ÖĞRENCİ VELİ VE ÖĞRETMENLERİN

(1)

i

PSİKOLOJİK DANIŞMANLARIN/REHBER ÖĞRETMENLERİN GÖZÜNDEN

ÖĞRENCİ VELİ VE ÖĞRETMENLERİN

PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK İHTİYAÇLARI

2021

Çankaya Rehberlik ve Araştırma Merkezi

Araştırma Dizisi

(2)

ii

İÇİNDEKİLER

Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetleri Açısından Okul İhtiyaçlarının

Belirlenmesi 2

Anketin Sonuçlarının Değerlendirilmesi 4

Sadece Bir Grubun İhtiyacı Olarak Görülen Konular 4

1. Öğrencilerin İhtiyacı Olan Konular 4

1.1. Akran arabuluculuğu 4

1.2. Akran zorbalığı 5

1.3. Alan/dal tanıtımı ve seçimi 5

1.4. Atılganlık 6

1.5. Duyguları düzenleme 6

1.6. Ortaöğretim kurumlarının tanıtımı 7

1.7. Geleceği planlama ve hedef belirleme 7

1.8. Hak ve sorumluluklarını bilme 8

1.9. Karar verme becerisi 8

1.10. Kariyer planlama 9

1.11. Meslek, değer, ilgi ve yetenek ilişkisi 9

1.12. Mesleklerin benzer ve farklı özelliklerini tanıma 10

1.13. Motivasyon 10

1.14. Okula uyum çalışmaları 11

1.15. Öğrenciyi ilgilendiren yönetmelikler 11

1.16. Psikolojik danışma ve rehberlik servisinin tanıtılması 12

1.17. Üst öğrenime geçiş sınavları 12

1.18. Verimli ders çalışma teknikleri 13

1.19. Zaman yönetimi 13

2. Velilerin İhtiyacı Olan Konular 14

2.1. Aile içi iletişim 14

2.2. Anne baba tutumları 14

2.3. Baba destek programı 15

2.4. Devamsızlığı önleme 15

(3)

iii

2.5. Ebeveynlik becerileri 16

2.6. Kuşaklararası iletişim 16

2.7. Okul başarısında ailenin rolü 17

2.8. Tek ebeveynlik 17

3. Öğretmenlerin İhtiyacı Olan Konular 18

3.1. BEP hazırlama 18

3.2. Destek eğitim odası hizmetleri 18

3.3. Engel türleri ve tanılama süreçleri 19

3.4. Sınıf rehberlik programı 19

3.5. Sınıf yönetimi 20

Grupların Ortak İhtiyacı Olarak Görülen Konular 21 1. Öğrenci, Öğretmen ve Velilerin Ortak İhtiyaçları 21

1.1. Çocuklarda cinsel eğitim 21

1.2. Çocuklarda öz disiplin geliştirme 21

1.3. İhmal ve istismar 22

1.4. İletişim becerileri 22

1.5. Olumlu davranış geliştirme 23

1.6. Öfke yönetimi 23

1.7. Psikososyal destek programı (Doğal Afet) 24

1.8. Psikososyal destek programı (Ölüm Yas) 24

1.9. Psikososyal destek programı (Salgın Hastalık) 25

1.10. Psikolojik sağlamlık 25

1.11. Stres yönetimi 26

1.12. Şiddetin önlenmesi 26

2. Veli ve Öğretmenlerin Ortak İhtiyaçları 27

2.1. Çocuk ve ergenlerin gelişim özellikleri 27

2.2. Çocuklar ve oyun 27

2.3. Davranış değiştirme teknikleri 28

2.4. Davranış sorunları 28

2.5. Özel gereksinimli öğrencilerin eğitim olanakları 29

(4)

iv

2.6. Özel gereksinimli öğrencilerin gelişim özellikleri 29 2.7. Psikososyal destek programı (Cinsel İstismar) 30 3. Öğrenci ve Öğretmenlerin Ortak İhtiyaçları 31

3.1. Bireysel farklılıklara saygı 31

3.2. Çatışma çözme becerileri 31

3.3. Dikkat geliştirme çalışmaları 32

3.4. İşbirliği geliştirme 32

3.5. Problem çözme becerileri 33

3.6. Öğrenme Stilleri 33

4. Öğrenci ve Velilerin Ortak İhtiyaçları 34

4.1. Bilinçli teknoloji kullanımı 34

4.2. Çocuk hak ve sorumlulukları 34

4.3. Özgüven ve özsaygı geliştirme 35

4.4. Sınav Kaygısı 35

5. İhtiyaç Olarak Görülmeyen Konular 36

6. Açık Uçlu Sorular Kapsamında İhtiyaç Olarak Belirtilen Konular 41

7. Sonuç 42

(5)

2 PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK HİZMETLERİ AÇISINDAN OKUL

İHTİYAÇLARININ BELİRLENMESİ

Bu çalışma/araştırma ile Çankaya Rehberlik ve Araştırma Merkezi (Çankaya RAM) olarak çalışma bölgemizdeki okullarımızın öğrencilerin, ailelerin ve öğretmenlerin psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri açısından ihtiyaçlarının belirlenmesi amaçlanmıştır.

Yapılan çalışma ile Merkezimiz olarak özel eğitim ile psikolojik danışma ve rehberlik konularıyla ilgili öncelikler belirlenerek yapılacak çalışmalara ışık tutacaktır. Bir başka ifade ile Merkezimizin geleceğe yönelik projeksiyonuna katkı sağlanmış olacaktır.

Bu amaçla Google Doküman üzerinden anket formu hazırlanmıştır. Anket formunun oluşturulmasında MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Sunum Sistemi'nden yararlanılmıştır.¹

Anket formu toplam 75 maddeden oluşmuştur. Maddelerin 72’si MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Sunum Sistemi'nden, 3’ü de açık uçlu soru olarak oluşturulmuştur.

Anket formu sadece resmi okullarda çalışan psikolojik danışman/rehber öğretmenlerle sınırlı tutulmuştur. Bu nedenle çalışma resmi okullarda çalışan psikolojik danışmanların/rehber öğretmenlerin görüşlerini içermektedir.

Anket formu, her bir ihtiyaç konusunun öğrenciler, veliler, öğretmenler ve psikolojik danışmanlardan/rehber öğretmenlerden hangi grubun veya grupların (birden fazla seçenek işaretlenebilmiştir) ihtiyacı olduğu; ya da bu konunun hiçbir grubun ihtiyacı olmadığının işaretlenebileceği şekilde oluşturulmuştur.

Anket 20 Ocak 2021 tarihinde resmi okullarda çalışan psikolojik danışmanlara/rehber öğretmenlere Merkezimiz tarafından yönetilen e-posta ve whatsapp grupları üzerinden gönderilmiş; 29 Ocak 2021 tarihine kadar gönüllü olarak yanıtlayabilecekleri belirtilmiştir. Çankaya RAM görev alanındaki resmi okullarda 370, özel okullarda da 366 olmak üzere toplam 736 psikolojik danışman/rehber öğretmen görev yapmaktadır. Anket resmi okullarda çalışanlara gönderilmiş olup 119 psikolojik danışman/rehber öğretmen anketi yanıtlamıştır.

Bu nedenle elde edilen veriler resmi okullarda görev yapanların görüşleri ile sınırlıdır.

Anketi yanıtlayanların çalıştıkları okul ve kurumlara göre dağılımları da şu şekildedir.

1 MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü. Erişim: 19.01.2021. https://orgm.meb.gov.tr.

(İndirilen Dosya: 02102850_GUNCEL_EK-1_MEB_SUNUM_SYSTEMY_31.08.2020.xlsx)

(6)

3

Grafik 1 Anketi Yanıtlayanların Görev Yaptıkları Kurumlara Göre Dağılımı

Grafikte de görüldüğü gibi anketi yanıtlayanların %37’si lise, %30’u ilkokul,

%24’ü ortaokul, %6’sı okul öncesi ve %3’ü de özel eğitim okulu/merkezinde görev yapmaktadırlar.

(7)

4

ANKETİN SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Anket değerlendirilirken öğrenciler, veliler, öğretmenler ve psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler olarak her bir grubun ihtiyaçları, tüm bu grupların ortak olduğu ihtiyaçlar ve ihtiyaç olarak görülmeyen konu başlıkları altında değerlendirilmiştir. Bir konunun o grup için ihtiyaç olarak kabul edilmesi ya da edilmemesindeki kriter, anketi yanıtlayanlar tarafından en az %51 ve üstü tarafından işaretlenmiş olması kabul edilmiştir.

Sadece Bir Grubun İhtiyacı Olarak Görülen Konular

Öğrenci, veli, öğretmen ve psikolojik danışman/rehber öğretmenlerden hangi grubun ihtiyacı olduğu sonucuna göre veriler incelenmiştir. Sırasıyla öğrenci, veli ve öğretmen ihtiyaçları en yüksek yüzdeliklerine göre verilmiştir. Psikolojik danışman/rehber öğretmenler kendi ihtiyacı olarak %51’in üzerince hiçbir konuyu belirtmemişlerdir.

1. Öğrencilerin İhtiyacı Olan Konular 1.1. Akran arabuluculuğu

Grafik 2 Akran Arabuluculuğu

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “akran arabuluculuğu”

konusunun öğrenciler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi, %57 olarak ortaya çıkmıştır.

(8)

5 1.2. Akran zorbalığı

Grafik 3 Akran Zorbalığı

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “akran zorbalığı”

konusunun öğrenciler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi, %79,8 olarak ortaya çıkmıştır.

1.3. Alan/dal tanıtımı ve seçimi

Grafik 4 Alan/Dal Tanıtımı ve Seçimi

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “alan/dal tanıtımı ve seçimi” konusunun öğrenciler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi, %51 olarak ortaya çıkmıştır.

(9)

6 1.4. Atılganlık

Grafik 5 Atılganlık

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “atılganlık” konusunun öğrenciler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi, %68 olarak ortaya çıkmıştır.

1.5. Duyguları düzenleme

Grafik 6 Duyguları Düzenleme

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “duyguları düzenleme”

(10)

7 1.6. Ortaöğretim kurumlarının tanıtımı

Grafik 7 Ortaöğretim Kurumlarının Tanıtımı

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “ortaöğretim kurumlarının tanıtımı ” konusunun öğrenciler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi, %53,8 olarak ortaya çıkmıştır.

1.7. Geleceği planlama ve hedef belirleme

Grafik 8 Geleceği Planlama ve Hedef Belirleme

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “geleceği planlama ve

hedef belirleme” konusunun öğrenciler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi

%68,9 olarak ortaya çıkmıştır.

(11)

8 1.8. Hak ve sorumluluklarını bilme

Grafik 9 Hak ve Sorumlulukları Bilme

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “hak ve sorumlulukları bilme” konusunun öğrenciler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi, %73,9 olarak ortaya çıkmıştır.

1.9. Karar verme becerisi

Grafik 10 Karar Verme Becerisi

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “karar verme becerisi”

konusunun öğrenciler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi %75,6 olarak ortaya çıkmıştır.

(12)

9 1.10. Kariyer planlama

Grafik 11 Kariyer Planlama

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “kariyer planlama”

1.11. Meslek, değer, ilgi ve yetenek ilişkisi

Grafik 12 Meslek Değer İlgi ve Yetenek İlişkisi

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “meslek, değer, ilgi ve yetenek ” konusunun öğrenciler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi, %62,2 olarak ortaya çıkmıştır.

(13)

10

1.12. Mesleklerin benzer ve farklı özelliklerini tanıma

Grafik 13 Mesleklerin Benzer ve Farklı Özelliklerini Tanıma

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “mesleklerin benzer ve farklı özelliklerini tanıma” konusunun öğrenciler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi, %63,6 olarak ortaya çıkmıştır.

1.13. Motivasyon

Grafik 14 Motivasyon

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “motivasyon” konusunun öğrenciler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi, %79,8 olarak ortaya çıkmıştır.

(14)

11 1.14. Okula uyum çalışmaları

Grafik 15 Okula Uyum Çalışmaları

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “okula uyum çalışmaları”

konusunun öğrenciler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi %58,8 olarak ortaya çıkmıştır.

1.15. Öğrenciyi ilgilendiren yönetmelikler

Grafik 16 Öğrenciyi İlgilendiren Yönetmelikler

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “öğrenciyi ilgilendiren

yönetmelikler” konusunun öğrenciler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi,

(15)

12

1.16. Psikolojik danışma ve rehberlik servisinin tanıtılması

Grafik 17 Psikolojik Danışma ve Rehberlik Servisinin Tanıtılması

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “psikolojik danışma ve rehberlik servisinin tanıtılması” konusunun öğrenciler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi %52,9 olarak ortaya çıkmıştır.

1.17. Üst öğrenime geçiş sınavları

Grafik 18 Üst Öğrenime Geçiş Sınavları

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “üst öğrenime geçiş sınavları” konusunun öğrenciler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi, %60,5 olarak ortaya çıkmıştır.

(16)

13 1.18. Verimli ders çalışma teknikleri

Grafik 19 Verimli Ders Çalışma Teknikleri

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “verimli ders çalışma teknikleri” konusunun öğrenciler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi, %73,1 olarak ortaya çıkmıştır.

1.19. Zaman yönetimi

Grafik 20 Zaman Yönetimi

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “zaman yönetimi”

(17)

14 2. Velilerin İhtiyacı Olan Konular 2.1. Aile içi iletişim

Grafik 21 Aile İçi İletişim

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “aile içi iletişim” konusunun veliler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi, %76,5 olarak ortaya çıkmıştır.

2.2. Anne baba tutumları

Grafik 22 Anne Baba Tutumları

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “anne baba tutumları”

konusunun veliler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi, %84 olarak ortaya çıkmıştır.

(18)

15 2.3. Baba destek programı

Grafik 23 Baba Destek Programı

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “baba destek programı”

konusunun veliler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi, %70,6 olarak ortaya çıkmıştır.

2.4. Devamsızlığı önleme

Grafik 24 Devamsızlığı Önleme

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “devamsızlığı önleme”

(19)

16 2.5. Ebeveynlik becerileri

Grafik 25 Ebeveynlik Becerileri

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “ebeveynlik becerileri”

2.6. Kuşaklararası iletişim

Grafik 26 Kuşaklararası İletişim

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “kuşaklararası iletişim”

(20)

17 2.7. Okul başarısında ailenin rolü

Grafik 27 Okul Başarısında Ailenin Rolü

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “okul başarısında ailenin rolü” konusunun veliler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi, %84 olarak ortaya çıkmıştır.

2.8. Tek ebeveynlik

Grafik 28 Tek Ebeveynlik

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “tek ebeveynlik”

(21)

18 3. Öğretmenlerin İhtiyacı Olan Konular

3.1. BEP hazırlama

Grafik 29 BEP Hazırlama

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “BEP hazırlama”

konusunun öğretmenler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi, %82,4 olarak ortaya çıkmıştır.

3.2. Destek eğitim odası hizmetleri

Grafik 30 Destek Eğitim Odası Hizmetleri

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “destek eğitim odası hizmetleri” konusunun öğretmenler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi,

(22)

19 3.3. Engel türleri ve tanılama süreçleri

Grafik 31 Engel Türleri ve Tanılama Süreçleri

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “engel türleri ve tanılama süreçleri” konusunun öğretmenler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi,

3.4. Sınıf rehberlik programı

Grafik 32 Sınıf Rehberlik Programı

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “sınıf rehberlik programı”

konusunun öğretmenler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi, %74,8 olarak ortaya çıkmıştır.

(23)

20 3.5. Sınıf yönetimi

Grafik 33 Sınıf Yönetimi

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “sınıf yönetimi” konusunun öğretmenler için bir ihtiyaç olduğu dağılımın yüzdesi, %82,4 olarak ortaya

çıkmıştır.

(24)

21

Grupların Ortak İhtiyacı Olarak Görülen Konular

1. Öğrenci, Öğretmen ve Velilerin Ortak İhtiyaçları 1.1. Çocuklarda cinsel eğitim

Grafik 34 Çocuklarda Cinsel Eğitim

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “çocuklarda cinsel eğitim”

konusunu öğrenci, veli ve öğretmenler için ortak ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır.

Dağılımın yüzdesi öğrenciler için %58,8; veliler için %76,5 ve öğretmenler için de

1.2. Çocuklarda öz disiplin geliştirme

Grafik 35 Çocuklarda Öz Disiplin Geliştirme

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “çocuklarda öz disiplin geliştirme” konusunu öğrenci, veli ve öğretmenler için ortak ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır. Dağılımın yüzdesi öğrenciler için %57,1; veliler için %73,9 ve öğretmenler için de %55,5 olarak ortaya çıkmıştır.

(25)

22 1.3. İhmal ve istismar

Grafik 36 İhmal ve İstismar

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “çocuklarda ihmal ve istismar” konusunu öğrenci, veli ve öğretmenler için ortak ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır. Dağılımın yüzdesi öğrenciler için %67,2; veliler için %74,8 ve öğretmenler için de %62,2 olarak ortaya çıkmıştır.

1.4. İletişim becerileri

Grafik 37 İletişim Becerileri

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “iletişim becerileri”

(26)

23 1.5. Olumlu davranış geliştirme

Grafik 38 Olumlu Davranış Geliştirme

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “olumlu davranış geliştirme” konusunu öğrenci, veli ve öğretmenler için ortak ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır. Dağılımın yüzdesi öğrenciler için %62,2; veliler için %60,5 ve öğretmenler için de %60,5 olarak ortaya çıkmıştır.

1.6. Öfke yönetimi

Grafik 39 Öfke Yönetimi

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “öfke yönetimi” konusunu öğrenci, veli ve öğretmenler için ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır. Dağılımın yüzdesi öğrenciler için %79,8; veliler için %59,7 ve öğretmenler için de %54,6 olarak ortaya çıkmıştır.

(27)

24

1.7. Psikososyal destek programı (Doğal Afet)

Grafik 40 Psikososyal Destek Programı (Doğal Afet)

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “psikososyal destek programı (Doğal Afet)” konusunu öğrenci, veli ve öğretmenler için ortak ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır. Dağılımın yüzdesi öğrenciler için %61,3; veliler için %58 ve öğretmenler için de %58,8 olarak ortaya çıkmıştır.

1.8. Psikososyal destek programı (Ölüm Yas)

Grafik 41 Psikososyal Destek Programı (Ölüm Yas)

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “psikososyal destek programı (Ölüm ve Yas)” konusunu öğrenci, veli ve öğretmenler için ortak ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır. Dağılımın yüzdesi öğrenciler için %52,9; veliler için

%57,1 ve öğretmenler için de %58 olarak ortaya çıkmıştır.

(28)

25

1.9. Psikososyal destek programı (Salgın Hastalık)

Grafik 42 Psikososyal Destek Programı (Salgın Hastalık)

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “psikososyal destek programı (Salgın Hastalık)” konusunu öğrenci, veli ve öğretmenler için ortak ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır. Dağılımın yüzdesi öğrenciler için %68,1; veliler için %68,1 ve öğretmenler için de %67,2 olarak ortaya çıkmıştır.

1.10. Psikolojik sağlamlık

Grafik 43 Psikolojik Sağlamlık

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “psikolojik sağlamlık”

(29)

26 1.11. Stres yönetimi

Grafik 44 Stres Yönetimi

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “stres yönetimi” konusunu öğrenci, veli ve öğretmenler için ortak ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır. Dağılımın yüzdesi öğrenciler için %62,2; veliler için %52,9 ve öğretmenler için de %58,8 olarak ortaya çıkmıştır.

1.12. Şiddetin önlenmesi

Grafik 45 Şiddetin Önlenmesi

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “şiddetin önlenmesi”

Dağılımın yüzdesi öğrenciler için %63; veliler için %58 ve öğretmenler için de

%58 olarak ortaya çıkmıştır.

(30)

27

2. Veli ve Öğretmenlerin Ortak İhtiyaçları 2.1. Çocuk ve ergenlerin gelişim özellikleri

Grafik 46 Çocuk ve Ergenlerin Gelişim Özellikleri

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “çocuk ve ergenlerin gelişim özellikleri” konusunu veli ve öğretmenler için ortak ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır. Dağılımın yüzdesi veliler için %70,6; öğretmenler için de %59,7 olarak ortaya çıkmıştır.

2.2. Çocuklar ve oyun

Grafik 47 Çocuklar ve Oyun

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “Çocuklar ve oyun”

konusunu veli ve öğretmenler için ortak ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır. Dağılımın yüzdesi veliler için %63; öğretmenler için de %55,5 olarak ortaya çıkmıştır.

(31)

28 2.3. Davranış değiştirme teknikleri

Grafik 48 Davranış Değiştirme Teknikleri

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “davranış değiştirme teknikleri” konusunu veli ve öğretmenler için ortak ihtiyaç olduğu ortaya

çıkmıştır. Dağılımın yüzdesi veliler için %59,7; öğretmenler için de %73,9 olarak ortaya çıkmıştır.

2.4. Davranış sorunları

Grafik 49 Davranış Sorunları

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “davranış sorunları”

konusunu veli ve öğretmenler için ortak ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır. Dağılımın yüzdesi veliler için %66,4; öğretmenler için de %72,3 olarak ortaya çıkmıştır.

(32)

29

2.5. Özel gereksinimli öğrencilerin eğitim olanakları

Grafik 50 Özel Gereksinimli Öğrencilerin Eğitim Olanakları

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “özel gereksinimli öğrencilerin eğitim olanakları” konusunu veli ve öğretmenler için ortak ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır. Dağılımın yüzdesi veliler ve öğretmenler için de %60,5 olarak ortaya çıkmıştır.

2.6. Özel gereksinimli öğrencilerin gelişim özellikleri

Grafik 51 Özel Gereksinimli Öğrencilerin Gelişim Özellikleri

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “özel gereksinimli

öğrencilerin gelişim özellikleri” konusunu veli ve öğretmenler için ortak ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır. Dağılımın yüzdesi veliler için %58,8; öğretmenler için de

(33)

30

2.7. Psikososyal destek programı (Cinsel İstismar)

Grafik 52 Psikososyal Destek Programı (Cinsel İstismar)

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “psikososyal destek programı (Cinsel İstismar)” konusunu veli ve öğretmenler için ortak ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır. Dağılımın yüzdesi veliler için %58,8; öğretmenler için de

(34)

31

3. Öğrenci ve Öğretmenlerin Ortak İhtiyaçları 3.1. Bireysel farklılıklara saygı

Grafik 53 Bireysel Farklılıklara Saygı

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “bireysel farklılıklara saygı”

konusunu öğrenci ve öğretmenler için ortak ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır.

Dağılımın yüzdesi öğrenciler için %68,1; öğretmenler için de %51,3 olarak ortaya çıkmıştır.

3.2. Çatışma çözme becerileri

Grafik 54 Çatışma Çözme Becerileri

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “çatışma çözme becerileri”

(35)

32 3.3. Dikkat geliştirme çalışmaları

Grafik 55 Dikkat Geliştirme Çalışmaları

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “dikkat geliştirme çalışmaları” konusunu öğrenci ve öğretmenler için ortak ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır. Dağılımın yüzdesi öğrenciler için %65,5; öğretmenler için de %59,7 olarak ortaya çıkmıştır.

3.4. İşbirliği geliştirme

Grafik 56 İşbirliği Geliştirme

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “” konusunu öğrenci ve öğretmenler için ortak ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır. Dağılımın yüzdesi öğrenciler için %56,3; öğretmenler için de %51,3 olarak ortaya çıkmıştır.

(36)

33 3.5. Problem çözme becerileri

Grafik 57 Problem Çözme Becerileri

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “problem çözme becerileri”

3.6. Öğrenme Stilleri

Grafik 58 Öğrenme Stilleri

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “öğrenme stilleri”

Dağılımın yüzdesi öğrenciler için %63; öğretmenler için de %55,5 olarak ortaya çıkmıştır.

(37)

34

4. Öğrenci ve Velilerin Ortak İhtiyaçları 4.1. Bilinçli teknoloji kullanımı

Grafik 59 Bilinçli Teknoloji Kullanımı

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “bilinçli teknoloji kullanımı”

konusunu öğrenci ve veliler için ortak ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır. Dağılımın yüzdesi öğrenciler için %78; veliler için de %67,8 olarak ortaya çıkmıştır.

4.2. Çocuk hak ve sorumlulukları

Grafik 60 Çocuk Hak ve Sorumlulukları

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “çocuk hak ve

sorumlulukları” konusunu öğrenci ve veliler için ortak ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır. Dağılımın yüzdesi öğrenciler için %63; veliler için de %54,6 olarak ortaya çıkmıştır.

(38)

35 4.3. Özgüven ve özsaygı geliştirme

Grafik 61 Özgüven ve Özsaygı Geliştirme

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “Özgüven ve Özsaygı Geliştirme” konusunu öğrenci ve veliler için ortak ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır.

Dağılımın yüzdesi öğrenciler için %64,7; veliler için de %55,5 olarak ortaya çıkmıştır.

4.4. Sınav Kaygısı

Grafik 62 Sınav Kaygısı

Psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler tarafından “sınav kaygısı” konusunu öğrenci ve veliler için ortak ihtiyaç olduğu ortaya çıkmıştır. Dağılımın yüzdesi öğrenciler için %73,1; veliler için de %52,9 olarak ortaya çıkmıştır.

(39)

36

5. İhtiyaç Olarak Görülmeyen Konular

İhtiyaç olarak görülmeyen konular, seçeneklerden “ihtiyaç olarak görmüyorum”un yüzdesi %51 ve üstünde çıkan konularla; seçeneklerden hiç birinin %51’in üstünde olmadığı konular, bu çerçevede değerlendirilmiştir.

Grafik 63 Çevredeki İş Olanakları ve Çalışma Koşulları

Grafik 64 Bağımlılıkla Mücadele

(40)

37

Grafik 65 BİLSEM Tanıtımı

Grafik 66 Bireyi Tanıma Teknikleri

Grafik 67 Ders Seçimi

(41)

38

Grafik 68 İş Yaşamına Yönelik Beceriler

Grafik 69 Okul Olgunluğu

Grafik 70 Psikososyal Destek Programı (Göç)

(42)

39

Grafik 71 Psikososyal Destek Programı (İntihar)

Grafik 72 Psikososyal Destek Programı (Terör)

Grafik 73 Vaka Paylaşımı

Verilen grafiklerde de görüldüğü gibi “çevredeki iş olanakları ve çalışma koşulları”, “bağımlılıkla mücadele”, “bilsem tanıtımı”, “bireyi tanıma teknikleri”,

“ders seçimi”, “iş yaşamına yönelik beceriler”, “okul olgunluğu”, “psikososyal destek programı (göç)”, “psikososyal destek programı (intihar)”, “psikososyal

(43)

40

destek programı (terör)” ve “vaka paylaşımı” konuları öğrenci, öğretmen ve veliler için bir ihtiyaç olarak görülmediği sonucu çıkmıştır.

(44)

41

6. Açık Uçlu Sorular Kapsamında İhtiyaç Olarak Belirtilen Konular

 Uzaktan Eğitimin Öğrenci, Öğretmen ve Veli Üzerinde Yarattığı Etkiler

 Psikolojik Danışmanlara EMDR Eğitimi

 Cinsel Gelisim ve Egitimi (Ozel Egitim )

 Temel Mindfulness Eğitimi

 Yüz Yüze Eğitime Geçişte Psikolojik Danışmanları Bekleyen Şeyler Nelerdir?

Bunlara Karşın Psikolojik Danışmanların Yeterliliğini Artırmak.

 Rehber Öğretmenler İçin Çözüm Odaklı Terapi Yaklaşımları

 Rehber Öğretmeler İçin Danışma Teknikleri

 Kaynaştırma Eğitimi

 Eğitimde Drama

 Hareket Dans Müzik Terapi Dışavurum Terapi Teknikleri

 Toplumsal Cinsiyet Esitliği

 Okul Oncesi Birey Tanima Teknikleri

 Oyun Terapisi

 Rehber Öğretmenler İçin Güncel Eğitimlerin Daha Sıklıkla Ve Uzmanları Tarafından Verilmesi

 Psikolojik Danışmanlara Oyun Terapisi

 Çocuklarda EMDR Eğitimi

 Aile İçi Şiddet

 Filial Terapi

 Sanat Terapisi İle Travmaya Bakış

Açık uçlu sorular kapsamında belirtilen ihtiyaç konuları incelendiğinde ağırlıklı olarak psikolojik danışmanlar/rehber öğretmenler için olduğu görülmektedir.

Anket kapsamında sorulan 72 konudan hiç birisinin %51 düzeyinde kendileri için bir ihtiyaç olarak görülmemiş olmasıyla, açık uçlu sorular kapsamında belirtilen konuların ihtiyaç olarak görülmesi ve bunların ağırlıklı olarak kendilerine yönelik olması manidardır.

(45)

42 7. Sonuç

Okullarda görev yapmakta olan psikolojik danışman/rehber öğretmenlerin gözünden kendileri, öğrenciler, veliler ve öğretmenler için psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri açısından ihtiyaçlar ortaya konulmuştur.

Ortaya çıkan sonuçlar Çankaya RAM açısından geleceğe yönelik bir projeksiyon amacıyla kullanılarak, çalışmaların planlanmasında yararlanılacaktır.

Okullarımızın ihtiyaçlarını ortaya koymak için uygulanan RİBA gibi, bu sonuçlarda Merkezimiz için bu niteliği taşımakta olup, ihtiyaçları ortaya çıkarmıştır.

Çankaya RAM olarak ihtiyaç duyulan konulardan yola çıkarak öncelikli, orta vadeli ve uzun vadeli çalışmaların gerçekleştirilmesinde yol haritası olacaktır.

Çalışma sonuçları okullarımız ve meslektaşlarımızla paylaşılarak, okul çalışmalarına ışık tutulmuş da olacaktır.

Çalışmalar Merkezimiz uzmanlarının yanında okul ve kurumlarda görev yapmakta olan psikolojik danışman/rehber öğretmen ve özel eğitim öğretmenlerinden de yararlanılabilecektir.

Çalışma sonuçlarından yola çıkarak ihtiyaç duyan ve talep gelen özel ve resmi okulların öğrenci, veli ve öğretmenlerine yönelik seminer ve konferanslar gerçekleştirilebilecektir.