Büyük bölümü iktidara yakın şirketlere verilen elektrik dağıtım şirketleri özelleştirmelerindeki skandal büyüyor. Sadece iki şirkette değil, özelleştirilen 11 şirketin tamamında devredilirken her birinin kasasında en az 10 milyon liranın “unutulduğu” bildirildi. Devletin özelleştirmeden önce şirketlere sermaye artırımı diye en az 1 milyar dolar para koyduğu kaydedildi.
Konya bölgesinde elektrik dağıtımını yapan Meram Elektrik ile Güneydoğu’da elektrik dağıtımını yapan Fırat Elektrik’in devredilirken kasasında “unutulan” paraların peşini bırakmayan CHP Adana Milletvekili Turgay Develi, özelleştirilen diğer dokuz dağıtım şirketinde de aynı durumun söz konusu olduğunu açıkladı.
Sayıştay’an özelleştirilen şirketlerin devirleri sırasında usulsüzlükler belirlediğini anımsatan Devleti, Sayıştay’ın istemi üzerine Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş. (TEDAŞ ) Teftiş Kurulu müfettişlerinin ilk olarak 2009 yılında Meram Elektrik Dağıtım A.Ş.’de, 2010 yılında da Fırat Elektrik A.Ş.’de bir dizi usulsüzlüğü belgelediklerine dikkat çekti. Bu raporların TBMM KİT Komisyonu’na gelmesinin ardından komisyonun, “Diğer şirketlerin özelleştirilmeleri sırasında bu tür iş ve işlemler yapılmış mıdır” diye Sayıştay’a sorduğunu belirten Develi, Sayıştay’ın da TEDAŞ Teftiş Kurulu’ndan yeni bir inceleme istediğini bildirdi. TEDAŞ Teftiş Kurulu müfettişlerinin bir yıl süren incelemenin ardından rapor hazırladıklarını açıklayan Develi, şunları söyledi:
“Tespit edildi ki; dağıtım şirketlerindeki devirler sırasında ‘kes- kopyala-yapıştır’ tarzı usulsüzlükler sadece Meram ve Fırat’ta değil özelleştirilen bütün şirketlerde yapılmış. Teftiş Kurulu bu konudaki çalışmalarını büyük oranda bitirdi ve Sayıştay’a gönderdi. Ortaya çıktı ki diğer şirketlerin her birinde de 10 ile 30 milyon lira arasında değişen paralar, gerçek rakamlar TEDAŞ’tan gizlenerek, devredilen özel şirketlere bırakılmış.”
Özelleştirilen 11 şirkette, “kasada unutularak” söz konusu dağıtım bölgelerini satın alan özel şirketlere yüzlerce milyon lira aktarıldığını vurgulayan Develi, vurgunun bunlarla sınırlı olmadığını ifade etti.
1 MİLYAR DOLARLIK PEŞKEŞ
Dağıtım şirketlerinin özelleştirme ihaleleri öncesinde devletin bu şirketlere ciddi miktarlarda sermaye koyduğunu bildiren Develi, şöyle konuştu:
“Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, dağıtım şirketlerini özelleştirmemiş, şirketlerin kasasına da sermaye artırımı yoluyla, milyarlarca dolar para koyarak adeta peşkeş çekmiştir. Zararlardan doğan borçlar, TEDAŞ'a yazılmış, bu yolla TEDAŞ'ın fiilen içi boşaltılmıştır. Özelleştirme İdaresi, kasaya giren paraları ş işirerek kamuoyuna aktarmış,
gerçekleri halktan gizlemiştir. Bu vesileyle, satışı yapılan sadece 6 şirketin kasasına bilanço denkliği sağlama adına, muhasebe hileleri ile aktif-pasif dengesi sağlıyoruz denilerek 1 milyar doların üstünde para konulduğunu dikkatinize sunuyorum.”
Özelleştirme İdaresi'nin dağıtım özelleştirmelerinin tamamının usulsüzlüklerle dolu olduğu teftiş ve Sayıştay raporları ile belgeli olduğunu belirten Develi, “Şimdi bunu torba kanun içine gizledikleri bir maddeyle buharlaştırmaya
çalışıyorlar” dedi. Develi, söz konusu 6353 sayılı torba kanunun geçtiğimiz Temmuz ayında çıkartıldığını anımsatarak, buharlaştırmaya ilişkin maddenin şöyle dediğine dikkat çekti:
“Elektrik dağıtım şirketlerinin her türlü denetimi Bakanlık tarafından yapılır. Bakanlık bu denetimi bu konuda ihtisas sahibi olan kamu kurum ve kuruluşlarına yetki devri suretiyle yetkilendireceği denetim şirketlerine hizmet satın almak suretiyle yaptırabilir. Bu kapsamda düzenlenecek denetim raporları kuruma bildirilir. Denetim raporunun sonucuna göre gerekli yaptırım ve işlemler kurum tarafından karara bağlanır. Denetim şirketlerinin nitelikleri, yetkilendirilmesi, seçimi, yetkili denetim şirketleri ve denetime tabi şirketlerin hak ve yükümlülüklerine ilişkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.”
Bu yasa maddesine dayanılarak yüzlerce milyon peşkeşe ve 1 milyar doların üzerinde sermaye artırımına ilişkin denetim dosyalarının Enerji Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB) Denetim Hizmetleri Başkanlığı’na gönderildiğini belirten Develi, şunarı söyledi:
“Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, 4 yıldan bu yana devam eden teftiş ve soruşturmalarla kesinleşmiş, görevi suiistimal veya görevi kötüye kullanma gibi suçlamalarla karşı karşıya bulunan, bu usulsüz iş ve işlemler sonucu Hazine'yi yüz milyonlarca lira zarara uğratanların dosyalarının savcılıklara teslim edileceği aşamada, torba kanunda yapılan bir değişiklik maddesini dayanak göstererek, dosyaları Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Denetim Hizmetleri Başkanlığı'na göndermiştir. Orta yere saçılan, 4 yıldan bu yana bütün teftiş raporlarına yansıyan, toplamı yüz milyonlarca lirayı bulan kes-yapıştır-kopyala usulu kopya usulsüzlüklerin zaman aşımına uğratılacağından kuşku duyuyoruz.”
