A A A Ğ Ğ Ğ U US U S S T T T O OS O S S A A A Y YI Y I I F F F İ İY İ Y YA A A T T T G G G E E E L Lİ L İ İŞ Ş ŞM M ME E EL L L E E E R R R İ İ İ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 6 Eylül 2010
I ÖZET…
Ağustos ayında tüketici fiyatları yüzde 0,40 oranında artmış ve yıllık enflasyon 0,75 puan yükselerek yüzde 8,33 düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu gelişmede, Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti’nde de belirtildiği gibi, işlenmemiş gıda fiyatlarındaki sert yükseliş belirleyici olmuştur. Hizmet grubu yıllık enflasyonundaki gerileme devam ederken, temel enflasyon göstergeleri beklendiği şekilde orta vadeli hedeflerle uyumlu seyrini sürdürmüştür.
...DEĞERLENDİRMELER...
(Yıllık % Değişim)
0 2 4 6 8 10 12 14
08.08 10.08 12.08 02.09 04.09 06.09 08.09 10.09 12.09 02.10 04.10 06.10 08.10
TÜFE ÖKTG-H ÖKTG-I
Ağustos ayında tüketici fiyatları yüzde 0,40 oranında artmış, yıllık enflasyon 0,75 puan yükselerek yüzde 8,33 olmuştur. Enerji, işlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altını dışlayan ÖKTG-H endeksinin yıllık artış oranı yüzde 4’e, bu endeksten işlenmiş gıda ürünleri çıkarılarak elde edilen ÖKTG-I göstergesinin yıllık artış oranı ise yüzde 4,22’ye gerilemiştir.
Ağustos ayında mal grubu fiyatları yüzde 0,50, hizmet grubu fiyatları ise yüzde 0,11 oranında artmıştır. Böylelikle, yıllık enflasyon mal grubunda yüzde 9,57’ye yükselirken, hizmet grubunda yüzde 4,85’e gerilemiştir.
(Yıllık % Değişim)
2 4 6 8 10 12 14
08.08 10.08 12.08 02.09 04.09 06.09 08.09 10.09 12.09 02.10 04.10 06.10 08.10
Mal Hizmet
(Yıllık % Değişim)
0 3 6 9 12 15 18
08.08 10.08 12.08 02.09 04.09 06.09 08.09 10.09 12.09 02.10 04.10 06.10 08.10
Diğer Hizmetler Ulaştırma Hizmetleri
Kira Lokanta ve Oteller
Hizmet grubu yıllık enflasyonundaki yavaşlama devam etmiştir. Böylelikle, Ağustos ayında grup yıllık enflasyonu endeks tarihindeki en düşük seviyesine gerilemiştir. Bu dönemde, cep telefonu görüşme ücretlerinde gözlenen düşüşün etkisiyle haberleşme hizmetleri yıllık enflasyonu yüzde -1,42’ye gerilerken, kira kaleminin yıllık enflasyonunda gözlenen istikrarlı azalış eğilimi sürmüştür.
Enerji fiyatları Ağustos ayında yüzde 0,13 ile sınırlı bir oranda azalmıştır. Anılan dönemde su ve akaryakıt fiyatları azalırken, katı yakıt fiyatlarının artış hızı ise yavaşlamıştır. Bu gelişmeler sonucunda enerji fiyatları son dört aydaki yatay seyrini sürdürürken, grup yıllık enflasyonu baz etkisi nedeniyle bir önceki aya kıyasla belirgin bir düşüş göstermiştir.
A A A Ğ Ğ Ğ U US U S S T T T O OS O S S A A A Y YI Y I I F F F İ İY İ Y YA A A T T T G G G E E E L Lİ L İ İŞ Ş ŞM M ME E EL L L E E E R R R İ İ İ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 6 Eylül 2010
II
(Yıllık % Değişim)
0 5 10 15 20 25 30 35
08.08 10.08 12.08 02.09 04.09 06.09 08.09 10.09 12.09 02.10 04.10 06.10 08.10
Temel Mallar Enerji Gıda
(Yıllık % Değişim)
-15 -10 -5 0 5 10 15 20
08.09 09.09 10.09 11.09 12.09 01.10 02.10 03.10 04.10 05.10 06.10 07.10 08.10
Altın hariç Day. Mal Elektrikli-Elektriksiz Aletler Mobilya
Otomobil
Temel mal (gıda, enerji, alkollü içecekler, tütün ile altın haricinde kalan mallar) fiyatlarının yıllık artış oranı 0,14 puan azalarak yüzde 3,60 olmuştur. Bu dönemde giyim ve ayakkabı grubunda yıllık enflasyon yükseliş eğilimini sürdürürken, diğer temel mal fiyatları olumlu bir görünüm sergilemiştir. Özellikle dayanıklı tüketim malları grubunda (altın hariç) fiyatlar bir önceki aya kıyasla yüzde 0,38 oranında gerilerken, alt grupların tamamında fiyatların azaldığı dikkat çekmiştir.
Aylık Yüzde Değişim Yıllık Yüzde Değişim
Ağustos 2010 Ağustos 2009 Ağustos 2010 Ağustos 2009
TÜFE 0,40 -0,30 8,33 5,33
1. Mallar 0,50 -0,57 9,57 5,25
Enerji -0,13 1,88 10,79 1,48
İşlenmemiş Gıda 5,92 -3,71 18,66 17,30
İşlenmiş Gıda 0,44 0,31 3,40 -0,69
Enerji ve Gıda Dışı Mallar -1,21 -0,84 8,22 5,70
Temel Mallar -1,52 -1,39 3,60 1,87
Dayanıklı Mallar -0,46 0,38 6,97 1,23
Altın Hariç Dayanıklı Mallar -0,38 0,52 5,07 -1,71
Yarı Dayanıklı Mallar -1,37 -0,31 8,17 2,84
Dayanıksız Mallar 2,14 -1,01 11,35 8,23
2. Hizmetler 0,11 0,49 4,85 5,59
Kira 0,41 0,51 4,07 7,46
Lokanta ve Oteller 0,47 0,44 9,91 7,52
Ulaştırma Hizmetleri 0,31 0,20 6,90 4,23
Diğer Hizmetler -0,26 0,61 2,21 4,34
Kaynak: TÜİK, TCMB.
A A A Ğ Ğ Ğ U US U S S T T T O OS O S S A A A Y YI Y I I F F F İ İY İ Y YA A A T T T G G G E E E L Lİ L İ İŞ Ş ŞM M ME E EL L L E E E R R R İ İ İ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 6 Eylül 2010
III
(Yıllık % Değişim)
-5 0 5 10 15 20 25 30
08.09 09.09 10.09 11.09 12.09 01.10 02.10 03.10 04.10 05.10 06.10 07.10 08.10
İşlenmiş Gıda İşlenmemiş Gıda
İşlenmemiş gıda fiyatları Ağustos Ayı Para Politikası Kurulu Özeti’nde dikkat çekildiği üzere, taze meyve ve sebze fiyatları kaynaklı olarak belirgin oranda yükselmiş ve grup yıllık enflasyonu yüzde 18,66 olmuştur. Bunun yanında, işlenmemiş et fiyatlarındaki yükseliş (yüzde 5,36) sürmüş, son dört aydır gerileyen süt fiyatları ise Ağustos ayında artış kaydetmiştir. Et fiyatlarındaki artışlar, işlenmiş et ürünleri fiyatlarına yansımaya devam etmiştir. Öte yandan, diğer alt gruplardaki ılımlı görünümün korunmasıyla, işlenmiş gıda ürünleri yıllık enflasyonundaki artış sınırlı kalmıştır.
Bu gelişmeler sonucunda, gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonu 4,85 puan artarak yüzde 10,37 olmuştur.
...ÜFE…
Ağustos ayında üretici fiyatları yüzde 1,15 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde 9,03’e yükselmiştir. Tarım fiyatları, meyve-sebze ve buğday fiyatlarındaki artışların yanı sıra, canlı hayvan fiyatlarındaki yükselişin sürmesi ile yüzde 3,48 oranında artmıştır. İmalat sanayi fiyatları ise Ağustos ayında ana metal sanayi imalatı fiyatlarındaki artışa bağlı olarak yüzde 0,22 ile sınırlı bir oranda yükselmiş, ana metal sanayi hariç imalat sanayi fiyatları ise yatay seyretmiştir.
(Yıllık % Değişim)
-4 0 4 8 12 16 20 24 28 32
08.07 11.07 02.08 05.08 08.08 11.08 02.09 05.09 08.09 11.09 02.10 05.10 08.10
Tarım Ürünleri
Petrol Ürünleri Hariç İmalat Sanayi
-2 -1 0 1 2 3
08.07 11.07 02.08 05.08 08.08 11.08 02.09 05.09 08.09 11.09 02.10 05.10 08.10
-4 -2 0 2 4 6 8 10 12 14
Aylık % Değişim, 3 Aylık Hareketli Ort.
Yıllık Enflasyon (Sağ eksen)
MIGS sınıflamasına göre üretici fiyatları dayanıksız tüketim ile sermaye malları gruplarında gerilerken, diğer alt gruplarda artış kaydetmiştir. Dayanıksız tüketim malları fiyatlarındaki düşüşte et ve et ürünleri imalatı fiyatlarındaki artışa karşın, işlenmiş sebze ve meyve fiyatlarının gerilemesi belirleyici olmuştur. Ara malları fiyatlarındaki artışta ise temelde ana metal sanayi fiyatlarının etkisi hissedilmiştir. Sonuç olarak, Ağustos ayı fiyat gelişmeleri tarım ve buna bağlı olarak gıda sektörüne yönelik risklere dikkat çekerken, imalat sanayi fiyatları kaynaklı baskıların görece zayıf seyretmeye devam ettiğine işaret etmiştir.
A A A Ğ Ğ Ğ U US U S S T T T O OS O S S A A A Y YI Y I I F F F İ İY İ Y YA A A T T T G G G E E E L Lİ L İ İŞ Ş ŞM M ME E EL L L E E E R R R İ İ İ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 6 Eylül 2010
IV
(Yıllık % Değişim)
-10 -5 0 5 10 15 20
08.07 11.07 02.08 05.08 08.08 11.08 02.09 05.09 08.09 11.09 02.10 05.10 08.10
Sermaye Malları Ara Malları
(Yıllık % Değişim)
-7 0 7 14 21
08.07 11.07 02.08 05.08 08.08 11.08 02.09 05.09 08.09 11.09 02.10 05.10 08.10
Dayanıksız Tüketim Malları Dayanıklı Tüketim Malları
MIGS Sınıflamasına Göre ÜFE Gelişmeleri Aylık Yüzde Değişim
Ağu.09 Eyl.09 Ekm.09 Kas.09 Ara.09 Oca.10 Şub.10 Mar.10 Nis.10 May.10 Haz.10 Tem.10 Ağu.10 Yıllık Ara Malları 0,81 1,16 -0,41 0,63 0,89 0,28 0,66 3,06 1,80 0,00 -0,50 0,49 0,79 9,18 Sermaye Malları -0,24 0,61 0,03 0,67 -0,15 -0,16 0,36 0,59 -0,72 -0,59 0,10 0,12 -0,18 0,68 Dayanıklı Tüketim Malları -0,85 -0,26 -1,63 -0,01 0,43 -0,36 -0,92 0,28 -0,48 0,78 0,16 -1,64 0,49 -3,17 Dayanıksız Tüketim Malları 0,13 0,91 1,23 0,20 -0,02 0,12 0,54 0,73 0,45 -0,49 -0,51 0,29 -0,27 3,21 Enerji 1,54 -0,54 -0,12 4,31 0,25 0,54 4,88 1,99 0,91 0,47 -0,93 0,68 2,45 15,74 Kaynak: TÜİK, TCMB.
A A A Ğ Ğ Ğ U US U S S T T T O OS O S S A A A Y YI Y I I F F F İ İY İ Y YA A A T T T G G G E E E L Lİ L İ İŞ Ş ŞM M ME E EL L L E E E R R R İ İ İ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası 6 Eylül 2010
V ...TABLOLAR
Ağustos Ayı TÜFE ve Alt Kalemler (Yüzde Değişim)
2010 2009
Ağırlık
Aylık Yıllık Aylık Yıllık
TÜFE 100 0,40 8,33 -0,30 5,33
Gıda ve Alkolsüz İçecekler 27,60 2,95 10,37 -1,57 6,83 Alkollü İçecekler ve Tütün 5,31 0,00 26,72 1,73 20,80 Giyim ve Ayakkabı 7,30 -4,79 6,34 -5,22 1,93
Konut 16,83 0,15 7,68 0,74 4,41
Ev Eşyası 6,78 -0,02 3,55 0,17 -1,58
Sağlık 2,55 -0,67 -0,07 0,03 2,55
Ulaştırma 13,90 -0,17 8,12 1,67 0,00
Haberleşme 4,94 -0,96 -1,44 0,20 3,08
Eğlence ve Kültür 2,83 0,10 0,99 0,28 10,27
Eğitim 2,48 0,14 5,90 0,21 4,64
Lokanta ve Oteller 5,51 0,47 9,91 0,44 7,52 Çeşitli Mal ve Hizmetler 3,97 -0,22 5,47 0,61 14,60
Kaynak: TÜİK.
Ağustos Ayı ÜFE ve Alt Kalemler (Yüzde Değişim)
2010 2009
Ağırlık
Aylık Yıllık Aylık Yıllık
ÜFE 100 1,15 9,03 0,42 -1,04
Tarım 17,07 3,48 20,25 0,02 2,03
Sanayi 82,93 0,64 6,70 0,50 -1,70
Madencilik 2,62 0,43 11,30 -3,00 -0,48 İmalat 72,95 0,22 5,33 0,91 -2,37 Elektrik, Gaz ve Su 7,36 4,54 18,43 -3,21 2,40
Kaynak: TÜİK.
Bu rapor, fiyat istatistiklerinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanmasını izleyen iş günü içinde yayımlanmakta ve TCMB’nin bir önceki ayın enflasyon rakamlarına ilişkin ilk görüşlerini ifade etmekte olup, resmi fiyat istatistiklerinin açıklanması ile Para Politikası Kurulu toplantısı arasında geçen süre zarfında aylık enflasyon gelişmelerinin kamuoyu tarafından daha sağlıklı biçimde yorumlanmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
