e r e v e t a v a n l a r a k a p l a n ı r . ( C e l o t e x ) şeker k a m ı ş ı e l y a f ı n d a n y a p ı l ı r . U z v î h e r t ü r -lü c i n s i n d e n , hususî s u r e t t e a y r ı l m ı ş e l y a f ı n F e r o x d e n i l e n t a a m ü l l e h a ş e r a t ı n h ü c u m u n d a n v e ç ü r ü m e k t e n m u h a f a z a e d e r ş e k l e sokulur. B u a m e l i y e d e n s o n r a hususî m a -k i n e l e r d e n g e ç i r i l m e -k suretile b i r l e ş t i r i l i r v e s a ğ l a m b i r p l â -k ş e k l i n e sokulur. ( C e l o t e x ) d a y a n ı k l ı b i r m ü c e r r i d d i r . N a k l i y a t e m s a l i ( 0 . 0 3 8 ) dir. K a l ı n l ı ğ ı a s g a r i y e i n d i r i l m i ş t i r . ( C e l o t e x ) i n k u l l a n ı l m a s ı hususî bir usule l ü z u m g ö s t e r m e z . H e r k e s b u n u k a p -l a n a c a k y e r e tatbik edebi-lir. Ç i v i -l e n m e usu-lü i-le k u -l -l a n ı -l m a s ı t a v s i y e edilir. R e n g i açık kül r e n g i d i r . Ü z e r i n e b o y a s ü r ü l e -bilir. T e k r a r ü z e r i n e başka b i r şey k a p l a m a ğ a l ü z u m y o k t u r .
12 m / m 5 k a l ı n l ı ğ ı n d a bir celotex l e v h a s ı a ş a ğ ı d a k i k a l ı n l ı k l a r d a k i m a l z e m e n i n t e c r i d i n e t e k a b ü l eder.
T a h t a A l ç ı T u ğ l a B e t o n 5 c m . 12 c m . 25 c m . 33 cm.
