A
Ş e h i r c i l i k m ü s a b a k a s ı - S t u t t g a r t
Dipl. ing. M i m a • A h m e t S a b r i
Mimari tahsilini 1931 de Stuttgart'da Techn Hoch- sch. Prof. P. Bonatz'nin mektebinde en iyi bir derece ile bitiren mimar Ahmet Sabri İstanbula seldi. Kendisi Almanyada bir çok proje müsabakalarında birincilik almıştır. Memleketimiz mimari varlığında değerli bir unsur olarak çalışacak, eser yaratacak yeni arkadaşı- mızın birincilik almış bir kaç projesini bu sayıdan iti- baren dercediyoruz.
19 31 senesinin teşrinisanisinde Stuttgart be- lediyesi König, Hirsch, ve Breite caddeleri ara- sında bulunan adanın yıkılıp yeniden tanzimi ve bu ada karşısındaki belediye iş yurdunun büyü- tülmesi için [Stuttgart ve \Vürtemberg] mimarla- rı arasında bir müsabaka açtı,
Bu müsabaka şehrin istikbalde alacağı şekil hususunda çok mühim olduğu için, yapılacak
projeyi de, mimarinin ve şehirciliğin en son u- sullerine göre düşünmek mecburiyeti vardı. Tan- zimi istenen ada eski şehir umumî plânının ce.
nubi garbisine düşüyor. Bu mıntakada König caddesinden gelip Tübinger ve Ebehrad caddesi- ne ve Altepost meydanından gelip yine Tübinger ve Ebehard caddelerine giden iki ceryan birle- şiyor bu noktada iki taraflı gelen bu cereyanını en iyi bir surette tanzim etmek için König cadde- sinin genişlemesi için belediyece, binaların eski caddeden beş metre geriye alınması kâfi görül- müştür. Çünki yeni açılan istasyon ve Altepost meydanları arasında tesis edilen rabıta König caddesinin ceryanmı hafifletmiş oluyordu.
Demek oluyor ki garpten gelen umumî ce.
reyan artık buraya uğramadan geçiyor. Bunun
K"* p l â n ı .
için bu mıntakada sokağın muzır bir meydan şek- linde açılması muvafık görülmemiş, ancak gelip geçici cereyana müsait bir cadde olarak düşü- nülmüştür, Eğer orada bir meydan yapılmış olsa idi, cereyanın ağırlaşmasına setî?.biyet v&rilmiş olacaktı.
Hirsch ve Breite caddelerinin şehir cereya- nındaki mevkii ve ehemmiyeti ancak König c a d . desini eski şehir kısmı ile bir pasaj gibi birbirine bağlamaktan ibarettir. Bu iki cadde König cadde- sine nazaran metrede en 7-10 düşüyor bu suretle Breite ve Hirsch caddesinden şehir cereyanını kaldırmak icap ediyordu. Her ikisi de König caddesinin en cereyanlı birer noktasına çıkıyor, lar. Bu çıkış noktalarında cereyan çarpışmaları vücude gelmesi içindir ki bu fikri ileri sürülmüş bulunuyor. ^»a
Tanzimi matlup adanın hususî servis vezi- fesini gören şimal caddesinin Hirsch caddesine kad ar uzanması muvafık bulunmuştur. Schmale caddesini uzatmaktaki faidelerden biri de Breite ve Hirsch caddeleri König caddesine nazaran 7-8 metre kadar düştüğü için buradaki caddeyi uzat- madan arka tarafta sakin, kapalı bir mahal yap- mak imkânı pek güçtü, Halbuki bu cadde uzan- dığı zaman mesele kendisinden halledilmiş oldu.
Cereyan ve şehircilik noktai nazarından adanın tanzimi için düşünülen esaslı fikirler bunlardır.
Şehrin bu kısmı muhtelif ufak arsalara bö- lünmüştür ve bu parçalar hep ayrı ayrı şahıslara aittir. Şehrin bu kısmındaki arsanın kıymeti bazı noktalarda metre murabbaı bizim para ile 400 liraya kadar çıktığı görülmüştür. Ekonomi noktai nazarından bu mühim yerde her parça üzerinde
Ö n v e a r k a g ö r ü n ü ş l e r i ( M a k e t )
e
lEEHHiEEEahSIHEEEEr
• :i*. ü:.:: ...;:. ' r:
• i : i ; . , . - ^ ^ i ^ ı s a ^
Ö n ve y a n g ö r ü n ü ş l e r .
ayrı ayrı binalar yapmaktansa bunları büyük bir bina içinde toplayarak iki esas merdivenle mesele, yi halletmek daha doğru idi. Yalnız şimal kısmın- daki Landaur'e ait arsa diğerlerine nazaran büyük olduğu için ona daha hususî bir vaziyet vermek
münasip görülmüştür. \ König caddesi üstüne düşen kısmı ^ t ı ş a
Schmole caddesinin uzatılmasile ayrılan dig^Jjkıs- mı da kiralık bürolara hasredilmiştir. Bunlardan König caddesi üstündeki satış kısmını zemin ka- tından itibaren beşinci kata kadar kamilen vitrin , olarak ve en yukarı katı mağazalara ait hususî \ büro olarak yapmak muvafık bulunmuştur. Muh- telif şahıslara ait olan bu arsalarda bir bina yap- maktaki ikinci bir maksat bu binalar ileride bir kişinin alabilmesi imkânını hazırlamak ve büyük bir hal şeklinde kullanılmasını temin etmekti.
Bina hususî kısımlara ayrılmış yalnız Landaur'e
ait kısmın methali y a y a kaldırımından üç metre geri alınmıştır.
Şehircilik noktai nazarından bina etrafında bulunan diğer mühim binaların tesirini düşürme- mek için yapının daha sakin olarak inşası düşiı ııülmüş ve ezcümle sağ tarafta mimar Mendels- sohn'ın Scîıocken hal binası ve daha cenupla Tagoblatt kulesi gibi mühim eserlerin mimarî kıymetlerine hiç bir zarar verilmemesi noktası da nazardan kaçırılmamıştır.
Yukarıda bahsettiğimiz adanın karşısında bulunan belediye iş yurdu kendisinden hiç bir şey kaip ettirmiyerek Breite caddesinden 1 met- re kadar geri çekilerek bu mıntakaya çok lüzu- mu olan umumî bir garaj meydanı vücude ge- tirilmiş oldu. Bu suretle bu kısım dahi diğerleriie beraber umumî ahenge sokuldu.
